Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aktinit kimyası (veya aktinoid kimyası), aktinitlerin süreçlerini ve moleküler sistemlerini araştıran nükleer kimyanın ana dallarından biridir. Aktinitler, isimlerini grup 3 elementi olan aktinyumdan alır. Resmi olmayan kimyasal sembol An, aktinit kimyasının genel tartışmalarında herhangi bir aktinide atıfta bulunmak için kullanılır. Aktinidlerin biri hariç tümü, 5f elektron kabuğunun doldurulmasına karşılık gelen f blok elementleridir. Bir d-blok elementi olan lavrensiyum da genellikle bir aktinit olarak kabul edilir. Lantanitlerle karşılaştırıldığında, yine çoğunlukla f-blok elementleri, aktinitler çok daha değişken değerlik gösterirler. Aktinid serisi, aktiniyumdan lavrensiyuma kadar atom numaraları 89 ile 103 arasında değişen 15 metalik kimyasal elementi kapsar.
Ana dallar
Organik Aktinid kimyası
Organogeçiş metali kimyasının (1955'ten günümüze) nispeten erken çiçeklenmesinin aksine, aktinitin organometalik kimyası ile ilgili gelişimi büyük ölçüde son 15 yıl içinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde, organometalik bilimi çiçek açtı ve şimdi aktinitlerin zengin, karmaşık ve oldukça bilgilendirici bir organometalik kimyaya sahip olduğu açıklık kazanmıştır. D-blok elemanlarıyla ilgi çekici paralellikler ve keskin farklılıklar ortaya çıkmıştır. Aktinitler, organik aktif grupları koordine edebilir veya kovalent bağlarla karbona bağlanabilir.
Aktinitlerin termodinamiği
Aktinit elementleri ve bunların bileşikleri için doğru termodinamik miktarların elde edilmesi gerekliliği, Manhattan Projesi'nin başlangıcında, kendini adamış bir bilim insanı ve mühendis ekibinin nükleer enerjiyi askeri amaçlarla kullanma programını başlatmasıyla kabul edildi. İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana, hem temel hem de uygulamalı hedefler, aktinit termodinamiğinin daha fazla araştırılmasını motive etmiştir.
Nanoteknoloji ve aktinitlerin supramoleküler kimyası
Nanoteknolojide lantanitlerin benzersiz özelliklerini kullanma olasılığı gösterilmiştir. Ftalosiyaninler, porfirinler, naftalosiyaninler ile lantanit bileşiklerinin lineer ve lineer olmayan optik özelliklerinin ve bunların analoglarının çözeltilerde ve yoğunlaştırılmış halde ortaya çıkışı ve bunlara dayalı olarak yeni malzemeler elde etme beklentileri tartışılmaktadır. Lantanitlerin ve bileşiklerinin elektronik yapısı ve özelliklerine, yani optik ve manyetik özelliklere, elektronik ve iyonik iletkenliğe ve dalgalanan değerliklere göre moleküller sınıflandırılır.
Aktinitlerin biyolojik ve çevresel kimyası
Genel olarak, yüksek ateşli uranyum dioksit ve karışık oksit (MOX) yakıtı gibi sindirilen çözünmeyen aktinit bileşikleri, vücut tarafından çözünemedikleri ve emilemeyecekleri için sindirim sisteminden çok az etki ile geçmektedir. Bununla birlikte, solunan aktinit bileşikleri, akciğerlerde kaldıkları ve akciğer dokusunu ışınladıkları için daha zararlı olacaktır. Sindirilen Düşük ateşli oksitler ve nitrat gibi çözünür tuzlar kan dolaşımına emilebilir. Solunurlarsa katının çözünmesi ve akciğerleri terk etmesi mümkündür. Bu nedenle, çözünür form için akciğerlere verilen doz daha düşük olacaktır.
Radon ve radyum aktinit değildir - ikisi de uranyum bozunmasının radyoaktif kızlarıdır. Biyolojilerinin ve çevresel davranışlarının yönleri, çevredeki radyumda tartışılmaktadır.
Hindistan'da, özellikle Tamil Nadu kıyı bölgelerinde, Batı ve Doğu kıyı kumul kumlarının plaser yataklarında monazit şeklinde büyük miktarda toryum cevheri bulunabilir. Bu bölgenin sakinleri, dünya ortalamasının on katı kadar doğal olarak oluşan bir radyasyon dozuna maruz kalmaktadır.
Toryum, karaciğer kanseri ile ilişkilendirilmiştir. IGeçmişte toria (toryum dioksit) tıbbi X-ray radyografisi için bir kontrast maddesi olarak kullanılıyordu, ancak kullanımı durduruldu. Thorotrast adı altında satıldı.
Uranyum, arsenik veya molibden kadar bol miktarda bulunmaktadır. Fosfat kaya yatakları gibi bazı maddelerde ve uranyumca zengin cevherlerdeki linyit ve monazit kumları gibi minerallerde önemli konsantrasyonlarda uranyum oluşur. Uranyum(VI) çözünür karbonat kompleksleri oluşturduğundan, deniz suyu ağırlıkça milyarda yaklaşık 3,3 kısım uranyum içermektedir. Uranyumun deniz suyundan çıkarılması, elementi elde etmenin bir yolu olarak kabul edilmiştir. Uranyumun çok düşük özgül aktivitesi nedeniyle, canlılar üzerindeki kimyasal etkileri, radyoaktivitesinin etkilerinden genellikle daha ağır basabilir.
Plütonyum, diğer aktinitlerde olduğu gibi, kolayca bir plütonyum dioksit (plütonil) ve çekirdeğinden (PuO2) oluşur.Çevrede, bu plütonil çekirdeği karbonatla ve diğer oksijen parçalarıyla (OH−, NO-2, NO-3, and SO2-4) kolayca kompleks oluşturarak toprağa düşük afinitelerle kolayca hareket edebilen yüklü kompleksler oluşturur.
Nükleer reaksiyonlar
Nükleer fisyon için bazı erken kanıtlar, nötron ışınlanmış uranyumdan izole edilen kısa ömürlü bir baryum radyoizotopunun oluşumudur. O zamanlar, radyumun izolasyonuna yardımcı olmak için bir baryum sülfat taşıyıcı çökeltisi kullanmak standart radyokimyasal uygulama olduğu için, bunun yeni bir radyum izotopu olduğu düşünülüyordu.
PUREX
PUREX işlemi, diğer bileşenlerden öncelikle uranyum ve plütonyumu birbirinden bağımsız olarak çıkarmak için kullanılmış nükleer yakıtı yeniden işlemek için kullanılan sıvı-sıvı ekstraksiyon iyon değiştirme yöntemidir. Mevcut seçim yöntemi, nitrik asitten hem uranyum hem de plütonyumu çıkarmak için bir tributil fosfat/hidrokarbon karışımı kullanan PUREX sıvı-sıvı ekstraksiyon işlemini kullanmaktır. Bu ekstraksiyon nitrat tuzlarındandır ve bir solvasyon mekanizması olarak sınıflandırılır. Örneğin, bir nitrat ortamında bir ekstraksiyon ajanı (S) ile plütonyumun ekstraksiyonu aşağıdaki reaksiyonla gerçekleştirilir.
- Pu4+(suda) + 4 NO-3(suda) + 2 S(organik) → [Pu(NO3)4S2](organik)
Metal katyon, nitratlar ve tributil fosfat arasında bir kompleks bağ oluşur ve iki nitrat ve iki trietil fosfat ile bir dioksouranyum(VI) kompleksinin model bir bileşiği X-ışını kristalografisi ile karakterize edilmiştir. Çözünme adımından sonra ince çözünmeyen katıların çıkarılması normaldir, aksi takdirde sıvı-sıvı arayüzünü değiştirerek solvent ekstraksiyon sürecini bozarlar. İnce bir katının varlığının bir emülsiyonu stabilize edebildiği bilinmektedir. Emülsiyonlar genellikle solvent ekstraksiyon topluluğunda üçüncü aşamalar olarak adlandırılır.
Gazyağı gibi bir hidrokarbon çözücü içinde %30 tributil fosfattan (TBP) oluşan organik bir çözücü, kalan diğer fisyon ürünlerinden UO2(NO3)2·2TBP kompleksleri olarak uranyumu ve benzer kompleksler olarak plütonyumu çıkarmak için kullanılır. Transuranyum elementleri americium ve curium da sulu fazda kalır. Organik çözünür uranyum kompleksinin doğası bazı araştırmaların konusu olmuştur. Nitrat ve trialkil fosfatlar ve fosfin oksitler ile bir dizi uranyum kompleksi karakterize edilmiştir.
Plütonyum, kerosen çözeltisinin, plütonyumu seçici olarak +3 oksidasyon durumuna indirgeyen sulu demir sülfamat ile işlenmesiyle uranyumdan ayrılır. The plutonium passes into the aqueous phase. Plütonyum sulu faza geçer. Uranyum, yaklaşık bir konsantrasyonda nitrik asit içine geri ekstraksiyon yoluyla kerosen çözeltisinden sıyrılır.
Kaynakça
- ^ Gray, Theodore (2009). The Elements: A Visual Exploration of Every Known Atom in the Universe. New York: Black Dog & Leventhal Publishers. s. 240. ISBN .
- ^ Actinide element 29 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Encyclopædia Britannica online
- ^ Although "actinoid" (rather than "actinide") means "actinium-like" and therefore should exclude actinium, that element is usually included in the series.
- ^ Connelly, Neil G. (2005). "Elements". Nomenclature of Inorganic Chemistry. Londra: Royal Society of Chemistry. s. 52. ISBN . 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2021.
- ^ Sonnenberger, D. C.; Morss, L. R.; Marks, T. J. (1985). "Organo f-element thermochemistry. Thorium-ligand bond disruption enthalpies in tricyclopentadienylthorium hydrocarbyls". Organometallics. 4 (2). ss. 352-355. doi:10.1021/om00121a028.
- ^ Cordfunke, E (2001). "The enthalpies of formation of lanthanide compounds I. LnCl3(cr), LnBr3(cr) and LnI3(cr)". Thermochimica Acta. 375 (1–2): 17-50. doi:10.1016/S0040-6031(01)00509-3. ISSN 0040-6031.
- ^ "Compendium Of Policy And Statutory Provisions Relating To Exploitation Of Beach Sand Minerals". Government Of India. 4 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008.
- ^ a b Burns, J. H. (1983). "Solvent-extraction complexes of the uranyl ion. 2. Crystal and molecular structures of catena-bis(μ-di-n-butyl phosphato-O,O′)dioxouranium(VI) and bis(μ-di-n-butyl phosphato-O,O′)bis[(nitrato)(tri-n-butylphosphine oxide)dioxouranium(VI)]". Inorg. Chem. 22 (8): 1174. doi:10.1021/ic00150a006.
- ^ Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2. bas.). Butterworth-Heinemann. s. 1261. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aktinit kimyasi veya aktinoid kimyasi aktinitlerin sureclerini ve molekuler sistemlerini arastiran nukleer kimyanin ana dallarindan biridir Aktinitler isimlerini grup 3 elementi olan aktinyumdan alir Resmi olmayan kimyasal sembol An aktinit kimyasinin genel tartismalarinda herhangi bir aktinide atifta bulunmak icin kullanilir Aktinidlerin biri haric tumu 5f elektron kabugunun doldurulmasina karsilik gelen f blok elementleridir Bir d blok elementi olan lavrensiyum da genellikle bir aktinit olarak kabul edilir Lantanitlerle karsilastirildiginda yine cogunlukla f blok elementleri aktinitler cok daha degisken degerlik gosterirler Aktinid serisi aktiniyumdan lavrensiyuma kadar atom numaralari 89 ile 103 arasinda degisen 15 metalik kimyasal elementi kapsar Plutonyum bir transuranik radyoaktif kimyasal element bir aktinit metalidir Ana dallarOrganik Aktinid kimyasi Organogecis metali kimyasinin 1955 ten gunumuze nispeten erken ciceklenmesinin aksine aktinitin organometalik kimyasi ile ilgili gelisimi buyuk olcude son 15 yil icinde gerceklesmistir Bu donemde organometalik bilimi cicek acti ve simdi aktinitlerin zengin karmasik ve oldukca bilgilendirici bir organometalik kimyaya sahip oldugu aciklik kazanmistir D blok elemanlariyla ilgi cekici paralellikler ve keskin farkliliklar ortaya cikmistir Aktinitler organik aktif gruplari koordine edebilir veya kovalent baglarla karbona baglanabilir Aktinitlerin termodinamigi Aktinit elementleri ve bunlarin bilesikleri icin dogru termodinamik miktarlarin elde edilmesi gerekliligi Manhattan Projesi nin baslangicinda kendini adamis bir bilim insani ve muhendis ekibinin nukleer enerjiyi askeri amaclarla kullanma programini baslatmasiyla kabul edildi Ikinci Dunya Savasi nin sona ermesinden bu yana hem temel hem de uygulamali hedefler aktinit termodinamiginin daha fazla arastirilmasini motive etmistir Nanoteknoloji ve aktinitlerin supramolekuler kimyasi Nanoteknolojide lantanitlerin benzersiz ozelliklerini kullanma olasiligi gosterilmistir Ftalosiyaninler porfirinler naftalosiyaninler ile lantanit bilesiklerinin lineer ve lineer olmayan optik ozelliklerinin ve bunlarin analoglarinin cozeltilerde ve yogunlastirilmis halde ortaya cikisi ve bunlara dayali olarak yeni malzemeler elde etme beklentileri tartisilmaktadir Lantanitlerin ve bilesiklerinin elektronik yapisi ve ozelliklerine yani optik ve manyetik ozelliklere elektronik ve iyonik iletkenlige ve dalgalanan degerliklere gore molekuller siniflandirilir Aktinitlerin biyolojik ve cevresel kimyasi Genel olarak yuksek atesli uranyum dioksit ve karisik oksit MOX yakiti gibi sindirilen cozunmeyen aktinit bilesikleri vucut tarafindan cozunemedikleri ve emilemeyecekleri icin sindirim sisteminden cok az etki ile gecmektedir Bununla birlikte solunan aktinit bilesikleri akcigerlerde kaldiklari ve akciger dokusunu isinladiklari icin daha zararli olacaktir Sindirilen Dusuk atesli oksitler ve nitrat gibi cozunur tuzlar kan dolasimina emilebilir Solunurlarsa katinin cozunmesi ve akcigerleri terk etmesi mumkundur Bu nedenle cozunur form icin akcigerlere verilen doz daha dusuk olacaktir Radon ve radyum aktinit degildir ikisi de uranyum bozunmasinin radyoaktif kizlaridir Biyolojilerinin ve cevresel davranislarinin yonleri cevredeki radyumda tartisilmaktadir Nadir bir toprak ve toryum fosfat minerali olan monazit dunyadaki toryumun birincil kaynagidir Hindistan da ozellikle Tamil Nadu kiyi bolgelerinde Bati ve Dogu kiyi kumul kumlarinin plaser yataklarinda monazit seklinde buyuk miktarda toryum cevheri bulunabilir Bu bolgenin sakinleri dunya ortalamasinin on kati kadar dogal olarak olusan bir radyasyon dozuna maruz kalmaktadir Toryum karaciger kanseri ile iliskilendirilmistir IGecmiste toria toryum dioksit tibbi X ray radyografisi icin bir kontrast maddesi olarak kullaniliyordu ancak kullanimi durduruldu Thorotrast adi altinda satildi Uranyum arsenik veya molibden kadar bol miktarda bulunmaktadir Fosfat kaya yataklari gibi bazi maddelerde ve uranyumca zengin cevherlerdeki linyit ve monazit kumlari gibi minerallerde onemli konsantrasyonlarda uranyum olusur Uranyum VI cozunur karbonat kompleksleri olusturdugundan deniz suyu agirlikca milyarda yaklasik 3 3 kisim uranyum icermektedir Uranyumun deniz suyundan cikarilmasi elementi elde etmenin bir yolu olarak kabul edilmistir Uranyumun cok dusuk ozgul aktivitesi nedeniyle canlilar uzerindeki kimyasal etkileri radyoaktivitesinin etkilerinden genellikle daha agir basabilir Plutonyum diger aktinitlerde oldugu gibi kolayca bir plutonyum dioksit plutonil ve cekirdeginden PuO2 olusur Cevrede bu plutonil cekirdegi karbonatla ve diger oksijen parcalariyla OH NO 2 NO 3 and SO2 4 kolayca kompleks olusturarak topraga dusuk afinitelerle kolayca hareket edebilen yuklu kompleksler olusturur Nukleer reaksiyonlarNukleer fisyon icin bazi erken kanitlar notron isinlanmis uranyumdan izole edilen kisa omurlu bir baryum radyoizotopunun olusumudur O zamanlar radyumun izolasyonuna yardimci olmak icin bir baryum sulfat tasiyici cokeltisi kullanmak standart radyokimyasal uygulama oldugu icin bunun yeni bir radyum izotopu oldugu dusunuluyordu PUREXPUREX islemi diger bilesenlerden oncelikle uranyum ve plutonyumu birbirinden bagimsiz olarak cikarmak icin kullanilmis nukleer yakiti yeniden islemek icin kullanilan sivi sivi ekstraksiyon iyon degistirme yontemidir Mevcut secim yontemi nitrik asitten hem uranyum hem de plutonyumu cikarmak icin bir tributil fosfat hidrokarbon karisimi kullanan PUREX sivi sivi ekstraksiyon islemini kullanmaktir Bu ekstraksiyon nitrat tuzlarindandir ve bir solvasyon mekanizmasi olarak siniflandirilir Ornegin bir nitrat ortaminda bir ekstraksiyon ajani S ile plutonyumun ekstraksiyonu asagidaki reaksiyonla gerceklestirilir Pu4 suda 4 NO 3 suda 2 S organik Pu NO3 4S2 organik Metal katyon nitratlar ve tributil fosfat arasinda bir kompleks bag olusur ve iki nitrat ve iki trietil fosfat ile bir dioksouranyum VI kompleksinin model bir bilesigi X isini kristalografisi ile karakterize edilmistir Cozunme adimindan sonra ince cozunmeyen katilarin cikarilmasi normaldir aksi takdirde sivi sivi arayuzunu degistirerek solvent ekstraksiyon surecini bozarlar Ince bir katinin varliginin bir emulsiyonu stabilize edebildigi bilinmektedir Emulsiyonlar genellikle solvent ekstraksiyon toplulugunda ucuncu asamalar olarak adlandirilir Gazyagi gibi bir hidrokarbon cozucu icinde 30 tributil fosfattan TBP olusan organik bir cozucu kalan diger fisyon urunlerinden UO2 NO3 2 2TBP kompleksleri olarak uranyumu ve benzer kompleksler olarak plutonyumu cikarmak icin kullanilir Transuranyum elementleri americium ve curium da sulu fazda kalir Organik cozunur uranyum kompleksinin dogasi bazi arastirmalarin konusu olmustur Nitrat ve trialkil fosfatlar ve fosfin oksitler ile bir dizi uranyum kompleksi karakterize edilmistir Plutonyum kerosen cozeltisinin plutonyumu secici olarak 3 oksidasyon durumuna indirgeyen sulu demir sulfamat ile islenmesiyle uranyumdan ayrilir The plutonium passes into the aqueous phase Plutonyum sulu faza gecer Uranyum yaklasik bir konsantrasyonda nitrik asit icine geri ekstraksiyon yoluyla kerosen cozeltisinden siyrilir Kaynakca Gray Theodore 2009 The Elements A Visual Exploration of Every Known Atom in the Universe New York Black Dog amp Leventhal Publishers s 240 ISBN 978 1 57912 814 2 Actinide element 29 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Encyclopaedia Britannica online Although actinoid rather than actinide means actinium like and therefore should exclude actinium that element is usually included in the series Connelly Neil G 2005 Elements Nomenclature of Inorganic Chemistry Londra Royal Society of Chemistry s 52 ISBN 0 85404 438 8 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2021 Sonnenberger D C Morss L R Marks T J 1985 Organo f element thermochemistry Thorium ligand bond disruption enthalpies in tricyclopentadienylthorium hydrocarbyls Organometallics 4 2 ss 352 355 doi 10 1021 om00121a028 Cordfunke E 2001 The enthalpies of formation of lanthanide compounds I LnCl3 cr LnBr3 cr and LnI3 cr Thermochimica Acta 375 1 2 17 50 doi 10 1016 S0040 6031 01 00509 3 ISSN 0040 6031 Compendium Of Policy And Statutory Provisions Relating To Exploitation Of Beach Sand Minerals Government Of India 4 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2008 a b Burns J H 1983 Solvent extraction complexes of the uranyl ion 2 Crystal and molecular structures of catena bis m di n butyl phosphato O O dioxouranium VI and bis m di n butyl phosphato O O bis nitrato tri n butylphosphine oxide dioxouranium VI Inorg Chem 22 8 1174 doi 10 1021 ic00150a006 Greenwood Norman N Earnshaw Alan 1997 Chemistry of the Elements 2 bas Butterworth Heinemann s 1261 ISBN 0080379419