Zelimhan "Haraçoyn" Guşmazukayev (Çeçence: Харачойн Зеламха; Rusça: Зелимха́н Гушмазука́ев Харачо́евский; Ocak 1872 — 26 Eylül 1913) — Çeçen abrek ve sosyal kabadayı. Çeçenlerin ulusal kahramanlarındandır.
Zelimkhan Haraçoyn | |
---|---|
Зелимхан Гушмазукаев | |
Doğum | Zelimkhan Gushmazukaev Ocak 1872 Kharachoy, Terek Oblastı, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 26 Eylül 1913 Şali, Çeçenistan, Terek Oblastı, Rus İmparatorluğu |
Hareket | Abrek |
Biyografi
İlk yılları
Terek bölgesinin (şimdiki Çeçen Cumhuriyeti’nin Vedeno bölgesi) Grozni ilçesine bağlı Kharachoy köyünde doğdu.
Zelimhan hapis cezasına çarptırılmasının ardından abrek oldu:
24 Mayıs 1901'de kan davası nedeniyle 3,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve Iletsk savunmasına sürgüne gönderildi. 1901 yazında mahkeme kararının incelenmesi için Grozni'ye döndü ve ardından Grozni hapishanesine gönderildi. Zelimhan hapishanede Sulumbek Sagopşinski ile tanıştı. Arşiv belgeleri Zelimhan ve Sulumbek'in birlikte hapishaneden kaçtığını gösteriyor. Daha sonra arkadaş oldular ve birlikte baskınlara katıldılar.
Sonraki hayatı
Rus Devrimi sırasında Zelimhan diğer abreklerle beraber Çarlık karşıtı grubun yanında yer aldı. Devrimin başarısız olmasının ardından Zelimhan Rus yönetimi için bir problem olmaya başladı ve yerel halk tarafından desteklendi. Nisan 1906'da Zelimhan, Grozni valisi Yarbay Dobrovolski'yi öldürdü. Ocak 1910'da Grozni tren istasyonuna baskın düzenledi ve bilet gişesinden 18 bin ruble aldı. Rus yönetimine karşı bir zafer sembolü oldu ve sanka soygunlarıyla ün kazandı, 27 Mart 1910'da gündüz vakti Kızlyar hazinesini soydu br parayı fakir fukaraya dağıttı. Daha sonra Müslüman halklar için mücadele eden bir adalet savaşçısı olarak görüldü ve İmam Şamil ile kıyaslandı. Eylül 1913'te Zelimhan, Şali köyü yakınlarında çarlık güçlerine karşı bir çatışmada öldürüldü.
Kaynakça
- ^ "Зелимхан Харачоевский - чеченский абрек герой и революционер". ИА Чеченинфо (Rusça). 25 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ "Зелимхан Харачоевский - чеченский абрек герой и революционер". 25 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Urushadze, Amiran. The Caucasus in the Late 19th – Early 20th Centuries: Problems of Governance and Modernization on the Southern Outskirts of the Russian Empire. Quaestio Rossica.
- ^ Jeronim Perovic, Imperial Projections and Caucasian Realities. Banditry and the Zelimkhan Phenomenon in Late Imperial Russia, in Jahrbücher für Geschichte Osteuropas 62(1):30-60.
- ^ Гойгов А. Г. Через сумерки прошлого к светлому настоящему
- ^ a b Amiran Urushadze (2015). "The Caucasus in the Late 19th – Early 20th Centuries: Problems of Governance and Modernization on the Southern Outskirts of the Russian Empire". Quaestio Rossica (2): 145. doi:10.15826/qr.2015.2.101. hdl:10995/31976.
Лидер одной из таких групп, легендарный Зелимхан Гушмазукаев пользовался поддержкой среди местного населения и представлял большую угрозу для официальных властей. Использование против недовольных исклю...
- ^ a b Amiran Urushadze (2015). "The Caucasus in the Late 19th – Early 20th Centuries: Problems of Governance and Modernization on the Southern Outskirts of the Russian Empire". Quaestio Rossica (2): 152. doi:10.15826/qr.2015.2.101. hdl:10995/31976.
Символом бессилия российской администрации стали смелые действия отрядов, возглавляемых Зелимханом Гушмазукаевым. Самой отчаянной акцией абреков Зелимхана стало ограбление Кизлярского казначейства 27 марта 1910 г., совершенное открыто, при свете дня. Секрет неуловимости Зелимхана был в его народной популярности. Для многих жителей Терской области он был далеко не просто удачливым бандитом, но борцом за справедливость. Иногда его имя связывалось с идеей продолжения борьбы, к которой мусульман Кавказа призывал и которую долгие годы возглавлял имам Шамиль. Российская агентура даже имела сведения, согласно которым Зелимхан в 1909 г. на съезде старейшин селений Терской и Дагестанской областей был провозглашен святым и великим имамом...
- ^ Lemka T. Agieva (2020). "Абречество как одна из форм социального протеста". Nasledie Vekov. 1 (21): 94. doi:10.36343/SB.2020.21.1.008. 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
Зелимхан со своими сподвижниками ограбил Кизлярский банк и деньги (золото) раздал бедным людям. Доказательством тому является «Прошение», которое абрек направил 15 января 1909 г. на имя председателя III Государственной Думы октябриста Н. А. Хомякова: «Хозяйства, как сосланных, так и заключенных, совершенно разорились, жены, и дети их живут подаянием добрых людей, да тем, что я иногда уделю им из своего добра после удачного набега» [7, с. 138].
Ek okuma
- Муса Гешаев. Знаменитые чеченцы. — Гр.: Седа, 1999. — Т. 1. — С. 204—233. — 644 с. — 2000 экз.
- Магомед Мамакаев. Зелимхан. — Гр.: Чечено-Ингушское книжное издательство, 1981. — 232 с. — 15 000 экз.
- Муса Бакаров. Обарг Зеламхех дагалецамаш (чечен. Воспоминания об абреке Зелимхане). — Грозный. «Книга», 1990 г. —160 с. — 15 000 экз.
Dış bağlantılar
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar |
- Антон Уткин Тропа войны. Чеченская история повторяется, но никого ничему не учит
- В черепе было шесть сквозных ран, Журнал «Коммерсантъ Власть» № 35(689) от 04.09.2006
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zelimhan Haracoyn Gusmazukayev Cecence Harachojn Zelamha Rusca Zelimha n Gushmazuka ev Haracho evskij Ocak 1872 26 Eylul 1913 Cecen abrek ve sosyal kabadayi Cecenlerin ulusal kahramanlarindandir Zelimkhan HaracoynZelimhan GushmazukaevAbrekDogumZelimkhan Gushmazukaev Ocak 1872 Kharachoy Terek Oblasti Rus ImparatorluguOlum26 Eylul 1913 Sali Cecenistan Terek Oblasti Rus ImparatorluguHareketAbrekBiyografiIlk yillari Terek bolgesinin simdiki Cecen Cumhuriyeti nin Vedeno bolgesi Grozni ilcesine bagli Kharachoy koyunde dogdu Zelimhan hapis cezasina carptirilmasinin ardindan abrek oldu 24 Mayis 1901 de kan davasi nedeniyle 3 5 yil hapis cezasina carptirildi ve Iletsk savunmasina surgune gonderildi 1901 yazinda mahkeme kararinin incelenmesi icin Grozni ye dondu ve ardindan Grozni hapishanesine gonderildi Zelimhan hapishanede Sulumbek Sagopsinski ile tanisti Arsiv belgeleri Zelimhan ve Sulumbek in birlikte hapishaneden kactigini gosteriyor Daha sonra arkadas oldular ve birlikte baskinlara katildilar Sonraki hayati Rus Devrimi sirasinda Zelimhan diger abreklerle beraber Carlik karsiti grubun yaninda yer aldi Devrimin basarisiz olmasinin ardindan Zelimhan Rus yonetimi icin bir problem olmaya basladi ve yerel halk tarafindan desteklendi Nisan 1906 da Zelimhan Grozni valisi Yarbay Dobrovolski yi oldurdu Ocak 1910 da Grozni tren istasyonuna baskin duzenledi ve bilet gisesinden 18 bin ruble aldi Rus yonetimine karsi bir zafer sembolu oldu ve sanka soygunlariyla un kazandi 27 Mart 1910 da gunduz vakti Kizlyar hazinesini soydu br parayi fakir fukaraya dagitti Daha sonra Musluman halklar icin mucadele eden bir adalet savascisi olarak goruldu ve Imam Samil ile kiyaslandi Eylul 1913 te Zelimhan Sali koyu yakinlarinda carlik guclerine karsi bir catismada olduruldu Kaynakca Zelimhan Harachoevskij chechenskij abrek geroj i revolyucioner IA Checheninfo Rusca 25 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2023 Zelimhan Harachoevskij chechenskij abrek geroj i revolyucioner 25 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Urushadze Amiran The Caucasus in the Late 19th Early 20th Centuries Problems of Governance and Modernization on the Southern Outskirts of the Russian Empire Quaestio Rossica Jeronim Perovic Imperial Projections and Caucasian Realities Banditry and the Zelimkhan Phenomenon in Late Imperial Russia in Jahrbucher fur Geschichte Osteuropas 62 1 30 60 Gojgov A G Cherez sumerki proshlogo k svetlomu nastoyashemu a b Amiran Urushadze 2015 The Caucasus in the Late 19th Early 20th Centuries Problems of Governance and Modernization on the Southern Outskirts of the Russian Empire Quaestio Rossica 2 145 doi 10 15826 qr 2015 2 101 hdl 10995 31976 Lider odnoj iz takih grupp legendarnyj Zelimhan Gushmazukaev polzovalsya podderzhkoj sredi mestnogo naseleniya i predstavlyal bolshuyu ugrozu dlya oficialnyh vlastej Ispolzovanie protiv nedovolnyh isklyu a b Amiran Urushadze 2015 The Caucasus in the Late 19th Early 20th Centuries Problems of Governance and Modernization on the Southern Outskirts of the Russian Empire Quaestio Rossica 2 152 doi 10 15826 qr 2015 2 101 hdl 10995 31976 Simvolom bessiliya rossijskoj administracii stali smelye dejstviya otryadov vozglavlyaemyh Zelimhanom Gushmazukaevym Samoj otchayannoj akciej abrekov Zelimhana stalo ograblenie Kizlyarskogo kaznachejstva 27 marta 1910 g sovershennoe otkryto pri svete dnya Sekret neulovimosti Zelimhana byl v ego narodnoj populyarnosti Dlya mnogih zhitelej Terskoj oblasti on byl daleko ne prosto udachlivym banditom no borcom za spravedlivost Inogda ego imya svyazyvalos s ideej prodolzheniya borby k kotoroj musulman Kavkaza prizyval i kotoruyu dolgie gody vozglavlyal imam Shamil Rossijskaya agentura dazhe imela svedeniya soglasno kotorym Zelimhan v 1909 g na sezde starejshin selenij Terskoj i Dagestanskoj oblastej byl provozglashen svyatym i velikim imamom Lemka T Agieva 2020 Abrechestvo kak odna iz form socialnogo protesta Nasledie Vekov 1 21 94 doi 10 36343 SB 2020 21 1 008 7 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2023 Zelimhan so svoimi spodvizhnikami ograbil Kizlyarskij bank i dengi zoloto razdal bednym lyudyam Dokazatelstvom tomu yavlyaetsya Proshenie kotoroe abrek napravil 15 yanvarya 1909 g na imya predsedatelya III Gosudarstvennoj Dumy oktyabrista N A Homyakova Hozyajstva kak soslannyh tak i zaklyuchennyh sovershenno razorilis zheny i deti ih zhivut podayaniem dobryh lyudej da tem chto ya inogda udelyu im iz svoego dobra posle udachnogo nabega 7 s 138 Ek okumaMusa Geshaev Znamenitye chechency Gr Seda 1999 T 1 S 204 233 644 s 2000 ekz Magomed Mamakaev Zelimhan Gr Checheno Ingushskoe knizhnoe izdatelstvo 1981 232 s 15 000 ekz Musa Bakarov Obarg Zelamheh dagalecamash chechen Vospominaniya ob abreke Zelimhane Groznyj Kniga 1990 g 160 s 15 000 ekz Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarAnton Utkin Tropa vojny Chechenskaya istoriya povtoryaetsya no nikogo nichemu ne uchit V cherepe bylo shest skvoznyh ran Zhurnal Kommersant Vlast 35 689 ot 04 09 2006