Nihahi Kilisesi (Gürcüce: ნიხახის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Nihahi olan Yokuşlu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Yokuşlu, Yusufeli |
Koordinatlar | 40°41′05″K 41°20′09″D / 40.68472°K 41.33583°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Yıkılmış |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | 10-11. yüzyıl |
Özellikler | |
Malzemeler | Yontma taş, dolgu duvar |
Tarihçe
Nihahi Kilisesi'nin bulunduğu Ninahi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu yerleşimi 1549 tarihli Gürcistan seferiyle Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde 1574 tarihinde tamamı Hristiyan olan 65 hane yaşıyordu. Nihahi Kilisesi'nin köy halkının ibadet yeri olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim İsi Kilisesi’yle yapısal benzerlikler gösteren kilisenin Osmanlıların bu bölgeyi ve köyü ele geçirmesinden birkaç yüzyıl önce, 10. yüzyılın ikinci yarısı ile 11. yüzyıl başlarında, Gürcü krallığı döneminde inşa edildiği tahmin edilmektedir. Köydeki Nihahi Kalesi de Gürcü hükümdar Mzeçabuki'nin İspir Kalesi'ni Osmanlılara terk etmek zorunda kalmasından itibaren Gürcistan'ın batı sınırındaki en önemli savunma yapılarından biriydi.
Mimari
Nihahi Kilisesi'nin kalıntıları, Çorun Nehri'nin sağ kıyısında küçük bir derede yer alır. Kiliseden geriye kalmış olan kuzey kısmı, 2014 yılından önce bugünkünden daha iyi durumdaydı. Bu tarihte Karayolları'nın yol çalışmaları sırasında kuzey duvarı büyük ölçüde yıkılmıştır. Geriye kalmış olan kısmının uzunluğu 8,25 metre, yüksekliği 1,7 metredir. 2007 yılından önce yapılan tespitlere göre, kilise kareye yakın dikdörtgen planlı yapı, dolgu duvar tekniğinde kabaca yontulmuş taşlarla inşa edilmiştir. Kalıntılara göre kilisenin iki duvar payesi ve bunları birbirine bağlayan yarım daire kemerlerle üç bölüme ayrılmıştı. Bu özelliğiye Nihahi Kilisesi, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı Altınçanak köyündeki Gürcü kilisesi İsi Kilisesi'yle benzerlik göstermektedir.
Kaynakça
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2006", 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2008, 1. Cilt, s. 265. 10 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Mirian Maharadze ve Zaza Şaşikadze, Yusufeli İlçesi (იუსუფელის რაიონი), Tiflis, 2022, s. 349.
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2006", 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2008, 1. Cilt, s. 265. 10 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 89. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 88, .
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2006", 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2008, 1. Cilt, s. 265. 10 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nihahi Kilisesi Gurcuce ნიხახის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin Yusufeli ilcesine bagli ve eski adi Nihahi olan Yokuslu koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kilisedir Nihahi KilisesiTemel bilgilerKonumYokuslu YusufeliKoordinatlar40 41 05 K 41 20 09 D 40 68472 K 41 33583 D 40 68472 41 33583InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmisMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma10 11 yuzyilOzelliklerMalzemelerYontma tas dolgu duvarTarihceNihahi Kilisesi nin bulundugu Ninahi koyu Orta Cag da Gurcistan olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu yerlesimi 1549 tarihli Gurcistan seferiyle Gurculerden ele gecirmistir Koyde 1574 tarihinde tamami Hristiyan olan 65 hane yasiyordu Nihahi Kilisesi nin koy halkinin ibadet yeri oldugu anlasilmaktadir Nitekim Isi Kilisesi yle yapisal benzerlikler gosteren kilisenin Osmanlilarin bu bolgeyi ve koyu ele gecirmesinden birkac yuzyil once 10 yuzyilin ikinci yarisi ile 11 yuzyil baslarinda Gurcu kralligi doneminde insa edildigi tahmin edilmektedir Koydeki Nihahi Kalesi de Gurcu hukumdar Mzecabuki nin Ispir Kalesi ni Osmanlilara terk etmek zorunda kalmasindan itibaren Gurcistan in bati sinirindaki en onemli savunma yapilarindan biriydi MimariNihahi Kilisesi nin kalintilari Corun Nehri nin sag kiyisinda kucuk bir derede yer alir Kiliseden geriye kalmis olan kuzey kismi 2014 yilindan once bugunkunden daha iyi durumdaydi Bu tarihte Karayollari nin yol calismalari sirasinda kuzey duvari buyuk olcude yikilmistir Geriye kalmis olan kisminin uzunlugu 8 25 metre yuksekligi 1 7 metredir 2007 yilindan once yapilan tespitlere gore kilise kareye yakin dikdortgen planli yapi dolgu duvar tekniginde kabaca yontulmus taslarla insa edilmistir Kalintilara gore kilisenin iki duvar payesi ve bunlari birbirine baglayan yarim daire kemerlerle uc bolume ayrilmisti Bu ozelligiye Nihahi Kilisesi Erzurum ilinin Tortum ilcesine bagli Altincanak koyundeki Gurcu kilisesi Isi Kilisesi yle benzerlik gostermektedir Kaynakca Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Ardahan Erzurum Ili ve Ilcelerinde Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2006 25 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2008 1 Cilt s 265 10 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3315 3 Mirian Maharadze ve Zaza Sasikadze Yusufeli Ilcesi იუსუფელის რაიონი Tiflis 2022 s 349 ISBN 978 9941 33 351 4 Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Ardahan Erzurum Ili ve Ilcelerinde Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2006 25 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2008 1 Cilt s 265 10 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3315 3 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 89 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 88 ISBN 978 9941 478 17 8 Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Ardahan Erzurum Ili ve Ilcelerinde Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2006 25 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2008 1 Cilt s 265 10 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3315 3