Plesiadapis, yaklaşık 58-55 milyon yıl önceKuzey Amerika ve Avrupa'da yaşamış, bilinen en eski primat benzeri memeli cinslerinden biridir.Plesiadapis, Eosen devrinde yaşamış adapiform primatı 'e atfen "Adapise yakın" anlamına gelir. Bu cinsin tip türü olan Plesiadapis tricuspidens adını üst kesici dişlerinde bulunan üç tüberkülden alır.
Plesiadapis | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
P. cooki fosili | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
Tip tür | |||||||||||||
†Plesiadapis tricuspidens | |||||||||||||
Diğer türler | |||||||||||||
|
Kökeni ve keşfi
Plesiadapis, aynı zamanda Fransa'da Plesiadapis tricuspidens türünü keşfeden François Louis Paul Gervaise tarafından 1877 yılında keşfedilmiştir. Tip örneği, Eosen dönemine tarihlenen ve sol çene kemiği bulunmuş 'dır.
Bu cins muhtemelen Kuzey Amerika'da ortaya çıktı ve Grönland'dan uzanan kara yoluyla Avrupa'yı kolonileştirdi. Cinsin bolluğu ve hızlı evrimi sayesinde Plesiadapis, Geç Paleosen devrinin kıtasal tortularının oluşumunda ve Atlantik'in her iki tarafındaki faunaların kolerasyonunda önemli bir rol oynadı. Biri neredeyse eksiksiz iki Plesiadapis iskeleti Fransa'nın Menat kentinin göl yataklarında bulundu. Sert kısımlar iyi korunmamış olsa da, bu iskeletler hala karbonlu bir film olarak deri ve saç kalıntılarını gösteriyor ki bu Paleosen memelileri arasında benzersiz bir şey. Kemiklerinin detayları, Plesiadapis'in bir zamanlar en yaygın memeli olduğu Fransa'nın Cernay kentinde bulunan türlerde daha iyi korunmuştur.
Anatomi
Plesiadapis, bilinen iskeletin önemli bir kısmının bulunması nedeniyle en çok bilinen erken primatomorflardan biridir. Bununla birlikte, iskelet çoğunlukla P. gidleyi ve nispeten geç (türetilmiş) P. tricuspidens'ten bilinmektedir. Kısa, sağlam bacakları, uzun, yanal olarak sıkıştırılmış pençeleri ve uzun, gür kuyruğu, onun ağaçta yaşayan bir dört ayaklı memeli olduğunu gösterir. Bulunan kalıntılara göre, vücut kütlesinin yaklaşık 2.1 kilogram olduğu düşünülüyor.
Kafatası
Kafatası genel olarak bir lemuru andırır, ancak postorbital çubuklardan yoksundur (göz yuvasının arka kenarını çevreleyen dikey bir çubuk). Beyni, benzer büyüklükteki çağdaş memelilere, yani arktokyonidlere kıyasla muhtemelen nispeten büyüktü. Plesiadapis'in kafatası nispeten geniş ve düzdür, kemirgen benzeri çeneleri ve dişleri olan uzun bir burnu ve azı dişlerinden bir boşlukla ayrılmış uzun, kemiren kesici dişleri vardır. Modern primatların üç boyutlu görmeyi mümkün kılan öne bakan gözbebeklerinden farklı olarak yörüngeleri hala yana doğru yönlendirilmiş durumda idi.
Dişler
Diş formülü genellikle (üst)2.1.3.3 -(alt)1.1.3.3 olarak tasvir edilir ve üst çenenin her iki yarısında iki kesici, bir köpek, üç küçük azı dişi, üç azı dişi bulunurken; alt çenenin her iki yarısında bir kesici diş, bir köpek, üç küçük azı dişi ve bir azı dişi bulunmaktaydı. Kesici dişleri ise oldukça uzundu. Plesiadapis memeli ortak atasından ilk küçük azı dişini kaybetmişti, ancak daha sonraki primatomorflar da ikinci küçük azı dişini kaybedecekti. P. dubius sürekli olarak alt ikinci küçük azılardan yoksundur ve P. rex örneklerinin yaklaşık yarısı da bundan yoksundur. P. gidleyi ve Avrupa Plesiadapisi, alt köpek dişlerinden yoksundur.
Kaynakça
- ^ a b c (1976). "Cranial anatomy and evolution of early Tertiary Plesiadapidae (Mammalia, Primates)". University of Michigan Papers on Paleontology. 15: 1-141. hdl:2027.42/48615.
- ^ Rose, K.D. (1981). "The Clarkforkian Land-Mammal Age and mammalian faunal composition across the Paleocene-Eocene boundary". University of Michigan Papers on Paleontology. 26: 1-197. hdl:2027.42/48626.
- ^ McKenna, M. C; S. K. Bell (1997). Classification of Mammals Above the Species Level. Columbia University Press. ISBN .
- ^ Fleagle, John G. (1988). Primate adaptation & evolution. Internet Archive. San Diego : Academic Press. ISBN .
- ^ a b Szalay, Frederick S.; Delson, Eric (1979). Evolutionary history of the primates. Internet Archive. New York : Academic Press. ISBN .
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Plesiadapis yaklasik 58 55 milyon yil onceKuzey Amerika ve Avrupa da yasamis bilinen en eski primat benzeri memeli cinslerinden biridir Plesiadapis Eosen devrinde yasamis adapiform primati e atfen Adapise yakin anlamina gelir Bu cinsin tip turu olan Plesiadapis tricuspidens adini ust kesici dislerinde bulunan uc tuberkulden alir Plesiadapis Yasadigi donem araligi 58 55 myo PreYeYeOSDCPTJKPgN P cooki fosiliBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim PlesiadapiformesFamilya PlesiadapidaeCins Plesiadapis Gervais 1877Tip tur Plesiadapis tricuspidensDiger turler Plesiadapis walbeckensis Russell 1964 Plesiadapis remensis Lemoine 1887 Plesiadapis tricuspidens Gervais 1877 Plesiadapis russelli Gingerich 1976 Plesiadapis insignis Piton 1940 Plesiadapis praecursor Gingerich 1975 Plesiadapis anceps Simpson 1936 Plesiadapis rex Gidley 1923 Plesiadapis gingerichi Rose 1981 Plesiadapis churchilli Gingerich 1975 Plesiadapis fodinatus Jepsen 1930 Plesiadapis dubius Matthew 1915 Plesiadapis simonsi Gingerich 1975 Plesiadapis cookei Jepsen 1930 Plesiadapis ploegi De Bast Gagnaison amp Smith 2018 Plesiadapis berruensis Jehle vd 2018 Kokeni ve kesfiPlesiadapis tricuspidens in yasam restorasyonu Plesiadapis ayni zamanda Fransa da Plesiadapis tricuspidens turunu kesfeden Francois Louis Paul Gervaise tarafindan 1877 yilinda kesfedilmistir Tip ornegi Eosen donemine tarihlenen ve sol cene kemigi bulunmus dir Bu cins muhtemelen Kuzey Amerika da ortaya cikti ve Gronland dan uzanan kara yoluyla Avrupa yi kolonilestirdi Cinsin bollugu ve hizli evrimi sayesinde Plesiadapis Gec Paleosen devrinin kitasal tortularinin olusumunda ve Atlantik in her iki tarafindaki faunalarin kolerasyonunda onemli bir rol oynadi Biri neredeyse eksiksiz iki Plesiadapis iskeleti Fransa nin Menat kentinin gol yataklarinda bulundu Sert kisimlar iyi korunmamis olsa da bu iskeletler hala karbonlu bir film olarak deri ve sac kalintilarini gosteriyor ki bu Paleosen memelileri arasinda benzersiz bir sey Kemiklerinin detaylari Plesiadapis in bir zamanlar en yaygin memeli oldugu Fransa nin Cernay kentinde bulunan turlerde daha iyi korunmustur AnatomiPlesiadapis bilinen iskeletin onemli bir kisminin bulunmasi nedeniyle en cok bilinen erken primatomorflardan biridir Bununla birlikte iskelet cogunlukla P gidleyi ve nispeten gec turetilmis P tricuspidens ten bilinmektedir Kisa saglam bacaklari uzun yanal olarak sikistirilmis penceleri ve uzun gur kuyrugu onun agacta yasayan bir dort ayakli memeli oldugunu gosterir Bulunan kalintilara gore vucut kutlesinin yaklasik 2 1 kilogram oldugu dusunuluyor Kafatasi Plesiadapis cookei Kafatasi genel olarak bir lemuru andirir ancak postorbital cubuklardan yoksundur goz yuvasinin arka kenarini cevreleyen dikey bir cubuk Beyni benzer buyuklukteki cagdas memelilere yani arktokyonidlere kiyasla muhtemelen nispeten buyuktu Plesiadapis in kafatasi nispeten genis ve duzdur kemirgen benzeri ceneleri ve disleri olan uzun bir burnu ve azi dislerinden bir boslukla ayrilmis uzun kemiren kesici disleri vardir Modern primatlarin uc boyutlu gormeyi mumkun kilan one bakan gozbebeklerinden farkli olarak yorungeleri hala yana dogru yonlendirilmis durumda idi Disler Plesiadapis e ait cene kemigi ve disler Dis formulu genellikle ust 2 1 3 3 alt 1 1 3 3 olarak tasvir edilir ve ust cenenin her iki yarisinda iki kesici bir kopek uc kucuk azi disi uc azi disi bulunurken alt cenenin her iki yarisinda bir kesici dis bir kopek uc kucuk azi disi ve bir azi disi bulunmaktaydi Kesici disleri ise oldukca uzundu Plesiadapis memeli ortak atasindan ilk kucuk azi disini kaybetmisti ancak daha sonraki primatomorflar da ikinci kucuk azi disini kaybedecekti P dubius surekli olarak alt ikinci kucuk azilardan yoksundur ve P rex orneklerinin yaklasik yarisi da bundan yoksundur P gidleyi ve Avrupa Plesiadapisi alt kopek dislerinden yoksundur Kaynakca a b c 1976 Cranial anatomy and evolution of early Tertiary Plesiadapidae Mammalia Primates University of Michigan Papers on Paleontology 15 1 141 hdl 2027 42 48615 Rose K D 1981 The Clarkforkian Land Mammal Age and mammalian faunal composition across the Paleocene Eocene boundary University of Michigan Papers on Paleontology 26 1 197 hdl 2027 42 48626 McKenna M C S K Bell 1997 Classification of Mammals Above the Species Level Columbia University Press ISBN 0 231 11012 X Fleagle John G 1988 Primate adaptation amp evolution Internet Archive San Diego Academic Press ISBN 978 0 12 260340 2 a b Szalay Frederick S Delson Eric 1979 Evolutionary history of the primates Internet Archive New York Academic Press ISBN 978 0 12 680150 7 Dis baglantilar