Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azas sumu (Tuva Türkçesi:Азас сумузу) — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.
| Azas beldesi Азас сумузу (Tıva Türkçesi) | |
|---|---|
Азасский сумон (Rusça) | |
 Üst idare Toju kojuunu | |
| Ülke |  Tuva |
| Kojuun | Toju kojuunu |
| sum | Azas sumu |
| İdare | |
| • yönetici | Aldın-Kıs Baraan |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 27,21 km² |
| Nüfus | |
| • Toplam | 1.412 |
| Zaman dilimi | () |
Beldenin tek nüfuslu yerleşim yeri ve yönetim merkezi — Adır Kejig köyüdür.
Sözkökü ve Söz tanımı
Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi.
- 10 ailelik yer — arban,
- 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu),
- 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun).
Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor.
Tarih
Yöre Toju Tıvalarının tarihi mekanıdır. Toju halkı kendisine Tuga, Tuĥa (туга, туха) demektedir.
1949'da, ren geyiği hayvancılığı konusunda uzmanlaşmış "Sovyet Tuva" (daha sonraki adı "Toora-Hem" Kolhoz) kolektif çiftliği kuruldu.
Adır-Kejig Ortaokulu 1951 yılında açıldı. Şimdi yaklaşık 200 Adırkejigli var. Toju Tıvalarının eşsiz kültürünün korunması için 2500 kişilik küçük bir halkın gönüllü temsilcileri var. Vatanseverlik ruhuyla yetiştiriliyorlar.
Adır-Kejig'te Ak, Kol, Baraan sülaleleri yaşamaktadır. Moskova'da 2014 yılında 9'uncu Kuzey, Sibirya ve Uzak Doğu "Göçebe Kuzey" Yerli Halkları Festivali'nde Tojuların heyetinde Adır-Kejig okulunun dans grubu da yer almıştır.
Coğrafya
Yerleşim yeri, Toju havzasında Toora-Hem akarsuyu yakınında yer almaktadır. Kuzeybatısında Çedi-Höl adında bir göl vardır.
- Sokakları
Azas, Ançı, Arat, Torluk, Malçın, Serekey, Çadamba.
- Mesafe
Kojuun merkezi Toora-Hem ile: 8 km.
Tıva Cumhuriyetinin başkenti Kızıl ile: 147 km.
- En yakın yerleşim yerleri
Toora-Hem 8 km, Saldam 9 km, İy 19 km.
- İklim
Toju kojuunun tüm bölgesi gibi Kuzey Bölgesi iklimi görülür.
Nüfus
Toplam Nüfusu 2002 yılında 1119 iken 2020 yılı — 1412kişi.
Yıllara göre kişi sayısı:
| 2002 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1202 | 1203 | 1213 | 1238 | 1277 | 1306 | 1349 | 1359 | 1390 | 1396 | 1412 |
Altyapı
- eğitim
«Ödügen» Yatılı Okulu
«Raduga» Anaokulu
Adır-Kejig Orta Öğretim Okulu
- kültür
Okul müzesi; Toju Türklerinin tarihi geçmişini yansıtan renkli öğeler bulunmaktadır.
- idari faaliyetler
Köy yönetimi.
Belde yönetimi.
- tarım
ren geyiği hayvancılığı
Ulaşım
Yerel otoyol vardır.
Kaynakça
- ^ ""Tuva Cumhuriyeti'nin idari-toprak yapısı hakkında" kanun". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "OKATO ( общероссийский классификатор административно-территориальных образований)-Rusya'da idari bölümler". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.
- ^ "24 Aralık 2010 268 sayılı Tuva Cumhuriyeti Kanunu - "Tuva Cumhuriyeti belediyelerinin statüsü hakkında"". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Nüfus verileri". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "2020 yılı Nüfus sayımı". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Адыр-Кежиг Wikimapiada
- Resmi Coğrafi Adlar kataloğu 3 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azas sumu Tuva Turkcesi Azas sumuzu Tuva Cumhuriyeti nde Toju kojuununa bagli kirsal yerlesim statusunde bir belediye idari birimidir Azas beldesi Azas sumuzu Tiva Turkcesi Azasskij sumon Rusca Ust idare Toju kojuunuUlkeTuvaKojuunToju kojuunusumAzas sumuIdare yoneticiAldin Kis BaraanYuzolcumu Toplam27 21 km Nufus Toplam1 412Zaman dilimiUTC 07 00 Beldenin tek nufuslu yerlesim yeri ve yonetim merkezi Adir Kejig koyudur Sozkoku ve Soz tanimiBelde anlaminda sumu sozu kullanilmaktadir Tiva da koy ve kasaba turu yerlesimler icin kodee suur denilmektedir Ilce belediye belde turune karsilik olarak ise sum rayon adlandirmalari kullanilir Tiva da eski donemlerden kalma idari birim adlari halen kullanilmaktadir Eskiden bu adlandirmalar soyle idi 10 ailelik yer arban 150 kisi uzeri sumon sum sumu 2 ve daha fazla sum hosun kojuun Simdi Tiva Cumhuriyeti nde idari bolge birimleri ve belediyeleri kirsal yerlesim statusunde sumu sumon olarak adlandiriliyor TarihYore Toju Tivalarinin tarihi mekanidir Toju halki kendisine Tuga Tuĥa tuga tuha demektedir 1949 da ren geyigi hayvanciligi konusunda uzmanlasmis Sovyet Tuva daha sonraki adi Toora Hem Kolhoz kolektif ciftligi kuruldu Adir Kejig Ortaokulu 1951 yilinda acildi Simdi yaklasik 200 Adirkejigli var Toju Tivalarinin essiz kulturunun korunmasi icin 2500 kisilik kucuk bir halkin gonullu temsilcileri var Vatanseverlik ruhuyla yetistiriliyorlar Adir Kejig te Ak Kol Baraan sulaleleri yasamaktadir Moskova da 2014 yilinda 9 uncu Kuzey Sibirya ve Uzak Dogu Gocebe Kuzey Yerli Halklari Festivali nde Tojularin heyetinde Adir Kejig okulunun dans grubu da yer almistir CografyaYerlesim yeri Toju havzasinda Toora Hem akarsuyu yakininda yer almaktadir Kuzeybatisinda Cedi Hol adinda bir gol vardir Sokaklari Azas Anci Arat Torluk Malcin Serekey Cadamba Mesafe Kojuun merkezi Toora Hem ile 8 km Tiva Cumhuriyetinin baskenti Kizil ile 147 km En yakin yerlesim yerleri Toora Hem 8 km Saldam 9 km Iy 19 km Iklim Toju kojuunun tum bolgesi gibi Kuzey Bolgesi iklimi gorulur NufusToplam Nufusu 2002 yilinda 1119 iken 2020 yili 1412kisi Yillara gore kisi sayisi 2002 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 20201202 1203 1213 1238 1277 1306 1349 1359 1390 1396 1412Altyapiegitim Odugen Yatili Okulu Raduga Anaokulu Adir Kejig Orta Ogretim Okulu kultur Okul muzesi Toju Turklerinin tarihi gecmisini yansitan renkli ogeler bulunmaktadir idari faaliyetler Koy yonetimi Belde yonetimi tarim ren geyigi hayvanciligiUlasimYerel otoyol vardir Kaynakca Tuva Cumhuriyeti nin idari toprak yapisi hakkinda kanun 24 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi OKATO obsherossijskij klassifikator administrativno territorialnyh obrazovanij Rusya da idari bolumler 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2021 24 Aralik 2010 268 sayili Tuva Cumhuriyeti Kanunu Tuva Cumhuriyeti belediyelerinin statusu hakkinda 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Nufus verileri 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi 2020 yili Nufus sayimi 22 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarAdyr Kezhig Wikimapiada Resmi Cografi Adlar katalogu 3 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi