Yusuf İzzeddin Efendi (10 Ekim 1857 - 1 Şubat 1916) Türk asker ve Osmanlı Hanedanı mensubu. Osmanlı padişahı Sultan Abdülaziz'in henüz şehzade iken doğan oğludur. Beklenmedik bir şekilde öldüğünde Osmanlı Hanedanı'nın en büyük erkek çocuğu olarak veliaht sıfatını taşıyordu.
Yusuf İzzeddin Efendi | |
---|---|
Osmanlı Ordusu Müşiri Veliaht-ı Saltanat | |
Ekim 1908 tarihli Resimli Kitab dergisinde Şehzade Yusuf İzzettin Efendi | |
Doğum | 10 Ekim 1857 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1 Şubat 1916 (58 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
Babası | Padişah Abdülaziz |
Annesi | Dürrinev Kadınefendi |
Dini | Sünni İslam |
Meslek | Asker, siyasetçi, diplomat |
Askeri kariyer | |
Yusuf İzzeddin Efendi'nin portresi, Windsor 1911 | |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1871–1916 |
Rütbesi | Müşir |
Komutası | 1. Ordu |
Yaşamı
10 Ekim 1857 tarihinde Dolmabahçe Sarayı'nda doğdu. Babası Abdülaziz, annesi ise Dürrinev Başkadınefendi'ydi. Doğduğunda amcası Abdülmecid padişah olarak hüküm sürmekteydi. Babası Abdülaziz gibi şehzadelerin tahta çıkana kadar çocuk sahibi olmamaları kuralı geçerliydi. Yusuf İzzeddin Efendi bu kurala aykırı olarak doğmuştu. Bu nedenle babasının tahta çıktığı 1861 yılına kadar dört yıl boyunca varlığı gizlendi. 10 yaşındayken babasıyla birlikte Avrupa gezisine katıldı. 14 yaşındayken 1 Eylül 1871 tarihinde babası Sultan Abdülaziz tarafından Müşir rütbesiyle Hassa Ordusu komutanlığına atandı ve bu görevini Ocak 1873'e kadar sürdürdü. 19 yaşındayken babası Abdülaziz tahttan indirildi ve kısa bir süre sonra makasla bilekleri kesilmiş olarak ölü bulundu. İntihar mı cinayet mi olduğu tartışmalı bu ölümden sonra, genç yaşta babasız kaldı.
Babasının ölümünden sonra tahta çıkacak padişahı belirlemek için, o dönemde geçerli olan hanedanın en yaşlı erkeğinin tahta çıkması kuralı kullanıldı. Bu kural uyarınca Abdülaziz'in ölümünden sonra, önce amcasının oğulları V. Murad ve II. Abdülhamid sırasıyla tahta çıktılar. Daha sonra da V. Mehmed 27 Nisan 1909 tarihinde tahta çıktığı zaman hanedanın padişahtan sonraki en yaşlı erkeği olarak veliaht durumuna yükseldi. Osmanlı Devleti'ni yurt dışında çeşitli törenlerde veliaht sıfatıyla temsil etti. 1910 yılında Birleşik Krallık kralı VII. Edward'ın cenaze, 1911 yılında da V. George'un taç giyme törenlerinde bulundu.
I. Dünya Savaşı yılları sırasında Enver Paşa'nın izlediği siyasete ayrı düştü ve onu sertçe eleştirdi. Hükûmet işleriyle yakından ilgilendi. Çanakkale Savaşları sırasında bizzat cepheleri ziyaret etti. Bu ziyaretler sırasında Enver Paşa ile herkesin içinde münakaşa etti. Hükûmetten ayrı olarak barış görüşmeleri yaptı. Ancak tahta çıkamadan 1 Şubat 1916 tarihinde beklenmedik biçimde Zincirlikuyu'daki köşkünde ölü olarak bulundu. Ölüm nedeni intihara bağlı kan kaybı olarak kabul edilse de, İttihatçıların onu öldürttüğü de teoriler arasındadır. Fakat sıradaki veliaht İttihatçılarla hiç anlaşamayan VI. Mehmet Vahidettin idi. Tarihçi İlber Ortaylı ise müttefik Almanya'nın da şüpheliler arasında olduğunu iddia eder. Çünkü veliaht savaştan çekilmek ve İtilaf Devletleri ile müstakil bir anlaşma yapmaktan bahsetmekteydi. Ortaylı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun son imparatoru VI. Karl'ın bu gibi bir talebi sonrasında Almanya tarafından özür dilemek zorunda bırakılmasını örnek gösterir.
II. Mahmut Türbesi'ne, babası Abdülaziz'in yanına defnedildi.
Girit'teki Osmanlı dönemine ait İzzeddin Kalesi onun adını taşımaktadır.
Eşleri ve çocukları
Eşleri
- Çeşmiahu Hanım Efendi. Evlenme tarihi: 1879
- Cavidan Hanım Efendi (12 Ocak 1870 - 1935). Evlenme tarihi: 20 Mayıs 1885
- Emine Nazikedâ Hanım Efendi (30 Mayıs 1872 - 1946). Evlenme tarihi: 6 Temmuz 1886
- Tazende Hanım Efendi (10 Ekim 1875 - 16 Haziran 1950). Evlenme tarihi: 15 Ekim 1892, Mezarı: Yahya Efendi Tekkesi Mezarlığı'ndadır.
- Leman (Ünlüsoy) Hanım Efendi (6 Temmuz 1888 - 3 Ağustos 1953) Evlenme tarihi: 4 Şubat 1904
Çocukları
S.N | AD | Doğum | Vefat | Yaş | Annesi | Kabri |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Şehzade Mehmed Bahaüddin Efendi | Şubat 1883 | 8 Kasım 1883 | 9 Aylık | Çeşm-i Ahu Hanımefendi | Yahya Efendi Şehzadeler Türbesi |
2 | Hatice Şükriye Sultan | 24 Şubat 1906 | 1 Nisan 1972 | 66 | Leman (Ünlüsoy) Hanımefendi | Sultan İkinci Mahmud Türbesi |
3 | Şehzade Mehmed Nizameddin Efendi | 10 Ocak 1909 | 19 Mart 1933 | 24 | Leman (Ünlüsoy) Hanımefendi | İsviçre'nin Locarno şehrinde öldü. Kahire'ye defnedildi. |
4 | Mihrişah Sultan | 1 Temmuz 1916 | 25 Ocak 1987 | 71 | Leman (Ünlüsoy) Hanımefendi | Sultan İkinci Mahmud Türbesi |
Kaynakça
- ^ Veliaht Yusuf İzzeddin, Tahsin Yıldırım, .
- ^ . 1 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
- ^ "Yusuf İzzeddin Efendi'nin biyografisi". 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
- ^ . 22 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2011.
- ^ İlber Ortaylı, Atlas Tarih, s.57, no.6, 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yusuf Izzeddin Efendi 10 Ekim 1857 1 Subat 1916 Turk asker ve Osmanli Hanedani mensubu Osmanli padisahi Sultan Abdulaziz in henuz sehzade iken dogan ogludur Beklenmedik bir sekilde oldugunde Osmanli Hanedani nin en buyuk erkek cocugu olarak veliaht sifatini tasiyordu Yusuf Izzeddin EfendiOsmanli Ordusu Musiri Veliaht i SaltanatEkim 1908 tarihli Resimli Kitab dergisinde Sehzade Yusuf Izzettin EfendiDogum10 Ekim 1857 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum1 Subat 1916 58 yasinda Istanbul Osmanli ImparatorluguHanedanOsmanli HanedaniBabasiPadisah AbdulazizAnnesiDurrinev KadinefendiDiniSunni IslamMeslekAsker siyasetci diplomatAskeri kariyerYusuf Izzeddin Efendi nin portresi Windsor 1911Bagliligi Osmanli ImparatorluguHizmet yillari1871 1916RutbesiMusirKomutasi1 Ordu15 Mayis 1909 tarihli Sehbal dergisinde Sehzade Yusuf IzzettinYasami10 Ekim 1857 tarihinde Dolmabahce Sarayi nda dogdu Babasi Abdulaziz annesi ise Durrinev Baskadinefendi ydi Dogdugunda amcasi Abdulmecid padisah olarak hukum surmekteydi Babasi Abdulaziz gibi sehzadelerin tahta cikana kadar cocuk sahibi olmamalari kurali gecerliydi Yusuf Izzeddin Efendi bu kurala aykiri olarak dogmustu Bu nedenle babasinin tahta ciktigi 1861 yilina kadar dort yil boyunca varligi gizlendi 10 yasindayken babasiyla birlikte Avrupa gezisine katildi 14 yasindayken 1 Eylul 1871 tarihinde babasi Sultan Abdulaziz tarafindan Musir rutbesiyle Hassa Ordusu komutanligina atandi ve bu gorevini Ocak 1873 e kadar surdurdu 19 yasindayken babasi Abdulaziz tahttan indirildi ve kisa bir sure sonra makasla bilekleri kesilmis olarak olu bulundu Intihar mi cinayet mi oldugu tartismali bu olumden sonra genc yasta babasiz kaldi Babasinin olumunden sonra tahta cikacak padisahi belirlemek icin o donemde gecerli olan hanedanin en yasli erkeginin tahta cikmasi kurali kullanildi Bu kural uyarinca Abdulaziz in olumunden sonra once amcasinin ogullari V Murad ve II Abdulhamid sirasiyla tahta ciktilar Daha sonra da V Mehmed 27 Nisan 1909 tarihinde tahta ciktigi zaman hanedanin padisahtan sonraki en yasli erkegi olarak veliaht durumuna yukseldi Osmanli Devleti ni yurt disinda cesitli torenlerde veliaht sifatiyla temsil etti 1910 yilinda Birlesik Krallik krali VII Edward in cenaze 1911 yilinda da V George un tac giyme torenlerinde bulundu I Dunya Savasi yillari sirasinda Enver Pasa nin izledigi siyasete ayri dustu ve onu sertce elestirdi Hukumet isleriyle yakindan ilgilendi Canakkale Savaslari sirasinda bizzat cepheleri ziyaret etti Bu ziyaretler sirasinda Enver Pasa ile herkesin icinde munakasa etti Hukumetten ayri olarak baris gorusmeleri yapti Ancak tahta cikamadan 1 Subat 1916 tarihinde beklenmedik bicimde Zincirlikuyu daki koskunde olu olarak bulundu Olum nedeni intihara bagli kan kaybi olarak kabul edilse de Ittihatcilarin onu oldurttugu de teoriler arasindadir Fakat siradaki veliaht Ittihatcilarla hic anlasamayan VI Mehmet Vahidettin idi Tarihci Ilber Ortayli ise muttefik Almanya nin da supheliler arasinda oldugunu iddia eder Cunku veliaht savastan cekilmek ve Itilaf Devletleri ile mustakil bir anlasma yapmaktan bahsetmekteydi Ortayli Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun son imparatoru VI Karl in bu gibi bir talebi sonrasinda Almanya tarafindan ozur dilemek zorunda birakilmasini ornek gosterir II Mahmut Turbesi ne babasi Abdulaziz in yanina defnedildi 14 Nisan 1910 tarihli Servet i Funun dergisinde Sirbistan Krali nin Yusuf Izzettin Efendi yi ziyaretinden bir kare Girit teki Osmanli donemine ait Izzeddin Kalesi onun adini tasimaktadir Esleri ve cocuklariEsleri Cesmiahu Hanim Efendi Evlenme tarihi 1879 Cavidan Hanim Efendi 12 Ocak 1870 1935 Evlenme tarihi 20 Mayis 1885 Emine Nazikeda Hanim Efendi 30 Mayis 1872 1946 Evlenme tarihi 6 Temmuz 1886 Tazende Hanim Efendi 10 Ekim 1875 16 Haziran 1950 Evlenme tarihi 15 Ekim 1892 Mezari Yahya Efendi Tekkesi Mezarligi ndadir Leman Unlusoy Hanim Efendi 6 Temmuz 1888 3 Agustos 1953 Evlenme tarihi 4 Subat 1904Cocuklari S N AD Dogum Vefat Yas Annesi Kabri1 Sehzade Mehmed Bahauddin Efendi Subat 1883 8 Kasim 1883 9 Aylik Cesm i Ahu Hanimefendi Yahya Efendi Sehzadeler Turbesi2 Hatice Sukriye Sultan 24 Subat 1906 1 Nisan 1972 66 Leman Unlusoy Hanimefendi Sultan Ikinci Mahmud Turbesi3 Sehzade Mehmed Nizameddin Efendi 10 Ocak 1909 19 Mart 1933 24 Leman Unlusoy Hanimefendi Isvicre nin Locarno sehrinde oldu Kahire ye defnedildi 4 Mihrisah Sultan 1 Temmuz 1916 25 Ocak 1987 71 Leman Unlusoy Hanimefendi Sultan Ikinci Mahmud TurbesiKaynakca Veliaht Yusuf Izzeddin Tahsin Yildirim ISBN 9758845293 1 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Aralik 2008 Yusuf Izzeddin Efendi nin biyografisi 21 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2008 22 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2011 Ilber Ortayli Atlas Tarih s 57 no 6 2011