Gustaf Hermann Dalman (d. 9 haziran 1855, Niesky - ö. 19 ağustos 1941, Herrnhut), Luteryen mezhebine mensup, Alman bir ilahiyatçı ve şarkiyatçı. I. Dünya Savaşı'ndan önce Osmanlı Filistininde birçok araştırma yapıp veri topladı. Ayrıca, Osmanlı Filistininde yaşayan çiftçiler, çobanlar, kaya ve bitkiler, evler, tarım eşyaları, seramikler, küçük arkeolojik kalıntılar hakkında toplayabileceği her bilgiyi toplamaya çalıştı. Kendisi, Tanah dönemi Aramicesi ve Tanah sonrası dönemin Aramicesi alanında yapılan araştırmaların öncüsüdür. 1894'te bu konuda bir dilbilgisi kitabı, 1901'de bir sözlük ve başka çalışmalar yayımladı.
Gustaf Hermann Dalman | |
---|---|
Doğum | 9 haziran 1855 Niesky, Alman İmparatorluğu |
Ölüm | 19 Ağustos 1941 (86 yaşında) Herrnhut, Nazi Almanyası |
Meslek | Teolog |
Greifswald'da Ernst Moritz Arndt Üniversitesi'ne bağlı olarak faaliyet yürüten Gustaf Dalman Enstitüsü, Gustaf Dalman'ın yaklaşık 15 bin tarihi fotoğraftan ve içinde 16. asra ait nadir el yazmalarının olduğu 5 bin civarında kitaptan oluşan kütüphanesini koruyup yaşatmaya ve onun çalışmalarını devam ettirmeye çalışmaktadır.
Çalışmaları
Yahudi kaynaklarında Meryem oğlu İsa hakkında
Gustaf Dalman, Yahudilerin dini kaynaklarında Meryem oğlu İsa'nın ne şekilde zikredildiğini anlamak üzerinde çok çalıştı. Bunun bir meyvesi olarak yayımladığı, Jesus Christ in the Talmud, Midrash and Zohar and the Liturgy of the Synagogue (Talmud, Midraş, Zohar ve Sinagog Metinlerinde İsa Mesih) isimli eserinde, İsa ile ilgili tespit ettiği gariplikleri anlatır. Dalman, Yahudilerin, İsa'yı anakronik olarak andıkları, onu bazen Milattan yaklaşık yüz sene önce, bazen yaklaşık yüz sene sonra yaşamış insanların muasırı gibi zikrettiklerini, Yahudi kaynaklarında, İsa ile ilgili hususi bir belirsizliğin olduğunu, İsa'nın Yahudiler tarafından büyük bir tehdit olarak görülüp Çarmıh vakasına yol açmasına bakıldığında, onun, düşmanlarının eserlerinde neredeyse belli belirsiz bir şekilde anılmasının garip olduğunu öne çıkarmaktadır.
Ayrıca, yazar, adı geçen eserinde şunları savunmaktadır; Yahudilerin Ben Pandera (Panter'in oğlu) diye andıkları isim, aslında Ben Parthena'nın (Bakire'nin oğlu) alaya almak için üzerinde oynanmış bir versiyonudur. Gerçekte bir bakire olarak İsa'yı dünyaya getiren Meryem'e, İsa'ya duydukları nefretten dolayı panter (kötü kadın) yaftasıyla saldırdılar. Mesihlik iddiasıyla isyan çıkarmış olan Bar Kohba'nın ateşli savunucusu olan Yahudi bilgini Akiba ise, Ben Stada diye birini düşmanlık duygusuyla anmaktadır. Dalman, burada bahsedilen Ben Stada (Fahişenin oğlu) isminin, Meryem oğlu İsa için kullanıldığını dile getirir. Bunun muhakemesini de şöyle yapmaktadır, Bar Kohba (Yıldızın oğlu) mesihlik iddiası ile savaş çıkardığında İsrailoğullarının hepsi onun peşine düşmedi. İsrailoğulları Bar Kohba konusunda bölündü, onunla birlikte savaşmak istemeyenler onu terk ettiler. Onun en ateşli savunucusu ise Yahudi bilgini Akiba idi. Dalman'ın hipotezine göre, İseviler, Bar Kohba'yı terk ettiler ve terkederken de ona "Bar Stara (Yıldızın oğlu) sen değilsin Ben Stara, Nasıralı İsa'dan başkası değil" demeleri üzerine, Akiba, İsa'ya olan düşmanlığından, onun hakkında Ben Stada tabirini kullanmaya başladı.
Eserleri
- Grammatik des Jüdisch-Palästinischen Aramäisch. 1894. 2nd edition. Leipzig, 1905.
- Aramäische Dialektproben . . . mit Wörterverzeichnis. Leipzig, 1896.
- Worte Iesu. Leipzig, 1898. English trans., T. & T. Clark, 1902.
- Aramäisch-Neuhebräisches Handwörterbuch zu Targum, Talmud und Midrasch. 1901. 2nd revised and expanded edition. Frankfurt am Main, 1922.
- Jesus-Jeschua. Leipzig, 1922. English trans., Jesus-Jeshua. Studies in the Aramaic Gospels. London, 1929.
- Arbeit und Sitte in Palastina. [Work and Customs in Palestine] 1937. Reprinted 1964.
Kaynakça
- ^ Gustaf Dalman, Jesus Christ in the Talmud, Midrash and Zohar and the Liturgy of the Synagogue; çev.A. W. Streane B. D.; Deighton, Bell and Co., Cambridge: 1893
- ^ Gustaf Dalman, Jesus Christ in the Talmud, Midrash and Zohar and the Liturgy of the Synagogue; s. 23-24, çev.A. W. Streane B. D.; Deighton, Bell and Co., Cambridge: 1893
- ^ Bar Kohba, "yıldızın oğlu" demektir.
- ^ a.g.e., s.15
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gustaf Hermann Dalman d 9 haziran 1855 Niesky o 19 agustos 1941 Herrnhut Luteryen mezhebine mensup Alman bir ilahiyatci ve sarkiyatci I Dunya Savasi ndan once Osmanli Filistininde bircok arastirma yapip veri topladi Ayrica Osmanli Filistininde yasayan ciftciler cobanlar kaya ve bitkiler evler tarim esyalari seramikler kucuk arkeolojik kalintilar hakkinda toplayabilecegi her bilgiyi toplamaya calisti Kendisi Tanah donemi Aramicesi ve Tanah sonrasi donemin Aramicesi alaninda yapilan arastirmalarin oncusudur 1894 te bu konuda bir dilbilgisi kitabi 1901 de bir sozluk ve baska calismalar yayimladi Gustaf Hermann DalmanDogum9 haziran 1855 Niesky Alman ImparatorluguOlum19 Agustos 1941 86 yasinda Herrnhut Nazi AlmanyasiMeslekTeolog Greifswald da Ernst Moritz Arndt Universitesi ne bagli olarak faaliyet yuruten Gustaf Dalman Enstitusu Gustaf Dalman in yaklasik 15 bin tarihi fotograftan ve icinde 16 asra ait nadir el yazmalarinin oldugu 5 bin civarinda kitaptan olusan kutuphanesini koruyup yasatmaya ve onun calismalarini devam ettirmeye calismaktadir CalismalariYahudi kaynaklarinda Meryem oglu Isa hakkinda Gustaf Dalman Yahudilerin dini kaynaklarinda Meryem oglu Isa nin ne sekilde zikredildigini anlamak uzerinde cok calisti Bunun bir meyvesi olarak yayimladigi Jesus Christ in the Talmud Midrash and Zohar and the Liturgy of the Synagogue Talmud Midras Zohar ve Sinagog Metinlerinde Isa Mesih isimli eserinde Isa ile ilgili tespit ettigi gariplikleri anlatir Dalman Yahudilerin Isa yi anakronik olarak andiklari onu bazen Milattan yaklasik yuz sene once bazen yaklasik yuz sene sonra yasamis insanlarin muasiri gibi zikrettiklerini Yahudi kaynaklarinda Isa ile ilgili hususi bir belirsizligin oldugunu Isa nin Yahudiler tarafindan buyuk bir tehdit olarak gorulup Carmih vakasina yol acmasina bakildiginda onun dusmanlarinin eserlerinde neredeyse belli belirsiz bir sekilde anilmasinin garip oldugunu one cikarmaktadir Ayrica yazar adi gecen eserinde sunlari savunmaktadir Yahudilerin Ben Pandera Panter in oglu diye andiklari isim aslinda Ben Parthena nin Bakire nin oglu alaya almak icin uzerinde oynanmis bir versiyonudur Gercekte bir bakire olarak Isa yi dunyaya getiren Meryem e Isa ya duyduklari nefretten dolayi panter kotu kadin yaftasiyla saldirdilar Mesihlik iddiasiyla isyan cikarmis olan Bar Kohba nin atesli savunucusu olan Yahudi bilgini Akiba ise Ben Stada diye birini dusmanlik duygusuyla anmaktadir Dalman burada bahsedilen Ben Stada Fahisenin oglu isminin Meryem oglu Isa icin kullanildigini dile getirir Bunun muhakemesini de soyle yapmaktadir Bar Kohba Yildizin oglu mesihlik iddiasi ile savas cikardiginda Israilogullarinin hepsi onun pesine dusmedi Israilogullari Bar Kohba konusunda bolundu onunla birlikte savasmak istemeyenler onu terk ettiler Onun en atesli savunucusu ise Yahudi bilgini Akiba idi Dalman in hipotezine gore Iseviler Bar Kohba yi terk ettiler ve terkederken de ona Bar Stara Yildizin oglu sen degilsin Ben Stara Nasirali Isa dan baskasi degil demeleri uzerine Akiba Isa ya olan dusmanligindan onun hakkinda Ben Stada tabirini kullanmaya basladi EserleriGrammatik des Judisch Palastinischen Aramaisch 1894 2nd edition Leipzig 1905 Aramaische Dialektproben mit Worterverzeichnis Leipzig 1896 Worte Iesu Leipzig 1898 English trans T amp T Clark 1902 Aramaisch Neuhebraisches Handworterbuch zu Targum Talmud und Midrasch 1901 2nd revised and expanded edition Frankfurt am Main 1922 Jesus Jeschua Leipzig 1922 English trans Jesus Jeshua Studies in the Aramaic Gospels London 1929 Arbeit und Sitte in Palastina Work and Customs in Palestine 1937 Reprinted 1964 Kaynakca Gustaf Dalman Jesus Christ in the Talmud Midrash and Zohar and the Liturgy of the Synagogue cev A W Streane B D Deighton Bell and Co Cambridge 1893 Gustaf Dalman Jesus Christ in the Talmud Midrash and Zohar and the Liturgy of the Synagogue s 23 24 cev A W Streane B D Deighton Bell and Co Cambridge 1893 Bar Kohba yildizin oglu demektir a g e s 15