Para politikası, hükûmetin, merkez bankasının ya da para otoritesinin, ekonomiye, para arzı yönetimi ya da işlemlerini kullanmak yoluyla yön vermesidir., ekonomi için en uygun (optimal) para politikasının belirlenmesini sağlar.
Para politikasına, genellikle, "genişletici" ya da "daraltıcı" para politikası kavramlarıyla atıfta bulunulur. , ekonomideki toplam para arzının artırılması anlamına gelirken, , genişletici para politikasının tersine, ekonomideki toplam para arzının azaltılması anlamına gelmektedir. Genişletici para politikası genellikle, ekonomideki (resesyon) dönemlerinde ortaya çıkan işsizliği (para arzının artması sonucunda artan para miktarının, "paranın fiyatı" olan faizi düşüreceği varsayımından hareketle) yenmek amacıyla uygulanırken; daraltıcı para politikası, enflasyon oranını (para arzındaki azalışın, paranın fiyatı olan faizleri yükselteceği, yükselen faizin de insanların marjinal tüketim eğilimini azaltıp, artıracağı varsayımından hareketle) düşürmek amacıyla uygulanmaktadır.
Para politikası türleri
Enflasyon hedeflemesi
, ekonominin genel değişkenlerinin ve verilerinin dikkate alınarak belirli bir dönem için kabul edilebilir bir enflasyon oranının belirlenmesi ve para politikalarının belirlenen orana ulaşacak şekilde yürütülmesidir.
"Enflasyon hedeflemesi kendi içinde 'enflasyon oranı hedeflemesi' ve 'fiyat düzeyi hedeflemesi' olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bazen ikisi de dönüşümlü olarak kullanılabilmektedir. Bu iki uygulama arasındaki farklılıklar nedeniyle enflasyonun mu yoksa fiyat seviyesinin mi hedefleneceği konusunda farklı görüşler vardır. Enflasyon oranı hedeflemesi ya da fiyat düzeyi hedeflemesi arasında bir seçim yapmak, sonuçları açısından, farklılıklar göstermektedir. Para politikasının hedefi, fiyat seviyesi istikrarını sağlamak ise fiyat seviyesi hedeflemesi eğer amaç düşük ve durağan bir enflasyon oranı sağlamak ise enflasyon hedeflemesi rejimi kullanılır. Bu karar verilirken de enflasyon hedeflemesi rejiminin fiyat seviyesinde baz kaymasına (base drift) neden olacağı göz önünde tutulur. Enflasyon hedefli rejimde, geçmiş enflasyon başarısızlıkları gelecek politika faaliyetlerini etkilememektedir. Dolayısıyla enflasyon hedefli politikadaki bu özellik baz kaymasına yol açmaktadır. Bu iki uygulama arasındaki en önemli farkı ise şu şekilde açıklamak mümkündür: Eğer her bir yıla ait hedef, enflasyon oranı ise merkez bankasından önceki yıllardaki hedefine ulaşmadaki başarısızlığını telafi etmesi talep edilmez. Eğer hedef, fiyat düzeyi ya da fiyat düzeyi konusunda izlenecek bir politikaya ait ise o zaman merkez bankası önceki yıllara ait hedeflerde meydana gelen sapmaları telafi etmeye çalışmak zorunda kalacaktır."
Fiyat seviyesi hedeflemesi
Sabit kur
Sabit kur, yerel para biriminin değerinin, başka bir para biriminin veya para birimleri sepetinin değerine veya altın gibi başka bir değere bağlandığı kur düzenidir. Ölçü alınan bu değerler yükselip düştükçe bunlara bağlanmış olan yerel para biriminin de değeri değişir. Kur değeri alt ya da üst limit çizgisini geçerse kura müdahale edilir. Sabit kur uygulaması için ülke döviz rezervlerinin yeterli düzeyde ve sürekli dış finans kaynaklı olması gerekir. Serbestçe başka para birimlerine çevrilebilir (konvertibl) para birim değerinin başka değerlere sabitlenmesi, merkez bankasının alım ve satım işlemleri ile sağlanır. Buna göre merkez bankası yerel para birimiyle ilgili olası arz veya talep kaymalarını, bunları karşılayacak işlemler yaparak dengeler ve yerel para biriminin hedeflenen seviyede (veya aralıkta) kalmasını sağlar. Sabit kur düzeninin tersi dalgalı kur düzenidir.
Yönetilen dalgalı kur
Resmi bir kur hedefi olmaksızın döviz kurlarının serbest olarak piyasada belirlendiği, ancak otoritelerin piyasaya döviz satmak ya da piyasadan döviz almak suretiyle kurlara müdahale edebildiği kur rejimidir.
Kaynakça
- ^ Lindsey, D.E., Wallich, H.C. (2018). Monetary Policy. In: The New Palgrave Dictionary of Economics. Londra: Palgrave Macmillan.
- ^ "Federal Reserve Board - Monetary Policy: What Are Its Goals? How Does It Work?". Board of Governors of the Federal Reserve System (İngilizce). 29 Temmuz 2021. 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023.
- ^ Jahan, Sarwat. "Inflation Targeting: Holding the Line". International Monetary Funds, Finance & Development. 9 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2014.
- ^ Dr. Nuran ÇAKIR Sosyal Bilimler Dergisi 2007, (1), 17-29
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Para politikasi hukumetin merkez bankasinin ya da para otoritesinin ekonomiye para arzi yonetimi ya da islemlerini kullanmak yoluyla yon vermesidir ekonomi icin en uygun optimal para politikasinin belirlenmesini saglar Para politikasina genellikle genisletici ya da daraltici para politikasi kavramlariyla atifta bulunulur ekonomideki toplam para arzinin artirilmasi anlamina gelirken genisletici para politikasinin tersine ekonomideki toplam para arzinin azaltilmasi anlamina gelmektedir Genisletici para politikasi genellikle ekonomideki resesyon donemlerinde ortaya cikan issizligi para arzinin artmasi sonucunda artan para miktarinin paranin fiyati olan faizi dusurecegi varsayimindan hareketle yenmek amaciyla uygulanirken daraltici para politikasi enflasyon oranini para arzindaki azalisin paranin fiyati olan faizleri yukseltecegi yukselen faizin de insanlarin marjinal tuketim egilimini azaltip artiracagi varsayimindan hareketle dusurmek amaciyla uygulanmaktadir Para politikasi turleriEnflasyon hedeflemesi ekonominin genel degiskenlerinin ve verilerinin dikkate alinarak belirli bir donem icin kabul edilebilir bir enflasyon oraninin belirlenmesi ve para politikalarinin belirlenen orana ulasacak sekilde yurutulmesidir Enflasyon hedeflemesi kendi icinde enflasyon orani hedeflemesi ve fiyat duzeyi hedeflemesi olmak uzere ikiye ayrilmaktadir Bazen ikisi de donusumlu olarak kullanilabilmektedir Bu iki uygulama arasindaki farkliliklar nedeniyle enflasyonun mu yoksa fiyat seviyesinin mi hedeflenecegi konusunda farkli gorusler vardir Enflasyon orani hedeflemesi ya da fiyat duzeyi hedeflemesi arasinda bir secim yapmak sonuclari acisindan farkliliklar gostermektedir Para politikasinin hedefi fiyat seviyesi istikrarini saglamak ise fiyat seviyesi hedeflemesi eger amac dusuk ve duragan bir enflasyon orani saglamak ise enflasyon hedeflemesi rejimi kullanilir Bu karar verilirken de enflasyon hedeflemesi rejiminin fiyat seviyesinde baz kaymasina base drift neden olacagi goz onunde tutulur Enflasyon hedefli rejimde gecmis enflasyon basarisizliklari gelecek politika faaliyetlerini etkilememektedir Dolayisiyla enflasyon hedefli politikadaki bu ozellik baz kaymasina yol acmaktadir Bu iki uygulama arasindaki en onemli farki ise su sekilde aciklamak mumkundur Eger her bir yila ait hedef enflasyon orani ise merkez bankasindan onceki yillardaki hedefine ulasmadaki basarisizligini telafi etmesi talep edilmez Eger hedef fiyat duzeyi ya da fiyat duzeyi konusunda izlenecek bir politikaya ait ise o zaman merkez bankasi onceki yillara ait hedeflerde meydana gelen sapmalari telafi etmeye calismak zorunda kalacaktir Fiyat seviyesi hedeflemesi Sabit kur Sabit kur yerel para biriminin degerinin baska bir para biriminin veya para birimleri sepetinin degerine veya altin gibi baska bir degere baglandigi kur duzenidir Olcu alinan bu degerler yukselip dustukce bunlara baglanmis olan yerel para biriminin de degeri degisir Kur degeri alt ya da ust limit cizgisini gecerse kura mudahale edilir Sabit kur uygulamasi icin ulke doviz rezervlerinin yeterli duzeyde ve surekli dis finans kaynakli olmasi gerekir Serbestce baska para birimlerine cevrilebilir konvertibl para birim degerinin baska degerlere sabitlenmesi merkez bankasinin alim ve satim islemleri ile saglanir Buna gore merkez bankasi yerel para birimiyle ilgili olasi arz veya talep kaymalarini bunlari karsilayacak islemler yaparak dengeler ve yerel para biriminin hedeflenen seviyede veya aralikta kalmasini saglar Sabit kur duzeninin tersi dalgali kur duzenidir Yonetilen dalgali kur Resmi bir kur hedefi olmaksizin doviz kurlarinin serbest olarak piyasada belirlendigi ancak otoritelerin piyasaya doviz satmak ya da piyasadan doviz almak suretiyle kurlara mudahale edebildigi kur rejimidir Kaynakca Lindsey D E Wallich H C 2018 Monetary Policy In The New Palgrave Dictionary of Economics Londra Palgrave Macmillan erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Federal Reserve Board Monetary Policy What Are Its Goals How Does It Work Board of Governors of the Federal Reserve System Ingilizce 29 Temmuz 2021 18 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2023 Jahan Sarwat Inflation Targeting Holding the Line International Monetary Funds Finance amp Development 9 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2014 Dr Nuran CAKIR Sosyal Bilimler Dergisi 2007 1 17 29