I. Viyana Kuşatması, 27 Eylül-16 Ekim 1529 tarihlerinde Avusturya Arşidüklüğü'nün başkenti Viyana'nın I. Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından kuşatılmasıdır. Olumsuz hava şartları ve ordu tedariki geciktiği için başarısız olan kuşatma sonucunda kale alınamamış ve Osmanlı Ordusu İstanbul'a geri dönmüştür.
I. Viyana Kuşatması | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Osmanlı-Avusturya savaşları | |||||||||
I. Viyana Kuşatması | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Nicholas | I. Süleyman Pargalı Damat İbrahim Paşa Ayas Mehmed Paşa | ||||||||
Güçler | |||||||||
27.000-24.000 asker | 200.000 asker 600 top | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
2.500 [] | 8.000-10.000 [] |
Kuşatmanın nedenleri
Mohaç Muharebesi sonrasında Budin'in Osmanlı Devleti tarafından ele geçirilmesinin ardından, savaşa katılmamış olan Erdel voyvodası János Szapolyai Macar kralı olarak taç giymişti. I. Süleyman 16 Ekim 1526'da Macaristan tacını Szapolyai'ye veren târihî fermanını imzaladı. Mohaç Muharebesi öncesinde kral II. Lajos dolayısıyla Macaristan ile bağlantılı olan, ancak savaş sonrasında Osmanlı Ordularının girmediği Bohemya, Moravya, Slovakya ve Silezya gibi ülke ve bölgeler ise, II. Lajos'un karısının ve Kutsal Roma-Germen İmparatoru Şarlken'in kardeşi olan Avusturya arşidükü Ferdinand'da kaldı. Kanunî Sultan Süleyman, İstanbul'a döndükten sonra harekete geçen Ferdinand, Pressburg'da Osmanlılar'a karşı olan asillerden teşekkül ettirilmiş bir diyet meclisi toplayarak kendini Macaristan ve Bohemya kralı ilan ettirdi. Bu olay, Macaristan'da egemenlik için Osmanlı-Avusturya rekabetini başlattı. Kanunî Sultan Süleyman, Mohaç zaferi sonrasında fethedilen geniş Macar topraklarının Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu ile bağlantılı bir hükümdarın eline geçmesine müsâde edemezdi. Bu durum, bölgedeki güçler dengesinin Osmanlı Devleti aleyhine bozulmasına yol açabilirdi.
Ağabeyi Habsburg İmparatoru Şarlken'in de desteğini alan Ferdinand, Osmanlı Ordusu geri döndükten sonra saldırıya geçti ve Tokaj Meydan Muharebesinde Szapolyai'yi yenerek Budin'i ele geçirdi. Litvanya'ya kaçan Szapolyai, Osmanlı Devleti'nden yardım istedi. Kanunî Sultan Süleyman sefer hazırlıklarıyla meşgulken, Macaristan'dan fethedilen arazinin geri verilmesi karşılığında barış yapmak isteğiyle Ferdinand'ın elçileri geldi. Fakat Habsburgları Macaristan Krallığı'dan çıkarmak, Ferdinand'a gözdağı vermek, Habsburg Ordusu'nu yakalayıp yok etmeyi amaçlayan Kanunî Sultan Süleyman, o zamanın âdetleri gereği elçileri tutuklattırdı. Hazırlıklarını tamamladıktan sonra serbest bırakıp savaş için yola çıktığı haberiyle Ferdinand'a gönderdi.
10 Mayıs 1529'da İstanbul'dan yola çıkan Kanuni Sultan Süleyman, 20 Haziran'da Sofya'ya ve 18 Ağustos'da Mohaç Ovası'na ulaştı. Szapolyai de 6.000 Macar askeri ile orduya katıldı ve burada padişahın elini öptü. Eylül'de Budin'i kuşatan Kanuni Sultan Süleyman, teslim teklifinin reddedilmesi üzerine şiddetli bir muhasara savaşına başladı. 8 Eylül'de Budin kalesinin kapılarından biri ele geçirilip genel hücum başlatılınca, ümit kalmadığını anlayan müdâfiler, hayatlarına dokunulmamak şartıyla kaleyi teslim ettiler. Kısa zamanda gösterilen bu muvaffakiyet karşısında, Osmanlı hâkimiyetine daha fazla karşı duramayacağını anlayan Boğdan voyvodasi IV. Petru Rareş de ordugâha gelerek bir tâbiiyyet antlaşması imzaladı. Elbasan sancakbeyi Hasan Bey'i Budin'de muhafız bırakan Kanunî, 12 Eylül'de Macar taht şehrinden ayrılıp Viyana üzerine yürüdü. Bu arada Ferdinand'in adamları tarafından kaçırılmak üzereyken İzvornik sancakbeyi Sultanzâde Bâli Bey'in ele geçirdiği Macar kraliyet tacı, Yeniçeri sekbanbaşısı tarafından Szapolyai'ye giydirildi.
Budin Kalesi'nin fethinden sonra Osmanlı Ordusu Avusturya üzerine yürüdü.
Kuşatma
Kanunî Sultan Süleyman, 22 Eylül'de Avusturya sınırını geçti. 23 Eylül'de Bâli Bey'in kardeşi Semendire sancakbeyi Sultanzâde Mehmed Bey, Leitha Muharebesi'nde Alman öncü kuvvetlerinin büyük bir kısmını Viyana'nın on beş kilometre güneydoğusundaki Bruck kasabası yakınlarında imha etti. Esir edilen Alman kuvvetleri komutanı Christophe Von Zedlitz ve altı general Sultan'a gönderildi. 27 Eylül'de Viyana önlerine gelen ordu, Avusturya Arşidüklüğü'nün başkentini kuşatmaya başladı.
Kanunî Sultan Süleyman, 120.000 kişilik bir orduyla Budin'den ayrılıp Viyana üzerine yürüdüğü haberi duyulunca, sadece Avusturya ve Almanya'da değil, bütün Avrupa'da bir korku başlamış, Osmanlı ilerlemesi karşısında, o sırada had safhada olan mezhep mücâdeleleri bile bir tarafa bırakılarak, Viyana'ya yardım seferi başlatılmış ve Avrupa'nın her yerinden muhtelif milletlere mensup yardım kuvveti gelmeye başlamıştı. Kuşatmadan biraz evvel bu kuvvetlerin büyük bir kısmı kaleye yerleşmişti. Ferdinand şehri terk ederek kaçmış, yerine ihtiyar ve tecrübeli bir asker olan Kont Nicolos Von Salm'i kale komutanı olarak bırakmıştı. Savunma hazırlıklarına baslayan Kont Salm de, Türk ordusu gelmeden Viyana yakınlarındaki mahalleleri tamamen yakıp yıkmış, birinci istihkâm hattından yirmi adım içeride ikinci bir istihkâm inşâ etmiş, Tuna sahillerine kazıklar diktirerek müdâfaa için gerekli tedbirleri almıştı. Osmanlı humbaracılarının yakıcı tesirlerinden korunmak için evlerin ahşap çatılarını yıktırmış, top güllelerinin tesirini azaltmak için de, sokakların kaldırımlarını söktürmüştü. Ayrıca iki ay yetecek kadar erzak temin edip, şehirdeki sivil halkı dışarı çıkarmıştı.
Kaleyi muhasaraya başlayan Kanunî Sultan Süleyman, on yedi gün boyunca döverek, şehrin surlarını iyice tahrip etmişti. Bu sırada bir Osmanlı güllesinin isabetiyle kale komutanı Kont Salm de ölmüştü. Bununla birlikte kuşatma uzuyor; kış aylarının tahrip edici etkisi ve beklenen top mühimmatının gecikmesi Osmanlı ordusu için kuşatma şartlarını zorlaştırıyordu. Çevreden aldığı istihbaratlar sonunda Viyana'ya yüz elli kilometre uzaktaki Linz'de bir Alman ordusunun toplandığı anlaşılınca, Kanunî, orduya muhasarayı kaldırma emrini verdi. Aynı zamanda çeşitli beyler kumandasındaki akıncı kuvvetlerini akına göndererek, Avusturya, Güney Almanya (Bavyera), Moravya, Bohemya, Yukarı Macaristan (şimdiki Slovakya), Silezya ve Slovenya gibi Habsburg'lara bağlı ülkelerde saldırılar düzenletti. 16 Ekim'de Viyana önlerinden hareket eden ordu-yı hümâyûn, 25 Ekim'de Budin'e, 16 Aralık'ta da İstanbul'a döndü.
Kaynakça
- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Büyük Osmanlı Tarihi, II. Cilt, 7. Basım, Türk Tarih Kurumu Yayınları,
- Robert Mantran, Osmanlı Tarihi I. Cilt, Çeviren Server Tanilli, Adam Yayınları,
- ^ Turnbull, Stephen, The Ottoman Empire: 1326–1699, Osprey Publishing, 2003, , sayfa 50.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;nolan
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Dupuy, Trevor.N., Curt Johnson, and David.L.Bongard, The Encyclopedia of Military Biography, I.B.Tauris & Co. Ltd., 1992, , sayfa 653.
- ^ M. Tayyip Gökbilgin, Kanuni Sultan Süleyman, Kronik Kitap, İstanbul, 2019, s. 43.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Viyana Kusatmasi 27 Eylul 16 Ekim 1529 tarihlerinde Avusturya Arsiduklugu nun baskenti Viyana nin I Suleyman komutasindaki Osmanli ordusu tarafindan kusatilmasidir Olumsuz hava sartlari ve ordu tedariki geciktigi icin basarisiz olan kusatma sonucunda kale alinamamis ve Osmanli Ordusu Istanbul a geri donmustur I Viyana KusatmasiOsmanli Avusturya savaslariI Viyana KusatmasiTarih27 Eylul 1529 16 Ekim 1529BolgeViyana AvusturyaSebepAvusturya Arsiduku Ferdinand in Budin i isgal etmesiSonucOsmanli Ordusu nun geri cekilmesiTaraflarKutsal Roma Cermen Imparatorlugu Avusturya Arsiduklugu Ispanyol ImparatorluguOsmanli Imparatorlugu Kirim Hanligi Bogdan PrensligiKomutanlar ve liderlerNicholasI Suleyman Pargali Damat Ibrahim Pasa Ayas Mehmed PasaGucler27 000 24 000 asker200 000 asker 600 topKayiplar2 500 kaynak belirtilmeli 8 000 10 000 kaynak belirtilmeli Kusatmanin nedenleriMohac Muharebesi sonrasinda Budin in Osmanli Devleti tarafindan ele gecirilmesinin ardindan savasa katilmamis olan Erdel voyvodasi Janos Szapolyai Macar krali olarak tac giymisti I Suleyman 16 Ekim 1526 da Macaristan tacini Szapolyai ye veren tarihi fermanini imzaladi Mohac Muharebesi oncesinde kral II Lajos dolayisiyla Macaristan ile baglantili olan ancak savas sonrasinda Osmanli Ordularinin girmedigi Bohemya Moravya Slovakya ve Silezya gibi ulke ve bolgeler ise II Lajos un karisinin ve Kutsal Roma Germen Imparatoru Sarlken in kardesi olan Avusturya arsiduku Ferdinand da kaldi Kanuni Sultan Suleyman Istanbul a dondukten sonra harekete gecen Ferdinand Pressburg da Osmanlilar a karsi olan asillerden tesekkul ettirilmis bir diyet meclisi toplayarak kendini Macaristan ve Bohemya krali ilan ettirdi Bu olay Macaristan da egemenlik icin Osmanli Avusturya rekabetini baslatti Kanuni Sultan Suleyman Mohac zaferi sonrasinda fethedilen genis Macar topraklarinin Kutsal Roma Germen Imparatorlugu ile baglantili bir hukumdarin eline gecmesine musade edemezdi Bu durum bolgedeki gucler dengesinin Osmanli Devleti aleyhine bozulmasina yol acabilirdi Agabeyi Habsburg Imparatoru Sarlken in de destegini alan Ferdinand Osmanli Ordusu geri dondukten sonra saldiriya gecti ve Tokaj Meydan Muharebesinde Szapolyai yi yenerek Budin i ele gecirdi Litvanya ya kacan Szapolyai Osmanli Devleti nden yardim istedi Kanuni Sultan Suleyman sefer hazirliklariyla mesgulken Macaristan dan fethedilen arazinin geri verilmesi karsiliginda baris yapmak istegiyle Ferdinand in elcileri geldi Fakat Habsburglari Macaristan Kralligi dan cikarmak Ferdinand a gozdagi vermek Habsburg Ordusu nu yakalayip yok etmeyi amaclayan Kanuni Sultan Suleyman o zamanin adetleri geregi elcileri tutuklattirdi Hazirliklarini tamamladiktan sonra serbest birakip savas icin yola ciktigi haberiyle Ferdinand a gonderdi 10 Mayis 1529 da Istanbul dan yola cikan Kanuni Sultan Suleyman 20 Haziran da Sofya ya ve 18 Agustos da Mohac Ovasi na ulasti Szapolyai de 6 000 Macar askeri ile orduya katildi ve burada padisahin elini optu Eylul de Budin i kusatan Kanuni Sultan Suleyman teslim teklifinin reddedilmesi uzerine siddetli bir muhasara savasina basladi 8 Eylul de Budin kalesinin kapilarindan biri ele gecirilip genel hucum baslatilinca umit kalmadigini anlayan mudafiler hayatlarina dokunulmamak sartiyla kaleyi teslim ettiler Kisa zamanda gosterilen bu muvaffakiyet karsisinda Osmanli hakimiyetine daha fazla karsi duramayacagini anlayan Bogdan voyvodasi IV Petru Rares de ordugaha gelerek bir tabiiyyet antlasmasi imzaladi Elbasan sancakbeyi Hasan Bey i Budin de muhafiz birakan Kanuni 12 Eylul de Macar taht sehrinden ayrilip Viyana uzerine yurudu Bu arada Ferdinand in adamlari tarafindan kacirilmak uzereyken Izvornik sancakbeyi Sultanzade Bali Bey in ele gecirdigi Macar kraliyet taci Yeniceri sekbanbasisi tarafindan Szapolyai ye giydirildi Budin Kalesi nin fethinden sonra Osmanli Ordusu Avusturya uzerine yurudu KusatmaKanuni Sultan Suleyman 22 Eylul de Avusturya sinirini gecti 23 Eylul de Bali Bey in kardesi Semendire sancakbeyi Sultanzade Mehmed Bey Leitha Muharebesi nde Alman oncu kuvvetlerinin buyuk bir kismini Viyana nin on bes kilometre guneydogusundaki Bruck kasabasi yakinlarinda imha etti Esir edilen Alman kuvvetleri komutani Christophe Von Zedlitz ve alti general Sultan a gonderildi 27 Eylul de Viyana onlerine gelen ordu Avusturya Arsiduklugu nun baskentini kusatmaya basladi Kanuni Sultan Suleyman 120 000 kisilik bir orduyla Budin den ayrilip Viyana uzerine yurudugu haberi duyulunca sadece Avusturya ve Almanya da degil butun Avrupa da bir korku baslamis Osmanli ilerlemesi karsisinda o sirada had safhada olan mezhep mucadeleleri bile bir tarafa birakilarak Viyana ya yardim seferi baslatilmis ve Avrupa nin her yerinden muhtelif milletlere mensup yardim kuvveti gelmeye baslamisti Kusatmadan biraz evvel bu kuvvetlerin buyuk bir kismi kaleye yerlesmisti Ferdinand sehri terk ederek kacmis yerine ihtiyar ve tecrubeli bir asker olan Kont Nicolos Von Salm i kale komutani olarak birakmisti Savunma hazirliklarina baslayan Kont Salm de Turk ordusu gelmeden Viyana yakinlarindaki mahalleleri tamamen yakip yikmis birinci istihkam hattindan yirmi adim iceride ikinci bir istihkam insa etmis Tuna sahillerine kaziklar diktirerek mudafaa icin gerekli tedbirleri almisti Osmanli humbaracilarinin yakici tesirlerinden korunmak icin evlerin ahsap catilarini yiktirmis top gullelerinin tesirini azaltmak icin de sokaklarin kaldirimlarini sokturmustu Ayrica iki ay yetecek kadar erzak temin edip sehirdeki sivil halki disari cikarmisti Kaleyi muhasaraya baslayan Kanuni Sultan Suleyman on yedi gun boyunca doverek sehrin surlarini iyice tahrip etmisti Bu sirada bir Osmanli gullesinin isabetiyle kale komutani Kont Salm de olmustu Bununla birlikte kusatma uzuyor kis aylarinin tahrip edici etkisi ve beklenen top muhimmatinin gecikmesi Osmanli ordusu icin kusatma sartlarini zorlastiriyordu Cevreden aldigi istihbaratlar sonunda Viyana ya yuz elli kilometre uzaktaki Linz de bir Alman ordusunun toplandigi anlasilinca Kanuni orduya muhasarayi kaldirma emrini verdi Ayni zamanda cesitli beyler kumandasindaki akinci kuvvetlerini akina gondererek Avusturya Guney Almanya Bavyera Moravya Bohemya Yukari Macaristan simdiki Slovakya Silezya ve Slovenya gibi Habsburg lara bagli ulkelerde saldirilar duzenletti 16 Ekim de Viyana onlerinden hareket eden ordu yi humayun 25 Ekim de Budin e 16 Aralik ta da Istanbul a dondu KaynakcaIsmail Hakki Uzuncarsili Buyuk Osmanli Tarihi II Cilt 7 Basim Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 6945 11 7 Robert Mantran Osmanli Tarihi I Cilt Ceviren Server Tanilli Adam Yayinlari ISBN 975 418 563 8 Turnbull Stephen The Ottoman Empire 1326 1699 Osprey Publishing 2003 ISBN 1 84176 569 4 sayfa 50 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi nolan isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Dupuy Trevor N Curt Johnson and David L Bongard The Encyclopedia of Military Biography I B Tauris amp Co Ltd 1992 ISBN 1 85043 569 3 sayfa 653 M Tayyip Gokbilgin Kanuni Sultan Suleyman Kronik Kitap Istanbul 2019 s 43