Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Boşnak Derviş Mehmed Paşa (? - o. 9 Aralık 1606) I. Ahmed saltanatı döneminde 21 Haziran 1606-9 Aralık 1606 tarihleri arasında beş ay on sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
| Boşnak Derviş Mehmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 21 Haziran 1606 - 9 Aralık 1606 | |
| Hükümdar | I. Ahmed |
| Yerine geldiği | Sokolluzade Lala Mehmed Paşa |
| Yerine gelen | Kuyucu Murat Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Ölüm | 9 Aralık 1606 İstanbul |
Hayatı
Bosnalıdır. Bostancı ocağında eğitim görmüştür. Nispeten genç yaşında "bostancıbaşı" olduğu için Civan Bey olarak da anılırdı. Genç I. Ahmet'in gözüne girip teveccühünü kazandı. 1605'te vezirlikle beraber kaptan-ı derya olarak da görev verildi. Sultan Ahmed'in annesi olan Handan Valide Sultan oğluna bu kişiye inanmamak için ikna etmeye çalıştı ama Handan Sultan 12 Kasım 1605'te öldü. 15 yaşında olan I. Ahmet, Kaptan-ı Derya Derviş Mehmed Paşa'nın daha çok tesiri altına girdi.
Sadrazam ve Avusturya cephesi Serdar-ı Ekrem'i Lala Mehmed Paşa Avusturya'yla sulh anlaşması imzalamak için Zitvatorok'ta müzakereler yapılmakta iken İstanbul'a döndü. I. Ahmet'in yakını olan Kaptan-ı Derya sultanı Sadrazamı İran cephesine serdar olarak göndermesi için telkinler yapmaktaydı. Sultan Ahmed de Lala Mehmed Paşa'yı İran SerdarI yapmakta çok kararlıydı. Huzura çıkan Lala Mehmed Paşa Avusturya savaşının daha halledilmemiş tarafları olduğunu, bunun için İran seferine gitmesinin doğru olmadığını arzetti. Fakat Sultan Ahmed inat etti ve hatta Lalasını idam etmekle tehdit etti. Buna çok üzülen Vezîr-i Azam Lala Mehmed Paşa bir felç geçirdi ve birkaç gün sonra öldü.
Derviş Mehmed Paşa 21 Haziran 1606 tarihinde Vezîr-i Azam olarak tayin edildi. Lala Mehmed Paşa'nın servetinin bir kısmının ordu gereksinimlerini karşılamak için kullanılmasına ve diğer kısmının da Lala Mehmet Paşa'nın yetim çocuklarına verilmesi için Sultan'dan izin çıkmıştı. Fakat Derviş Mehmet Paşa hazine darlığı sebebiyle bu servetin tümünü müsadere ettirdi. İngiliz İstanbul elçisi Sir Henry Lello, Derviş Mehmet Paşa'nın hazine darlığını bahane ederek vakıfların fazla gelirlerini aldığını ve zengin Yahudilerden, bedelini sonradan ödemek sözüyle, gümüş ve mücevherat toplattırdığını bildirir. İstanbul'da halktan her şanşin başına 1000 akçe rüşvet aldığı da iddia edilmiştir.
Diğer taraftan da sadrazam olmak geri niyetiyle, görevi istemeyen Lala Mehmet Paşa'yı İran seferi serdarı olmak için zorlamaya I. Ahmet'i ikna eden Derviş Mehmet Paşa, kendisi sadrazam olunca İran seferine gitmekten kaçınmıştır. Yerine bostancıbaşı olan Ferhat Ağa'ya paşalık verdirtmiş ve onu serdar olarak Celaliler üzerine ve doğuya göndertmiştir. Ferhat Paşa Celali isyanı bastırmak için önce gittiği Aydın ve Saruhan yörelerine halka büyük eziyetler yapmıştır ve buranın halkından büyük gruplar bu zulmün şikayetini Divan-ı Humayuna yapmak için İstanbul sokaklarını doldurmuştur. I. Ahmet bundan çok etkilenmiştir.
Derviş Mehmet Paşa Saray yakınında Demirkapı'da konağı bulunmakta idi. Bu konağı yaptırmak bir Yahudi'yi emin tutmuş ama yapım masraflarını ödemeyip tümünü bu Yahudi emine ödetmiştir. Bu Yahudi de gizliden "konak mahzeninden saraya gizli bir yol açtırıp padişaha suikast yapacağını" dedikodu olarak yaymaya başlamıştır. Bu uydurma dedikodular I. Ahmet'in kulağına gidince 16 yaşında tecrübesiz olan I. Ahmet birden hiç soruşturma yapmadan Derviş Mehmet Paşa'nın idamına karar vermiştir. 9 Aralık 1606'da sadrazam I. Ahmet tarafından saraya davet edilmiş ve şehzadeler muallim hanesine girdiği zaman saray acemileri hücumuyla boğulup idam edilmiştir.
Değerlendirme
Şair Haleti onun hakkında çok tenkitçi Hadd-i Mestan adlı bir hiciv şiiri yazmıştır.
İngiltere'nin İstanbul elçisi Sir Henry Lello ise hatıratında, Derviş Mehmet Paşa'nın görmüş olduğu tüm sadrazamlar ve sedaret kaymakamları arasında en ehliyetlisi olduğunu bildirir ama zalim olduğunu da ifade eder.
Sicill-i Osmani de şöyle değerlendirilmiştir:
İnatçı, hileci ve güçsüzdü.
Popüler kültürdeki yeri
12 Kasım 2015'te başlayan Muhteşem Yüzyıl: Kösem adlı Türk dizisinde kendisini Mehmet Kurtuluş canlandırmıştır.
Kaynakça
- ^ a b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.1 say.291 [1]
- ^ a b c d Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVIII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.362-363
- ^ a b c Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak Yayınları s.205
Dış bağlantılar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.406-408
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, İŞBN978-975-254-278-5,
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.2 say.329 [2]
- Tektaş, Nazım (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [3] 7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Sokolluzade Lala Mehmed Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 26 Temmuz 1604 - 9 Aralık 1606 | Sonra gelen: Kuyucu Murat Paşa |
| Askerî görevi | ||
| Önce gelen: Frenk Cafer Paşa | Kaptan-ı Derya 18 Ocak 1606 - 21 Mayıs 1606 | Sonra gelen: Frenk Cafer Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bosnak Dervis Mehmed Pasa o 9 Aralik 1606 I Ahmed saltanati doneminde 21 Haziran 1606 9 Aralik 1606 tarihleri arasinda bes ay on sekiz gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Bosnak Dervis Mehmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 21 Haziran 1606 9 Aralik 1606Hukumdar I AhmedYerine geldigi Sokolluzade Lala Mehmed PasaYerine gelen Kuyucu Murat PasaKisisel bilgilerOlum 9 Aralik 1606 IstanbulHayatiBosnalidir Bostanci ocaginda egitim gormustur Nispeten genc yasinda bostancibasi oldugu icin Civan Bey olarak da anilirdi Genc I Ahmet in gozune girip teveccuhunu kazandi 1605 te vezirlikle beraber kaptan i derya olarak da gorev verildi Sultan Ahmed in annesi olan Handan Valide Sultan ogluna bu kisiye inanmamak icin ikna etmeye calisti ama Handan Sultan 12 Kasim 1605 te oldu 15 yasinda olan I Ahmet Kaptan i Derya Dervis Mehmed Pasa nin daha cok tesiri altina girdi Sadrazam ve Avusturya cephesi Serdar i Ekrem i Lala Mehmed Pasa Avusturya yla sulh anlasmasi imzalamak icin Zitvatorok ta muzakereler yapilmakta iken Istanbul a dondu I Ahmet in yakini olan Kaptan i Derya sultani Sadrazami Iran cephesine serdar olarak gondermesi icin telkinler yapmaktaydi Sultan Ahmed de Lala Mehmed Pasa yi Iran SerdarI yapmakta cok kararliydi Huzura cikan Lala Mehmed Pasa Avusturya savasinin daha halledilmemis taraflari oldugunu bunun icin Iran seferine gitmesinin dogru olmadigini arzetti Fakat Sultan Ahmed inat etti ve hatta Lalasini idam etmekle tehdit etti Buna cok uzulen Vezir i Azam Lala Mehmed Pasa bir felc gecirdi ve birkac gun sonra oldu Dervis Mehmed Pasa 21 Haziran 1606 tarihinde Vezir i Azam olarak tayin edildi Lala Mehmed Pasa nin servetinin bir kisminin ordu gereksinimlerini karsilamak icin kullanilmasina ve diger kisminin da Lala Mehmet Pasa nin yetim cocuklarina verilmesi icin Sultan dan izin cikmisti Fakat Dervis Mehmet Pasa hazine darligi sebebiyle bu servetin tumunu musadere ettirdi Ingiliz Istanbul elcisi Sir Henry Lello Dervis Mehmet Pasa nin hazine darligini bahane ederek vakiflarin fazla gelirlerini aldigini ve zengin Yahudilerden bedelini sonradan odemek sozuyle gumus ve mucevherat toplattirdigini bildirir Istanbul da halktan her sansin basina 1000 akce rusvet aldigi da iddia edilmistir Diger taraftan da sadrazam olmak geri niyetiyle gorevi istemeyen Lala Mehmet Pasa yi Iran seferi serdari olmak icin zorlamaya I Ahmet i ikna eden Dervis Mehmet Pasa kendisi sadrazam olunca Iran seferine gitmekten kacinmistir Yerine bostancibasi olan Ferhat Aga ya pasalik verdirtmis ve onu serdar olarak Celaliler uzerine ve doguya gondertmistir Ferhat Pasa Celali isyani bastirmak icin once gittigi Aydin ve Saruhan yorelerine halka buyuk eziyetler yapmistir ve buranin halkindan buyuk gruplar bu zulmun sikayetini Divan i Humayuna yapmak icin Istanbul sokaklarini doldurmustur I Ahmet bundan cok etkilenmistir Dervis Mehmet Pasa Saray yakininda Demirkapi da konagi bulunmakta idi Bu konagi yaptirmak bir Yahudi yi emin tutmus ama yapim masraflarini odemeyip tumunu bu Yahudi emine odetmistir Bu Yahudi de gizliden konak mahzeninden saraya gizli bir yol actirip padisaha suikast yapacagini dedikodu olarak yaymaya baslamistir Bu uydurma dedikodular I Ahmet in kulagina gidince 16 yasinda tecrubesiz olan I Ahmet birden hic sorusturma yapmadan Dervis Mehmet Pasa nin idamina karar vermistir 9 Aralik 1606 da sadrazam I Ahmet tarafindan saraya davet edilmis ve sehzadeler muallim hanesine girdigi zaman saray acemileri hucumuyla bogulup idam edilmistir DegerlendirmeSair Haleti onun hakkinda cok tenkitci Hadd i Mestan adli bir hiciv siiri yazmistir Ingiltere nin Istanbul elcisi Sir Henry Lello ise hatiratinda Dervis Mehmet Pasa nin gormus oldugu tum sadrazamlar ve sedaret kaymakamlari arasinda en ehliyetlisi oldugunu bildirir ama zalim oldugunu da ifade eder Sicill i Osmani de soyle degerlendirilmistir Inatci hileci ve gucsuzdu Populer kulturdeki yeri12 Kasim 2015 te baslayan Muhtesem Yuzyil Kosem adli Turk dizisinde kendisini Mehmet Kurtulus canlandirmistir Kaynakca a b Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C 1 say 291 1 a b c d Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVIII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 362 363 a b c Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 975 329 2999 s 205Dis baglantilarUzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 406 408 Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN978 975 254 278 5 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C 2 say 329 2 Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 3 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Sokolluzade Lala Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 26 Temmuz 1604 9 Aralik 1606 Sonra gelen Kuyucu Murat PasaAskeri goreviOnce gelen Frenk Cafer Pasa Kaptan i Derya 18 Ocak 1606 21 Mayis 1606 Sonra gelen Frenk Cafer Pasa