Sohtoroti Kilisesi (Gürcüce: სოხთოროთის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Sohtoroti olan Doruklu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Doruklu, Tortum |
Koordinatlar | 40°22′38″K 41°25′36″D / 40.37722°K 41.42667°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Yıkılmış |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | Orta Çağ |
Tarihçe
Sohtoroti Kilisesi'nin bulunduğu Sohtoroti köyü 16. yüzyılın ortalarından Osmanlılar tarafından Gürcülerden ele geçirilmiştir. Osmanlı idaresi, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı tahrir defterinde köyü 53 Hristiyan haneden oluşan bir yerleşim olarak kaydetmiştir. Sohtoroti Kilisesi'nin köyün kilisesi olduğu bilinmekte olup bu tarihten önce inşa edilmiş olmalıdır. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1917 yılında Sohtoroti köyünü ziyaret ettiğinde kilise köyün camisi olarak kullanılıyordu. 1959 yılında Doruklu adı verilen köyde 1967'de yeni cami inşa edilince, Sohtoroti Kilisesi yıkılmıştır.
Mimari
Tamamen yıkılmış olan olan Sohtori Kilisesi'nden geriye, yerinde inşa edilmiş olan camiye bitişik bir duvar kalmıştır. Oysa 1917 yılında cami olarak kullanılmakta olan yapı ayakta duruyordu. Kiliseyi tanımlamış olan Ekvtime Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre Sohtoroti Kilisesi, dikdörtgen plan üzerinde inşa edilmiş olup uzunluğu 10 metre ve genişliği 6,6 metreydi. Kilisenin doğu ve batı tarafta birer penceresi vardı. Kapısı güney ve batı cephesinde yer alıyordu. Ancak kilise camiye çevrilince güney kapısı örülmüştü. Güney cephesinde yeni bir pencere açılmıştı. Kilisenin avlusu zamanında surla çevrili olmasına karşın, 1917 yılında yıkılmıştı. Kilisenin batı tarafından geç tarihte inşa edilmiş bir şapel bulunuyordu. Şapelin kapısı güney, penceresi güney tarafta bulunuyordu. Kilise cami olarak kullanıldığı bu tarihte şapele bitişik ahşap mektep yapılmıştı. Bu tarihte kilisenin çatısı çökmüştü ve yapının üzerine yapılmış düz çatı üzerine toprak serilmişti. Geriye kalan izlerden kilisenin eskiden duvar resimleriyle donatılmış olduğu anlaşılıyordu.
Kaynakça
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 175. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi (1917 წლის არქეოლოგიური ექსპედიცია სამხრეთ საქართველოში), Tiflis, 1960, s. 71". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2023.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar - Katalog (ტაო-კლარჯეთი - ისტორიისა და კულტურის ძეგლები - კატალოგი), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 106, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sohtoroti Kilisesi Gurcuce სოხთოროთის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Erzurum ilinin Tortum ilcesine bagli ve eski adi Sohtoroti olan Doruklu koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma kilisedir Sohtoroti KilisesiTemel bilgilerKonumDoruklu TortumKoordinatlar40 22 38 K 41 25 36 D 40 37722 K 41 42667 D 40 37722 41 42667InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmisMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanmaOrta CagTarihceSohtoroti Kilisesi nin bulundugu Sohtoroti koyu 16 yuzyilin ortalarindan Osmanlilar tarafindan Gurculerden ele gecirilmistir Osmanli idaresi 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli tahrir defterinde koyu 53 Hristiyan haneden olusan bir yerlesim olarak kaydetmistir Sohtoroti Kilisesi nin koyun kilisesi oldugu bilinmekte olup bu tarihten once insa edilmis olmalidir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1917 yilinda Sohtoroti koyunu ziyaret ettiginde kilise koyun camisi olarak kullaniliyordu 1959 yilinda Doruklu adi verilen koyde 1967 de yeni cami insa edilince Sohtoroti Kilisesi yikilmistir MimariTamamen yikilmis olan olan Sohtori Kilisesi nden geriye yerinde insa edilmis olan camiye bitisik bir duvar kalmistir Oysa 1917 yilinda cami olarak kullanilmakta olan yapi ayakta duruyordu Kiliseyi tanimlamis olan Ekvtime Takaisvili nin verdigi bilgiye gore Sohtoroti Kilisesi dikdortgen plan uzerinde insa edilmis olup uzunlugu 10 metre ve genisligi 6 6 metreydi Kilisenin dogu ve bati tarafta birer penceresi vardi Kapisi guney ve bati cephesinde yer aliyordu Ancak kilise camiye cevrilince guney kapisi orulmustu Guney cephesinde yeni bir pencere acilmisti Kilisenin avlusu zamaninda surla cevrili olmasina karsin 1917 yilinda yikilmisti Kilisenin bati tarafindan gec tarihte insa edilmis bir sapel bulunuyordu Sapelin kapisi guney penceresi guney tarafta bulunuyordu Kilise cami olarak kullanildigi bu tarihte sapele bitisik ahsap mektep yapilmisti Bu tarihte kilisenin catisi cokmustu ve yapinin uzerine yapilmis duz cati uzerine toprak serilmisti Geriye kalan izlerden kilisenin eskiden duvar resimleriyle donatilmis oldugu anlasiliyordu Kaynakca a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 175 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 a b Ekvtime Takaisvili 1917 Yilinda Guney Gurcistan da Arkeolojik Arastirma Gezisi 1917 წლის არქეოლოგიური ექსპედიცია სამხრეთ საქართველოში Tiflis 1960 s 71 27 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2023 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalog ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები კატალოგი Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 106 ISBN 9789941478178