Sarcosuchus (anlamı: et timsahı) Erken Kretase devrinde yaşamış ve yaklaşık 110 milyon yıl önce soyu tükenmiş crocodyliform üyesi bir timsah cinsidir.
Sarcosuchus | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
| |||||||||||
Tip tür | |||||||||||
† Sarcosuchus imperator Marsh, 1869 |
Etimoloji
Cins adı olan Sarcosuchus kelimesi, et anlamına gelen Antik Yunanca sarco kelimesiyle timsah anlamına gelen suchus kelimesinin birleştirilmesiyle türetilmiştir.
Keşif
1946'da Fransız rahip, jeolog ve paleontolog Albert Félix de Lapparent tarafından Cezayir sınırlarındaki Aoulef Cheurfa'da dev bir canlıya ait kemik ve diş parçaları bulunmuştur. Birkaç sene sonra Félix'in yeğeni de Broin bu fosil parçaları üzerinde çalışmaya başlamıştı, kendisi bir paleontolog ve sürüngen uzmanıydı. Tarih 1960'ları gösterdiğinde Fransız atom enerjisi kurumu uranyum arama çalışmaları esnasında Sahra Çölü'nde neredeyse eksiksiz 2 çene kemiği buldular ki, bu da önceki kalıntıların ait olduğu canlıya benzer bir hayvandı. 1966'da Broin ve Prof. Taquet ortak olarak bu fosilin çalışmalarını makale olarak yayımladılar. Fosillerden oluşturulan holotip için Sarcosuchus imperator ikili adlandırmasına gidilmiştir. 1973'te Taquet tarafından aynı bölgeye (Gadoufaoua) ikinci bir saha çalışması düzenlendi. Neredeyse eksiksiz olan bir iskelet bulundu ve bugün La Grande Galerie du Muséum'da sergilenmektedir.
Fiziksel özellikler
Yaşamış bilinen en büyük timsahlardan biri olan Sarcosuchus ortalama 8 ton ağırlığa ve 12 metreyi bulan uzunluğa sahiptir. Önemli karakteristik özelliklere sahip olan bu timsah cinsi görece ince ağzı, büyük burnu ve kesintisiz olarak vücudunun üstünü kaplayan osteoderm tabakasıyla modern timsahlardan ayrılır. Sınıflandırma mantığı ile bakılırsa modern timsahların doğrudan atası olmadığı görülmektedir zira Sarcosuchus teknik olarak pholidosaur sayılır, Sarcosuchus'un aksine geç kretase timsahı olan Deinosuchus modern alligatorlerin atasıdır. Bir diğer önemli nokta günümüz timsahlarının aksine Sarcosuchus'un kuyruğundan kafatasına dek kesintisiz bir osteoderm dokusu gelişmiştir. Diğer önemli bir husus da hayvanın osteoderm dokusunun incelenmesiyle ortaya çıkmıştır. Yarı yetişkin bir bireyin osteoderminin 40 yaş halkası barındırdığı görülmüştür, bu hayvanın boyutunun, maksimum olduğu düşünülen boyuta oranı yüzde 80 olarak hesaplanınca ortalama olarak 50-60 yılda maksimum vücut büyüklüğüne ulaştıkları düşünülmektedir. Modern timsahlar, Sarcosuchus'tan farklı olarak yaşamları boyu büyümezler. MNN 604 numaralı fosil numunesi üzerine yapılan çalışmalarda üst çenesi, alt çenesinden kabaca 10 cm kadar uzun olan Sarcosuchus'un premaxillary (en ön çene) kısmında 5 adet diş varken; üst çenenin orta kısmında (maxillary) 30 diş vardır. Alt çene (dentary) 31 dişe sahiptir. premaxillary kısmındaki 4. ve 5. dişler çenelerdeki en büyük dişlerdir.
Habitat ve diyet
Yaklaşık 100 milyon yıl önce sahra çölü bugünkünün aksine oldukça sulak ve tropikal bir bölgeydi. pek çok paleonehrin (eski nehirler) kavşak noktasıydı. Klasik olarak günümüz timsahlarına benzer diyetleri olduğu düşünülebilir, ama çene yapılarına bakılarak diyetlerinde balık da olduğu düşünülmektedir. Balık diyetlerinin yanında su içmek için nehir kıyısına gelen otçul dinozorlara da saldırdıkları düşünülmektedir.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Sarcosuchus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Sarcosuchus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ a b Strauss, Bob. . www.thoughtco.com/. Thoughtco. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ Editors, Editors. . www.saga-geol.asso.fr/. Saga-geol. 30 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ a b Sereno, Paul. "The Giant Crocodyliform Sarcosuchus from the Cretaceous of Africa". www.researchgate.com. Researchgate. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sarcosuchus anlami et timsahi Erken Kretase devrinde yasamis ve yaklasik 110 milyon yil once soyu tukenmis crocodyliform uyesi bir timsah cinsidir Sarcosuchus Yasadigi donem araligi 133 112 myo PreYeYeOSDCPTJKPgNBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif ReptiliaFamilya Cins Sarcosuchus Broin amp Taquet 1966Tip tur Sarcosuchus imperatorMarsh 1869EtimolojiCins adi olan Sarcosuchus kelimesi et anlamina gelen Antik Yunanca sarco kelimesiyle timsah anlamina gelen suchus kelimesinin birlestirilmesiyle turetilmistir Kesif1946 da Fransiz rahip jeolog ve paleontolog Albert Felix de Lapparent tarafindan Cezayir sinirlarindaki Aoulef Cheurfa da dev bir canliya ait kemik ve dis parcalari bulunmustur Birkac sene sonra Felix in yegeni de Broin bu fosil parcalari uzerinde calismaya baslamisti kendisi bir paleontolog ve surungen uzmaniydi Tarih 1960 lari gosterdiginde Fransiz atom enerjisi kurumu uranyum arama calismalari esnasinda Sahra Colu nde neredeyse eksiksiz 2 cene kemigi buldular ki bu da onceki kalintilarin ait oldugu canliya benzer bir hayvandi 1966 da Broin ve Prof Taquet ortak olarak bu fosilin calismalarini makale olarak yayimladilar Fosillerden olusturulan holotip icin Sarcosuchus imperator ikili adlandirmasina gidilmistir 1973 te Taquet tarafindan ayni bolgeye Gadoufaoua ikinci bir saha calismasi duzenlendi Neredeyse eksiksiz olan bir iskelet bulundu ve bugun La Grande Galerie du Museum da sergilenmektedir Fiziksel ozelliklerYasamis bilinen en buyuk timsahlardan biri olan Sarcosuchus ortalama 8 ton agirliga ve 12 metreyi bulan uzunluga sahiptir Onemli karakteristik ozelliklere sahip olan bu timsah cinsi gorece ince agzi buyuk burnu ve kesintisiz olarak vucudunun ustunu kaplayan osteoderm tabakasiyla modern timsahlardan ayrilir Siniflandirma mantigi ile bakilirsa modern timsahlarin dogrudan atasi olmadigi gorulmektedir zira Sarcosuchus teknik olarak pholidosaur sayilir Sarcosuchus un aksine gec kretase timsahi olan Deinosuchus modern alligatorlerin atasidir Bir diger onemli nokta gunumuz timsahlarinin aksine Sarcosuchus un kuyrugundan kafatasina dek kesintisiz bir osteoderm dokusu gelismistir Diger onemli bir husus da hayvanin osteoderm dokusunun incelenmesiyle ortaya cikmistir Yari yetiskin bir bireyin osteoderminin 40 yas halkasi barindirdigi gorulmustur bu hayvanin boyutunun maksimum oldugu dusunulen boyuta orani yuzde 80 olarak hesaplaninca ortalama olarak 50 60 yilda maksimum vucut buyuklugune ulastiklari dusunulmektedir Modern timsahlar Sarcosuchus tan farkli olarak yasamlari boyu buyumezler MNN 604 numarali fosil numunesi uzerine yapilan calismalarda ust cenesi alt cenesinden kabaca 10 cm kadar uzun olan Sarcosuchus un premaxillary en on cene kisminda 5 adet dis varken ust cenenin orta kisminda maxillary 30 dis vardir Alt cene dentary 31 dise sahiptir premaxillary kismindaki 4 ve 5 disler cenelerdeki en buyuk dislerdir Habitat ve diyetYaklasik 100 milyon yil once sahra colu bugunkunun aksine oldukca sulak ve tropikal bir bolgeydi pek cok paleonehrin eski nehirler kavsak noktasiydi Klasik olarak gunumuz timsahlarina benzer diyetleri oldugu dusunulebilir ama cene yapilarina bakilarak diyetlerinde balik da oldugu dusunulmektedir Balik diyetlerinin yaninda su icmek icin nehir kiyisina gelen otcul dinozorlara da saldirdiklari dusunulmektedir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Sarcosuchus ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Sarcosuchus ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca a b Strauss Bob www thoughtco com Thoughtco 14 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Temmuz 2020 Editors Editors www saga geol asso fr Saga geol 30 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Temmuz 2020 a b Sereno Paul The Giant Crocodyliform Sarcosuchus from the Cretaceous of Africa www researchgate com Researchgate 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2020