Zaman Bankacılığı (İngilizce: Time Banking), değişim aracı olarak para yerine zaman birimleri kullanılan ve alternatif bir ekonomik sistem örneği olarak değerlendirilebilecek bir karşılıklı hizmet değişimi modelidir. Zaman bankacılığı modelini uygulayan cemiyetlere Zaman Bankası (İngilizce: Time Bank) denir. Dolaşım birimi daima herhangi bir insanın bir saatlik işçilik bedeli olarak değerlendirilir ve genellikle ABD'de "Zaman Doları", Birleşik Krallık'ta ise "Zaman Kredisi" olarak adlandırılır. Zaman Bankacılığı öncelikle serbest pazar sisteminin değer vermediği çocuk danışmanlığı, yaşlı bakımı, komşulara yardım gibi gönüllülük esasına dayanan işleri teşvik etmek ve ödüllendirmek için kullanılır. Esas itibarıyla kişi bu tip toplumsal hizmetler için harcadığı "zaman" ölçüsünde benzer hizmetleri alabilmek için "zaman" kazanır. Bu nedenle dernekler zaman bankacılığını "sosyal kapital oluşturmak" olarak da bilinen cemiyet içi ilişkileri güçlendirmekte kullanırlar. Zaman bankacılığı düşüncesinin doğuşu 1980'lerin başlarında ABD'de olmuştur. 1990 yılında Robert Wood Johnson Vakfı yaşlı bakımı konusunda çalışacak örnek bir Zaman Bankacılığı projesi için 1.2 milyon Amerikan doları bağışladı. Bugün 26 ülkede aktif olarak faaliyet gösteren Zaman Bankaları mevcuttur. Birleşik Krallık'ta 93 adet aktif Zaman Bankası vardır. ABD'de ise resmi olarak tanınmış 53 adet Zaman Bankası mevcuttur.
Kökenleri ve felsefesi
Yaratıcısı Edgar Cahn'a göre Zaman Bankacılığı'nın temeli sosyal programlar için gerekli ödeneklerin kesildiği ve ABD'de sosyal hizmetlerin iyileştirilmesi ve sorunların yaratıcı yöntemlerle çözülmesi yönünde herhangi etkin bir yaklaşım getirilmediği bir döneme rastlar. Kendisi daha sonra şöyle yazmıştır: "Amerikalılar birbirine bağlantılı en az üç adet sorunla karşı karşıyadırlar: Alt sınıftakilerin temel mal ve hizmetlere erişiminde giderek büyüyen eşitsizlik; aile, komşuluk ilişkileri ve toplumun yeniden şekillendirilmesinden kaynaklanan sosyal sorunlar; ve bu sorunlara karşı oluşturulan toplumsal programların yarattığı giderek artan hayal kırıklığı". Ayrıca şunu da ekler: "sosyal sorunlara çözüm olacak çalışmalara verilen destekteki kriz gerçek bir toplum oluşturmak için yapılan parça parça çabaların başarısızlığından kaynaklanmaktadır". Cahn, özellikle sosyal hizmetlerde yaygın olan yukarıdan aşağıya eğilimine odaklandı. Pek çok sosyal hizmet organizasyonunun başarısız olmasının nedeninin yardım etmek istedikleri insanlardan gelecek yardımları kabul etmekteki isteksizlikleri olduğuna inanıyordu. Örgütlerin yardım etmeye çalıştıkları kitleyi ihtiyaçları açışından değerlendirdikleri bu yaklaşımı, cemiyet içinde herkesin sağlayabileceği katkılara odaklanan aktif değer tabanlı yaklaşımın aksine, bütçe açığı tabanlı yaklaşım olarak adlandırdı. Zaman Bankacılığı gibi bir sistemin aileler ve cemiyetleri güçlendirecek güven ve ilgiyi yeniden oluşturabileceği kuramını geliştirdi. Sistemin, birey ve toplulukları daha çok kendine yetebilir hale getirmesini, politik kaprislerden soyutlamasını ve süprüntü yığınına atılıp avantacılar olarak gözden çıkarılmış bireylerin potansiyelini harekete geçirmesini umuyordu.
Felsefe olarak Zaman Bankacılığı, Zaman Bankacılığı'nın Temel Değerleri olarak adlandırılan beş prensip üzerine kuruludur.
- Her kişi bir değerdir,
- Bazı işler parasal ücretin ötesindedir,
- Yardımda karşılıklılık,
- Sosyal ağlar gereksinimdir,
- Tüm canlılara karşı saygı.
İdeal olarak Zaman Bankacılığı cemiyeti inşa eder. Zaman Bankası üyeleri bazen bunu cemiyetin bireyler için var olduğu daha basit dönemlere bir dönüşe benzetirler.
Glasgow'un Gorbals mahallesindeki bir zaman bankasında yapılan mülakat aşağıdaki görüşü açığa çıkarmıştır:
zaman bankası cemiyet olarak bir araya toplanmış herkesi içine alır . . . Gorbals uzun süreden beri yüksek bir cemiyet bilincine sahip değildi. Yıllar öncesinde yüksek bir cemiyet bilincine sahip olmakla beraber şimdi insanlar yan komşusundan biraz şeker ödünç almaya bile gitmiyorlar . . . projenin bu cemiyet duygusunu geri getirmeye çalıştığını düşünüyorum . . .
Zaman Bankacılığı ve Zaman Bankası
Zaman Bankası üyeleri, diğer üyelere yardım etmek için harcadıkları her saat başına Zaman Doları biriminde kredi kazanırlar. Zaman Bankaları tarafından üyelerine sunulan hizmetlerden bazıları şunlardır: Çocuk bakımı, Hukuki danışmanlık, Dil dersleri, Ev Onarım işleri ve benzeri hizmetler. Kazanılan Zaman Doları miktarı Zaman Bankasında gerektiğinde kullanılmak üzere hesabınıza kaydedilir. Teorik olarak kâğıt kalem kullanılarak bile bir Zaman Bankası oluşturulabilir, ancak sistem orijinal olarak bilgisayar veritabanı ve kayıt tutma olanaklarını kullanmayı hedeflemektedir. Bazı zaman bankaları işlemlerin takibi ve hizmet taleplerinin bu hizmeti verebilecek kişilere yönlendirilmesi için ücretli personel çalıştırırlar. Diğer bazı Zaman Bankaları ise bir ya da bir grup üyeyi Zaman Doları karşılığı bu işleri yapmak için görevlendirmektedir. Çeşitli kuruluşlar yerel Zaman Bankalarına işlemlerin takibi için özelleşmiş yazılımlar sağlamaktadırlar. Bu kuruluşlar aynı zamanda kendi Zaman Bankasını kurmak isteyen kişi ya da kuruluşlara danışmanlık hizmetleri, eğitim ve diğer materyalleri de temin etmektedirler.
Zaman Bankası üyelerince sağlanan hizmetlere örnekler
Çocuk Bakımı | Hukuki danışmanlık | Dil dersleri |
Ev Tamirat işleri | Süreli bakım | Hesap danışmanlığı |
Yazıcılık Hizmetleri | Külfetli işler | Ofis/İş desteği |
Özel ders | Direksiyon eğitimi | Ulaştırma/Nakliyat |
Herhangi bir Zaman Bankasının kuruluş amacı sunulan hizmet çeşitlerini doğrudan etkiler. Bazı yerlerde Zaman Bankacılığı toplumu bir bütün olarak kuvvetlendirme aracı olarak benimsenmiştir. Diğer Zaman Bankaları daha çok sosyal hizmetler, sistem değişimi ve olanakları sınırlı kesimlere yardım amaçlarına yöneliktirler.
Zaman Doları
Zaman Doları Zaman Bankası'nın kullandığı temel değişim aracıdır ve bir kişinin bir saatlik emeğine karşılık gelir. Geleneksel Zaman Bankalarında bir insanın bir saatlik emeğinin karşılığı diğer herhangi birininkine eşittir. Zaman Dolarları hizmet sağlayarak kazanılır, hizmet alınarak ise harcanır. Bir Zaman Doları kazanıldıktan sonra belli bir süre içinde harcanma zorunluluğu yoktur, süre sınırlaması olmaksızın saklanabilir. Bunun yanında Zaman Doları bir saatlik emeğe sabitlendiğinden enflasyondan etkilenmez ve nemalandırılmaz. Bu özellikleriyle geleneksel dolaşım aracı olan paradan farklılaştırılmak amacıyla tasarlanmıştır. Bu sebeple Zaman Doları stoklamak çok da işe yaramaz ve uygulamada pek çok Zaman Bankası fazla Zaman Dolarlarının ihtiyacı olanların kullanması ya da etkinliklerde kullanılmak üzere topluluk havuzuna hibe edilmesini teşvik eder.
Eleştiriler
Zaman Bankacılığına yapılan bazı eleştiriler Zaman Doları'nın bir değişim aracı olarak kullanıma ve pazar bilgisi mekanizması olmaya uygun olmadığı üzerinde yoğunlaşmıştır. MIT'den Frank Fisher 80'lerde böyle bir değişim aracının pazar güçlerini deforme ederek Rusya örneğinde olduğu gibi bir ekonomik çöküşe neden olabileceğini öngörmüştür. Bugün ABD'deki Zaman Bankaları'nın Zaman Dolarlarına herhangi bir parasal değer biçmesi vergilendirilebilir hale gelmemesi için yasaklanmıştır.
Dr. Gill Seyfang'ın Gorbals Zaman Bankası—akademik camia tarafından yapılan az sayıda Zaman Bankası uygulamalarından biri—üzerinde yaptığı çalışma Zaman Bankacılığı ile ilgili teorik olmayan birkaç sorunu daha ortaya çıkarmıştır. Bunlardan birincisi potansiyel üyelerle iletişim kurarak Zaman Bankacılığı ile geleneksel gönüllülük arasındaki farkın kesin olarak anlatılmasındaki zorluktur. Kendisi ayrıca bir toplulukta belli uzmanlık hizmetlerinin yetersiz olmasından ötürü Zaman Bankacılığı'nın her insanın ihtiyaçlarına cevap vermeyi garanti edemeyeceğini de not etmektedir.
Zaman Bankacılığına getirlien en sert eleştirilerden bir tanesi de örgütsel sürdürülebilirlik yönündedir. Üyeler tarafından işletilen düşük maliyetli Zaman Bankaları da olmasına rağmen diğerleri örgütün işletilmesi için ücretli eleman çalıştırmaktadırlar. Küçük çaplı örgütlenmeler için bu oldukça pahalı olabilmekte ve uzun vadeli finansmanları olmaması durumunda iflas edebilmektedirler.
Dünyada Zaman Bankacılığı
Yaşlılık Planı
Yaşlılık Planı belli bir yaşın üzerindeki üyelerine aktif bir yaşam tarzı edindirmek için Zaman Bankacılığı'nı kullanan bir sağlık hizmetleri organizasyonuydu. Sonrasında sağlık hizmetleri organizasyonlarının sosyal finansmanı kesildi ve programın çoğu iptal edildi ancak iyi işlediği dönemde üyeler primlerinin bir bölümünü para yerine Zaman Doları olarak ödeyebilmekteydiler. Ana fikir yaşlı insanları cemiyet içinde daha aktif olmaya, aynı zamanda daha sık yardım talep etmeye teşvik etmek ve insanların sadece hizmet almak değil hizmet de üreterek insanlık onurlarını yüceltmekti.
Gorbals Zaman Bankası çalışması
2004 yılında Dr. Gill Seyfang Toplumsal Gelişim Dergisi'nde, Glasgow, İskoçya'da bir mahrumiyet bölgesi olan, yüksek yoksulluk, işsizlik, düşük sağlık ve eğitim hizmeti kalitesine sahip bölgesinde kurulu Zaman Bankası'nın etkileri ile ilgili bir çalışmanın sonuçlarını yayımladı. Gorbals Zaman Bankası bölgenin karşı karşıya olduğu sosyal hastalıklarla mücadele amacıyla yerel bir yardım derneği tarafından işletilmekteydi. Seyfang "toplumsal kapasite oluşturma" ve "sosyal katılımı teşvik" konularında Zaman Bankası'nın etkili olduğu sonucuna vardı. Ayrıca Zaman Bankası'nın toplum güvenlik ağı, bir kütüphane, bir sağlıklı yaşam projesi ve bir tiyatro projesi gibi devam eden sosyal projelere katılımı arttırarak Gorbals bölgesinin sosyal dokusunun yeniden inşasındaki başarısının da altını çizmiştir. Raporunda insanların normal şartlarda alamayacağı "ev onarımı, bahçe bakımı, cenaze işleri, sürekli eğitim" gibi hizmetleri Zaman Bankası aracılığıyla alabildiğini de belirtmiştir.
Washington D.C. Zaman Doları Gençlik Mahkemesi
Washington D.C.'nin Zaman Doları Gençlik Mahkemesi olarak da bilinen gençlik mahkemesi, gençlerin jüri üyesi olarak harcadıkları zamanı Zaman Doları olarak ödüllendirmektedir. 1996 yılında başlatılan program şiddet içermeyen suçlardan mahkûm olan gençlerin benzer suçları işleyen akranlarının duruşmalarını dinleyip karar vermesine olanak vermektedir. Programa sürekli olarak yapılan katılım Zaman Doları olarak ödüllendirilmektedir.
TidsNätverket i Bergsjön/Zaman Ağı, Bergsjön, İsveç
TidsNätverket i Bergsjön, 2007 yılında İsveç'te Bergsjön/Gothenborg'da kurulmuştur. Sosyal yardım ağlarını oluşturmak ve desteklemek amacıyla İsveç'te kurulan ilk Zaman Bankacılığı organizasyonudur. İsveç vergi kanunları nedeniyle herhangi bir hizmet değişimi değil, ancak sosyal aktivitelerin artırılması ve insanlar için bölgede buluşma alanlarının oluşturulmasına destek veren bir yapıdadır. Üye ve katılımcılar birbirleri için sosyal aktiviteler düzenlemeye teşvik edilmektedirler. Zaman Bankacılığı aktiviteler için harcanılan zamanın görselleştirilmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Seyfang, Gill. "Time banks: rewarding community self-help in the inner city?" Community Development Journal39.1 (January 2004): 63.
- ^ Cahn, Edgar S. No More Throw Away People. Washington, DC: Essential Books, 2004.
- ^ http://www.timebanks.co.uk/about_timebanking.asp 19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Accessed May 29, 2008.
- ^ . 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Cahn, Edgar S. No More Throw Away People. Washington, DC: Essential Books, 2004. xix.
- ^ Cahn, Edgar S. "Time dollars, work and community: from 'why?' to 'why not?'" Futures 31 (1999): 499.
- ^ a b Cahn, Edgar S. "Time dollars, work and community: from 'why?' to 'why not?'" Futures 31 (1999): 507.
- ^ ibid. 505
- ^ Cahn, Edgar S. No More Throw Away People. Washington, DC: Essential Books, 2004. 87.
- ^ a b Cahn, Edgar S. No More Throw Away People. Washington, DC: Essential Books, 2004. 5-6.
- ^ . 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Seyfang. G. (2004) ‘Time Banks: Rewarding community self-help in the inner city?’ Community Development Journal 39 (1): 66
- ^ a b [1] 30 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..Accessed May 30, 2008
- ^ e.g., the Portland Time Bank 23 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b e.g., the Cape Ann Time Bank 30 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ In the U.K.: TimeBanks UK 11 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; in the U.S.: TimeBanks USA 12 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Portland Time Bank 18 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Seyfang, Gill. "Re-stitching the social fabric: one favour at a time" Town and Country Planning, September 1, 2001.
- ^ Cahn, Edgar S. No More Throw Away People. Washington, DC: Essential Books, 2004: 59-77.
- ^ Cahn, Edgar S. No More Throw Away People. Washington, DC: Essential Books, 2004: 6.
- ^ Seyfang. G. (2004) ‘Time Banks: Rewarding community self-help in the inner city?’ Community Development Journal 39 (1): 69
- ^ a b c ibid.
- ^ Seyfang. G. (2004) ‘Time Banks: Rewarding community self-help in the inner city?’ Community Development Journal 39 (1): 69.
- ^ Louv, Richard. "Time Dollars gain currency helping the needy" San Diego Tribune May 31, 1995.
- ^ Wetzstein, Cheryl. "Seniors use time, not money, to buy services; Idea helps promote independent living" The Washington Times December 17, 1998.
- ^ Seyfang. G. (2004) ‘Time Banks: Rewarding community self-help in the inner city?’ Community Development Journal 39 (1): 64
- ^ ibid. 67-68.
- ^ ibid. 68
- ^ . 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zaman Bankaciligi Ingilizce Time Banking degisim araci olarak para yerine zaman birimleri kullanilan ve alternatif bir ekonomik sistem ornegi olarak degerlendirilebilecek bir karsilikli hizmet degisimi modelidir Zaman bankaciligi modelini uygulayan cemiyetlere Zaman Bankasi Ingilizce Time Bank denir Dolasim birimi daima herhangi bir insanin bir saatlik iscilik bedeli olarak degerlendirilir ve genellikle ABD de Zaman Dolari Birlesik Krallik ta ise Zaman Kredisi olarak adlandirilir Zaman Bankaciligi oncelikle serbest pazar sisteminin deger vermedigi cocuk danismanligi yasli bakimi komsulara yardim gibi gonulluluk esasina dayanan isleri tesvik etmek ve odullendirmek icin kullanilir Esas itibariyla kisi bu tip toplumsal hizmetler icin harcadigi zaman olcusunde benzer hizmetleri alabilmek icin zaman kazanir Bu nedenle dernekler zaman bankaciligini sosyal kapital olusturmak olarak da bilinen cemiyet ici iliskileri guclendirmekte kullanirlar Zaman bankaciligi dusuncesinin dogusu 1980 lerin baslarinda ABD de olmustur 1990 yilinda Robert Wood Johnson Vakfi yasli bakimi konusunda calisacak ornek bir Zaman Bankaciligi projesi icin 1 2 milyon Amerikan dolari bagisladi Bugun 26 ulkede aktif olarak faaliyet gosteren Zaman Bankalari mevcuttur Birlesik Krallik ta 93 adet aktif Zaman Bankasi vardir ABD de ise resmi olarak taninmis 53 adet Zaman Bankasi mevcuttur Kokenleri ve felsefesiYaraticisi Edgar Cahn a gore Zaman Bankaciligi nin temeli sosyal programlar icin gerekli odeneklerin kesildigi ve ABD de sosyal hizmetlerin iyilestirilmesi ve sorunlarin yaratici yontemlerle cozulmesi yonunde herhangi etkin bir yaklasim getirilmedigi bir doneme rastlar Kendisi daha sonra soyle yazmistir Amerikalilar birbirine baglantili en az uc adet sorunla karsi karsiyadirlar Alt siniftakilerin temel mal ve hizmetlere erisiminde giderek buyuyen esitsizlik aile komsuluk iliskileri ve toplumun yeniden sekillendirilmesinden kaynaklanan sosyal sorunlar ve bu sorunlara karsi olusturulan toplumsal programlarin yarattigi giderek artan hayal kirikligi Ayrica sunu da ekler sosyal sorunlara cozum olacak calismalara verilen destekteki kriz gercek bir toplum olusturmak icin yapilan parca parca cabalarin basarisizligindan kaynaklanmaktadir Cahn ozellikle sosyal hizmetlerde yaygin olan yukaridan asagiya egilimine odaklandi Pek cok sosyal hizmet organizasyonunun basarisiz olmasinin nedeninin yardim etmek istedikleri insanlardan gelecek yardimlari kabul etmekteki isteksizlikleri olduguna inaniyordu Orgutlerin yardim etmeye calistiklari kitleyi ihtiyaclari acisindan degerlendirdikleri bu yaklasimi cemiyet icinde herkesin saglayabilecegi katkilara odaklanan aktif deger tabanli yaklasimin aksine butce acigi tabanli yaklasim olarak adlandirdi Zaman Bankaciligi gibi bir sistemin aileler ve cemiyetleri guclendirecek guven ve ilgiyi yeniden olusturabilecegi kuramini gelistirdi Sistemin birey ve topluluklari daha cok kendine yetebilir hale getirmesini politik kaprislerden soyutlamasini ve supruntu yiginina atilip avantacilar olarak gozden cikarilmis bireylerin potansiyelini harekete gecirmesini umuyordu Felsefe olarak Zaman Bankaciligi Zaman Bankaciligi nin Temel Degerleri olarak adlandirilan bes prensip uzerine kuruludur Her kisi bir degerdir Bazi isler parasal ucretin otesindedir Yardimda karsiliklilik Sosyal aglar gereksinimdir Tum canlilara karsi saygi Ideal olarak Zaman Bankaciligi cemiyeti insa eder Zaman Bankasi uyeleri bazen bunu cemiyetin bireyler icin var oldugu daha basit donemlere bir donuse benzetirler Glasgow un Gorbals mahallesindeki bir zaman bankasinda yapilan mulakat asagidaki gorusu aciga cikarmistir zaman bankasi cemiyet olarak bir araya toplanmis herkesi icine alir Gorbals uzun sureden beri yuksek bir cemiyet bilincine sahip degildi Yillar oncesinde yuksek bir cemiyet bilincine sahip olmakla beraber simdi insanlar yan komsusundan biraz seker odunc almaya bile gitmiyorlar projenin bu cemiyet duygusunu geri getirmeye calistigini dusunuyorum Zaman Bankaciligi ve Zaman BankasiZaman Bankasi uyeleri diger uyelere yardim etmek icin harcadiklari her saat basina Zaman Dolari biriminde kredi kazanirlar Zaman Bankalari tarafindan uyelerine sunulan hizmetlerden bazilari sunlardir Cocuk bakimi Hukuki danismanlik Dil dersleri Ev Onarim isleri ve benzeri hizmetler Kazanilan Zaman Dolari miktari Zaman Bankasinda gerektiginde kullanilmak uzere hesabiniza kaydedilir Teorik olarak kagit kalem kullanilarak bile bir Zaman Bankasi olusturulabilir ancak sistem orijinal olarak bilgisayar veritabani ve kayit tutma olanaklarini kullanmayi hedeflemektedir Bazi zaman bankalari islemlerin takibi ve hizmet taleplerinin bu hizmeti verebilecek kisilere yonlendirilmesi icin ucretli personel calistirirlar Diger bazi Zaman Bankalari ise bir ya da bir grup uyeyi Zaman Dolari karsiligi bu isleri yapmak icin gorevlendirmektedir Cesitli kuruluslar yerel Zaman Bankalarina islemlerin takibi icin ozellesmis yazilimlar saglamaktadirlar Bu kuruluslar ayni zamanda kendi Zaman Bankasini kurmak isteyen kisi ya da kuruluslara danismanlik hizmetleri egitim ve diger materyalleri de temin etmektedirler Zaman Bankasi uyelerince saglanan hizmetlere ornekler Cocuk Bakimi Hukuki danismanlik Dil dersleriEv Tamirat isleri Sureli bakim Hesap danismanligiYazicilik Hizmetleri Kulfetli isler Ofis Is destegiOzel ders Direksiyon egitimi Ulastirma Nakliyat Herhangi bir Zaman Bankasinin kurulus amaci sunulan hizmet cesitlerini dogrudan etkiler Bazi yerlerde Zaman Bankaciligi toplumu bir butun olarak kuvvetlendirme araci olarak benimsenmistir Diger Zaman Bankalari daha cok sosyal hizmetler sistem degisimi ve olanaklari sinirli kesimlere yardim amaclarina yoneliktirler Zaman Dolari Zaman Dolari Zaman Bankasi nin kullandigi temel degisim aracidir ve bir kisinin bir saatlik emegine karsilik gelir Geleneksel Zaman Bankalarinda bir insanin bir saatlik emeginin karsiligi diger herhangi birininkine esittir Zaman Dolarlari hizmet saglayarak kazanilir hizmet alinarak ise harcanir Bir Zaman Dolari kazanildiktan sonra belli bir sure icinde harcanma zorunlulugu yoktur sure sinirlamasi olmaksizin saklanabilir Bunun yaninda Zaman Dolari bir saatlik emege sabitlendiginden enflasyondan etkilenmez ve nemalandirilmaz Bu ozellikleriyle geleneksel dolasim araci olan paradan farklilastirilmak amaciyla tasarlanmistir Bu sebeple Zaman Dolari stoklamak cok da ise yaramaz ve uygulamada pek cok Zaman Bankasi fazla Zaman Dolarlarinin ihtiyaci olanlarin kullanmasi ya da etkinliklerde kullanilmak uzere topluluk havuzuna hibe edilmesini tesvik eder ElestirilerZaman Bankaciligina yapilan bazi elestiriler Zaman Dolari nin bir degisim araci olarak kullanima ve pazar bilgisi mekanizmasi olmaya uygun olmadigi uzerinde yogunlasmistir MIT den Frank Fisher 80 lerde boyle bir degisim aracinin pazar guclerini deforme ederek Rusya orneginde oldugu gibi bir ekonomik cokuse neden olabilecegini ongormustur Bugun ABD deki Zaman Bankalari nin Zaman Dolarlarina herhangi bir parasal deger bicmesi vergilendirilebilir hale gelmemesi icin yasaklanmistir Dr Gill Seyfang in Gorbals Zaman Bankasi akademik camia tarafindan yapilan az sayida Zaman Bankasi uygulamalarindan biri uzerinde yaptigi calisma Zaman Bankaciligi ile ilgili teorik olmayan birkac sorunu daha ortaya cikarmistir Bunlardan birincisi potansiyel uyelerle iletisim kurarak Zaman Bankaciligi ile geleneksel gonulluluk arasindaki farkin kesin olarak anlatilmasindaki zorluktur Kendisi ayrica bir toplulukta belli uzmanlik hizmetlerinin yetersiz olmasindan oturu Zaman Bankaciligi nin her insanin ihtiyaclarina cevap vermeyi garanti edemeyecegini de not etmektedir Zaman Bankaciligina getirlien en sert elestirilerden bir tanesi de orgutsel surdurulebilirlik yonundedir Uyeler tarafindan isletilen dusuk maliyetli Zaman Bankalari da olmasina ragmen digerleri orgutun isletilmesi icin ucretli eleman calistirmaktadirlar Kucuk capli orgutlenmeler icin bu oldukca pahali olabilmekte ve uzun vadeli finansmanlari olmamasi durumunda iflas edebilmektedirler Dunyada Zaman BankaciligiYaslilik Plani Yaslilik Plani belli bir yasin uzerindeki uyelerine aktif bir yasam tarzi edindirmek icin Zaman Bankaciligi ni kullanan bir saglik hizmetleri organizasyonuydu Sonrasinda saglik hizmetleri organizasyonlarinin sosyal finansmani kesildi ve programin cogu iptal edildi ancak iyi isledigi donemde uyeler primlerinin bir bolumunu para yerine Zaman Dolari olarak odeyebilmekteydiler Ana fikir yasli insanlari cemiyet icinde daha aktif olmaya ayni zamanda daha sik yardim talep etmeye tesvik etmek ve insanlarin sadece hizmet almak degil hizmet de ureterek insanlik onurlarini yuceltmekti Gorbals Zaman Bankasi calismasi 2004 yilinda Dr Gill Seyfang Toplumsal Gelisim Dergisi nde Glasgow Iskocya da bir mahrumiyet bolgesi olan yuksek yoksulluk issizlik dusuk saglik ve egitim hizmeti kalitesine sahip bolgesinde kurulu Zaman Bankasi nin etkileri ile ilgili bir calismanin sonuclarini yayimladi Gorbals Zaman Bankasi bolgenin karsi karsiya oldugu sosyal hastaliklarla mucadele amaciyla yerel bir yardim dernegi tarafindan isletilmekteydi Seyfang toplumsal kapasite olusturma ve sosyal katilimi tesvik konularinda Zaman Bankasi nin etkili oldugu sonucuna vardi Ayrica Zaman Bankasi nin toplum guvenlik agi bir kutuphane bir saglikli yasam projesi ve bir tiyatro projesi gibi devam eden sosyal projelere katilimi arttirarak Gorbals bolgesinin sosyal dokusunun yeniden insasindaki basarisinin da altini cizmistir Raporunda insanlarin normal sartlarda alamayacagi ev onarimi bahce bakimi cenaze isleri surekli egitim gibi hizmetleri Zaman Bankasi araciligiyla alabildigini de belirtmistir Washington D C Zaman Dolari Genclik Mahkemesi Washington D C nin Zaman Dolari Genclik Mahkemesi olarak da bilinen genclik mahkemesi genclerin juri uyesi olarak harcadiklari zamani Zaman Dolari olarak odullendirmektedir 1996 yilinda baslatilan program siddet icermeyen suclardan mahkum olan genclerin benzer suclari isleyen akranlarinin durusmalarini dinleyip karar vermesine olanak vermektedir Programa surekli olarak yapilan katilim Zaman Dolari olarak odullendirilmektedir TidsNatverket i Bergsjon Zaman Agi Bergsjon Isvec TidsNatverket i Bergsjon 2007 yilinda Isvec te Bergsjon Gothenborg da kurulmustur Sosyal yardim aglarini olusturmak ve desteklemek amaciyla Isvec te kurulan ilk Zaman Bankaciligi organizasyonudur Isvec vergi kanunlari nedeniyle herhangi bir hizmet degisimi degil ancak sosyal aktivitelerin artirilmasi ve insanlar icin bolgede bulusma alanlarinin olusturulmasina destek veren bir yapidadir Uye ve katilimcilar birbirleri icin sosyal aktiviteler duzenlemeye tesvik edilmektedirler Zaman Bankaciligi aktiviteler icin harcanilan zamanin gorsellestirilmesi amaciyla kullanilmaktadir Ayrica bakinizDegisim araci Sosyal aglarKaynakca Seyfang Gill Time banks rewarding community self help in the inner city Community Development Journal39 1 January 2004 63 Cahn Edgar S No More Throw Away People Washington DC Essential Books 2004 http www timebanks co uk about timebanking asp 19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Accessed May 29 2008 11 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Cahn Edgar S No More Throw Away People Washington DC Essential Books 2004 xix Cahn Edgar S Time dollars work and community from why to why not Futures 31 1999 499 a b Cahn Edgar S Time dollars work and community from why to why not Futures 31 1999 507 ibid 505 Cahn Edgar S No More Throw Away People Washington DC Essential Books 2004 87 a b Cahn Edgar S No More Throw Away People Washington DC Essential Books 2004 5 6 12 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Seyfang G 2004 Time Banks Rewarding community self help in the inner city Community Development Journal 39 1 66 a b 1 30 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Accessed May 30 2008 e g the Portland Time Bank 23 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b e g the Cape Ann Time Bank 30 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde In the U K TimeBanks UK 11 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde in the U S TimeBanks USA 12 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Portland Time Bank 18 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seyfang Gill Re stitching the social fabric one favour at a time Town and Country Planning September 1 2001 Cahn Edgar S No More Throw Away People Washington DC Essential Books 2004 59 77 Cahn Edgar S No More Throw Away People Washington DC Essential Books 2004 6 Seyfang G 2004 Time Banks Rewarding community self help in the inner city Community Development Journal 39 1 69 a b c ibid Seyfang G 2004 Time Banks Rewarding community self help in the inner city Community Development Journal 39 1 69 Louv Richard Time Dollars gain currency helping the needy San Diego Tribune May 31 1995 Wetzstein Cheryl Seniors use time not money to buy services Idea helps promote independent living The Washington Times December 17 1998 Seyfang G 2004 Time Banks Rewarding community self help in the inner city Community Development Journal 39 1 64 ibid 67 68 ibid 68 4 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi