Uskumru, Sarıyer ilçesinin bir köyü.
Uskumruköy; aynı zamanda köy merkezinin de olduğu Aşağıköy ve buradan 500 metre uzaklıkta bulunan Yukarıköy olmak üzere iki kısımdan oluşur. Son yıllarda bunlara, köye sonradan yerleşenlerin oluşturduğu ve Samsun Mahallesi ve Gümüşdere yolundaki Arıköy denilen mıntıkaları da eklemek gerekmektedir. Muhtarlık, okul, lise, sağlık ocağı, cami, köy kahvesi ve spor sahası Aşağıköy'dedir. Köyde ilkokul ve lise vardır. Civar köyler, Uskumru'daki liseye öğrenci yollarken, Uskumru ortamektep talebelerini Gümüşdere, Kilyos ve Zekeriyaköy'e yollamaktadır. Son yıllarda eğitime verilen önem artmış ve eğitim seviyesi yükselmiştir. Topoğrafik olarak, engebeli arazilerin arasında kalan çanak şeklindeki düzlüğün üzerine kurulmuş ve köy deresi ya da Sofadere de denilen dere boyunca meskenleri sıralanmış şekildedir. Dere Mahallesi ismini buradan alır. Arazi bakımından Sarıyer'in en büyük köyü olduğu bilinir. Köyün dört tarafı meralarla ve çayırlarla çevrilidir. Arıköy ve Tatlısu mevkilerinde doğal deniz kumulları bulunur. Kıztaşı Deresi denen dere buralardan geçerek Karadeniz'e dökülür. Kuzey kısmındaki çamlık doğal olmayıp, Orman İdaresince burada daha önce bulunan ocak sahası ağaçlandırılarak oluşturulmuştur. Koruboyu denilen ve makta olarak kullanılan batıdaki orman Belgrad Ormanları'nın dejenere olmuş uzantısıdır. Sarıyer'in en büyük maktası olan köyü Uskumru'dur. Köyün maktaları, Gümüşdere Ayazmadan başlar, Belgrad koruboyunu takip ederek Kule mevkiine kadar olan geniş şeritten ve Demirciköy, Yerliköy Çiftliğinin altına kadar olan mıntıkayı da içine alarak büyük bir alan oluşturur. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Kilyos Mezarlığı ve Kilyos Köyü Ağlamış Dede Mezarlıkları da Uskumruköy sınırları içerisindedir.
Ulaşımı
Köy, İlçe merkezi Sarıyer'e 9, Gümüşdere'ye 4.5, Kısırkaya'ya 6, Kilyos'a 4.5, Demirciköy'e 6.5, Zekeriyaköy'e 3.5, Bahçeköy'e 7, Rumeli Feneri ve Garipçe köylerine 16, Kemerburgaz'a 17, Beşiktaş'a 28, Taksim'e 30, Eminönü'ne 32, Ankara'ya 470, İzmir'e 585, Bursa'ya 250, Edirne'ye 270 ve Kırklareli'ne 210 km uzaklıktadır.
Hacıosman Metrodan ve Kısırkaya'dan karşılıklı kalkan 152 no'lu İETT seferleri yaz kış işlemektedir. Ayrıca aynı hatta 15 dakikada bir kalkan minibüslerle de Sarıyer ve civar köylere ulaşım sağlanmaktadır. Dörtyol'dan geçen Kilyos-Metro otobüsü ile Bahçeköy ve Metro'ya doğrudan ulaşım mümkündür. Boğaziçi Üniversitesi Sarıtepe Kampüsü'nden kalkan otobüsler ise köy içine girmeden Rumelihisarüstü'ne gitmektedir.
Tarihçe
Yerleşim bölgesi olarak çok eskilere dayanan bir târihe sahiptir. Cenevizliler'den kalma gözetleme kulesinden yola çıkılırsa çok eski bir köy olduğu ortaya çıkar. Evliya Çelebi; Seyahatnamesi'nin İstanbul bölümünde, Yeniçeri ordularının, Uskumru Çayırı ve Terkos'da kamp kurup konakladıklarını yazar. Buna göre "Uskumru" isminin en az 400 yıllık olduğunu anlıyoruz. Köyün tepesindeki kulenin ise "Ovidius Kulesi" olarak adlandırıldığını ve bu kuleyi Cenevizlilerin, Karadeniz'i gözetlemek için yaptıklarını biliniyor.
İdârî bakımdan Sarı Yer kazâsına bağlıydı. Cumhuriyet'in ilk yıllarında ise o zamanki idârî yapılanmaya göre Zekeriyaköy Nâhiyesi'ne bağlı kalmıştır. Günümüzde Zekeriyaköy Nahiyesi kaldırılmıştır. Muhtarla beraber seçilen 6 tane aza ve 442 sayılı Köy Kanunu'na göre ihtiyar heyetinin doğal üyesi olan köy öğretmeni ve köy imamı, köy ihtiyar heyetini oluştururlar. Ancak pratikte köy ihtiyar heyetinin karar alma mekanizmasında rol aldıkları pek görülmez. Temizlik, ilaçlama vb. belediye hizmetleri Sarıyer Belediyesi'nden karşılanmaktadır. Batıda Gümüşdere ve Belgrad Ormanları, kuzeyde Kilyos ve Karadeniz, doğuda Demirciköy ve güneyde Zekeriyaköy ve Bahçeköy ile sınırdır.
Ekonomi
5000’e yakın bir nüfusa sahiptir. Son yıllarda köye olan göçlerle ve yeni yapılarda başlayan ikametlerle nüfus olanca artmıştır. Yerli köy halkı, muhâcirlerden ve Arnavutlardan oluşur. Pomak, Gacal ve Boşnaklara rastlanmaz. Ancak Gümüşdere köyünün ahalisinden daha önce göçtükleri için Balkan kültürü günümüze kadar ulaşamamıştır. Gümüşdere ihtiyarları Rumcayı konuştukları halde, Uskumruda böyle bir şey yoktur. Bahçecilik temelli Gümüşdere'nin aksine Uskumru hayvancılık ve odunculuk ağırlıklı bir köydür. 90'lı yılara kadar Rumeli köyü niteliğinde ve görüntüsündeki Uskumru artık bir tarafı köy merkezi, bir tarafı orman-mera, diğer tarafları site-villa vs. şekilde dağınık bir görünümdedir. Köy içinden akan köy deresi Kilyos'tan geçerek Karadeniz'e dökülür.
Tâbiyat
Doğal Hayatı Koruma Vakfı'nın yayımladığı "Türkiye'nin 122 Önemli Bitki Alanı" adlı eserde, Uskumruköy kumullarının (şimdiki Arıköy, Sarıtepe ve Tatlısu mevkiini kapsayan alan) önemli bitki alanlarından biri olduğu belirtiliyor. Ancak hızlı yapılaşmayla birlikte bu alanın bitki örtüsünün tamamen yokolmaya başladığı ve acil önlemlerle burasının doğal SİT ilan edilmesi gerektiği belirtiliyor.
Köy halkı tarımcılıktan yavaş yavaş ayrılıp hizmetler sektörüne ve emek sektörüne doğru kaymıştır. 1990'lı yıllardan sonra Sarıyer ve çevre köylerinde başlayan hızlı yapılaşmada önde giden Zekeriyaköy'ün peşi sıra, Uskumruköy'de bu yapılaşmadaki payını yüksek oranda almış ve almaya devam etmektedir. Yukarıda belirtilen nüfus köyün gerçek nüfusunu değil fakat civardaki yeni site ve villalarda yaşayanlarla beraber yansıtmıştır. Köy merkezinde 3 bakkal, 3 kahvehane, 3 nalbur, 3 manav, 1 berber, 1 lastikçi, 1 televizyoncu, 1 demirci bulunmaktadır. Kilyos yolu boyunca uzanan kır gazinoları ve restoranlar genellikle İstanbul'dan gelenlere rekreasyon alanı olarak hizmet vermektedir. İsmail Hakkı Mete Sağlık Ocağı köy meydanında olup, sadece Uskumruköy'e değil diğer çevre köylere de hizmet vermektedir. Sağlık ocağı dolayısıyla bir de eczane açılmıştır. Bunların yanı sıra artık üretimi durdurmuş olan eski Bazik tuğla fabrikası ve köy dışında bulunan taş ocakları mevcuttur. Ayrıca pazar günleri, yaklaşık 10 tezgahlık küçük bir pazar kurulmaktadır.
Örf ve Âdetler
Klasik Türk-İslam kültürü etkilidir. İnanç olarak Sünni-Müslüman yapıdadır. Ramazan ayları usullerine göre yaşanır, iftardan sonra teravih namazı kılınır, kahveler sahura kadar açıktır. Sahurdaysa davul çalınır. Bayram namazlarından sonra cemaat cami bahçesinde bayramlaşır, mezarlıklar ziyaret edilir. Bayramlarda büyükler ziyaret edilir, elleri öpülür, şekerler ve tatlılar ikram edilir. Kurban bayramında imkânı olan kurban keser ve komşulara dağıtır. Cenazeler genelde köy camiinden kaldırılır ve omuzlar üzerinde köy mezarlığına kadar götürülür. Ölü evlerine taziyeye gidilir ve 7, 40, 52 duaları okunur. Yeni doğanlara hediye alınır, sünnet çağına gelenlere sünnet düğünleri yapılır. Köy içinden kız alıp verme diğer köylere göre daha azdır. Gelinler ekseriyet çevre köy ve kasabalardan gelir. Eskiden köy çayırında veya köy kahvesinde yapılan düğünler artık düğün salonlarında yapılmaktadır. Kına geceleri ise ekseriyet babaevinde yapılır. Köye gelin gelenlere istisnasız "yenge", köye yerleşen damatlara da "enişte" denir. Köy kökenli kişiler "yerli", daha sonra yerleşenler ise "gelme" olarak nitelendirilir.
Asker uğurlamaları eğlence ile gerçekleşmektedir. 23 Nisan, 19 Mayıs ve 29 Ekim Bayramları okul bahçesinde, köy erkanının ve ahalisinin katılımı ile ve coşkuyla kutlanır. 30 Ağustos ise okul tatiline denk geldiği için kutlanamamaktadır. Her sene mayıs ayında Hıdırellez ateşi yakılır ve dilekler tutulur. Bu gelenek son yıllarda artık uygulanmaz olmuştur.
Eski Uskumru
Daha güzeldi. Köy ahalisi topyekûn birbirini tanır ve yardımlaşırdı. Gençler, yaşlıyı sayar, yaşlılarsa gençleri severdi. Halen bu saygı ve sevgi devam etmektedir. Askerlik bitmeden kahvelere girilmez, köy, hayvancılık, bahçecilik ve ormancılıkla geçinirdi. Şimdiki gibi sat araziyi, yat aşağı mantığı yoktu. Artık eski köy yok. Bahçecilik tamamen, hayvancılık ve odunculuk kısmen bitmiş durumdadır. Araziler hattâ meralar bile satılmış durumdadır.
Köy ağzından bazı söyleyişler ve deyimler şöyledir: Keraneci, deyyus, imanı kandilli, severim muhabbetini, veh ulan be, hoba, höbe, pampur, geçmişi boklu.
Uskumru mevkii isimleri
Yukarı Köy, Dere Mahallesi, Aşağı Mahalle, Samsun Mahallesi, Köy meydanı, Köy çayırı, Ayvacık, Kız Taşı, İncirli Bahçe, Tatlı Su, Kanlı Bostan, Sarı Tepe, Terlemez, Manda Baş, Sümer Bank, Askeriye, Işıldak, Tabya Altı, Sivri Koz, Kireçli, Lağımlar, Ihlamur Dere, Sofa Dere, Koru Boyu, Yanıklı, Kilise Mevkii, Kule Mevkii, Gürgen Suyu, Üvez Tarla, Gavur çeşme, Baba Ağaçlar, Leylek Yuvası, Kestane Bayırı, Yel Bayırı, Taşlık Bayırı, Dört Yol, Kara Kütük, Uzun çayır (Uzun Tarla), Çamlık, Top Ağaçlar, Kaya Alanı, Açmalar, Ağlamış, Kokmuş, Kavak Dere, Sivri Tepe, Diş Budak Dere, Kayış Koparan, Baş Koparan, Tokmaklı, Yorgancı Çiftliği, Kuyu Başı, Dere Boyu, Orta Geçit ve Odun Bar. Ancak hızlı yapılaşmayla birlikte adı geçen köy mıntıka ve mevkilerinin bazıları topoğrafik olarak özelliklerini kaybetmiş ve yapılaşmaya kurban gitmiştir. Ecdadımız bu mevkilerde yıllarca tarla ekmiş, bağ-bahçe yapmış, hayvan sürümüş, odun kesmiş, torluk yakmıştır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uskumru Sariyer ilcesinin bir koyu Uskumrukoy ayni zamanda koy merkezinin de oldugu Asagikoy ve buradan 500 metre uzaklikta bulunan Yukarikoy olmak uzere iki kisimdan olusur Son yillarda bunlara koye sonradan yerlesenlerin olusturdugu ve Samsun Mahallesi ve Gumusdere yolundaki Arikoy denilen mintikalari da eklemek gerekmektedir Muhtarlik okul lise saglik ocagi cami koy kahvesi ve spor sahasi Asagikoy dedir Koyde ilkokul ve lise vardir Civar koyler Uskumru daki liseye ogrenci yollarken Uskumru ortamektep talebelerini Gumusdere Kilyos ve Zekeriyakoy e yollamaktadir Son yillarda egitime verilen onem artmis ve egitim seviyesi yukselmistir Topografik olarak engebeli arazilerin arasinda kalan canak seklindeki duzlugun uzerine kurulmus ve koy deresi ya da Sofadere de denilen dere boyunca meskenleri siralanmis sekildedir Dere Mahallesi ismini buradan alir Arazi bakimindan Sariyer in en buyuk koyu oldugu bilinir Koyun dort tarafi meralarla ve cayirlarla cevrilidir Arikoy ve Tatlisu mevkilerinde dogal deniz kumullari bulunur Kiztasi Deresi denen dere buralardan gecerek Karadeniz e dokulur Kuzey kismindaki camlik dogal olmayip Orman Idaresince burada daha once bulunan ocak sahasi agaclandirilarak olusturulmustur Koruboyu denilen ve makta olarak kullanilan batidaki orman Belgrad Ormanlari nin dejenere olmus uzantisidir Sariyer in en buyuk maktasi olan koyu Uskumru dur Koyun maktalari Gumusdere Ayazmadan baslar Belgrad koruboyunu takip ederek Kule mevkiine kadar olan genis seritten ve Demircikoy Yerlikoy Ciftliginin altina kadar olan mintikayi da icine alarak buyuk bir alan olusturur Istanbul Buyuksehir Belediyesi nin Kilyos Mezarligi ve Kilyos Koyu Aglamis Dede Mezarliklari da Uskumrukoy sinirlari icerisindedir UlasimiKoy Ilce merkezi Sariyer e 9 Gumusdere ye 4 5 Kisirkaya ya 6 Kilyos a 4 5 Demircikoy e 6 5 Zekeriyakoy e 3 5 Bahcekoy e 7 Rumeli Feneri ve Garipce koylerine 16 Kemerburgaz a 17 Besiktas a 28 Taksim e 30 Eminonu ne 32 Ankara ya 470 Izmir e 585 Bursa ya 250 Edirne ye 270 ve Kirklareli ne 210 km uzakliktadir Haciosman Metrodan ve Kisirkaya dan karsilikli kalkan 152 no lu IETT seferleri yaz kis islemektedir Ayrica ayni hatta 15 dakikada bir kalkan minibuslerle de Sariyer ve civar koylere ulasim saglanmaktadir Dortyol dan gecen Kilyos Metro otobusu ile Bahcekoy ve Metro ya dogrudan ulasim mumkundur Bogazici Universitesi Saritepe Kampusu nden kalkan otobusler ise koy icine girmeden Rumelihisarustu ne gitmektedir TarihceYerlesim bolgesi olarak cok eskilere dayanan bir tarihe sahiptir Cenevizliler den kalma gozetleme kulesinden yola cikilirsa cok eski bir koy oldugu ortaya cikar Evliya Celebi Seyahatnamesi nin Istanbul bolumunde Yeniceri ordularinin Uskumru Cayiri ve Terkos da kamp kurup konakladiklarini yazar Buna gore Uskumru isminin en az 400 yillik oldugunu anliyoruz Koyun tepesindeki kulenin ise Ovidius Kulesi olarak adlandirildigini ve bu kuleyi Cenevizlilerin Karadeniz i gozetlemek icin yaptiklarini biliniyor Idari bakimdan Sari Yer kazasina bagliydi Cumhuriyet in ilk yillarinda ise o zamanki idari yapilanmaya gore Zekeriyakoy Nahiyesi ne bagli kalmistir Gunumuzde Zekeriyakoy Nahiyesi kaldirilmistir Muhtarla beraber secilen 6 tane aza ve 442 sayili Koy Kanunu na gore ihtiyar heyetinin dogal uyesi olan koy ogretmeni ve koy imami koy ihtiyar heyetini olustururlar Ancak pratikte koy ihtiyar heyetinin karar alma mekanizmasinda rol aldiklari pek gorulmez Temizlik ilaclama vb belediye hizmetleri Sariyer Belediyesi nden karsilanmaktadir Batida Gumusdere ve Belgrad Ormanlari kuzeyde Kilyos ve Karadeniz doguda Demircikoy ve guneyde Zekeriyakoy ve Bahcekoy ile sinirdir Ekonomi5000 e yakin bir nufusa sahiptir Son yillarda koye olan goclerle ve yeni yapilarda baslayan ikametlerle nufus olanca artmistir Yerli koy halki muhacirlerden ve Arnavutlardan olusur Pomak Gacal ve Bosnaklara rastlanmaz Ancak Gumusdere koyunun ahalisinden daha once goctukleri icin Balkan kulturu gunumuze kadar ulasamamistir Gumusdere ihtiyarlari Rumcayi konustuklari halde Uskumruda boyle bir sey yoktur Bahcecilik temelli Gumusdere nin aksine Uskumru hayvancilik ve odunculuk agirlikli bir koydur 90 li yilara kadar Rumeli koyu niteliginde ve goruntusundeki Uskumru artik bir tarafi koy merkezi bir tarafi orman mera diger taraflari site villa vs sekilde daginik bir gorunumdedir Koy icinden akan koy deresi Kilyos tan gecerek Karadeniz e dokulur TabiyatDogal Hayati Koruma Vakfi nin yayimladigi Turkiye nin 122 Onemli Bitki Alani adli eserde Uskumrukoy kumullarinin simdiki Arikoy Saritepe ve Tatlisu mevkiini kapsayan alan onemli bitki alanlarindan biri oldugu belirtiliyor Ancak hizli yapilasmayla birlikte bu alanin bitki ortusunun tamamen yokolmaya basladigi ve acil onlemlerle burasinin dogal SIT ilan edilmesi gerektigi belirtiliyor Koy halki tarimciliktan yavas yavas ayrilip hizmetler sektorune ve emek sektorune dogru kaymistir 1990 li yillardan sonra Sariyer ve cevre koylerinde baslayan hizli yapilasmada onde giden Zekeriyakoy un pesi sira Uskumrukoy de bu yapilasmadaki payini yuksek oranda almis ve almaya devam etmektedir Yukarida belirtilen nufus koyun gercek nufusunu degil fakat civardaki yeni site ve villalarda yasayanlarla beraber yansitmistir Koy merkezinde 3 bakkal 3 kahvehane 3 nalbur 3 manav 1 berber 1 lastikci 1 televizyoncu 1 demirci bulunmaktadir Kilyos yolu boyunca uzanan kir gazinolari ve restoranlar genellikle Istanbul dan gelenlere rekreasyon alani olarak hizmet vermektedir Ismail Hakki Mete Saglik Ocagi koy meydaninda olup sadece Uskumrukoy e degil diger cevre koylere de hizmet vermektedir Saglik ocagi dolayisiyla bir de eczane acilmistir Bunlarin yani sira artik uretimi durdurmus olan eski Bazik tugla fabrikasi ve koy disinda bulunan tas ocaklari mevcuttur Ayrica pazar gunleri yaklasik 10 tezgahlik kucuk bir pazar kurulmaktadir Orf ve AdetlerKlasik Turk Islam kulturu etkilidir Inanc olarak Sunni Musluman yapidadir Ramazan aylari usullerine gore yasanir iftardan sonra teravih namazi kilinir kahveler sahura kadar aciktir Sahurdaysa davul calinir Bayram namazlarindan sonra cemaat cami bahcesinde bayramlasir mezarliklar ziyaret edilir Bayramlarda buyukler ziyaret edilir elleri opulur sekerler ve tatlilar ikram edilir Kurban bayraminda imkani olan kurban keser ve komsulara dagitir Cenazeler genelde koy camiinden kaldirilir ve omuzlar uzerinde koy mezarligina kadar goturulur Olu evlerine taziyeye gidilir ve 7 40 52 dualari okunur Yeni doganlara hediye alinir sunnet cagina gelenlere sunnet dugunleri yapilir Koy icinden kiz alip verme diger koylere gore daha azdir Gelinler ekseriyet cevre koy ve kasabalardan gelir Eskiden koy cayirinda veya koy kahvesinde yapilan dugunler artik dugun salonlarinda yapilmaktadir Kina geceleri ise ekseriyet babaevinde yapilir Koye gelin gelenlere istisnasiz yenge koye yerlesen damatlara da eniste denir Koy kokenli kisiler yerli daha sonra yerlesenler ise gelme olarak nitelendirilir Asker ugurlamalari eglence ile gerceklesmektedir 23 Nisan 19 Mayis ve 29 Ekim Bayramlari okul bahcesinde koy erkaninin ve ahalisinin katilimi ile ve coskuyla kutlanir 30 Agustos ise okul tatiline denk geldigi icin kutlanamamaktadir Her sene mayis ayinda Hidirellez atesi yakilir ve dilekler tutulur Bu gelenek son yillarda artik uygulanmaz olmustur Eski UskumruDaha guzeldi Koy ahalisi topyekun birbirini tanir ve yardimlasirdi Gencler yasliyi sayar yaslilarsa gencleri severdi Halen bu saygi ve sevgi devam etmektedir Askerlik bitmeden kahvelere girilmez koy hayvancilik bahcecilik ve ormancilikla gecinirdi Simdiki gibi sat araziyi yat asagi mantigi yoktu Artik eski koy yok Bahcecilik tamamen hayvancilik ve odunculuk kismen bitmis durumdadir Araziler hatta meralar bile satilmis durumdadir Koy agzindan bazi soyleyisler ve deyimler soyledir Keraneci deyyus imani kandilli severim muhabbetini veh ulan be hoba hobe pampur gecmisi boklu Uskumru mevkii isimleriYukari Koy Dere Mahallesi Asagi Mahalle Samsun Mahallesi Koy meydani Koy cayiri Ayvacik Kiz Tasi Incirli Bahce Tatli Su Kanli Bostan Sari Tepe Terlemez Manda Bas Sumer Bank Askeriye Isildak Tabya Alti Sivri Koz Kirecli Lagimlar Ihlamur Dere Sofa Dere Koru Boyu Yanikli Kilise Mevkii Kule Mevkii Gurgen Suyu Uvez Tarla Gavur cesme Baba Agaclar Leylek Yuvasi Kestane Bayiri Yel Bayiri Taslik Bayiri Dort Yol Kara Kutuk Uzun cayir Uzun Tarla Camlik Top Agaclar Kaya Alani Acmalar Aglamis Kokmus Kavak Dere Sivri Tepe Dis Budak Dere Kayis Koparan Bas Koparan Tokmakli Yorganci Ciftligi Kuyu Basi Dere Boyu Orta Gecit ve Odun Bar Ancak hizli yapilasmayla birlikte adi gecen koy mintika ve mevkilerinin bazilari topografik olarak ozelliklerini kaybetmis ve yapilasmaya kurban gitmistir Ecdadimiz bu mevkilerde yillarca tarla ekmis bag bahce yapmis hayvan surumus odun kesmis torluk yakmistir