Yukarı Silezya Taarruz Harekâtı II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde Mareşal Konev kuvvetlerinin giriştiği bir genel taarruz harekâtıdır. Bu Sovyet taarruzu, Alman kuvvetlerinin Yukarı Silezya'nın büyük bir bölümünden geri çekilmelerine yol açmıştır.
Yukarı Silezya Taarruzu | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
![]() | ![]() | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
![]() ![]() ![]() | ![]() | ||||||
Güçler | |||||||
17. Ordu 1. Panzer Ordusu | 1. Ukrayna Cephesi, 408.400 | ||||||
Kayıplar | |||||||
40.000 ölü; 14.000 tutsak (Sovyet kaynakları) | 15.876 ölü, toplam 66.801 |
Harekât öncesi
Silezya'daki cephe hattı, 1945 yılı Ocak ayı içinde gerçekleşen Sovyet Vistül-Oder Taarruzu sonunda oluşmuştu. Bu harekâtta Mareşal Ivan Konev'in birlikleri, General Friedrich Schulz komutasındaki 17. Ordu'nun Yukarı Silezya'nın önemli endüstri merkezlerinden Katowice bölgesinden çekilmesini sağlamıştır. Şubat ayında gerçekleşen Aşağı Silezya Taarruz Harekâtı, Neisse Nehri geçişlerine ulaşarak cephe hattını daha da ileri götürmüştür. Ancak bu ilerleme, Südetler dağlarında uzun bir korumasız kanat bırakmıştı. Bu bölge halen General Schulz'un kuvvetlerinin elinde bulunmaktaydı. Yine bu bölge, bu durumuyla, STAVKA'nın Berlin üzerine yapmayı tasarladığı genel taarruz açısından bir tehdit oluşturmaktaydı.
Kuvvetler
Kızıl Ordu
Taarruzun güney kanadı Mareşal Konev komutasındaki 1. Ukrayna Cephesi kuvvetleridir. Bu kuvvetler, General komutasındaki ile 21. 59. ve 60. Ordulardır. Harekâtın kuzey kanadında ise 'ne bağlı harekâta katılmıştır.
Wehrmacht
Alman kuvvetleri ise Mareşal Ferdinand Schörner komutasındaki Merkez Ordular Grubu'na bağlı bazı birliklerdir.
- 17. Ordu - General Friedrich Schulz
- 1. Panzer Ordusu - 19 Mart'a kadar General Gotthard Heinrici, sonrasında General Walther Nehring
Alman karşı taarruzları, Gemse Harekâtı
Alman Merkez Ordular Grubu Komutanı Mareşal Ferdinand Schoerner, General Schulz'un 17. Ordu kuvvetlerini Şubat ayında takviye etmeye başladı. Bu kuvvet, Aşağı Silezya Taarruzu sırasında Lauban'a kadar ilerlemiş olan 3. Muhafız Tank Ordusu ileri unsurlarına bir karşı taarruz için düşünülmektedir. General Nehring komutasında gruplandırılan 57. Panzer Kolordusu ve 39. Panzer Kolordusu, 1 Mart 1945 tarihinde bir çift kıskaç hareketine girişti. Aynı sırada ile kuzeyden, ise güneyden bir saldırı başlattı. Bu taarruzla başlayan çatışmalar bazı kaynaklarda Lauban Muharebesi olarak da geçmektedir.
Bu taarruzlar 3. Muhafız Tank Ordusu için başlangıçta beklenmedik bir taarruzdu. Ancak Sovyet komutanlığı durumu kısa sürede toparladı ve Naumberg üzerinden bir karşı taarruz geliştirdi. Sonunda General Nehring, kuşatmayı daha sınırlı bir planda tutmaya karar vermiştir. General Pavel Rybalko'nun 3. Muhafız Tank Ordusu, tecrit edilmekten kaçınmak için Lauban'ı tahliye etti ve kent, 6. Volksgrenadier Tümeni tarafından geri alındı. Alman kuvvetlerinin çevirme hareketi 4 Mart'ta tamamlandı. Dört gün süren çatışmalarda Kızıl Ordu birliklerinin büyük bir bölümü kuşatmadan kurtulmayı başardılar. Silezya'daki bu çatışmaların belirgin özelliği acımasızlığıdır, Alman kuvvetleri savaş esiri almadılar, kuşatmadan çıkamayan tüm Sovyet askerleri öldürüldü.
Esasen sınırlı bir Alman operasyonunun sonunda Lauban'ın geri alınmış olması, Alman propagandası tarafından büyük bir başarı olarak lanse edilmiştir. Bu harekâtın ardından General Schoerner, 9 Mart'ta başlatmayı planladığı ve hedefi Striegau olan hareket için hazırlıklara başlamıştır. Yine de çift kıskaç hareketiyle kuşatma yapmak için eldeki kuvvetler yeterli değildi. Alman kuvvetleri, Sovyet hatlarında bir girme sağlayabildi ve 5. Muhafız Ordusu'nun bazı unsurlarını 11 - 12 Mart gecesi tecrit etmeyi başardı. Kuşatılan Sovyet birlikleri arasında bir panik baş gösterdi. General Schoerner'in kuvvetleri, kuşatmadan kaçmaya çalışan bu askerler arasında bir katliam gerçekleştirdiler.
General Schoerner, bu başarıların ardından kuzeyde Kızıl Ordu birliklerince kuşatma altında bulunan Breslau üzerine yapmayı planladığı operasyonun hazırlıklarına daha bir azimle başladı. Bu harekât için General Nehring kuvvetleri demiryoluyla Lauban'dan kuzeye sevk edilmeye başlandı. Fakat Sovyet Mareşal Konev, Silezya'da inisiyatifi geri almak için kararlı bir şekilde harekete geçti. Sovyet 4. Tank Ordusu, Cephenin kuzey kanadından bölgeye kaydırıldı. Mareşal Konev, Yukarı Silezya içlerine büyük bir taarruz başlatmak üzere bu birliği Grottkav yakınlarında topladı. Mareşal'in bu hareket tarzında amacı, kuvvetlerinin sol yanındaki tehdidi etkisiz hale getirmek ve Ratibor bölgesini kontrol altına almaktı.
Sovyet taarruzu
Mareşal Konev kuvvetlerinin taarruzu 15 Mart 1945 tarihinde başladı. Alman hatları, 4. Tank Ordusu Opole batısında yarıldı. Taarruz, Neustadt üzerine, güney yönde devam ettirildi. İkincil derecede bir taarruz da 4. Muhafız Tank Kolordusu tarafından, Neisse yönünde yayılarak yapıldı. Opele'nin güneydoğu kesiminde 59. ve 60. Ordular ilerleyerek 4. Tank Ordusu ile temas sağlamak için batıya çark ettiler. Opele yakınlarında savunmada olan 4. Panzer Ordusu'nun 11. Kolordusu, bu gelişmelerle kuşatılma tehlikesine düşmüştür.
Güneyde, Sovyet 38. Ordu'su, Moravya'nın dağlık bölgelerine, Alman 59. Kolordusu'nun geri hatlarına taarruz etti. General Heinrici, emrindeki 1. Panzer Ordusu'nu 10 Mart'ta sınırlı bir taktik çekilmeyle geri aldı. Böylece hazırlık bombardımanın etkisini boşa çıkarmış oldu ve cephe hattı bu bölgede sabit kaldı.
Opele Kuşatması
Opele civarında mevzilenmiş olan 56. Panzer Kolordusu da geri çekilmeye başladı. Ancak 20. Waffen SS Grenadier Tümeni ve 168. Piyade Tümeni, Neustadt yakınlarında birleşen Sovyet 4. Tank Ordusu ve 59. Ordu arasında kuşatıldı. Sovyet 21., 22. ve 59. Ordular Opele civarındaki Alman birliklerini kuşatıp imha etmeyi başardılar. Sovyet iddiasına göre bu bölgede 15 bin Alman askeri öldü, bir o kadarı da tutsak alındı.
Mareşal Konev, 24 - 31 Mart tarihleri arasında devam ettiği taarruzlarında Ratibor ve Katscher'i aldı ve operasyonu tamamladı.
Sonuç
Yukarı Silezya Taarruzu'yla Mareşal Konev, Berlin üzerine yapılacak olan nihai genel taarruz için sol kanat güvenliğini sağladı ve Alman Merkez Ordular Grubu'ndan gelebilecek bir karşı taarruz olasılığının ortadan kaldırdı. Silezya'da bu muharebeler sonunda oluşan cephe, hattı savaşın sonunda General Schoerner kuvvetleri teslim olana dek değişmeden kaldı.
Dipnotlar
Kaynakça
İngilizce Wikipedia maddesinden yararlanılmıştır. Upper Silesian Offensive
- Berlin: The Downfall 1945 - A. Beevor
- Red Storm on the Reich: The Soviet March on Germany, 1945 - C. Duffy
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yukari Silezya Taarruz Harekati II Dunya Savasi Dogu Cephesi nde Maresal Konev kuvvetlerinin giristigi bir genel taarruz harekatidir Bu Sovyet taarruzu Alman kuvvetlerinin Yukari Silezya nin buyuk bir bolumunden geri cekilmelerine yol acmistir Yukari Silezya TaarruzuII Dunya Savasi Dogu CephesiTarih15 31 Mart 1945BolgeSilezyaSonucSovyet zaferiTaraflarAlmanyaSSCBKomutanlar ve liderlerFriedrich Schulz Gotthard Heinrici Walther NehringIvan KonevGucler17 Ordu 1 Panzer Ordusu1 Ukrayna Cephesi 408 400Kayiplar40 000 olu 14 000 tutsak Sovyet kaynaklari 15 876 olu toplam 66 801Harekat oncesiSilezya daki cephe hatti 1945 yili Ocak ayi icinde gerceklesen Sovyet Vistul Oder Taarruzu sonunda olusmustu Bu harekatta Maresal Ivan Konev in birlikleri General Friedrich Schulz komutasindaki 17 Ordu nun Yukari Silezya nin onemli endustri merkezlerinden Katowice bolgesinden cekilmesini saglamistir Subat ayinda gerceklesen Asagi Silezya Taarruz Harekati Neisse Nehri gecislerine ulasarak cephe hattini daha da ileri goturmustur Ancak bu ilerleme Sudetler daglarinda uzun bir korumasiz kanat birakmisti Bu bolge halen General Schulz un kuvvetlerinin elinde bulunmaktaydi Yine bu bolge bu durumuyla STAVKA nin Berlin uzerine yapmayi tasarladigi genel taarruz acisindan bir tehdit olusturmaktaydi KuvvetlerKizil Ordu Taarruzun guney kanadi Maresal Konev komutasindaki 1 Ukrayna Cephesi kuvvetleridir Bu kuvvetler General komutasindaki ile 21 59 ve 60 Ordulardir Harekatin kuzey kanadinda ise ne bagli harekata katilmistir Wehrmacht Alman kuvvetleri ise Maresal Ferdinand Schorner komutasindaki Merkez Ordular Grubu na bagli bazi birliklerdir 17 Ordu General Friedrich Schulz 1 Panzer Ordusu 19 Mart a kadar General Gotthard Heinrici sonrasinda General Walther NehringAlman karsi taarruzlari Gemse HarekatiAlman Merkez Ordular Grubu Komutani Maresal Ferdinand Schoerner General Schulz un 17 Ordu kuvvetlerini Subat ayinda takviye etmeye basladi Bu kuvvet Asagi Silezya Taarruzu sirasinda Lauban a kadar ilerlemis olan 3 Muhafiz Tank Ordusu ileri unsurlarina bir karsi taarruz icin dusunulmektedir General Nehring komutasinda gruplandirilan 57 Panzer Kolordusu ve 39 Panzer Kolordusu 1 Mart 1945 tarihinde bir cift kiskac hareketine giristi Ayni sirada ile kuzeyden ise guneyden bir saldiri baslatti Bu taarruzla baslayan catismalar bazi kaynaklarda Lauban Muharebesi olarak da gecmektedir Bu taarruzlar 3 Muhafiz Tank Ordusu icin baslangicta beklenmedik bir taarruzdu Ancak Sovyet komutanligi durumu kisa surede toparladi ve Naumberg uzerinden bir karsi taarruz gelistirdi Sonunda General Nehring kusatmayi daha sinirli bir planda tutmaya karar vermistir General Pavel Rybalko nun 3 Muhafiz Tank Ordusu tecrit edilmekten kacinmak icin Lauban i tahliye etti ve kent 6 Volksgrenadier Tumeni tarafindan geri alindi Alman kuvvetlerinin cevirme hareketi 4 Mart ta tamamlandi Dort gun suren catismalarda Kizil Ordu birliklerinin buyuk bir bolumu kusatmadan kurtulmayi basardilar Silezya daki bu catismalarin belirgin ozelligi acimasizligidir Alman kuvvetleri savas esiri almadilar kusatmadan cikamayan tum Sovyet askerleri olduruldu Esasen sinirli bir Alman operasyonunun sonunda Lauban in geri alinmis olmasi Alman propagandasi tarafindan buyuk bir basari olarak lanse edilmistir Bu harekatin ardindan General Schoerner 9 Mart ta baslatmayi planladigi ve hedefi Striegau olan hareket icin hazirliklara baslamistir Yine de cift kiskac hareketiyle kusatma yapmak icin eldeki kuvvetler yeterli degildi Alman kuvvetleri Sovyet hatlarinda bir girme saglayabildi ve 5 Muhafiz Ordusu nun bazi unsurlarini 11 12 Mart gecesi tecrit etmeyi basardi Kusatilan Sovyet birlikleri arasinda bir panik bas gosterdi General Schoerner in kuvvetleri kusatmadan kacmaya calisan bu askerler arasinda bir katliam gerceklestirdiler General Schoerner bu basarilarin ardindan kuzeyde Kizil Ordu birliklerince kusatma altinda bulunan Breslau uzerine yapmayi planladigi operasyonun hazirliklarina daha bir azimle basladi Bu harekat icin General Nehring kuvvetleri demiryoluyla Lauban dan kuzeye sevk edilmeye baslandi Fakat Sovyet Maresal Konev Silezya da inisiyatifi geri almak icin kararli bir sekilde harekete gecti Sovyet 4 Tank Ordusu Cephenin kuzey kanadindan bolgeye kaydirildi Maresal Konev Yukari Silezya iclerine buyuk bir taarruz baslatmak uzere bu birligi Grottkav yakinlarinda topladi Maresal in bu hareket tarzinda amaci kuvvetlerinin sol yanindaki tehdidi etkisiz hale getirmek ve Ratibor bolgesini kontrol altina almakti Sovyet taarruzuMaresal Konev kuvvetlerinin taarruzu 15 Mart 1945 tarihinde basladi Alman hatlari 4 Tank Ordusu Opole batisinda yarildi Taarruz Neustadt uzerine guney yonde devam ettirildi Ikincil derecede bir taarruz da 4 Muhafiz Tank Kolordusu tarafindan Neisse yonunde yayilarak yapildi Opele nin guneydogu kesiminde 59 ve 60 Ordular ilerleyerek 4 Tank Ordusu ile temas saglamak icin batiya cark ettiler Opele yakinlarinda savunmada olan 4 Panzer Ordusu nun 11 Kolordusu bu gelismelerle kusatilma tehlikesine dusmustur Guneyde Sovyet 38 Ordu su Moravya nin daglik bolgelerine Alman 59 Kolordusu nun geri hatlarina taarruz etti General Heinrici emrindeki 1 Panzer Ordusu nu 10 Mart ta sinirli bir taktik cekilmeyle geri aldi Boylece hazirlik bombardimanin etkisini bosa cikarmis oldu ve cephe hatti bu bolgede sabit kaldi Opele KusatmasiOpele civarinda mevzilenmis olan 56 Panzer Kolordusu da geri cekilmeye basladi Ancak 20 Waffen SS Grenadier Tumeni ve 168 Piyade Tumeni Neustadt yakinlarinda birlesen Sovyet 4 Tank Ordusu ve 59 Ordu arasinda kusatildi Sovyet 21 22 ve 59 Ordular Opele civarindaki Alman birliklerini kusatip imha etmeyi basardilar Sovyet iddiasina gore bu bolgede 15 bin Alman askeri oldu bir o kadari da tutsak alindi Maresal Konev 24 31 Mart tarihleri arasinda devam ettigi taarruzlarinda Ratibor ve Katscher i aldi ve operasyonu tamamladi SonucYukari Silezya Taarruzu yla Maresal Konev Berlin uzerine yapilacak olan nihai genel taarruz icin sol kanat guvenligini sagladi ve Alman Merkez Ordular Grubu ndan gelebilecek bir karsi taarruz olasiliginin ortadan kaldirdi Silezya da bu muharebeler sonunda olusan cephe hatti savasin sonunda General Schoerner kuvvetleri teslim olana dek degismeden kaldi Dipnotlar a b Disbaglanti at soldat ru 5 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Duffy Sh 146 Lelyusenko nun verdigi rakamlar Duffy Sh 139 Beevor Sh 127 Duffy Sh 141 Duffy Sh 147 Beevor Sh 129 Duffy Sh 146KaynakcaIngilizce Wikipedia maddesinden yararlanilmistir Upper Silesian Offensive Berlin The Downfall 1945 A Beevor Red Storm on the Reich The Soviet March on Germany 1945 C Duffy