Santur, (farklı deyişlerle santur, santour, santoor) (Arapçada: سنطور) (Farsçada: سنتور), Irak, İran ve Hindistan kökenli bir çalgıdır.
Yamuk şeklinde genellikle ceviz ve benzeri egzotik ağaçlardan yapılan bir kutu şeklinde olan klasik bir santur, 72 ila 160 telden oluşur. Bu teller üzerine, yine ahşaptan yapılan küçük mızraplar (zahme) ile vurma yoluyla çalınmaktadır. Bu şekil hem telli çalgı hem de niteliği taşıyan muzik aletlerine kordofon adı da verilmektedir. Bir Kitara türü olan enstrüman, biçimsel olarak kanuna benzer.
Tarihi
Yaklaşık 3500 yıllık bir geçmişi olan santur, kimilerine göre Tevrat’ta bahsedilen “Psanterin” sözünden gelmedir. İbranilerde, Mısır, Avrupa ve İran'da küçük değişimler göstererek kullanılmış.
Türkiye'de ise 19 ve 20. yüzyıl başlarında kullanılan santur, Santurî Ethem Bey (Ethem Efendi, 1855-1926) ve Ziya Santur (1862-1952) tarafından icra edildi.
Amerika'da (Hammered Dulcimer), Çin’de (Yangtjin),İsviçre, Almanya ve Avusturya’da (Hackbrett), Fransa’da (Tympanon), Macaristan’da (Cimbalom), İrlanda’da (Tiompan), Yunanistan’da (Santuri), Türkiye ve İran’da (Santur), Romanya’da (Timbal) ve Hindistan’da (Santoor) gibi farklı adlar altında ve değişik formlarda (iki telli, dört telli, 12 perde, 19 perde vb.) kullanılmış ve kullanılmaktadır.
Santur hakkında söylenegelen bir efsaneye göre, İran'da "kadın sesine benzediği" gerekçesiyle Şah tarafından 500 yıl boyunca yasaklanan çalgının kesintisiz kullanımı, 1800 yıl önce İran çıkışlı olsa da, 3500 yıl öncesi Mezopotamya'ya dayanmaktadır.
Günümüzde Türkiye'de yaygın kullanımı yoktur. Ayrıca santur'un "Cimbalom" denilen, piyano benzeri ayaklı türleri de vardır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Vikisözlük'te santur ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- SANTUR BELGESELİ
- Kaybolan çalgı, Santur12 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Çalgı ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Santur farkli deyislerle santur santour santoor Arapcada سنطور Farscada سنتور Irak Iran ve Hindistan kokenli bir calgidir Santur calan bir kadinin 1830 minyaturu Yamuk seklinde genellikle ceviz ve benzeri egzotik agaclardan yapilan bir kutu seklinde olan klasik bir santur 72 ila 160 telden olusur Bu teller uzerine yine ahsaptan yapilan kucuk mizraplar zahme ile vurma yoluyla calinmaktadir Bu sekil hem telli calgi hem de niteligi tasiyan muzik aletlerine kordofon adi da verilmektedir Bir Kitara turu olan enstruman bicimsel olarak kanuna benzer TarihiYaklasik 3500 yillik bir gecmisi olan santur kimilerine gore Tevrat ta bahsedilen Psanterin sozunden gelmedir Ibranilerde Misir Avrupa ve Iran da kucuk degisimler gostererek kullanilmis Turkiye de ise 19 ve 20 yuzyil baslarinda kullanilan santur Santuri Ethem Bey Ethem Efendi 1855 1926 ve Ziya Santur 1862 1952 tarafindan icra edildi Amerika da Hammered Dulcimer Cin de Yangtjin Isvicre Almanya ve Avusturya da Hackbrett Fransa da Tympanon Macaristan da Cimbalom Irlanda da Tiompan Yunanistan da Santuri Turkiye ve Iran da Santur Romanya da Timbal ve Hindistan da Santoor gibi farkli adlar altinda ve degisik formlarda iki telli dort telli 12 perde 19 perde vb kullanilmis ve kullanilmaktadir Santur hakkinda soylenegelen bir efsaneye gore Iran da kadin sesine benzedigi gerekcesiyle Sah tarafindan 500 yil boyunca yasaklanan calginin kesintisiz kullanimi 1800 yil once Iran cikisli olsa da 3500 yil oncesi Mezopotamya ya dayanmaktadir Gunumuzde Turkiye de yaygin kullanimi yoktur Ayrica santur un Cimbalom denilen piyano benzeri ayakli turleri de vardir Kaynakca Ingilizce Wikipedia Turk musikisi com 16 Subat 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2010 Santur un tarihcesi 13 Subat 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2010 Dis baglantilarVikisozluk te santur ile ilgili tanim bulabilirsiniz SANTUR BELGESELI Kaybolan calgi Santur12 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Calgi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz