Ümmügülsüm Resulzade (Azerice: Ümmügülsüm Rəsulzadə) veya Ümmügülsüm Sadıkzade (Azerice: Ümmügülsüm Sadıqzadə; 1899, Novhanı – 1944, Şamahı), Azerbaycanlı şairdir.
Ümmügülsüm | |
---|---|
Kendi dilinde adı | Ümmügülsüm Rəsulzadə |
Doğum | 1899 Novhanı, Bakü Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 1944 Şamahı, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği |
Defin yeri | Şahendan |
Meslek | şair, yazar |
Milliyet | Azerbaycanlı |
Evlilik | Seyyid Hüseyin Sadık |
Çocuklar | Oktay Sadıkzade Toğrul Sadıkzade Kumral Sadıkzade |
Müsavat Partisi'nin kurucularından 'nin kız kardeşi, Müsavat Partisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Milli Konseyi'nin başkanlığını yapmış Muhammed Emin Resulzade'nin kuzeni ve baldızıydı.
Hayatı
Ümmügülsüm 1899'da Novhanı köyünde dindar bir ailede, Abdülaziz'in çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Evde babasından Arapça ve Farsça öğrenmiştir.
1908'de şiir yazmaya başlamıştır Şiir ve öyküleri İqbal, Yeni iqbal, Açıq söz, Qurtuluş, Dirilik, Məktəb, Qardaş köməyi, Azərbaycan gibi gazete ve dergilerde yayınlanmıştır. 1914'te öyküleri basında yayınlanmaya başlamış ve 1915'te Solğun çiçək adlı öyküsü Qurtuluş dergisinin açtığı yarışmada ödül almıştır.
1918–1920 yıllarında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla ilgili olarak Türk ordusuna, Ey türk oğlu!, Çəkil, dəf ol!, Əsgər anasına, Dərdli nəğmə, Yurdumuzun qəhrəmanlığına, Yollarını bəklədim gibi şiirler yazmıştır. Nisan işgalinden sonra Hicran ve Bayrağım enərkən şiirlerini yazmıştır. Bayrağım enərkən şiirini 3 Mayıs 1920'de Azerbaycan bayrağının parlamento binasından kaldırılmasıyla ilgili olarak yazmıştır. Bu şiirler 1920'li ve 1930'lu yıllarda Türkiye'deki Azerbaycanlı siyasi göçmenler arasında geniş çapta dağıtılmıştır. İşgalden sonra ailesiyle birlikte Hızı'ya taşınmıştır.
1937'de kocası Seyid Hüseyin tutuklanınca, Ümmügülsüm de "halk düşmanının eşi" olarak hapse atılmıştır. Evinde arama yapılmış ve mal varlığına el konulmuştur. Hapishanede kaldığı süre boyunca yazıları yasaklanmıştır. Bayıl hapishanesindeyken Qala xatirələrim başlıklı bir anı yazmıştır. Bayıl hapishanesinde birkaç ay tutuklu kaldıktan sonra 8 yıl hapis cezasına çarptırılmış ve Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki Temlag çalışma kampına gönderilmiştir.
Ümmügülsüm, 1943'te SSCB İçişleri Halk Komiserliği'ne başvurarak serbest bırakılmasını istemiştir. Nisan 1944'te hapisten çıkmıştır. Bakü'de birkaç gün yaşadıktan sonra şehirde ikamet etmesine izin verilmemiş, bu yüzden Şamahı'ya taşınmıştır. Birkaç ay Şamahı'da yaşamış ve Eylül 1944'te 45 yaşında vefat etmiştir.Şahendan mezarlığına defnedilmiştir.
Ailesi
Müsavat Partisi'nin kurucularından 'nin kız kardeşi, Müsavat Partisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Milli Konseyi'nin başkanlığını yapmış Muhammed Emin Resulzade'nin kuzeni ve baldızıydı. 1916'da Celil Memmedguluzade'nin Ölülər adlı oyununun Tağıyev Tiyatrosu'nda ilk gösterimi sırasında yazar Seyid Hüseyin ile tanışmış, daha sonra 1920'de onunla evlenmiştir.
Bu evliliğinden Kumral Sadıkzade adında yazar olan bir kızı ve ressam olan Oktay ve Toğrul adında üç oğlu olmuştur. En küçük oğlu Çağatay ise istihkam taburunda görev yapmıştır ancak zorlu koşullarda çalıştığı için ağır bir tüberküloz hastalığına yenik düşmüş ve 24 yaşında vefat etmiştir. Oktay Sadıkzade, Azerbaycan Cumhuriyeti Halk Ressamı olarak tanınmıştır.
Mirası
Kızı Kumral Sadıkzade, Son mənzili Xəzər oldu adlı romanının kitabının ikinci bölümünü Ümmügülsüm'e ithaf etmiştir. 18 Aralık 2022'de Bakü Sanat Galerisi'nde Ümmügülsüm'ün anısına ithaf edilen Çəmən ayrısı başlıklı sergi açılmıştır.
Kaynakça
- ^ Bağırzadə, Nəcibə (2018). Vətən ayrısı Rəsulzadələr. Bakı: Ecoprint.
- ^ Morkoç, Ayvaz (31 Ağustos 2021), "Azerbaycan'ın istiklal şairesi Ümmügülsüm Sadıqzade", Journal of Social and Humanities Sciences Research, s. 2238
- ^ a b tərtib edən Aydın Hüseynzadə (1992). Gözümüz yaşlıdır, sinəmiz dağlı. Bakı: Nicat nəşriyyatı. s. 4.
- ^ "101 yaşlı "Azərbaycan"". worldinfo.az (Azerice). 1 Ocak 1970. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ Aydın Hüseynzadə (2005). İstiqlal şairi Ümmügülsüm. Baku: Chashioghlu. s. 19.
- ^ Nasiman Yagublu (2018). Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı Ensiklopediyası. Baku: Qanun Nəşriyyatı. s. 110. ISBN .
- ^ "Ümmügülsüm xanımdan yeni soraq – Vəfatından bir il sonra yazılan məqalə". Teleqraf.com (Azerice). 24 Nisan 2023. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ "Садыгзаде Сеид Гусейн Мир Казым оглы (1887)" (Azerice). ru.openlist.wiki. 5 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ Nazim İbrahimov (1999). Min beş yüz ilin oğuz şeri. Antologiya (PDF). I. Baku: . s. 711. 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ "Gecikmiş etiraf..." web.archive.org. 31 Ocak 2017. 31 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ "Cavid ona elçi gəldi, ərini güllələyib Xəzərə atdılar, öz qəbri 57 il sonra tapıldı - Rəsulzadənin baldızı, Azərbaycanın ilk yazıçı qadını..." Kulis.az (Azerice). 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ Bağırzadə, Nəcibə (2018). Vətən ayrısı Rəsulzadələr. Baku: Ecoprint. s. 176.
- ^ tərtib edən Aydın Hüseynzadə (1992). Gözümüz yaşlıdır, sinəmiz dağlı. Baku: Nicat nəşriyyatı. s. 1.
- ^ Gumral Sadigzade (2002). Mənim nakam qardaşım. Baku: Chashıoghlu. s. 5.
- ^ Niyarlı, Mənzər (16 Şubat 2019). "Seyid Hüseyn yadigarı - Qumral Sadıqzadə". Ədəbiyyat qəzeti. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ ""Çəmən ayrısı" – Ümgülsüm Sadıqzadə yad olunub". medeniyyet.az. 18 Aralık 2022. 18 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ummugulsum Resulzade Azerice Ummugulsum Resulzade veya Ummugulsum Sadikzade Azerice Ummugulsum Sadiqzade 1899 Novhani 1944 Samahi Azerbaycanli sairdir UmmugulsumKendi dilinde adiUmmugulsum ResulzadeDogum1899 Novhani Baku Guberniyasi Rus ImparatorluguOlum1944 Samahi Azerbaycan SSC Sovyetler BirligiDefin yeriSahendanMesleksair yazarMilliyetAzerbaycanliEvlilikSeyyid Huseyin SadikCocuklarOktay Sadikzade Togrul Sadikzade Kumral Sadikzade Musavat Partisi nin kurucularindan nin kiz kardesi Musavat Partisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Milli Konseyi nin baskanligini yapmis Muhammed Emin Resulzade nin kuzeni ve baldiziydi HayatiUmmugulsum 1899 da Novhani koyunde dindar bir ailede Abdulaziz in cocugu olarak dunyaya gelmistir Evde babasindan Arapca ve Farsca ogrenmistir 1908 de siir yazmaya baslamistir Siir ve oykuleri Iqbal Yeni iqbal Aciq soz Qurtulus Dirilik Mekteb Qardas komeyi Azerbaycan gibi gazete ve dergilerde yayinlanmistir 1914 te oykuleri basinda yayinlanmaya baslamis ve 1915 te Solgun cicek adli oykusu Qurtulus dergisinin actigi yarismada odul almistir 1918 1920 yillarinda Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti nin kurulusuyla ilgili olarak Turk ordusuna Ey turk oglu Cekil def ol Esger anasina Derdli negme Yurdumuzun qehremanligina Yollarini bekledim gibi siirler yazmistir Nisan isgalinden sonra Hicran ve Bayragim enerken siirlerini yazmistir Bayragim enerken siirini 3 Mayis 1920 de Azerbaycan bayraginin parlamento binasindan kaldirilmasiyla ilgili olarak yazmistir Bu siirler 1920 li ve 1930 lu yillarda Turkiye deki Azerbaycanli siyasi gocmenler arasinda genis capta dagitilmistir Isgalden sonra ailesiyle birlikte Hizi ya tasinmistir 1937 de kocasi Seyid Huseyin tutuklaninca Ummugulsum de halk dusmaninin esi olarak hapse atilmistir Evinde arama yapilmis ve mal varligina el konulmustur Hapishanede kaldigi sure boyunca yazilari yasaklanmistir Bayil hapishanesindeyken Qala xatirelerim baslikli bir ani yazmistir Bayil hapishanesinde birkac ay tutuklu kaldiktan sonra 8 yil hapis cezasina carptirilmis ve Mordovya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ndeki Temlag calisma kampina gonderilmistir Ummugulsum 1943 te SSCB Icisleri Halk Komiserligi ne basvurarak serbest birakilmasini istemistir Nisan 1944 te hapisten cikmistir Baku de birkac gun yasadiktan sonra sehirde ikamet etmesine izin verilmemis bu yuzden Samahi ya tasinmistir Birkac ay Samahi da yasamis ve Eylul 1944 te 45 yasinda vefat etmistir Sahendan mezarligina defnedilmistir AilesiMusavat Partisi nin kurucularindan nin kiz kardesi Musavat Partisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Milli Konseyi nin baskanligini yapmis Muhammed Emin Resulzade nin kuzeni ve baldiziydi 1916 da Celil Memmedguluzade nin Oluler adli oyununun Tagiyev Tiyatrosu nda ilk gosterimi sirasinda yazar Seyid Huseyin ile tanismis daha sonra 1920 de onunla evlenmistir Bu evliliginden Kumral Sadikzade adinda yazar olan bir kizi ve ressam olan Oktay ve Togrul adinda uc oglu olmustur En kucuk oglu Cagatay ise istihkam taburunda gorev yapmistir ancak zorlu kosullarda calistigi icin agir bir tuberkuloz hastaligina yenik dusmus ve 24 yasinda vefat etmistir Oktay Sadikzade Azerbaycan Cumhuriyeti Halk Ressami olarak taninmistir MirasiKizi Kumral Sadikzade Son menzili Xezer oldu adli romaninin kitabinin ikinci bolumunu Ummugulsum e ithaf etmistir 18 Aralik 2022 de Baku Sanat Galerisi nde Ummugulsum un anisina ithaf edilen Cemen ayrisi baslikli sergi acilmistir Kaynakca Bagirzade Necibe 2018 Veten ayrisi Resulzadeler Baki Ecoprint Morkoc Ayvaz 31 Agustos 2021 Azerbaycan in istiklal sairesi Ummugulsum Sadiqzade Journal of Social and Humanities Sciences Research s 2238 a b tertib eden Aydin Huseynzade 1992 Gozumuz yaslidir sinemiz dagli Baki Nicat nesriyyati s 4 101 yasli Azerbaycan worldinfo az Azerice 1 Ocak 1970 18 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2023 Aydin Huseynzade 2005 Istiqlal sairi Ummugulsum Baku Chashioghlu s 19 Nasiman Yagublu 2018 Azerbaycan Milli Azadliq Herekati Ensiklopediyasi Baku Qanun Nesriyyati s 110 ISBN 978 9952 36 521 4 Ummugulsum xanimdan yeni soraq Vefatindan bir il sonra yazilan meqale Teleqraf com Azerice 24 Nisan 2023 18 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2023 Sadygzade Seid Gusejn Mir Kazym ogly 1887 Azerice ru openlist wiki 5 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Nazim Ibrahimov 1999 Min bes yuz ilin oguz seri Antologiya PDF I Baku s 711 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2023 Gecikmis etiraf web archive org 31 Ocak 2017 31 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2023 Cavid ona elci geldi erini gulleleyib Xezere atdilar oz qebri 57 il sonra tapildi Resulzadenin baldizi Azerbaycanin ilk yazici qadini Kulis az Azerice 8 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2023 Bagirzade Necibe 2018 Veten ayrisi Resulzadeler Baku Ecoprint s 176 tertib eden Aydin Huseynzade 1992 Gozumuz yaslidir sinemiz dagli Baku Nicat nesriyyati s 1 Gumral Sadigzade 2002 Menim nakam qardasim Baku Chashioghlu s 5 Niyarli Menzer 16 Subat 2019 Seyid Huseyn yadigari Qumral Sadiqzade Edebiyyat qezeti 5 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2023 Cemen ayrisi Umgulsum Sadiqzade yad olunub medeniyyet az 18 Aralik 2022 18 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2023