Cilo Dağı ya da Buzul Dağı, Türkiye'nin 2. en yüksek dağıdır. Zirvesi dört mevsim boyunca erimeyen kar ve buz örtüsü ile kaplı tektonik bir dağ olan Cilo Dağı Güneydoğu Toroslar'ın en doğu uzantısını oluşturur. Türkiye’nin güneydoğu ucunda, Hakkâri ilinin sınırları içerisinde yer almaktadır.
Cilo Dağı | |
---|---|
Buzul Dağı | |
En yüksek noktası | |
Yükseklik | 4.135 m (13.566 ft) |
Çıkıntı | Uludoruk - 4.135 m (13.566 ft) Suppa Durek - 4.060 m (13.320 ft) Köşedireği Dağı - 3.070 m (10.070 ft) Kisara Dağı - 3.500 m (11.500 ft) Maunseli Sivrisi - 3.850 m (12.630 ft) Gelyona tepesi - 3.650 m (11.980 ft) |
Listelenme | Ultra zirve |
Koordinatlar | 37°29′9″K 44°0′15″D / 37.48583°K 44.00417°D |
Coğrafya | |
Konum | Yüksekova, Hakkâri, Türkiye |
Sıradağ | Toros Dağları |
Jeoloji | |
Dağ türü | Tektonik |
Tırmanma | |
İlk tırmanan | 1931 (Ludwig Sperlich-Ludwig Krenek) |
En kolay rota | Su Köyü, Mergan Yaylası |
Türkiye' deki konumu |
Cilo Dağı 4135 metrelik rakımıyla Türkiye’nin ikinci yüksek doruğudur. Cilo Dağı’nın önemli yüksek zirveleri arasında Uludoruk (Reşko-4135m), Suppa Durek (Erinç-4060m), Köşedireği Dağı (3700m), Kisara Dağı (3500m), Maunseli Sivrisi (3850m), Gelyona tepesi (3650m) yer alır.
Buzullar
Güneydoğu Toroslar üzerindeki buzulları üç buzul bölgesinde toplamak mümkündür. Bunlar, Cilo (Buzul) Dağları, Sat (İkikaya) Dağları ve Kavuşşahap Dağları üzerindeki buzullardır. Cilo (Buzul) Dağları üzerindeki buzullar kabaca kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda sıralanmış olan beş ayrı buzuldan oluşur. Bunlar, Erinç (Suppa Durek) Buzulu, Mia Hvara Buzulları (Batı, Orta, Doğu Buzulları) ve İzbırak (Uludoruk-Gelyaşın) Buzullarıdır.
Suppa Durek (Erinç) Buzulu’nun 1930’lu yılların sonlarında 2600 metrelere kadar alçaldığı belirtilmesine karşın geçen süre içinde buzulda meydana gelen kütle kaybı nedeni ile buzulun alt sınırının 3400 metrelere çekilerek gerilediği ölçülmüştür.
Suppa Durek Buzulu’nun hemen doğusunda, bir hat oluşturacak şekilde bulunan Mia Hvara (Cennet-Cehemmen) Vadisi buzullarındaki gelişme de Erinç Buzulundaki gelişmeye benzerlik göstermektedir. 1930’lu yılların sonlarında Mia Hvara buzulunun alt sınırının 2550 metrelerde olduğu ifade edilmektedir.
Yer şekilleri
3500 metreden geçen daimi kar sınırı üstündeki kısmı, geniş alanda şiddetli bir buzullaşmaya sahne olmuştur. Bu buzullaşmanın etkisiyle 10 km uzunlukta tekne vadiler, buzulların indiği 2000 metre civarlarında moren setleri, tekne vadilerin tabanlarında çizik hörgüç kayalar, vadilerin yukarı kısmında buz yataklarına rastlanmaktadır. Buzulların terk ettiği sirk tabanları şimdi göllerle kaplıdır.
Dağcılık tarihi
Uludoruk zirvesinde ilk tırmanış 1931'de, Ludwig Sperlich ile Ludwig Krenek tarafından gerçekleştirildi. Bundan sonra düzenlenen ikinci etkinlik ise, 8 ylül-8 Ekim 1937 tarihleri arasında, Berlin Üniversitesi doçentlerinden Hans Bobek başkanlığındaki 5 kişilik Alman dağcı ekip tarafından yapıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Özel
- ^ . tdf.org.tr. 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2012.
- Genel
- Smith Karl - çeviren Tunç Fındık ve Zeynep Melikoğlu-Türkiye’nin Dağları- 1. Basım 2001 baskı Yapım Ofset Türkçe. 9758293087
- Güngördü Ersin - Türkiye’nin Coğrafyası – 1. Baskı Eylül 2003 asil yayın dağıtım ltd. şti. 9789944135320
- Turoğlu H. 2011 Buzullar ve Buzul Jeomorfolojisi Çantay Yayınevi İstanbul.
Dış bağlantılar
- Uzaydan Cilo Dağı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cilo Dagi ya da Buzul Dagi Turkiye nin 2 en yuksek dagidir Zirvesi dort mevsim boyunca erimeyen kar ve buz ortusu ile kapli tektonik bir dag olan Cilo Dagi Guneydogu Toroslar in en dogu uzantisini olusturur Turkiye nin guneydogu ucunda Hakkari ilinin sinirlari icerisinde yer almaktadir Cilo DagiBuzul DagiEn yuksek noktasiYukseklik4 135 m 13 566 ft CikintiUludoruk 4 135 m 13 566 ft Suppa Durek 4 060 m 13 320 ft Kosediregi Dagi 3 070 m 10 070 ft Kisara Dagi 3 500 m 11 500 ft Maunseli Sivrisi 3 850 m 12 630 ft Gelyona tepesi 3 650 m 11 980 ft ListelenmeUltra zirveKoordinatlar37 29 9 K 44 0 15 D 37 48583 K 44 00417 D 37 48583 44 00417 CografyaKonumYuksekova Hakkari TurkiyeSiradagToros DaglariJeolojiDag turuTektonikTirmanmaIlk tirmanan1931 Ludwig Sperlich Ludwig Krenek En kolay rotaSu Koyu Mergan YaylasiTurkiye deki konumu Cilo Dagi 4135 metrelik rakimiyla Turkiye nin ikinci yuksek dorugudur Cilo Dagi nin onemli yuksek zirveleri arasinda Uludoruk Resko 4135m Suppa Durek Erinc 4060m Kosediregi Dagi 3700m Kisara Dagi 3500m Maunseli Sivrisi 3850m Gelyona tepesi 3650m yer alir BuzullarGuneydogu Toroslar uzerindeki buzullari uc buzul bolgesinde toplamak mumkundur Bunlar Cilo Buzul Daglari Sat Ikikaya Daglari ve Kavussahap Daglari uzerindeki buzullardir Cilo Buzul Daglari uzerindeki buzullar kabaca kuzeybati guneydogu dogrultusunda siralanmis olan bes ayri buzuldan olusur Bunlar Erinc Suppa Durek Buzulu Mia Hvara Buzullari Bati Orta Dogu Buzullari ve Izbirak Uludoruk Gelyasin Buzullaridir Suppa Durek Erinc Buzulu nun 1930 lu yillarin sonlarinda 2600 metrelere kadar alcaldigi belirtilmesine karsin gecen sure icinde buzulda meydana gelen kutle kaybi nedeni ile buzulun alt sinirinin 3400 metrelere cekilerek geriledigi olculmustur Suppa Durek Buzulu nun hemen dogusunda bir hat olusturacak sekilde bulunan Mia Hvara Cennet Cehemmen Vadisi buzullarindaki gelisme de Erinc Buzulundaki gelismeye benzerlik gostermektedir 1930 lu yillarin sonlarinda Mia Hvara buzulunun alt sinirinin 2550 metrelerde oldugu ifade edilmektedir Yer sekilleri3500 metreden gecen daimi kar siniri ustundeki kismi genis alanda siddetli bir buzullasmaya sahne olmustur Bu buzullasmanin etkisiyle 10 km uzunlukta tekne vadiler buzullarin indigi 2000 metre civarlarinda moren setleri tekne vadilerin tabanlarinda cizik horguc kayalar vadilerin yukari kisminda buz yataklarina rastlanmaktadir Buzullarin terk ettigi sirk tabanlari simdi gollerle kaplidir Dagcilik tarihiUludoruk zirvesinde ilk tirmanis 1931 de Ludwig Sperlich ile Ludwig Krenek tarafindan gerceklestirildi Bundan sonra duzenlenen ikinci etkinlik ise 8 ylul 8 Ekim 1937 tarihleri arasinda Berlin Universitesi docentlerinden Hans Bobek baskanligindaki 5 kisilik Alman dagci ekip tarafindan yapildi Ayrica bakinizTurkiye deki daglar listesi Turkiye deki yanardaglarKaynakcaOzel tdf org tr 14 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2012 GenelSmith Karl ceviren Tunc Findik ve Zeynep Melikoglu Turkiye nin Daglari 1 Basim 2001 baski Yapim Ofset Turkce 9758293087 Gungordu Ersin Turkiye nin Cografyasi 1 Baski Eylul 2003 asil yayin dagitim ltd sti 9789944135320 Turoglu H 2011 Buzullar ve Buzul Jeomorfolojisi Cantay Yayinevi Istanbul Dis baglantilarUzaydan Cilo Dagi