Bazgireti Kilisesi veya Badzgireti Kilisesi (Gürcüce: ბაძგირეთის ეკლესია), tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Bazgireti olan Maden köyünde Orta Çağ'da kalma Gürcü kilisedidir. Bulunduğu mevkiden dolayı Sazgireli Kilisesi (საზგირელის ეკლესია) olarak da bilinir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Maden, Şavşat |
Koordinatlar | 41°22′15″K 42°07′00″D / 41.37083°K 42.11667°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Harabe, kalıntılar |
Mimari | |
Mimari tür | Tek nefli kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | Orta Çağ |
Özellikler | |
Malzemeler | Taş |
Tarihçe
Bazgireti köyünün bulunduğu Şavşeti, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriyidi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ikinci yarısının hemen başında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin bu bölgede kurduğu Şavşat sancağının ilk beylerinden biri de İosebiti adında bir Gürcü beyi (tavadi) idi. Köyün Gürcü nüfusunun Osmanlı döneminde Müslüman olmasıyla Bazgireti Kilisesi cemaatini ve işlevini yitirmiş ve harabeye dönmüştür. Bazgireti köyünün nüfusu 1886 ve 1922 nüfus tespitlerinde de Gürcü olarak kaydedilmiştir. Günümüzde yıkılmış olan kilseye definecilerin de zarar verdiği bilinmektedir. Sazgireli olarak anılan mevki meskun bir yer olmayıp Bazgireti Kilisesi'nin hayvancılıkla uğraşan kişiler ve önemli bir kavşakta bulunmasından dolayı da yolcular için inşa edildiği tahmin edilmektedir.
Mimari
Bazgireti Kilisesi, Bazgireti köyünün batısında, deniz seviyesinden 2.430 metre yükseklikte yer alır. Sarımsı renk taşlarla harç kullanılarak düzlenmiş bir alanda inşa edilmiştir. Büyük ölçüde yıkık olan kilise, dikdörtgen planlı (10 x 9 m) ve tek nefli bir yapıdır. Derin yuvarlak formlu bir apsis olduğu kalıntılarından tespit edilmiştir. Dolgu duvar tekniğinde inşa edilmiş olan duvarların iç ve dış yüzey taşları sökülmüş, köylüler tarafından çeşitli yapıların inşasında kullanılmıştır. Güney tarafından bitişik biçimde inşa edilmiş olan yapının kalıntıları da günümüze ulaşmıştır. Kilise kalıntıları belli bir seviyeye kadar toprağın altında kalmıştır. Doğu ve kuzey duvarlarının bugüne kalan kısımlarının yüksekliği 1 metreyi bulur. Diğer duvarlar ise daha alçak seviyede olup yıkıntılar altında kalmıştır. Güney taraftaki bitişik yapının duvarları daha aşağı seviyededir. Bu kiliseden 1904 yılında köyü gezmiş olan Nikolay Marr da söz etmiştir. Kilise bu tarihte de yıkık haldeydi, içi ve etrafı yıkıntılarla doluydu. Marr kiliseyi dikdörtgen planlı ve yuvarlak forma sahip apsisli küçük bir yapı olarak tarif etmiştir. Giriş kapısı güneyde yer alıyordu.
Kaynakça
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 67. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Şavşeti (შავშეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2011, s. 16. 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1450". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Ocak 2023.
- ^ a b Şavşeti (შავშეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2011, s. 85-86. 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 163, .
- ^ Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები), Batum, 2015, s. 222. 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bazgireti Kilisesi veya Badzgireti Kilisesi Gurcuce ბაძგირეთის ეკლესია tarihsel Savseti bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli ve eski adi Bazgireti olan Maden koyunde Orta Cag da kalma Gurcu kilisedidir Bulundugu mevkiden dolayi Sazgireli Kilisesi საზგირელის ეკლესია olarak da bilinir Bazgireti KilisesiTemel bilgilerKonumMaden SavsatKoordinatlar41 22 15 K 42 07 00 D 41 37083 K 42 11667 D 41 37083 42 11667InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumHarabe kalintilarMimariMimari turTek nefli kiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanmaOrta CagOzelliklerMalzemelerTasTarihceBazgireti koyunun bulundugu Savseti tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biriyidi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinin hemen basinda Gurcu yonetiminden ele gecirmistir Osmanli idaresinin bu bolgede kurdugu Savsat sancaginin ilk beylerinden biri de Iosebiti adinda bir Gurcu beyi tavadi idi Koyun Gurcu nufusunun Osmanli doneminde Musluman olmasiyla Bazgireti Kilisesi cemaatini ve islevini yitirmis ve harabeye donmustur Bazgireti koyunun nufusu 1886 ve 1922 nufus tespitlerinde de Gurcu olarak kaydedilmistir Gunumuzde yikilmis olan kilseye definecilerin de zarar verdigi bilinmektedir Sazgireli olarak anilan mevki meskun bir yer olmayip Bazgireti Kilisesi nin hayvancilikla ugrasan kisiler ve onemli bir kavsakta bulunmasindan dolayi da yolcular icin insa edildigi tahmin edilmektedir MimariBazgireti Kilisesi Bazgireti koyunun batisinda deniz seviyesinden 2 430 metre yukseklikte yer alir Sarimsi renk taslarla harc kullanilarak duzlenmis bir alanda insa edilmistir Buyuk olcude yikik olan kilise dikdortgen planli 10 x 9 m ve tek nefli bir yapidir Derin yuvarlak formlu bir apsis oldugu kalintilarindan tespit edilmistir Dolgu duvar tekniginde insa edilmis olan duvarlarin ic ve dis yuzey taslari sokulmus koyluler tarafindan cesitli yapilarin insasinda kullanilmistir Guney tarafindan bitisik bicimde insa edilmis olan yapinin kalintilari da gunumuze ulasmistir Kilise kalintilari belli bir seviyeye kadar topragin altinda kalmistir Dogu ve kuzey duvarlarinin bugune kalan kisimlarinin yuksekligi 1 metreyi bulur Diger duvarlar ise daha alcak seviyede olup yikintilar altinda kalmistir Guney taraftaki bitisik yapinin duvarlari daha asagi seviyededir Bu kiliseden 1904 yilinda koyu gezmis olan Nikolay Marr da soz etmistir Kilise bu tarihte de yikik haldeydi ici ve etrafi yikintilarla doluydu Marr kiliseyi dikdortgen planli ve yuvarlak forma sahip apsisli kucuk bir yapi olarak tarif etmistir Giris kapisi guneyde yer aliyordu Kaynakca a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 67 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Savseti შავშეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2011 s 16 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1450 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2023 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Ocak 2023 a b Savseti შავშეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2011 s 85 86 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 163 ISBN 978 9941 478 17 8 Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები Batum 2015 s 222 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9789941434112