Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zeynep Abdullah kızı Biişeva (Başkurtça: Биишева Зәйнәб Абдулла ҡыҙы; 2 Ocak 1908 - 24 Ağustos 1996, Ufa), Sovyet Başkurt şair, romancı, oyun yazarı.
| Zeynep Biişeva | |
|---|---|
| Doğum | 2 Ocak 1908 Tuembetovo Köyü, Orenburg Guberniyası, Rus İmparatorluğu (bugün Kügersin, Başkurdistan, Rusya) |
| Ölüm | 24 Ağustos 1996 (88 yaşında) Ufa, Başkurdistan, Rusya |
| Meslek | Şair, romancı, oyun yazarı |
| Milliyet | Başkurt |
| Vatandaşlık | Rus İmparatorluğu, SSCB, Rusya |
| Alma mater | Orenburg Başkurt Pedagoji Enstitüsü |
| Önemli eser | Trilogiya ("Üçleme") "Künhılıv" (1949), "Tuhaf İnsan" (1960), "Sevgi ve Nefret" (1964). |
| Önemli ödülleri | Onur Rozeti Nişanı |
Başkurt Türkleri tarafından "Zeynep Apay (abla)" olarak anılır. Farklı edebi türlerde altmıştan fazla kitabı yayımlanmıştır. Yaqtığa (Aydınlığa) isimli roman üçlemesi, çok uluslu Sovyet döneminin ortak bir ruh kazanıp şekillenmesinde rolü olmuş bir eser olarak değerlendirilir. 1993 tarihli iki ciltlik Başkurt Dilinin İzahlı Sözlüğü'nde, cümleleri en çok örnek verilmiş iki isim Biişeva ile Hediye Devletşina'dır. İsmi, Sterlitamak’ta bir Pedagoji Akademisi'ne verilmiştir.
Yaşamı
Biişeva Başkurdistan'da, Kügersin'e bağlı Töyömbet köyünde doğdu. Üç yaşındayken annesi, on bir yaşında babasını kaybetti. On iki yaşında okula başladı. Ütkän Yuldar, Uȥğan Yıldar ("Geçmiş Yollar, Geçmiş Yıllar") başlıklı otobiyografisinde çocukluk yıllarını hatırlamayı sevmediğini belirtmiş ve o dönemi karanlık yıllar olarak nitelemişti. 1924 yılında, iki aylık bir kurstan sonra eğitimine devam etmek için Orenburg şehrindeki Orenburg Kervansarayı'nda bulunan ve Başkurt çocukları için açılan özel okullardan ilki olan Millî Pedagoji Enstitüsü'ne gönderildi. Bu okuldan mezun olduktan sonra 1929-1931 yılları arasında Temyasovo Baymakskogo (Times) bölgesinde ilkokul öğretmeni olarak çalıştı. Burada Gaziz Aminev ile evlendi.
1931 yılında hem Tatar, hem de Başkurt dillerinde Ufa’da çıkan Pioner isimli bir eğitim dergisinde editör olarak işe başladı ve zamanla dergide baş editörlüğe kadar yükseldi. 1934 yılına kadar Başkurt Kitap Neşriyatı’nda editör olarak çalıştıktan sonra Ufa'dan ayrıldı; Makine Traktör İstasyonu'nda ve bölge gazetelerinde çalıştı. 1938 yılında Ufa'ya döndü. Önce Radyo Komitesi'nde editör, sonra Başkurt Kitap Neşriyatı’nın çocuk edebiyatı bölümünde müdür olarak çalıştı.
1939-1951 yılları arasında editörlüğünü yaptığı Qızıl Başqortostan (Kızıl Başkurdistan) isimli gazetede çeşitli yazılar yayımladı. Savaş yıllarında Rus klasik yazarlarının eserlerini Başkurt diline çevirdi.
1996 yılında Ufa'da öldü.
Eserleri
İlk hikâyesi Pioner dergisinde 1930'da çıktı. Önceleri çocuk edebiyatı türlerinde eserler veren bir yazar olarak tanınan Biişeva yazın hayatına kısa öyküler, uzun öyküler, şiirler ve ibretli masallar yazarak devam etti. Altmıştan fazla kitabı yayımlandı. Folklor malzemelerinden yararlanılarak dramatik eserler verdi. İlk kitabı, 1942'de basılan Malʹchik Partizan ("Partizan Delikanlı") 'dır.
Yazar, Başkurt halkının sırasındaki ve ihtilâlden sonra çıkan iç savaş yıllarındaki hayatlarını anlatan üçleme romanı Trilogiya (Üçleme) ile 1968'de kazandı. Bu üçlemenin ilk kitabı Kämhįtįlgändär (Aşağılananlar) isimli epik romandır. Üçlemenin diğer iki kitabı Ŭlŭ Įyįk Buyında(Ulu İyik Boyunda) ve Yįmįş (Yemiş) romanlarıdır. Bu romanda karakterleri çok yönlü ve gerçek hayattaki gibi karmaşık bir yapıda tasarlamış, devrimi anlatan daha önceki tarihi kurgusal eserlerde olduğu gibi ak-kara olarak sunmamıştır.
Eserlerinin hepsinde ülkesinin dünü ile bugünü aktif bir ilişki içindedir. Yazar eserlerinde, içinde bulunduğu zamanın sosyal problemlerini, ülke tarihinin geçmişine giderek açıklamaya çalışmış ve ülkenin vatandaşlarına iyi vatandaş olmalarını telkine etmiştir. eserlerini resmî Sovyet ideolojisine hizmet için kaleme almış olan yazar, Başkurt toplumunun yaşadığı sıkıntıları, Başkurt halk kültürüne ait folklorik unsurlarla birlikte kullanarak yansıtmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zeynep Abdullah kizi Biiseva Baskurtca Biisheva Zәjnәb Abdulla ҡyҙy 2 Ocak 1908 24 Agustos 1996 Ufa Sovyet Baskurt sair romanci oyun yazari Zeynep BiisevaDogum2 Ocak 1908 1908 01 02 Tuembetovo Koyu Orenburg Guberniyasi Rus Imparatorlugu bugun Kugersin Baskurdistan Rusya Olum24 Agustos 1996 88 yasinda Ufa Baskurdistan RusyaMeslekSair romanci oyun yazariMilliyetBaskurtVatandaslikRus Imparatorlugu SSCB RusyaAlma materOrenburg Baskurt Pedagoji EnstitusuOnemli eserTrilogiya Ucleme Kunhiliv 1949 Tuhaf Insan 1960 Sevgi ve Nefret 1964 Onemli odulleriOnur Rozeti Nisani Baskurt Turkleri tarafindan Zeynep Apay abla olarak anilir Farkli edebi turlerde altmistan fazla kitabi yayimlanmistir Yaqtiga Aydinliga isimli roman uclemesi cok uluslu Sovyet doneminin ortak bir ruh kazanip sekillenmesinde rolu olmus bir eser olarak degerlendirilir 1993 tarihli iki ciltlik Baskurt Dilinin Izahli Sozlugu nde cumleleri en cok ornek verilmis iki isim Biiseva ile Hediye Devletsina dir Ismi Sterlitamak ta bir Pedagoji Akademisi ne verilmistir YasamiBiiseva Baskurdistan da Kugersin e bagli Toyombet koyunde dogdu Uc yasindayken annesi on bir yasinda babasini kaybetti On iki yasinda okula basladi Utkan Yuldar Uȥgan Yildar Gecmis Yollar Gecmis Yillar baslikli otobiyografisinde cocukluk yillarini hatirlamayi sevmedigini belirtmis ve o donemi karanlik yillar olarak nitelemisti 1924 yilinda iki aylik bir kurstan sonra egitimine devam etmek icin Orenburg sehrindeki Orenburg Kervansarayi nda bulunan ve Baskurt cocuklari icin acilan ozel okullardan ilki olan Milli Pedagoji Enstitusu ne gonderildi Bu okuldan mezun olduktan sonra 1929 1931 yillari arasinda Temyasovo Baymakskogo Times bolgesinde ilkokul ogretmeni olarak calisti Burada Gaziz Aminev ile evlendi Orenburg Kervansarayi ndaki Milli Pedagajo Enstitusu nde ogrenim gordu 1931 yilinda hem Tatar hem de Baskurt dillerinde Ufa da cikan Pioner isimli bir egitim dergisinde editor olarak ise basladi ve zamanla dergide bas editorluge kadar yukseldi 1934 yilina kadar Baskurt Kitap Nesriyati nda editor olarak calistiktan sonra Ufa dan ayrildi Makine Traktor Istasyonu nda ve bolge gazetelerinde calisti 1938 yilinda Ufa ya dondu Once Radyo Komitesi nde editor sonra Baskurt Kitap Nesriyati nin cocuk edebiyati bolumunde mudur olarak calisti 1939 1951 yillari arasinda editorlugunu yaptigi Qizil Basqortostan Kizil Baskurdistan isimli gazetede cesitli yazilar yayimladi Savas yillarinda Rus klasik yazarlarinin eserlerini Baskurt diline cevirdi 1996 yilinda Ufa da oldu EserleriIlk hikayesi Pioner dergisinde 1930 da cikti Onceleri cocuk edebiyati turlerinde eserler veren bir yazar olarak taninan Biiseva yazin hayatina kisa oykuler uzun oykuler siirler ve ibretli masallar yazarak devam etti Altmistan fazla kitabi yayimlandi Folklor malzemelerinden yararlanilarak dramatik eserler verdi Ilk kitabi 1942 de basilan Malʹchik Partizan Partizan Delikanli dir Yazar Baskurt halkinin sirasindaki ve ihtilalden sonra cikan ic savas yillarindaki hayatlarini anlatan ucleme romani Trilogiya Ucleme ile 1968 de kazandi Bu uclemenin ilk kitabi Kamhįtįlgandar Asagilananlar isimli epik romandir Uclemenin diger iki kitabi Ŭlŭ Įyįk Buyinda Ulu Iyik Boyunda ve Yįmįs Yemis romanlaridir Bu romanda karakterleri cok yonlu ve gercek hayattaki gibi karmasik bir yapida tasarlamis devrimi anlatan daha onceki tarihi kurgusal eserlerde oldugu gibi ak kara olarak sunmamistir Eserlerinin hepsinde ulkesinin dunu ile bugunu aktif bir iliski icindedir Yazar eserlerinde icinde bulundugu zamanin sosyal problemlerini ulke tarihinin gecmisine giderek aciklamaya calismis ve ulkenin vatandaslarina iyi vatandas olmalarini telkine etmistir eserlerini resmi Sovyet ideolojisine hizmet icin kaleme almis olan yazar Baskurt toplumunun yasadigi sikintilari Baskurt halk kulturune ait folklorik unsurlarla birlikte kullanarak yansitmistir Ayrica bakinizMusa SirajiKaynakca a b c 14 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2017 a b c d e f Karagoz Erkan 2011 Baskurt Sovyet Yazari Zeynep Biiseva Gazi Turkiyat Turkoloji Arastirmalari Dergisi 8 28 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2017