Yula – Türk ve Altay halk inancında ve şamanizminde Rüya Ruhu. Yola veya Çula (Çola) da denir. İnsan ruhunun hareketli kısmıdır. Hayalgücü anlamına da gelir.
Yula Ruhu
Bu ruh uykuda ve rüyada bedeni terk edebilir. İlham ve vahiy kavramları ile de bağlantılıdır. İnsan vücudunu geçici olarak terk edebilir. Bazen bu durumu hissetmek bile mümkün olmayabilir. Aynı zamanda meşale demektir ve ruhun bir çeşit ateş veya ışık (enerji) olarak görüldüğünün en güzel örneğidir. Yulamak fiili ile kullanıldığında rüya görmek ve ruhun bedenden ayrılarak gezinmesi anlamına gelir. Ruhun hareketli kısmının bedenden ayrılarak soyut diyarlara yolculuk yapmasıdır. Ayrıca sıra dışı, esin kaynağı rüyaların görülmesi için de Yulamak tabiri kullanılır. Baskakov'a göre, "cevher, maya" gibi de anlamlandırılan bu anlayışa "ölünün canı" şeklinde ikinci bir mana daha yüklenebilir. Gerçekte ise "yula", insan bedeninden geçici olarak ayrılabilen canın aslı, mayası ve cevheridir. Geleneksel Hakas kültüründe "yula"ya yakın bir anlam taşıyan "çula" anlayışı vardır. Hakaslarda bu kavramın içeriğinde can düşünülmüştür.
Türk kültüründe Düşler
Düş (Moğolca Züd) uykudayken zihinde gerçekleşen zihinsel etkinlik(ler) ve bunlara ait algılardır. Görsel çağrışımlar şeklinde oluşur. Halk inancında ise "Yarı Ölüm" olarak algılanan uykuda görülen bu görsel imgeler öteki alem ile irtibat kabul edilir. Ve haber değeri taşıdığına inanılır. Örneğin rüyada yumurta gören bir kadının çocuğunun olacağına inanılır. Yusuf peygamber en önde gelen rüya yorumcusu olarak kabul edilir. Bazen de gerçek alemin orası, bu dünyanın bir yanılsama olduğuna inanılır. Uyku bir çeşit ölümdür ve ruhun hareketli kısmı bedeni terk eder. Kabuslar akarsulara anlatılır ki, alsın götürsün diye. Rüyalar, o esnada gidilen yer bu alemin zıddı olduğu için tersine yorumlanabilir. Çağdaş bilimsel verilere göre düşler insanın bilinçaltının birer yansıması olup, doğru çözümlendiklerinde çeşitli ussağlığı sorunlarının giderilmesine yardımcı olabilmektedir. Rüyalar tüm toplumlarda ilgi çekmiş ve öteki alemden gönderilen bilgiler veya insanların öte alemde yaptıkları yolculuklar olarak düşünülmüştür. Düş sözcüğü, düşünmek, düşmek, düşlemek fiilleri ile aynı köke sahiptir. Töz sözcüğü ile uzaktan bağlantısı dikkate değerdir.
Etimoloji
(Yol/Yul) kökünden türemiştir. Soyutlanmak, rüya görmek anlamlarını içerir. Su kaynağı ve meşale gibi anlamlar da içerir. Kral ve ululuk anlamına da sahiptir. Yular (dizgin) sözcüğü ile aynı kökten gelir. Yol (talih) kelimesiyle de bağlantılıdır.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0)27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dipnotlar
Dış bağlantılar
- Yakut Şamanizminde İja Kıl, Abdülkadir İnan 13 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türk Folkloründe Dış Ruh Tasarımı, Ali Duymaz[]
- Ruh, Yaşar Kalafat 27 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yula Turk ve Altay halk inancinda ve samanizminde Ruya Ruhu Yola veya Cula Cola da denir Insan ruhunun hareketli kismidir Hayalgucu anlamina da gelir Yula RuhuBu ruh uykuda ve ruyada bedeni terk edebilir Ilham ve vahiy kavramlari ile de baglantilidir Insan vucudunu gecici olarak terk edebilir Bazen bu durumu hissetmek bile mumkun olmayabilir Ayni zamanda mesale demektir ve ruhun bir cesit ates veya isik enerji olarak goruldugunun en guzel ornegidir Yulamak fiili ile kullanildiginda ruya gormek ve ruhun bedenden ayrilarak gezinmesi anlamina gelir Ruhun hareketli kisminin bedenden ayrilarak soyut diyarlara yolculuk yapmasidir Ayrica sira disi esin kaynagi ruyalarin gorulmesi icin de Yulamak tabiri kullanilir Baskakov a gore cevher maya gibi de anlamlandirilan bu anlayisa olunun cani seklinde ikinci bir mana daha yuklenebilir Gercekte ise yula insan bedeninden gecici olarak ayrilabilen canin asli mayasi ve cevheridir Geleneksel Hakas kulturunde yula ya yakin bir anlam tasiyan cula anlayisi vardir Hakaslarda bu kavramin iceriginde can dusunulmustur Turk kulturunde DuslerDus Mogolca Zud uykudayken zihinde gerceklesen zihinsel etkinlik ler ve bunlara ait algilardir Gorsel cagrisimlar seklinde olusur Halk inancinda ise Yari Olum olarak algilanan uykuda gorulen bu gorsel imgeler oteki alem ile irtibat kabul edilir Ve haber degeri tasidigina inanilir Ornegin ruyada yumurta goren bir kadinin cocugunun olacagina inanilir Yusuf peygamber en onde gelen ruya yorumcusu olarak kabul edilir Bazen de gercek alemin orasi bu dunyanin bir yanilsama olduguna inanilir Uyku bir cesit olumdur ve ruhun hareketli kismi bedeni terk eder Kabuslar akarsulara anlatilir ki alsin gotursun diye Ruyalar o esnada gidilen yer bu alemin ziddi oldugu icin tersine yorumlanabilir Cagdas bilimsel verilere gore dusler insanin bilincaltinin birer yansimasi olup dogru cozumlendiklerinde cesitli ussagligi sorunlarinin giderilmesine yardimci olabilmektedir Ruyalar tum toplumlarda ilgi cekmis ve oteki alemden gonderilen bilgiler veya insanlarin ote alemde yaptiklari yolculuklar olarak dusunulmustur Dus sozcugu dusunmek dusmek duslemek fiilleri ile ayni koke sahiptir Toz sozcugu ile uzaktan baglantisi dikkate degerdir Etimoloji Yol Yul kokunden turemistir Soyutlanmak ruya gormek anlamlarini icerir Su kaynagi ve mesale gibi anlamlar da icerir Kral ve ululuk anlamina da sahiptir Yular dizgin sozcugu ile ayni kokten gelir Yol talih kelimesiyle de baglantilidir KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dipnotlar 23 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2011 Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi PDF 7 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2012 Dis baglantilarYakut Samanizminde Ija Kil Abdulkadir Inan 13 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk Folklorunde Dis Ruh Tasarimi Ali Duymaz olu kirik baglanti Ruh Yasar Kalafat 27 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz