Yukarıdurak, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.
Yukarıdurak | |
---|---|
![]() | |
![]() Rize'nin Türkiye'deki konumu | |
![]() Yukarıdurak Yukarıdurak'ın Rize'deki konumu | |
Ülke | |
İl | Rize |
İlçe | Ardeşen |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
İdare | |
• Yönetici | Muhtar İhtiyar heyeti |
Rakım | 1054 m |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 131 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0464 |
İl plaka kodu | 53 |
Posta kodu | 53480 |
Tarihçe
Yukarıdurak ile Aşağıdurak köylerinin eski ortak adı Dzğemi'dir. Yukarıdurak köyü Cileni Dzğemi (ჯილენი ძღემი), Aşağıdurak köyü Tzaleni Dzğemi (წალენი ძღემი) olarak bilinir. Dzğemi adı Zğemi (ზღემი) şeklinde de yazılmıştır. Bu yer adı Türkçeye de Zğem (زغم) olarak girmiştir. Ancak 1876 Trabzon vilayeti salnamesinin yeni basımında "Zoga", 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Ziam" şeklinde okunmuştur.
Dzğemi veya Zğemi köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir. Bu yerleşim 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Zğem-i Ulya (Yukarı Zğem) köyü Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Atina kazasına bağlıydı. Nüfusu 71 hanede yaşayan 230 kişiden oluşuyordu. Bu sayının sadece erkek nüfusunu ihtiva etme ihtimali bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 43 koyun, 182 keçi, 135 inek ve 10 öküz kaydedilmiştir.
Yukarı Dzğemi köyü, Birinci Dünya Savaşı'nda Rusların eline geçti. Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesine araştırma gezisi yapmış olan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, köyü adını Gürcü alfabesiyle "Cileni Dzğemi" (ჯილენი ძღემი), Rus alfabesiyle "Zgemi Ulya" (Згеми-Улъя) şeklinde yazmıştır. Bu tarihte köyde 129 hanede 620 kişi yaşıyordu.Nikolay Marr ise, 1910 yılındaki araştırma gezisinde Atina kazasında 69 köy bulunduğunu ve bu köylerden 64'ünde Lazca konuşulduğunu yazmış, Yukarı Dzğem köyünü de Lazcanın konuşulduğu yerleşim yerleri arasında saymıştır.
Zğem-i Ulya veya Yukarı Zğemi, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının Ardeşen nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında "Zeymiulya" şeklinde kaydedilmiş olan Yukarı Zğemi köyü, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 826 kişiden oluşuyordu. Zğemi veya Zğem Türkçe olmadığı için Yukarı Zğemi köyünün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yıkarıdurak olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Yukarıdurak köyünün nüfusu 1.193 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 316 kişi okuma yazma biliyordu. Yukarıdurak köyünün Kayabaşı mahallesi, 17 Mayıs 2011'de bağımsız bir köy olarak, Önder Köyü adı altında kurulması kararı ile köy olmuştur. Bu nedenle nüfusu, Önder Köyü nüfusu oranında azalmıştır.
Yukarıdurak köyünde, 18. yüzyıla ait Yukarıdurak Köprüsü ile 19. yüzyılda inşa edilmiş bir cami bulunmaktadır.
Coğrafya
Köy; Rize il merkezine 69 km, Ardeşen ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır. Köy yamaç üzerine kurulmuştur. Köydeki Nolivade, Kobare ve Kfaşube mahallelerinin adları Lazcadır.Çaçağona Yaylası Yukarıdurak köyünün sınırları içindedir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2020 | 131 |
2019 | 135 |
2018 | 221 |
2017 | 165 |
2016 | 175 |
2015 | 197 |
2014 | 222 |
2013 | 230 |
2012 | 605 |
2011 | 392 |
2010 | 901 |
2009 | 407 |
2008 | 562 |
2007 | 463 |
2000 | 457 |
1990 | 1.797 |
1985 | 1.744 |
1876 | 230 |
1842 | 179 (erkek nüfus) |
Kaynakça
- ^ "Yukaridurak, Turkey Page". 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Ardeşen Yukarıdurak Köy Nüfusu". Nufusune.com. 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 130, 147,
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 372, .
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 620.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 373, .
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 168". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 74, .
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 403.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 788". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 524.
- ^ "Yukarıdurak Köyü Camii". karadeniz.gov.tr. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2022.
- ^ a b c d "Yukarıdurak Köyü". YerelNet.org.tr. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
- ^ "Türkiye'deki Mülki idarelere bağlı diğer yerlerin listesi". netdata.com. 21 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2022.
- ^ a b Murat Ümit Hiçyılmaz, “Ardeşen Nüfus Kütüğü 1842 Ardeşen Sülaleleri”, Ardeşen Belediyesi Kültür Sanat Tanıtım Eserleri Serisi-13, 2011, Rize, ss. 18-25
Dış bağlantılar
- Yukarıdurak için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yukaridurak Rize ilinin Ardesen ilcesine bagli bir koydur YukaridurakKoyRize nin Turkiye deki konumuYukaridurakYukaridurak in Rize deki konumuUlkeTurkiyeIlRizeIlceArdesenCografi bolgeKaradeniz BolgesiIdare YoneticiMuhtar Ihtiyar heyetiRakim1054 mNufus 2020 Toplam131Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0464Il plaka kodu53Posta kodu53480TarihceYukaridurak ile Asagidurak koylerinin eski ortak adi Dzgemi dir Yukaridurak koyu Cileni Dzgemi ჯილენი ძღემი Asagidurak koyu Tzaleni Dzgemi წალენი ძღემი olarak bilinir Dzgemi adi Zgemi ზღემი seklinde de yazilmistir Bu yer adi Turkceye de Zgem زغم olarak girmistir Ancak 1876 Trabzon vilayeti salnamesinin yeni basiminda Zoga 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Ziam seklinde okunmustur Dzgemi veya Zgemi koyunun bulundugu Lazeti bolgesi Antik Cag da Kolheti Kralligi nin sinirlari icinde bulunuyordu Osmanlilar Trabzon Imparatorlugu nu 1461 de ortadan kaldirdiktan sonra 1547 yilinda bu bolgeyi de tamamen ele gecirmistir Bu yerlesim 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde iki ayri koy olarak kaydedilmistir Bu tarihte Zgem i Ulya Yukari Zgem koyu Trabzon vilayetinin Lazistan sancaginin Atina kazasina bagliydi Nufusu 71 hanede yasayan 230 kisiden olusuyordu Bu sayinin sadece erkek nufusunu ihtiva etme ihtimali bulunmaktadir Koyde vergiye tabi hayvan varligi olarak 43 koyun 182 keci 135 inek ve 10 okuz kaydedilmistir Yukari Dzgemi koyu Birinci Dunya Savasi nda Ruslarin eline gecti Rus idaresi sirasinda 1917 yilinda Lazistan bolgesine arastirma gezisi yapmis olan Gurcu dilbilimci Ioseb Kipsidze koyu adini Gurcu alfabesiyle Cileni Dzgemi ჯილენი ძღემი Rus alfabesiyle Zgemi Ulya Zgemi Ulya seklinde yazmistir Bu tarihte koyde 129 hanede 620 kisi yasiyordu Nikolay Marr ise 1910 yilindaki arastirma gezisinde Atina kazasinda 69 koy bulundugunu ve bu koylerden 64 unde Lazca konusuldugunu yazmis Yukari Dzgem koyunu de Lazcanin konusuldugu yerlesim yerleri arasinda saymistir Zgem i Ulya veya Yukari Zgemi 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Rize vilayetinin Atina kazasinin Ardesen nahiyesine bagliydi 1935 genel nufus sayiminda Zeymiulya seklinde kaydedilmis olan Yukari Zgemi koyu Artvin ve Rize vilayetlerinin birlestirilmesiyle kurulmus olan Coruh vilayetinde ayni idari konuma sahipti ve nufusu 826 kisiden olusuyordu Zgemi veya Zgem Turkce olmadigi icin Yukari Zgemi koyunun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Yikaridurak olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Yukaridurak koyunun nufusu 1 193 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 316 kisi okuma yazma biliyordu Yukaridurak koyunun Kayabasi mahallesi 17 Mayis 2011 de bagimsiz bir koy olarak Onder Koyu adi altinda kurulmasi karari ile koy olmustur Bu nedenle nufusu Onder Koyu nufusu oraninda azalmistir Yukaridurak koyunde 18 yuzyila ait Yukaridurak Koprusu ile 19 yuzyilda insa edilmis bir cami bulunmaktadir CografyaKoy Rize il merkezine 69 km Ardesen ilce merkezine 18 km uzakliktadir Koy yamac uzerine kurulmustur Koydeki Nolivade Kobare ve Kfasube mahallelerinin adlari Lazcadir Cacagona Yaylasi Yukaridurak koyunun sinirlari icindedir NufusYillara gore koy nufus verileri2020 1312019 1352018 2212017 1652016 1752015 1972014 2222013 2302012 6052011 3922010 9012009 4072008 5622007 4632000 4571990 1 7971985 1 7441876 2301842 179 erkek nufus Kaynakca Yukaridurak Turkey Page 5 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2020 a b c d e f g h i j k l m n o Rize Ardesen Yukaridurak Koy Nufusu Nufusune com 12 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2020 a b 5393 sayili Belediye Kanunu PDF mevzuat gov tr 3 Temmuz 2005 s 3 1 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan pdf arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2024 Madde 9 Mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti tarafindan yonetilir Irfan Aleksiva Ismail Bucaklisi Svacoxo Laz Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2009 s 130 147 ISBN 978 605 89094 0 3 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 372 ISBN 9789157871117 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 620 კოლხური მეგრულ ლაზური ენა Hazirlayanlar Rusudan Amirecibi Mullen editor Nana Danelia Inga Gundua Tiflis 2006 s 22 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 99940 61 43 7 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 373 ISBN 9789157871117 Ioseb Kipsidze Caneti de Yolculuk ჭანეთში მოგზაურება მოამბე Bulletin I Cilt Tiflis 1937 s 168 26 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2024 Nikolay Marr Lazistan a Yolculuk Ceviri Yulva Muhurcisi Istanbul 2016 s 74 ISBN 9786055753634 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 403 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 788 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2023 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 524 Yukaridurak Koyu Camii karadeniz gov tr 28 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2022 a b c d Yukaridurak Koyu YerelNet org tr 29 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2018 Turkiye deki Mulki idarelere bagli diger yerlerin listesi netdata com 21 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2022 a b Murat Umit Hicyilmaz Ardesen Nufus Kutugu 1842 Ardesen Sulaleleri Ardesen Belediyesi Kultur Sanat Tanitim Eserleri Serisi 13 2011 Rize ss 18 25Dis baglantilarYukaridurak icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft