Surami (Gürcüce: სურამი), Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesinde 7.492 nüfuslu beldedir. Dağ iklim beldesidir ve bir Orta Çağ kalesine ev sahipliği yapmaktadır.
Surami | |
---|---|
Surami Surami'nin Gürcistan üzerindeki konumu | |
Koordinatlar: 42°01′10″K 43°33′45″D / 42.01944°K 43.56250°D | |
Ülke | Gürcistan |
Mhare | Şida Kartli |
Belediye | Haşuri |
Rakım | 740 m |
Nüfus (2014) | |
• Toplam | 7.492 |
Zaman dilimi | (Gürcistan Saati) |
Konum
Surami, Gürcistan'ı doğu ve batı kısımlarına ayıran Likhi Sıradağları'nın (ayrıca Surami Sıradağları olarak da bilinir) güney yamaçlarında, Surami'nin bir demiryolu bağlantısı ile bağlı olduğu Khashuri kasabasından dört km uzaklıkta yer almaktadır.
Tarihçe
Surami topraklarındaki ilk insan yerleşimi erken Tunç Çağı'na kadar uzanmaktadır. Burası muhtemelen Klasik yazarların, özellikle de Yaşlı Plinius'un (MS 23-79) Kolkhis'in doğusunda, İberya'ya doğru yerleştirdiği Surium'dur.
Borjomi Boğazı'nın girişinde stratejik bir konuma sahip olan ve doğudan batı Gürcistan'a giden yolu koruyan Surami, 12. yüzyılda yoğun bir şekilde tahkim edilmiş bir kasaba haline gelmiştir. Surami Kalesi, 1170'lerden 14. yüzyılın ikinci yarısına kadar, Surameli (სურამელი; kelimenin tam anlamıyla "[Surami'nin efendisi]") soyadını alan Kartli (orta Gürcistan) eristavları ("dükler") hanedanının kalıtsal bir tımarıydı.
Daha sonra Surami gerilemiş, ancak canlı ticaret merkezini ve 16. ve 17. yüzyıllarda yeniden inşa edilen kalesini korumuştur. Kartli'nin Safevi tarafından atanan valisi/kralı Rostom kaleyi yeniden inşa ettikten sonra garnizon olarak İranlı askerleri görevlendirmiştir. Prens Vakhushti'ye göre 18. yüzyılın ortalarında Surami'de Gürcüler, Ermeniler ve Yahudilerden oluşan 200 hane bulunmaktaydı. 1740'larda Surami, Prens Givi Amilakhvari tarafından Kral Teimuraz II ve Perslere karşı üs olarak kullanıldı. Prensin 1745'te teslim olmasından sonra kale yıkılmış, ancak daha sonra restore edilmiş ve Rus-Türk Savaşı (1768-1774) sırasında Osmanlı karşıtı operasyonlarda Rus-Gürcü birlikleri tarafından kullanılmıştır. Rusya'nın 1801'de Gürcistan'ı ilhak etmesinden sonra Surami askeri bir karakola ev sahipliği yapmış ve daha sonra bir dağ iklim tesisi olarak popülerleşmiştir. 1926 yılında "kentsel tip yerleşim" (Gürcüce: daba) statüsü kazanmıştır.
Anıtlar ve turistik yerler
Surami, Borjomi-Kharagauli Milli Parkı'na komşu olup, çeşitli manzaraları ve tarihi eserlerinin bolluğuyla dikkat çekmektedir. Kasabada 16.-17. yüzyıllarda inşa edilen Meryem Ana Kilisesi kompleksi, 17.-19. yüzyıllarda inşa edilen Aziz George Kilisesi ve 1998 yılında inşa edilen Kviratskhoveli Kilisesi bulunmaktadır. Surami Kalesi'nin inşa edildiği kesin tarih belirsizliğini korumaktadır. En eski yapıları muhtemelen 12. yüzyıla tarihlenmektedir, ancak o zamandan beri birkaç kez yeniden inşa edilmiştir. Kale ile ilgili yerel bir efsane, yazar Daniel Chonkadze (1830-1860) tarafından klasik Gürcü edebiyatına kazandırılmış ve Ermeni film yapımcısı Sergei Parajanov tarafından 1985 yılında ödüllü uzun metrajlı filmi Suram Kalesi Efsanesi ile daha da ünlenmiştir. Lesya Ukrainka Müzesi, son aylarını Surami'de geçiren önemli Ukraynalı şair Lesya Ukrainka'nın (1871-1913) anısına adanmıştır. Müze, şairin öldüğü ev, bir kütüphane ve Gürcü heykeltıraş Tamar Abakelia tarafından yapılan Ukrainka'nın anıtından (1952) oluşmaktadır.
Önemli kişiler
- Itzhak Ilan (1956-2020), İsrailli ajan ve İsrail Güvenlik Ajansı'nın eski müdür yardımcısı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Surami Gurcuce სურამი Gurcistan in Sida Kartli bolgesinde 7 492 nufuslu beldedir Dag iklim beldesidir ve bir Orta Cag kalesine ev sahipligi yapmaktadir SuramiSuramiSurami nin Gurcistan uzerindeki konumuKoordinatlar 42 01 10 K 43 33 45 D 42 01944 K 43 56250 D 42 01944 43 56250UlkeGurcistanMhareSida KartliBelediyeHasuriRakim740 mNufus 2014 Toplam7 492Zaman dilimiUTC 04 00 Gurcistan Saati KonumSurami Gurcistan i dogu ve bati kisimlarina ayiran Likhi Siradaglari nin ayrica Surami Siradaglari olarak da bilinir guney yamaclarinda Surami nin bir demiryolu baglantisi ile bagli oldugu Khashuri kasabasindan dort km uzaklikta yer almaktadir TarihceSurami Kalesi nin kalintilari Surami topraklarindaki ilk insan yerlesimi erken Tunc Cagi na kadar uzanmaktadir Burasi muhtemelen Klasik yazarlarin ozellikle de Yasli Plinius un MS 23 79 Kolkhis in dogusunda Iberya ya dogru yerlestirdigi Surium dur Borjomi Bogazi nin girisinde stratejik bir konuma sahip olan ve dogudan bati Gurcistan a giden yolu koruyan Surami 12 yuzyilda yogun bir sekilde tahkim edilmis bir kasaba haline gelmistir Surami Kalesi 1170 lerden 14 yuzyilin ikinci yarisina kadar Surameli სურამელი kelimenin tam anlamiyla Surami nin efendisi soyadini alan Kartli orta Gurcistan eristavlari dukler hanedaninin kalitsal bir timariydi Surami nin kuzeybati kosesi ve Kviratskhoveli kilisesi Daha sonra Surami gerilemis ancak canli ticaret merkezini ve 16 ve 17 yuzyillarda yeniden insa edilen kalesini korumustur Kartli nin Safevi tarafindan atanan valisi krali Rostom kaleyi yeniden insa ettikten sonra garnizon olarak Iranli askerleri gorevlendirmistir Prens Vakhushti ye gore 18 yuzyilin ortalarinda Surami de Gurculer Ermeniler ve Yahudilerden olusan 200 hane bulunmaktaydi 1740 larda Surami Prens Givi Amilakhvari tarafindan Kral Teimuraz II ve Perslere karsi us olarak kullanildi Prensin 1745 te teslim olmasindan sonra kale yikilmis ancak daha sonra restore edilmis ve Rus Turk Savasi 1768 1774 sirasinda Osmanli karsiti operasyonlarda Rus Gurcu birlikleri tarafindan kullanilmistir Rusya nin 1801 de Gurcistan i ilhak etmesinden sonra Surami askeri bir karakola ev sahipligi yapmis ve daha sonra bir dag iklim tesisi olarak populerlesmistir 1926 yilinda kentsel tip yerlesim Gurcuce daba statusu kazanmistir Anitlar ve turistik yerlerSurami Kalesi nden Surami nin guneybati kisminin ve Meryem Ana Kilisesi nin gorunumu Surami Borjomi Kharagauli Milli Parki na komsu olup cesitli manzaralari ve tarihi eserlerinin bolluguyla dikkat cekmektedir Kasabada 16 17 yuzyillarda insa edilen Meryem Ana Kilisesi kompleksi 17 19 yuzyillarda insa edilen Aziz George Kilisesi ve 1998 yilinda insa edilen Kviratskhoveli Kilisesi bulunmaktadir Surami Kalesi nin insa edildigi kesin tarih belirsizligini korumaktadir En eski yapilari muhtemelen 12 yuzyila tarihlenmektedir ancak o zamandan beri birkac kez yeniden insa edilmistir Kale ile ilgili yerel bir efsane yazar Daniel Chonkadze 1830 1860 tarafindan klasik Gurcu edebiyatina kazandirilmis ve Ermeni film yapimcisi Sergei Parajanov tarafindan 1985 yilinda odullu uzun metrajli filmi Suram Kalesi Efsanesi ile daha da unlenmistir Lesya Ukrainka Muzesi son aylarini Surami de geciren onemli Ukraynali sair Lesya Ukrainka nin 1871 1913 anisina adanmistir Muze sairin oldugu ev bir kutuphane ve Gurcu heykeltiras Tamar Abakelia tarafindan yapilan Ukrainka nin anitindan 1952 olusmaktadir Onemli kisilerItzhak Ilan 1956 2020 Israilli ajan ve Israil Guvenlik Ajansi nin eski mudur yardimcisiAyrica bakinizSida KartliWikimedia Commons ta Surami ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Sanikidze George 2021 The Evolution of the Safavid Policy towards Eastern Georgia Melville Charles Ed Safavid Persia in the Age of Empires the Idea of Iran Vol 10 Bloomsbury Publishing s 387 ISBN 978 0755633807