Yukarıkaracasu, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Yukarıkaracasu | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Yukarıkaracasu Yukarıkaracasu'nun Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Olur |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1877 m |
Nüfus (2022) | 280 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25650 |
Tarihçe
Yukarıkaracasu ile Aşağıkaracasu'nun ortak adı Panaskerd'dir. Gürcüce Panaskerti (ფანასკერტი) biçiminde yazılan bu yer adı 1595 tarihli Osmanlıca mufassal defterinde Panaskerd (پنسكرد) olarak geçer.
Panaskerti, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Stratejik bir konuma sahip olan Panaskerti Kalesi Gürcistan tarihinde önemli olaylara sahne olmuştur. Birleşik Gürcistan Krallığı'nın kurucusu olan III. Bagrat, merkezi otoriteyi sağlamak amacıyla Klarceti ve Şavşeti yöneticilerini Panaskerti Kalesi'ne ortadan kaldırmış, kendisi de 1014 yılında burada ölmüştür. Tao-Klarceti bölgesinin ünlü feodal ailesi Panaskerteli adını Panaskerti Kalesi'nden alır. Bu önemli yerleşimi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Bugünkü Yukarıkaracasu köyü 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde Panaskerd-i Ulya (پنسكرد علیا) olarak kaydedilmiştir. Gürcistan Vilayeti içinde Penek livasına bağlı Panaskerd nahiyesinin köylerinden biri olan Panaskerd-i Ulya'nın (Yukarı Panaskerd) nüfusu 36 Hristiyan haneden oluşuyordu. Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Yukarı Panaskerti köyünde 51 hanede 144 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 288 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Yukarı Panaskerti, 1877-1878 savaşının ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde "Verhniy Panaskert" (Верхний Панаскертъ) adıyla kaydettiği köy, Oltu sancağının Tavusker kazasının köylerinden biriydi. Köyde 39 hanede, 155'i erkek ve 152'si kadın olmak üzere 307 kişi yaşıyordu. Köyün nüfusu 1896 yılında 527 kişiye, 1906 yılında 494 kişi olarak tespit edilmiştir. Bu tespitlerde köyün nüfusu "Türk" olarak kaydedilmiştir.
Oltu sancağını gezen ve Aşağı Panaskerti ile Yukarı Panaskerti köylerinden Panaskerti olarak söz eden Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili’nin 1907 yılında verdiği bilgiye göre, Oltu sancağının nüfusunun büyük kısmı Müslüman Gürcülerden oluşuyordu. Ayrıca bu bölgede Kürtler, Rumlar ve Ermeniler yaşıyordu. Ermenilerin çoğu son zamanda II. Abdülhamid’in baskısından kaçıp buraya sığınmışlardı. Oltu sancağının beyleri ünlü Gürcü Himşiaşvili ailesinin üyeleriydi. Panaskerti’nin muhtarı da bu aileden biriydi. Panasketi’de bulunan kilise ve kaleler bu tarihte büyük ölçüde yıkılmıştı. Kale ve kiliselere ait taşlar cami ile evlerin inşasında kullanılmıştı. Panaskertsu ile Kapsu dereleri arasında yer alan Panaskerti o tarihte büyük bir köydü.
Yukarı Panaskert, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Beneskerd-i Ulya" (بنسكرد علیا) olarak geçer. Bu tarihte köy Erzurum vilayetinin Oltu kazasının olur nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında ise köyün adı "Yukarı Peneskirt" biçiminde yazılmıştır. Bu tarihte köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 683 kişiden oluşuyordu. Panaskerti veya Peneskirt "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yukarıkaracasu olarak değiştirilmiştir. Yukarıkaracasu köyünün nüfusu 1965 yılında 1.138 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 343 kişi okuma yazma biliyordu.
Eskiden tek yerleşim olan Panaskerti'de varlığı bilinen beş kiliseden biri bugünkü Yukarıkaracasu köyündedir. Köyün 1 km doğusunda, otlak alanda bulunan tek nefi kiliseden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Köydeki kale (47 × 6 m) ise, köyün merkezinin 1,6 km kuzeyinde yer alır. Kulesi bulunan kaleden geriye yıkıntılar kalmıştı.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Olur Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 194 km, Olur ilçe merkezine 22 km uzaklıktadır. Mahalle, Olur'un doğusunda olup, numaralı Olur-Oltu il yoluna, Aşağıkaracasu Mahallesi üzerinden, 13,3 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 280 |
2021 | 280 |
2020 | 270 |
2019 | 271 |
2018 | 293 |
2017 | 272 |
2016 | 280 |
2015 | 292 |
2014 | 311 |
2013 | 293 |
2012 | 305 |
2011 | 299 |
2010 | 293 |
2009 | 294 |
2008 | 284 |
2007 | 277 |
2000 | 388 |
1990 | 689 |
1985 | 805 |
1965 | 1.138 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k . Nufusune.com. 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yukarikaracasu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; III. cilt s. 581". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; II. s. 372, III. cilt s. 581." 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 90. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, sıra no: 782". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 122, .
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), 1938, Paris, s. 17, 70-71". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 225.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 249.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 608". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 260.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 111, 276, .
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Yukarıkaracasu Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Yukarıkaracasu, Olur için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yukarikaracasu Erzurum ilinin Olur ilcesine bagli bir kirsal mahalledir YukarikaracasuMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuYukarikaracasuYukarikaracasu nun Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceOlurCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1877 mNufus 2022 280Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25650TarihceYukarikaracasu ile Asagikaracasu nun ortak adi Panaskerd dir Gurcuce Panaskerti ფანასკერტი biciminde yazilan bu yer adi 1595 tarihli Osmanlica mufassal defterinde Panaskerd پنسكرد olarak gecer Panaskerti tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Stratejik bir konuma sahip olan Panaskerti Kalesi Gurcistan tarihinde onemli olaylara sahne olmustur Birlesik Gurcistan Kralligi nin kurucusu olan III Bagrat merkezi otoriteyi saglamak amaciyla Klarceti ve Savseti yoneticilerini Panaskerti Kalesi ne ortadan kaldirmis kendisi de 1014 yilinda burada olmustur Tao Klarceti bolgesinin unlu feodal ailesi Panaskerteli adini Panaskerti Kalesi nden alir Bu onemli yerlesimi Osmanlilar 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Bugunku Yukarikaracasu koyu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde Panaskerd i Ulya پنسكرد علیا olarak kaydedilmistir Gurcistan Vilayeti icinde Penek livasina bagli Panaskerd nahiyesinin koylerinden biri olan Panaskerd i Ulya nin Yukari Panaskerd nufusu 36 Hristiyan haneden olusuyordu Osmanli idaresinin askere alma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi 1835 yilinda Yukari Panaskerti koyunde 51 hanede 144 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun yaklasik 288 kisiden olustugu ortaya cikar Yukari Panaskerti 1877 1878 savasinin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinde Verhniy Panaskert Verhnij Panaskert adiyla kaydettigi koy Oltu sancaginin Tavusker kazasinin koylerinden biriydi Koyde 39 hanede 155 i erkek ve 152 si kadin olmak uzere 307 kisi yasiyordu Koyun nufusu 1896 yilinda 527 kisiye 1906 yilinda 494 kisi olarak tespit edilmistir Bu tespitlerde koyun nufusu Turk olarak kaydedilmistir Oltu sancagini gezen ve Asagi Panaskerti ile Yukari Panaskerti koylerinden Panaskerti olarak soz eden Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin 1907 yilinda verdigi bilgiye gore Oltu sancaginin nufusunun buyuk kismi Musluman Gurculerden olusuyordu Ayrica bu bolgede Kurtler Rumlar ve Ermeniler yasiyordu Ermenilerin cogu son zamanda II Abdulhamid in baskisindan kacip buraya siginmislardi Oltu sancaginin beyleri unlu Gurcu Himsiasvili ailesinin uyeleriydi Panaskerti nin muhtari da bu aileden biriydi Panasketi de bulunan kilise ve kaleler bu tarihte buyuk olcude yikilmisti Kale ve kiliselere ait taslar cami ile evlerin insasinda kullanilmisti Panaskertsu ile Kapsu dereleri arasinda yer alan Panaskerti o tarihte buyuk bir koydu Yukari Panaskert 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Beneskerd i Ulya بنسكرد علیا olarak gecer Bu tarihte koy Erzurum vilayetinin Oltu kazasinin olur nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda ise koyun adi Yukari Peneskirt biciminde yazilmistir Bu tarihte koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 683 kisiden olusuyordu Panaskerti veya Peneskirt yabanci kokten geldigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Yukarikaracasu olarak degistirilmistir Yukarikaracasu koyunun nufusu 1965 yilinda 1 138 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 343 kisi okuma yazma biliyordu Eskiden tek yerlesim olan Panaskerti de varligi bilinen bes kiliseden biri bugunku Yukarikaracasu koyundedir Koyun 1 km dogusunda otlak alanda bulunan tek nefi kiliseden geriye sadece yikintilar kalmistir Koydeki kale 47 6 m ise koyun merkezinin 1 6 km kuzeyinde yer alir Kulesi bulunan kaleden geriye yikintilar kalmisti 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Olur Belediyesi nin bir mahallesi olmustur CografyaMahalle Erzurum il merkezine 194 km Olur ilce merkezine 22 km uzakliktadir Mahalle Olur un dogusunda olup numarali Olur Oltu il yoluna Asagikaracasu Mahallesi uzerinden 13 3 km lik bir koy yoluyla baglidir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 2802021 2802020 2702019 2712018 2932017 2722016 2802015 2922014 3112013 2932012 3052011 2992010 2932009 2942008 2842007 2772000 3881990 6891985 8051965 1 138Kaynakca a b c d e f g h i j k Nufusune com 26 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yukarikaracasu Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 25 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III cilt s 581 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt II s 372 III cilt s 581 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2020 Tao Gurcuce Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 90 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 sira no 782 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 122 ISBN 9786052100271 a b Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce 1938 Paris s 17 70 71 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2022 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 225 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1944 s 249 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 608 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 260 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 111 276 ISBN 9789941478178 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Yukarikaracasu Mahallesi YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Arsivlenmis kopya 25 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ekim 2023 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarYukarikaracasu Olur icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft