Bağlantı ölümü, bağlantı kırılması veya bağlantı bozulması (İng. link rot), hiperlinklerin bir süre sonra asıl hedeflendikleri dosya, web sayfası veya sunucunun yeniden konumlandırılması veya kullanım dışı olması sonucu hedefe götürmemeye yönelmesi fenomenidir. Asıl hedeflendiği kaynağa götürmeyen bağlantıya genellikle ölü, kırık veya bozuk bağlantı denir ve bu bağlantı, özel bir formudur. Bazı olaylar sonucunda bağlantı bir hedef bulamazsa HTTP 404 gibi hatalar verir.[]
Sıklık
Bağlantı bozulmasının World Wide Web'deki, web içeriğini kaynak göstermek için URL kullanan akademik yazınlardaki ve dijital kütüphanelerdeki sıklığını inceleyen araştırmalar mevcuttur.
2003'te yapılan bir araştırmada, Web'de bir hafta içinde yaklaşık olarak her 200 bağlantıdan birinin bozulduğu ortaya çıkmış ve bağlantıların 138 haftalık bir yarılanma ömrüne sahip olduğu ileri sürülmüştür. Bu oran, 21 senelik bir geliştirme sürecinin sonunda güncelleştirilmesi sonlanan 'deki bağlantıların yarı ömrünü iki yıl olarak bulan 2016-2017'de yapılan bir araştırmada büyük ölçüde onaylanmıştır.
2004'te yapılan bir araştırma, Web bağlantılarının farklı alt kümelerinin (örneğin belirli dosya tiplerini hedef alan bağlantılar veya akademik bir kuruluşun sunuculuk yaptığı bağlantılar) büyük ölçüde değişkenlik gösteren yarı ömürlere sahip olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmalara göre yayımlar için seçilen URL'lerin ortalamadan daha uzun bir yarı ömre sahip olduğu görülmüştür. Weblock tarafından 2015'te yapılan bir araştırmada, üç büyük açık erişim yayımcısının tam metin külliyatlarının kaynakçasındaki 180.000'den fazla bağlantı incelenmiş ve bağlantıların yaklaşık 14 yıllık bir yarılanma ömrüne sahip olduğu ortaya çıkmıştır; aynı zamanda bu araştırma, makalelerinde kaynak olarak gösterilen URL'lerin yarısının makalenin yayımlanmasından itibaren 10 yıl boyunca faal kaldığını bulan 2005'te yapılan bir araştırmayı da genel olarak onaylamıştır. Diğer araştırmalar akademik yazınlarda daha yüksek oranlarda bağlantı bozulması tespit etmiş ve çoğu en az dört yıllık bir yarılanma ömrüne sahip olduklarını iddia etmiştir. 2013'te dergisinde yapılan bir araştırmada, Thomson Reuters'ın Web of Science isimli kaynak dizininin özetlerindeki 15.000'e yakın bağlantı incelenmiş ve web sayfalarının ömrünün 9,3 yıllık bir medyana sahip olduğu ve bunlardan yalnızca %62'sinin arşivlendiği ortaya çıkmıştır.
2002'de yapılan bir araştırmada, dijital kütüphanelerdeki bağlantı ölümünün web'dekinden çok daha yavaş olduğu ileri sürülmüş ve bu kütüphanelerdeki bağlantıların yaklaşık %3'ünün bir yıl sonra erişilemez olduğu tespit edilmiştir (yaklaşık olarak 23 yıllık bir yarılanma ömrüne eşit).
Konuyla ilgili yayınlar
- Markwell, John; Brooks, David W. (2002). "Broken Links: The Ephemeral Nature of Educational WWW Hyperlinks". Journal of Science Education and Technology. 11 (2). ss. 105-108. doi:10.1023/A:1014627511641.
- Gomes, Daniel; Silva, Mário J. (2006). (PDF). Proceedings of the 6th International Conference on Web Engineering. ICWE'06. 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2010.
- Dellavalle, Robert P.; Hester, Eric J.; Heilig, Lauren F.; Drake, Amanda L.; Kuntzman, Jeff W.; Graber, Marla; Schilling, Lisa M. (2003). "Going, Going, Gone: Lost Internet References". Science. 302 (5646). ss. 787-788. doi:10.1126/science.1088234. (PMID) 14593153.
- Koehler, Wallace (1999). "An Analysis of Web Page and Web Site Constancy and Permanence". Journal of the American Society for Information Science. 50 (2). ss. 162-180. doi:10.1002/(SICI)1097-4571(1999)50:2<162::AID-ASI7>3.0.CO;2-B.
- Sellitto, Carmine (2005). (PDF). Journal of the American Society for Information Science and Technology. 56 (7). ss. 695-703. CiteSeerX 10.1.1.473.2732 $2. doi:10.1002/asi.20159. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
Kaynakça
- ^ Habibzadeh, P. (2013). "Decay of References to Web sites in Articles Published in General Medical Journals: Mainstream vs Small Journals". Applied Clinical Informatics. 4 (4). ss. 455-464. doi:10.4338/aci-2013-07-ra-0055. (PMC) 3885908 $2. (PMID) 24454575.
- ^ . Hiberlink.org. 29 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015.
- ^ Fetterly, Dennis; Manasse, Mark; Najork, Marc; Wiener, Janet (2003). "A large-scale study of the evolution of web pages". Proceedings of the 12th international conference on World Wide Web. 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2010.
- ^ van der Graaf, Hans. . ZOMDir's blog. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2019.
- ^ Koehler, Wallace (2004). . Information Research. 9 (2). 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2019.
- ^ . Ağustos 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2016.
- ^ McCown, Frank; Chan, Sheffan; Nelson, Michael L.; Bollen, Johan (2005). (PDF). Proceedings of the 5th International Web Archiving Workshop and Digital Preservation (IWAW'05). 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2005.
- ^ (2003). . Communications of the ACM. 46 (1). ss. 71-77. CiteSeerX 10.1.1.12.9599 $2. doi:10.1145/602421.602422. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- ^ ; Pennock, David M.; Flake, Gary William; Krovetz, Robert; Coetzee, Frans M.; Glover, Eric; Nielsen, Finn Arup; Kruger, Andries; (2001). "Persistence of Web References in Scientific Research". . 34 (2). ss. 26-31. CiteSeerX 10.1.1.97.9695 $2. doi:10.1109/2.901164.
- ^ Hennessey, Jason; Xijin Ge, Steven (2013). "A Cross Disciplinary Study of Link Decay and the Effectiveness of Mitigation Techniques". BMC Bioinformatics. Cilt 14. ss. S5. doi:10.1186/1471-2105-14-S14-S5. (PMC) 3851533 $2. (PMID) 24266891.
- ^ Nelson, Michael L.; Allen, B. Danette (2002). . D-Lib Magazine. 8 (1). doi:10.1045/january2002-nelson. 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baglanti olumu baglanti kirilmasi veya baglanti bozulmasi Ing link rot hiperlinklerin bir sure sonra asil hedeflendikleri dosya web sayfasi veya sunucunun yeniden konumlandirilmasi veya kullanim disi olmasi sonucu hedefe goturmemeye yonelmesi fenomenidir Asil hedeflendigi kaynaga goturmeyen baglantiya genellikle olu kirik veya bozuk baglanti denir ve bu baglanti ozel bir formudur Bazi olaylar sonucunda baglanti bir hedef bulamazsa HTTP 404 gibi hatalar verir kaynak belirtilmeli SiklikBaglanti bozulmasinin World Wide Web deki web icerigini kaynak gostermek icin URL kullanan akademik yazinlardaki ve dijital kutuphanelerdeki sikligini inceleyen arastirmalar mevcuttur 2003 te yapilan bir arastirmada Web de bir hafta icinde yaklasik olarak her 200 baglantidan birinin bozuldugu ortaya cikmis ve baglantilarin 138 haftalik bir yarilanma omrune sahip oldugu ileri surulmustur Bu oran 21 senelik bir gelistirme surecinin sonunda guncellestirilmesi sonlanan deki baglantilarin yari omrunu iki yil olarak bulan 2016 2017 de yapilan bir arastirmada buyuk olcude onaylanmistir 2004 te yapilan bir arastirma Web baglantilarinin farkli alt kumelerinin ornegin belirli dosya tiplerini hedef alan baglantilar veya akademik bir kurulusun sunuculuk yaptigi baglantilar buyuk olcude degiskenlik gosteren yari omurlere sahip oldugunu ortaya koymustur Arastirmalara gore yayimlar icin secilen URL lerin ortalamadan daha uzun bir yari omre sahip oldugu gorulmustur Weblock tarafindan 2015 te yapilan bir arastirmada uc buyuk acik erisim yayimcisinin tam metin kulliyatlarinin kaynakcasindaki 180 000 den fazla baglanti incelenmis ve baglantilarin yaklasik 14 yillik bir yarilanma omrune sahip oldugu ortaya cikmistir ayni zamanda bu arastirma makalelerinde kaynak olarak gosterilen URL lerin yarisinin makalenin yayimlanmasindan itibaren 10 yil boyunca faal kaldigini bulan 2005 te yapilan bir arastirmayi da genel olarak onaylamistir Diger arastirmalar akademik yazinlarda daha yuksek oranlarda baglanti bozulmasi tespit etmis ve cogu en az dort yillik bir yarilanma omrune sahip olduklarini iddia etmistir 2013 te dergisinde yapilan bir arastirmada Thomson Reuters in Web of Science isimli kaynak dizininin ozetlerindeki 15 000 e yakin baglanti incelenmis ve web sayfalarinin omrunun 9 3 yillik bir medyana sahip oldugu ve bunlardan yalnizca 62 sinin arsivlendigi ortaya cikmistir 2002 de yapilan bir arastirmada dijital kutuphanelerdeki baglanti olumunun web dekinden cok daha yavas oldugu ileri surulmus ve bu kutuphanelerdeki baglantilarin yaklasik 3 unun bir yil sonra erisilemez oldugu tespit edilmistir yaklasik olarak 23 yillik bir yarilanma omrune esit Konuyla ilgili yayinlarMarkwell John Brooks David W 2002 Broken Links The Ephemeral Nature of Educational WWW Hyperlinks Journal of Science Education and Technology 11 2 ss 105 108 doi 10 1023 A 1014627511641 Gomes Daniel Silva Mario J 2006 PDF Proceedings of the 6th International Conference on Web Engineering ICWE 06 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2010 Dellavalle Robert P Hester Eric J Heilig Lauren F Drake Amanda L Kuntzman Jeff W Graber Marla Schilling Lisa M 2003 Going Going Gone Lost Internet References Science 302 5646 ss 787 788 doi 10 1126 science 1088234 PMID 14593153 Koehler Wallace 1999 An Analysis of Web Page and Web Site Constancy and Permanence Journal of the American Society for Information Science 50 2 ss 162 180 doi 10 1002 SICI 1097 4571 1999 50 2 lt 162 AID ASI7 gt 3 0 CO 2 B Sellitto Carmine 2005 PDF Journal of the American Society for Information Science and Technology 56 7 ss 695 703 CiteSeerX 10 1 1 473 2732 2 doi 10 1002 asi 20159 21 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2020 Kaynakca Habibzadeh P 2013 Decay of References to Web sites in Articles Published in General Medical Journals Mainstream vs Small Journals Applied Clinical Informatics 4 4 ss 455 464 doi 10 4338 aci 2013 07 ra 0055 PMC 3885908 2 PMID 24454575 Hiberlink org 29 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2015 Fetterly Dennis Manasse Mark Najork Marc Wiener Janet 2003 A large scale study of the evolution of web pages Proceedings of the 12th international conference on World Wide Web 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Eylul 2010 van der Graaf Hans ZOMDir s blog 17 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2019 Koehler Wallace 2004 Information Research 9 2 11 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2019 Agustos 2015 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2016 McCown Frank Chan Sheffan Nelson Michael L Bollen Johan 2005 PDF Proceedings of the 5th International Web Archiving Workshop and Digital Preservation IWAW 05 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2005 2003 Communications of the ACM 46 1 ss 71 77 CiteSeerX 10 1 1 12 9599 2 doi 10 1145 602421 602422 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2020 Pennock David M Flake Gary William Krovetz Robert Coetzee Frans M Glover Eric Nielsen Finn Arup Kruger Andries 2001 Persistence of Web References in Scientific Research 34 2 ss 26 31 CiteSeerX 10 1 1 97 9695 2 doi 10 1109 2 901164 Hennessey Jason Xijin Ge Steven 2013 A Cross Disciplinary Study of Link Decay and the Effectiveness of Mitigation Techniques BMC Bioinformatics Cilt 14 ss S5 doi 10 1186 1471 2105 14 S14 S5 PMC 3851533 2 PMID 24266891 Nelson Michael L Allen B Danette 2002 D Lib Magazine 8 1 doi 10 1045 january2002 nelson 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2020