Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yüksek basınç, materyaller, tasarım ve inşaat makinelerinin yapımında kullanılan, bilim ve mühendislik alanıdır. Hücre tabanlı elmaslar, yüksek basınçla yapılan materyallere bir örnektir. Yüksek basınç, genellikle, atmosferdeki basıncın (yaklaşık 1 bar veya 100,000 Pa) binlerce (kilobar) ya da milyonlarca (megabar) katıdır.
Tarihi ve genel bakış
Percy Williams Bridgman, fiziğin bu yüksek basınç alanının kapsamını birkaç kat arttırarak (400MPa'dan 40,000 MPa'ya) daha ileriye taşıdığı için Nobel ödülü almıştır. Alanın kurucuları arasında geçen diğer isimler de , Tracey Hall, F. P. Bundy, L.F. Vereschagin, olarak bilinir.
Yüksek sıcaklıkla birlikte yüksek basıncın kullanılmasıyla, karbondan yapılan insan yapımı elmaslar bu konuda en ilgi çekici keşiflerden biridir. Hemen hemen herhangi bir materyal yüksek basınç altında sıkışır ve daha yoğun bir hal alır, örneğin, kuvars, bir diğer ismiyle silisyum dioksit, kendisinden daha yoğun bir formu olan dönüşür. Bunun üzerine, daha yoğun bir yüksek basınca maruz kaldığında ise formu tekrar değişir ve halini alır. Silisyum dioksitin bu iki hali, ilk defa yüksek basınç deneylerinde keşfedilmiştir ve sonra doğada, meteor sitesinde bulunmuştur.
Boştaki enerjinin, basınç ile hacmin çarpımından elde edilen P*V değeri tipik kimyasal bağlara kıyaslanabildiği seviyelere geldiğinde, maddedeki kimyasal bağlar, yüksek basınç altında değişiklik gösterebilir (100 GPa değerine yakınken). En çarpıcı değişimler arasında, oksijenin 96 GPa basınçtaki metalizasyonu (oksijen bu noktada süper iletken yapıdadır) ve sodyumun yaklaşık 200 GPa basınçta, neredeyse elektronsuz bir metalden, saydam bir yalıtkan maddeye dönüşmesidir. Eninde sonunda, tüm maddeler, yüksek basınçta metalizasyona uğramaktadır.
Yüksek basınç deneyleri, Dünya'nın çekirdeğine yakın kabuklarının içinde bulunduğuna inanılan yeni minerallerin bulunmasına da yol açmıştır. Bunlara örnek olarak, silikat perovskite, Dünya'nın iç kabuğunun yarısını oluşturduğuna inanılan bir mineral ve yüksek basınçla elde edilmiş pervoskite ise iç çekirdeğin etrafındaki kabuktaki anlaşılamayan anormallikleri açıklamaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Basınç düzeyini anlamak için birkaç örnek: kaşınma esnasında tırnağın uyguladığı basınç yaklaşık 0.6 GPa, genel olarak mengenelerin ulaştığı basınç 30-40 GPa arası, hücre tabanlı elmasların içinde oluşan basınç yaklaşık 320 GPa, Dünya'nın merkezindeki basınç 364 GPa, şok dalgalarından kaydedilen en yüksek basınç ise 100,000 GPa'dan büyüktür.
Ayrıca bakınız
- Sentetik elmas
- D-DİA
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yuksek basinc materyaller tasarim ve insaat makinelerinin yapiminda kullanilan bilim ve muhendislik alanidir Hucre tabanli elmaslar yuksek basincla yapilan materyallere bir ornektir Yuksek basinc genellikle atmosferdeki basincin yaklasik 1 bar veya 100 000 Pa binlerce kilobar ya da milyonlarca megabar katidir Tarihi ve genel bakisPercy Williams Bridgman fizigin bu yuksek basinc alaninin kapsamini birkac kat arttirarak 400MPa dan 40 000 MPa ya daha ileriye tasidigi icin Nobel odulu almistir Alanin kuruculari arasinda gecen diger isimler de Tracey Hall F P Bundy L F Vereschagin olarak bilinir Yuksek sicaklikla birlikte yuksek basincin kullanilmasiyla karbondan yapilan insan yapimi elmaslar bu konuda en ilgi cekici kesiflerden biridir Hemen hemen herhangi bir materyal yuksek basinc altinda sikisir ve daha yogun bir hal alir ornegin kuvars bir diger ismiyle silisyum dioksit kendisinden daha yogun bir formu olan donusur Bunun uzerine daha yogun bir yuksek basinca maruz kaldiginda ise formu tekrar degisir ve halini alir Silisyum dioksitin bu iki hali ilk defa yuksek basinc deneylerinde kesfedilmistir ve sonra dogada meteor sitesinde bulunmustur Bostaki enerjinin basinc ile hacmin carpimindan elde edilen P V degeri tipik kimyasal baglara kiyaslanabildigi seviyelere geldiginde maddedeki kimyasal baglar yuksek basinc altinda degisiklik gosterebilir 100 GPa degerine yakinken En carpici degisimler arasinda oksijenin 96 GPa basinctaki metalizasyonu oksijen bu noktada super iletken yapidadir ve sodyumun yaklasik 200 GPa basincta neredeyse elektronsuz bir metalden saydam bir yalitkan maddeye donusmesidir Eninde sonunda tum maddeler yuksek basincta metalizasyona ugramaktadir Yuksek basinc deneyleri Dunya nin cekirdegine yakin kabuklarinin icinde bulunduguna inanilan yeni minerallerin bulunmasina da yol acmistir Bunlara ornek olarak silikat perovskite Dunya nin ic kabugunun yarisini olusturduguna inanilan bir mineral ve yuksek basincla elde edilmis pervoskite ise ic cekirdegin etrafindaki kabuktaki anlasilamayan anormallikleri aciklamaktadir kaynak belirtilmeli Basinc duzeyini anlamak icin birkac ornek kasinma esnasinda tirnagin uyguladigi basinc yaklasik 0 6 GPa genel olarak mengenelerin ulastigi basinc 30 40 GPa arasi hucre tabanli elmaslarin icinde olusan basinc yaklasik 320 GPa Dunya nin merkezindeki basinc 364 GPa sok dalgalarindan kaydedilen en yuksek basinc ise 100 000 GPa dan buyuktur Ayrica bakinizSentetik elmas D DIAKaynakca Konuyla ilgili yayinlar