Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yutyrannus (anlamı: tüylü zorba), Erken Kretase döneminde yaklaşık olarak 125 milyon yıl önce bugünkü Çin'in kuzeyinde yaşamış Tyrannosauroidea üst ailesine mensup bir dinozor cinsi.
| Yutyrannus | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
|
Etimoloji
Bu canlının cins adı olan Yutyrannus'u oluşturan Yu Mandarin Çincesinde tüy anlamına gelirken, Tyrannus Yunanca tiran (despot) demektir. Tür adı olan huali de Mandarin Çincesinde güzel anlamına gelir ki, tüylerine izafeten verilmiştir.
Keşif
Çin'in kuzeydoğu eyaleti olan Liaoning'teki erken Kretase yaşlı (125 milyon yıl önce) formasyonların bulunduğu bir maden ocağında bu fosiller bulunmuştur.
Fiziksel özellikler
Xu ve arkadaşlarının çalışmasında yetişkin ve yavru olduğu tahmin edilen birkaç numune bulunmuştur. İncelemeler sonucu ZCDM V5000 numaralı fosilin yetişkin bir bireyi temsil ettiği düşünülüyor, zira omurgalar üzerindeki nörosantral ek yerleri kapalıdır ve sağrı kemikleri birbirine kaynaşmıştır. Bu fosilin uyluk kemiği 85 cm uzunluğunda olup geç Kretase'nin büyük Tyrannosauroid cinslerinden (Appalachiosaurus ve Dryptosaurus) bazılarından büyüktür. ZCDM V5000 fosilinin canlı ağırlığının 1414 kg'a ulaşabileceği tahmin edilmektedir. ZCDM V5001 ve ELDM V1001 gibi fosiller de görece genç canlılara aittirler. Sırasıyla 596 ve 493 kg ağırlığa ulaşabildikleri düşünülmektedir. Bu iki fosilde de nörosantral dikiş izlerinde birleşme yapıları hala görünür haldedir ve buna dayanarak ZCDM V5001'e göre 8 yaş daha genç oldukları düşünülmektedir. Dünya üzerinde yaşamış en büyük tüylü hayvan olduğu düşünülen Yutyrannus, bilim dünyası için önemli bir tartışma konusu olmuştur, zira genelde ufak teropodların tüylü örnekleri bulunmuşken; büyük akrabalarda da tüy olup olmadığı tartışması başlamıştır. Tüy yapıları da araştırmacıların kolayca fikir üretemediği bir konudur, zira tüy yapıları yumuşak dokudur ve fosilleşmesi nadirdir. Yutyrannus'un bulunmasıyla büyük teropodların da tüylü olabileceği görülmüştür, son çalışmada bir yetişkin ve iki yavru fosil numuneleri bulununca korunmuş tüy yapıları araştırmacılara önemli ipuçları vermiştir. Bu canlıların tüylerinin günümüz kuşlarının yetişkin üyelerininki gibi değil de civcivlerin tüyleri gibi tel tel olduğu sonucuna varılmıştır. Yetişkin bir bireyin 9 metre uzunlukta ve 1400 kg aşkın ağırlıkta olduğu tahmin edilmektedir. Tüylerin uzunluğu 15–20 cm ölçülmüştür ve üç farklı numunede de tüyler farklı vücut kesimlerinde korunmuştur ve bu nedenle Yutyrannus'un tüm vücudunun tüylerle kaplı olduğu tahmin edilmektedir. Büyük ve ağır vücudu ve tüylerinin şekline bakarak uçma yeteneğine sahip olmadığı ortaya konmuştur. Erken kretase döneminin, görece biraz daha serin olması dolayısıyla bu canlıların tüy yapılarının vücut sıcaklığının korunması adına görev aldığı düşünülebilir.
Kaynakça
- ^ a b Xu, Xu; ve diğerleri. (PDF). www.nature.com. Nature. 17 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020.
- ^ a b Than, Ker. "One-Ton Feathered Dinosaur Found: Fluffy and Fierce". www.natgeo.com. National Geographic. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yutyrannus anlami tuylu zorba Erken Kretase doneminde yaklasik olarak 125 milyon yil once bugunku Cin in kuzeyinde yasamis Tyrannosauroidea ust ailesine mensup bir dinozor cinsi Yutyrannus PreYeYeOSDCPTJKPgNBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaKlad SaurischiaKlad TheropodaUst familya TyrannosauroideaFamilya ProceratosauridaeCins Yutyrannus Xu vd 2012Tur Yutyrannus huali Xu vd 2012EtimolojiBu canlinin cins adi olan Yutyrannus u olusturan Yu Mandarin Cincesinde tuy anlamina gelirken Tyrannus Yunanca tiran despot demektir Tur adi olan huali de Mandarin Cincesinde guzel anlamina gelir ki tuylerine izafeten verilmistir KesifCin in kuzeydogu eyaleti olan Liaoning teki erken Kretase yasli 125 milyon yil once formasyonlarin bulundugu bir maden ocaginda bu fosiller bulunmustur Fiziksel ozelliklerXu ve arkadaslarinin calismasinda yetiskin ve yavru oldugu tahmin edilen birkac numune bulunmustur Incelemeler sonucu ZCDM V5000 numarali fosilin yetiskin bir bireyi temsil ettigi dusunuluyor zira omurgalar uzerindeki norosantral ek yerleri kapalidir ve sagri kemikleri birbirine kaynasmistir Bu fosilin uyluk kemigi 85 cm uzunlugunda olup gec Kretase nin buyuk Tyrannosauroid cinslerinden Appalachiosaurus ve Dryptosaurus bazilarindan buyuktur ZCDM V5000 fosilinin canli agirliginin 1414 kg a ulasabilecegi tahmin edilmektedir ZCDM V5001 ve ELDM V1001 gibi fosiller de gorece genc canlilara aittirler Sirasiyla 596 ve 493 kg agirliga ulasabildikleri dusunulmektedir Bu iki fosilde de norosantral dikis izlerinde birlesme yapilari hala gorunur haldedir ve buna dayanarak ZCDM V5001 e gore 8 yas daha genc olduklari dusunulmektedir Dunya uzerinde yasamis en buyuk tuylu hayvan oldugu dusunulen Yutyrannus bilim dunyasi icin onemli bir tartisma konusu olmustur zira genelde ufak teropodlarin tuylu ornekleri bulunmusken buyuk akrabalarda da tuy olup olmadigi tartismasi baslamistir Tuy yapilari da arastirmacilarin kolayca fikir uretemedigi bir konudur zira tuy yapilari yumusak dokudur ve fosillesmesi nadirdir Yutyrannus un bulunmasiyla buyuk teropodlarin da tuylu olabilecegi gorulmustur son calismada bir yetiskin ve iki yavru fosil numuneleri bulununca korunmus tuy yapilari arastirmacilara onemli ipuclari vermistir Bu canlilarin tuylerinin gunumuz kuslarinin yetiskin uyelerininki gibi degil de civcivlerin tuyleri gibi tel tel oldugu sonucuna varilmistir Yetiskin bir bireyin 9 metre uzunlukta ve 1400 kg askin agirlikta oldugu tahmin edilmektedir Tuylerin uzunlugu 15 20 cm olculmustur ve uc farkli numunede de tuyler farkli vucut kesimlerinde korunmustur ve bu nedenle Yutyrannus un tum vucudunun tuylerle kapli oldugu tahmin edilmektedir Buyuk ve agir vucudu ve tuylerinin sekline bakarak ucma yetenegine sahip olmadigi ortaya konmustur Erken kretase doneminin gorece biraz daha serin olmasi dolayisiyla bu canlilarin tuy yapilarinin vucut sicakliginin korunmasi adina gorev aldigi dusunulebilir Kaynakca a b Xu Xu ve digerleri PDF www nature com Nature 17 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2020 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link a b Than Ker One Ton Feathered Dinosaur Found Fluffy and Fierce www natgeo com National Geographic 13 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2020