Zugdidi (Gürcüce: ზუგდიდი, Megrelce: ზუგიდ), Gürcistan’ın batısında, tarihsel Megrelya bölgesinde bulunan bir kenttir. Odişi ovasında, Çhouşi ırmağının kıyısında yer alır. Nüfusu 42.998 'dir (2014). Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinin yönetsel merkezidir.
Zugdidi ზუგდიდი | |
---|---|
Kent | |
Bayrak Arma | |
Zugdidi Zugdidi'nin Gürcistan'daki konumu | |
Ülke | Gürcistan |
Bölge | Samegrelo-Zemo Svaneti Bölgesi |
Nüfus (2014) | |
• Yoğunluk | oto/km² |
• Kent | 42.998 |
Zaman dilimi | (Standart Zaman) |
Kaynaklarda adından ilk kez 17. yüzyılda söz edilmiştir. Odişi Prensliği'nin yönetsel ve kültürel merkeziydi. 1855-1857 arasında Osmanlıların egemenliği altında kaldı. Daha sonra Çarlık Rusya’sının yönetimi altına girdi. Demiryolu ve devlet yolu kentten geçmektedir.
Görülecek yerler arasında Zugdidi tarih ve etnografya müzesi, tiyatro, Samegrelo prensleri Dadianilerin sarayı ve nadir bitkilerin bulunduğu botanik bahçesi sayılabilir.
Etimoloji
Zugdidi adının ilk kullanımına 17. yüzyıl kaynaklarında rastlanmaktadır. Zugdidi Megrelcede "büyük tepe" anlamına gelmektedir ("Zugu/ზუგუ" - tepe, "didi/დიდი" - büyük). Eski kaynaklarda aynı anlama gelen "Zubdidi" (ზუბდიდი) kullanımına da rastlanmaktadır. Megrelya ve Abhazya'daki Megrel köylerinde ise bu ismin kısa formu olan "Zugidi" (ზუგიდი) de görülmektedir. Şehrin doğusundaki tepe şehre bu adı vermiştir. Bu tepede antik dönemden kaleler yer almaktadır.
İklimi
Köppen iklim sınıflandırmasına göre Zugdidi'de Ilıman dönencealtı iklimi (Cfa) görülmektedir.
{{{Yerleşim adı}}} iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | 10,3 | 11,5 | 14,7 | 19,8 | 24,3 | 27,1 | 28,6 | 29,2 | 26,3 | 21,9 | 16,4 | 12,1 | 20,2 |
Ortalama sıcaklık (°C) | 5,2 | 6,1 | 9,2 | 13,6 | 17,9 | 21,5 | 23,8 | 24,3 | 20,2 | 15,1 | 10,4 | 6,7 | 14,5 |
En düşük sıcaklık (°C) | 2,1 | 2,7 | 5,5 | 9,2 | 13,1 | 17,0 | 19,8 | 20,4 | 16,2 | 11,3 | 6,3 | 2,9 | 10,5 |
Ortalama yağış (mm) | 145 | 126 | 124 | 130 | 93 | 184 | 153 | 171 | 162 | 156 | 165 | 173 | 1.782 |
Nüfus
Zugdidi, tarih boyunca tek etnikli bir şehir olarak bilinmekteydi. 2002 eyalet sayımına göre, toplam nüfusunu %98.97'sini (166.039) Gürcüler oluşturmaktadır. 1850'lerin ikinci yarısındaki kısa Osmanlı işgali nedeniyle şehrin nüfusu 2000'den 800'e düşmüştür. 1950'ler ve 1970'lerde Zugdidi gelişmiş ve nüfus artış hızı artmıştır. Son 20 yıldaki nüfus artışı ise diğer şehirlerden gelenlerden Zugdidi'ye olan göçün sonucudur. Abhazya'daki Rus-Gürcü Savaşı sırasında birçok etnik Megrel Zugdidi'ye göç etmek zorunda bırakılmıştır. Bu göçle beraber 2002 nüfus sayımlarında Zugdidi Gürcistan'ın en kalabalık 5. şehri olmuştur. 2014 nüfus sayımlarına göre ise ülkenin en kalabalık 6. şehridir.
Zugdidi'nin yıllara göre nüfusu:
Yıl | Toplam | Erkek | Kadın |
---|---|---|---|
1851 | 2,000 | --- | --- |
1863 | 800 | --- | --- |
1886 | 1,078 | --- | --- |
1897 | 3,407 | 2,129 | 1,278 |
1917 | 4,000 | --- | --- |
1922 | 4,525 | --- | --- |
1926 | 5,577 | 2,843 | 2,734 |
1939 | 15,062 | 7,394 | 7,668 |
1959 | 31,081 | 14,119 | 16,962 |
1970 | 39,896 | 18,610 | 21,286 |
1979 | 45,170 | 20,988 | 24,182 |
1989 | 50,022 | 23,551 | 26,471 |
2002 | 68,535 | 31,312 | 37,223 |
2014 | 42,998 | 19,746 | 23,252 |
Kaynakça
- ^ "Georgian Census for 2002" (PDF). 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.
- ^ Russian Empire and Soviet Census for 1897, 1926, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
- ^ (PDF). National Statistics Office of Georgia. 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.[]
- ^ (PDF). National Statistics Office of Georgia. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zugdidi Gurcuce ზუგდიდი Megrelce ზუგიდ Gurcistan in batisinda tarihsel Megrelya bolgesinde bulunan bir kenttir Odisi ovasinda Chousi irmaginin kiyisinda yer alir Nufusu 42 998 dir 2014 Samegrelo Zemo Svaneti bolgesinin yonetsel merkezidir Zugdidi ზუგდიდიKentBayrakArmaZugdidiZugdidi nin Gurcistan daki konumuUlkeGurcistanBolgeSamegrelo Zemo Svaneti BolgesiNufus 2014 Yogunlukoto km Kent42 998Zaman dilimiUTC 04 00 Standart Zaman Kaynaklarda adindan ilk kez 17 yuzyilda soz edilmistir Odisi Prensligi nin yonetsel ve kulturel merkeziydi 1855 1857 arasinda Osmanlilarin egemenligi altinda kaldi Daha sonra Carlik Rusya sinin yonetimi altina girdi Demiryolu ve devlet yolu kentten gecmektedir Gorulecek yerler arasinda Zugdidi tarih ve etnografya muzesi tiyatro Samegrelo prensleri Dadianilerin sarayi ve nadir bitkilerin bulundugu botanik bahcesi sayilabilir Dadiani Sarayi Muzesi Zugdidi EtimolojiZugdidi adinin ilk kullanimina 17 yuzyil kaynaklarinda rastlanmaktadir Zugdidi Megrelcede buyuk tepe anlamina gelmektedir Zugu ზუგუ tepe didi დიდი buyuk Eski kaynaklarda ayni anlama gelen Zubdidi ზუბდიდი kullanimina da rastlanmaktadir Megrelya ve Abhazya daki Megrel koylerinde ise bu ismin kisa formu olan Zugidi ზუგიდი de gorulmektedir Sehrin dogusundaki tepe sehre bu adi vermistir Bu tepede antik donemden kaleler yer almaktadir IklimiKoppen iklim siniflandirmasina gore Zugdidi de Iliman donencealti iklimi Cfa gorulmektedir Yerlesim adi iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 10 3 11 5 14 7 19 8 24 3 27 1 28 6 29 2 26 3 21 9 16 4 12 1 20 2Ortalama sicaklik C 5 2 6 1 9 2 13 6 17 9 21 5 23 8 24 3 20 2 15 1 10 4 6 7 14 5En dusuk sicaklik C 2 1 2 7 5 5 9 2 13 1 17 0 19 8 20 4 16 2 11 3 6 3 2 9 10 5Ortalama yagis mm 145 126 124 130 93 184 153 171 162 156 165 173 1 782NufusZugdidi tarih boyunca tek etnikli bir sehir olarak bilinmekteydi 2002 eyalet sayimina gore toplam nufusunu 98 97 sini 166 039 Gurculer olusturmaktadir 1850 lerin ikinci yarisindaki kisa Osmanli isgali nedeniyle sehrin nufusu 2000 den 800 e dusmustur 1950 ler ve 1970 lerde Zugdidi gelismis ve nufus artis hizi artmistir Son 20 yildaki nufus artisi ise diger sehirlerden gelenlerden Zugdidi ye olan gocun sonucudur Abhazya daki Rus Gurcu Savasi sirasinda bircok etnik Megrel Zugdidi ye goc etmek zorunda birakilmistir Bu gocle beraber 2002 nufus sayimlarinda Zugdidi Gurcistan in en kalabalik 5 sehri olmustur 2014 nufus sayimlarina gore ise ulkenin en kalabalik 6 sehridir Cakvinci Kalesi Zugdidi de bulunan bir kaledir Zugdidi nin yillara gore nufusu Zugdidi sehir haritasiYil Toplam Erkek Kadin1851 2 000 1863 800 1886 1 078 1897 3 407 2 129 1 2781917 4 000 1922 4 525 1926 5 577 2 843 2 7341939 15 062 7 394 7 6681959 31 081 14 119 16 9621970 39 896 18 610 21 2861979 45 170 20 988 24 1821989 50 022 23 551 26 4712002 68 535 31 312 37 2232014 42 998 19 746 23 252Zugdidi de 1990 lardan beri kutlanan Vlakernoba festivali 2012Kaynakca Georgian Census for 2002 PDF 7 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2021 Russian Empire and Soviet Census for 1897 1926 1939 1959 1970 1979 1989 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca PDF National Statistics Office of Georgia 14 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2016 olu kirik baglanti PDF National Statistics Office of Georgia 8 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2016