Şemsiruhsar Hatun (Osmanlı Türkçesi: شمس رخسار خاتون) III. Murad'ın cariyesiydi.
Şemsiruhsar Hatun | |
---|---|
Doğum | 1552 Arnavutluk |
Ölüm | 18 Ekim 1613 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Evlilik | III. Murad |
Aile | Rukiye Sultan |
Etimoloji
Saray hizmetine girdiğinde kendisine "güneş yüzlü" veya "güneş yanaklı" anlamına gelen Türkçe ve Farsça Şems-î-Rûhsâr (Osmanlı Türkçesi: شمس رخسار) adı verildi. Farsça Şems "Güneş", Rûhsâr ise yanak veya yüz demektir. Burada "güneş" (Şems) kelimesi yanak veya yüz (Ruhsar) için bir kinaye olarak kullanılmıştır.
Biyografi
Geçmişi hakkında hiçbir şey bilinmiyor. Vakfiyelerde, onu Hātun binti Abd-ül Gaffar (Abdül Gaffar'ın kızı) olarak yazıldığı ve bu; babasının "Türk olmuş", yani İslam'a geçmiş bir Pontus Rumu olduğu yönündeki yaygın görüşü destekliyor. Kendisini Türk olarak tanımladığı için de asıl adı bilinmiyor. Müslüman olmuş bir harem cariyesi olması da kuvvetle muhtemeldir. "Bağışlayanın Kulu" anlamına gelen Abd-ül Gaffar, klasik Osmanlı döneminde İslam'a geçen birçok Balkan ve Anadolu Hristiyanı için kullanılan isimdi.
Nispeten belirsiz olmasına rağmen, Haseki olmayan cariyeler, statü ve güçten tamamen yoksun bırakılmadı ve bir kız annesi Şemsiruhsar Hatun da bu cariyeler gibi sarayda yaşamıştır. Medine'deki Peygamber mescidinde Kur'an-ı Kerim okunması için vakfiyesi vardır.
1022/1613 tarihli vakfiyede Şemsiruhsar Hatun'un 1613'te ölümü hakkında bilgi verilmektedir:
"...Merhum Hazret-i Murad Han tabe serahu evlâd-ı emcadından Rukiye Sultan Hazretlarinin valide-î macideleri olub bundan akdem takdir-î rabbanî birle veda-î âlem-î fânî eden merhum ve mebrure sahibetü'l-hayrat ve'l hasenet ve rağibatü's-sadaqat ve'l-meberrat Şemsiruhsar Hatun ibn Abdülgaffar nam müteveffiyenin...
Ailesi
Kızı Rukiye Sultan. 21 Şubat 1613'te Rumeli Beylerbeyi Vezir Damad Nakkaş Hasan Paşa ile evlendi.
Kaynakça
- ^ Uluçay 2011, p. 293.
- ^ Sultan III. Murad'ın kırk karısı ve cariyesi (haseki rütbesi olmayan) vardı, bunlardan Prenses Rukiye'nin annesi Şemsiruhsar Hatun da vardı.
- ^ 40'ı aşkın hasekisi olan III. Murad'ın kadınlarının adlarını ve sayılarını tespit etmek pek zor. Bu, babasında da aynı şekildedir. Nurbanu Sultan ve Safiye Sultanların, kocalarının cariyelerle münasebette bulunmalarına göz yummakla beraber, daima baş kadın mevkiini muhafaza ettikleri biliniyor. Bununla beraber Alderson, Safiye Sultan'dan başka III. Murad'ın kadınlarının isimlerini vermektedir: Mihriban, Nazperver Şahihuban, Fahriye? oğlu Mehmed tarafından takdim edilen Islav soyundan bir cariye. Sod. Tablo XII. Ahmet Refik Bey de Nazperver ile Şahihuban'ın haseki olduğunu kabul ediyor. Kadılınlar Saltanatı, I., 103, 111.
- ^ Leslie P. Peirce (1993). İmparatorluk Haremi: Osmanlı İmparatorluğu'nda Kadın ve Egemenlik 27 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Oxford Üniversitesi Yayınları. P. 129. ISBN 978-0-195-08677-5.
- ^ a b M. Çağatay Uluçay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ötüken. ISBN 978-9-754-37840-5. p.74
- ^ . 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Semsiruhsar Hatun Osmanli Turkcesi شمس رخسار خاتون III Murad in cariyesiydi Semsiruhsar HatunDogum1552 ArnavutlukOlum18 Ekim 1613 Istanbul Osmanli ImparatorluguEvlilikIII MuradAileRukiye SultanEtimolojiSaray hizmetine girdiginde kendisine gunes yuzlu veya gunes yanakli anlamina gelen Turkce ve Farsca Sems i Ruhsar Osmanli Turkcesi شمس رخسار adi verildi Farsca Sems Gunes Ruhsar ise yanak veya yuz demektir Burada gunes Sems kelimesi yanak veya yuz Ruhsar icin bir kinaye olarak kullanilmistir BiyografiGecmisi hakkinda hicbir sey bilinmiyor Vakfiyelerde onu Hatun binti Abd ul Gaffar Abdul Gaffar in kizi olarak yazildigi ve bu babasinin Turk olmus yani Islam a gecmis bir Pontus Rumu oldugu yonundeki yaygin gorusu destekliyor Kendisini Turk olarak tanimladigi icin de asil adi bilinmiyor Musluman olmus bir harem cariyesi olmasi da kuvvetle muhtemeldir Bagislayanin Kulu anlamina gelen Abd ul Gaffar klasik Osmanli doneminde Islam a gecen bircok Balkan ve Anadolu Hristiyani icin kullanilan isimdi Nispeten belirsiz olmasina ragmen Haseki olmayan cariyeler statu ve gucten tamamen yoksun birakilmadi ve bir kiz annesi Semsiruhsar Hatun da bu cariyeler gibi sarayda yasamistir Medine deki Peygamber mescidinde Kur an i Kerim okunmasi icin vakfiyesi vardir 1022 1613 tarihli vakfiyede Semsiruhsar Hatun un 1613 te olumu hakkinda bilgi verilmektedir Merhum Hazret i Murad Han tabe serahu evlad i emcadindan Rukiye Sultan Hazretlarinin valide i macideleri olub bundan akdem takdir i rabbani birle veda i alem i fani eden merhum ve mebrure sahibetu l hayrat ve l hasenet ve ragibatu s sadaqat ve l meberrat Semsiruhsar Hatun ibn Abdulgaffar nam muteveffiyenin AilesiKizi Rukiye Sultan 21 Subat 1613 te Rumeli Beylerbeyi Vezir Damad Nakkas Hasan Pasa ile evlendi Kaynakca Ulucay 2011 p 293 Sultan III Murad in kirk karisi ve cariyesi haseki rutbesi olmayan vardi bunlardan Prenses Rukiye nin annesi Semsiruhsar Hatun da vardi 40 i askin hasekisi olan III Murad in kadinlarinin adlarini ve sayilarini tespit etmek pek zor Bu babasinda da ayni sekildedir Nurbanu Sultan ve Safiye Sultanlarin kocalarinin cariyelerle munasebette bulunmalarina goz yummakla beraber daima bas kadin mevkiini muhafaza ettikleri biliniyor Bununla beraber Alderson Safiye Sultan dan baska III Murad in kadinlarinin isimlerini vermektedir Mihriban Nazperver Sahihuban Fahriye oglu Mehmed tarafindan takdim edilen Islav soyundan bir cariye Sod Tablo XII Ahmet Refik Bey de Nazperver ile Sahihuban in haseki oldugunu kabul ediyor Kadilinlar Saltanati I 103 111 Leslie P Peirce 1993 Imparatorluk Haremi Osmanli Imparatorlugu nda Kadin ve Egemenlik 27 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oxford Universitesi Yayinlari P 129 ISBN 978 0 195 08677 5 a b M Cagatay Ulucay 2011 Padisahlarin kadinlari ve kizlari Otuken ISBN 978 9 754 37840 5 p 74 2 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2014