Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nadiye Murad (Arapça: نادیه مراد) (d. 1993, Koço), Iraklı Yezidi insan hakları savunucusu.
Nadiye Murad | |
|---|---|
 2018 yılında | |
| Doğum | Nadia Murad Basee Taha 10 Mart 1993 Koço Köyü, Irak |
| Vatandaşlık | Irak |
| Önemli eser(ler) |
|
| Ödüller |
|
2014'te Kuzey Irak'ta Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) terör örgütünün gerçekleştirdiği Yezidi katliamından kurtulan ve yaşadıklarını anlatabilen az sayıda kişiden biridir.Cinsel şiddetin bir savaş silahı olarak kullanılmasına karşı mücadelesi nedeniyle birçok ödüle değer görüldü. Denis Mukwege ile beraber 2018'de Nobel Barış Ödülü'nün eş sahibidir.
Yaşamı
1993 yılında Kuzey Irak'ta doğdu. Koço köyünde çobanlık ve çiftçilikle yaşamını sürdüren sıradan bir Ezidi ailesine mensuptu. 15 Ağustos 2014 günü köyünde yaşayan halkı IŞİD militanları tarafından katledildi. Nadiye'nin annesi ve altı ağabeyi de öldürülenler arasındaydı. Kendisi ise Musul'a götürülerek binlerce Ezidi kızı ile birlikte IŞİD'in köle pazarlarında satıldı; çeşitli cinsel ve fiziksel şiddete maruz kaldı. Üç ay esir tutulduktan sonra kaçmayı başardı; Sünni Arap bir ailenin yanına sığındı. Ailenin yardımıyla IŞİD'in elindeki bölgeden kaçıp Duhok kentinde, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki bir mülteci kampına sığındı.
2015'te Almanya'ya yerleşti; Baden-Württemberg eyaletinde ikamet hakkı aldı. Yezidi katliamının tanınması için mücadele vermeye başladı. Stuttgart'taki Baden-Württemberg eyalet parlamentosunda 2016'da bir konuşma yaparak, terör örgütünün kendi halkına yaşattığı katliamı anlattı. Aynı yılın yazında politikacılar, BM yetkilileri ve gazetecilerle görüşmeler yapmak üzere Berlin, New York ve Kanada'ya seyahat etti. Bu seyahati ABD'li film yönetmeni Alexandria Bombach tarafından Omuzlarında (2018) adıyla belgesel yapılmıştır.
Eylül 2016'da Birleşmiş Milletler İyi Niyet Elçisi seçildi. Ekim 2016'da Avrupa Konseyi tarafından Václav Havel İnsan Hakları Ödülü'nü, Aralık 2016'da kendisi gibi IŞİD'in elinden kurtulan insan hakları savunucusu Lamiya Başar'la beraber Avrupa Parlamentosu eksenindeki Saharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'nü aldı.
Koço köyü Mayıs 2017'de IŞID kontrolünden kurtuldu. Nadiye Murad, harap haldeki köyünü görmeye gitti ve Irak hükûmetinden IŞIDlilerin yargılanması özel bir mahkeme kurmasını talep etti.
IŞID tarafından tutsak tutulduğu dönemi ve tanıklık ettiklerini Kasım 2017'de yayımlanan Son Kız: Esaretimin Hikayesi ve IŞİD'le Mücadelem adlı kitabında anlattı. 2018'de Kongolu doktor Denis Mukwege ile birlikte Nobel Barış Ödülü'ne değer görülen iki kişiden biri oldu. Nobel Barış Ödülü kazanan ilk Iraklı ve bu ödülü alan Malala Yousafzai'den sonra ikinci en genç kişidir.
Hükûmetleri ve uluslararası kuruluşları, Yezidi topraklarını kalkınması için ikna etmek üzere 2018'de Nadiye Girişimi adlı girişime öncülük etti. Girişim, çalışmalarını Nadiye'nin Irak'taki köyünün yeniden inşasına odaklamıştır. Nadiye Murad, ayrıca BM İyi Niyet Elçisi olarak insan ticaretine maruz kalan kişilerin haklarını savunmak için çalışmalar yürütür.
Kaynakça
- ^ Karakülhancı, Ayşegül (10 Ağustos 2018). "Nadia Murad'ın mücadelesi insanlığı öteye taşıyacak". Gazete Duvar. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ "Nobel Barış Ödüllü Nadia Murad'ın Öyküsü: Son Kız". Artfulliving.com.tr. 3 Mart 2019. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022.
- ^ Messner, Laura (8 Ekim 2018). "IŞİD Esaretinden Nobel'e… Nadia Murad'ı Tanıyalım". Bianet. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "'On Her Shoulders' documents the quiet persistence of Nobel Peace Prize winner Nadia Murad". Los Angeles Times (İngilizce). 5 Ekim 2018. 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ "Václav Havel Human Rights Prize 2016 awarded to Nadia Murad". Avrupa Konseyi web sitesi (İngilizce). 10 Ekim 2016. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ "Sakharov Ödülü'ne Ezidi aktivistler Nadia Murad ve Lamia Bashar layık görüldü". euronews. 27 Ekim 2016. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ "Nadia Murad and Lamiya Aji Bashar winners of 2016 Sakharov Prize". Avrupa Parlamentosu web sitesi (İngilizce). 27 Ekim 2016. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ "O köy IŞİD'den kurtarıldı; Tüyler ürperten açıklama ve bilgiler". 7sabah.com.tr. 1 Haziran 2017. 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ "A statement from Nadia Murad regarding the liberation of Kocho". Nadia's Initiative (İngilizce). 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ "Overcome with grief, Nadia Murad, ISIS survivor, returns to hometown". Rudaw.net. 1 Haziran 2017. 3 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ "Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Murad ve Mukwege kimdir?". BBC Türkçe. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2018.
- ^ Altaş, Gülbahar (12 Mayıs 2021). "Koço köyü anma yerine dönüşecek: Nadiye Murad Ezidiler için yeni bir köy inşa ediyor". Independent Türkçe. 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- ^ "Nadia's Initiative". Nadia's Initiative (İngilizce). 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
Dış bağlantılar
- Nadia'nın Girişimi 29 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- How I escaped from Islamic State 29 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, 29 Şubat 2026
- Omuzlaında (On Her Shoulders) belgeseli fragmanı 29 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nadiye Murad Arapca نادیه مراد d 1993 Koco Irakli Yezidi insan haklari savunucusu Nadiye Murad2018 yilindaDogumNadia Murad Basee Taha 10 Mart 1993 31 yasinda Koco Koyu IrakVatandaslikIrakOnemli eser ler Son Kiz Esaretimin Hikayesi ve ISID le Mucadelem Nadia nin GirisimiOdullerSakharov Dusunce Ozgurlugu Odulu 2016 2018 Nobel Baris Odulu 2018 Avrupa Konseyi Vaclav Havel Odulu 2016 Clinton Kuresel Vatandaslik Odulu 2016 Georgetown Kadin Baris Guvenlik Enstitusu Hillary Roadham Clinton Odulu 2018 Birlesmis MilletLer Ispanya Dernegi Baris Odulu 2017 Uluslararasi DVF ODulu 2019 Bambi Odulu 2019 2014 te Kuzey Irak ta Irak Sam Islam Devleti ISID teror orgutunun gerceklestirdigi Yezidi katliamindan kurtulan ve yasadiklarini anlatabilen az sayida kisiden biridir Cinsel siddetin bir savas silahi olarak kullanilmasina karsi mucadelesi nedeniyle bircok odule deger goruldu Denis Mukwege ile beraber 2018 de Nobel Baris Odulu nun es sahibidir Yasami1993 yilinda Kuzey Irak ta dogdu Koco koyunde cobanlik ve ciftcilikle yasamini surduren siradan bir Ezidi ailesine mensuptu 15 Agustos 2014 gunu koyunde yasayan halki ISID militanlari tarafindan katledildi Nadiye nin annesi ve alti agabeyi de oldurulenler arasindaydi Kendisi ise Musul a goturulerek binlerce Ezidi kizi ile birlikte ISID in kole pazarlarinda satildi cesitli cinsel ve fiziksel siddete maruz kaldi Uc ay esir tutulduktan sonra kacmayi basardi Sunni Arap bir ailenin yanina sigindi Ailenin yardimiyla ISID in elindeki bolgeden kacip Duhok kentinde Irak Kurdistan Bolgesel Yonetimi ndeki bir multeci kampina sigindi 2015 te Almanya ya yerlesti Baden Wurttemberg eyaletinde ikamet hakki aldi Yezidi katliaminin taninmasi icin mucadele vermeye basladi Stuttgart taki Baden Wurttemberg eyalet parlamentosunda 2016 da bir konusma yaparak teror orgutunun kendi halkina yasattigi katliami anlatti Ayni yilin yazinda politikacilar BM yetkilileri ve gazetecilerle gorusmeler yapmak uzere Berlin New York ve Kanada ya seyahat etti Bu seyahati ABD li film yonetmeni Alexandria Bombach tarafindan Omuzlarinda 2018 adiyla belgesel yapilmistir Eylul 2016 da Birlesmis Milletler Iyi Niyet Elcisi secildi Ekim 2016 da Avrupa Konseyi tarafindan Vaclav Havel Insan Haklari Odulu nu Aralik 2016 da kendisi gibi ISID in elinden kurtulan insan haklari savunucusu Lamiya Basar la beraber Avrupa Parlamentosu eksenindeki Saharov Dusunce Ozgurlugu Odulu nu aldi Koco koyu Mayis 2017 de ISID kontrolunden kurtuldu Nadiye Murad harap haldeki koyunu gormeye gitti ve Irak hukumetinden ISIDlilerin yargilanmasi ozel bir mahkeme kurmasini talep etti ISID tarafindan tutsak tutuldugu donemi ve taniklik ettiklerini Kasim 2017 de yayimlanan Son Kiz Esaretimin Hikayesi ve ISID le Mucadelem adli kitabinda anlatti 2018 de Kongolu doktor Denis Mukwege ile birlikte Nobel Baris Odulu ne deger gorulen iki kisiden biri oldu Nobel Baris Odulu kazanan ilk Irakli ve bu odulu alan Malala Yousafzai den sonra ikinci en genc kisidir Hukumetleri ve uluslararasi kuruluslari Yezidi topraklarini kalkinmasi icin ikna etmek uzere 2018 de Nadiye Girisimi adli girisime onculuk etti Girisim calismalarini Nadiye nin Irak taki koyunun yeniden insasina odaklamistir Nadiye Murad ayrica BM Iyi Niyet Elcisi olarak insan ticaretine maruz kalan kisilerin haklarini savunmak icin calismalar yurutur Kaynakca Karakulhanci Aysegul 10 Agustos 2018 Nadia Murad in mucadelesi insanligi oteye tasiyacak Gazete Duvar 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 Nobel Baris Odullu Nadia Murad in Oykusu Son Kiz Artfulliving com tr 3 Mart 2019 27 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2022 Messner Laura 8 Ekim 2018 ISID Esaretinden Nobel e Nadia Murad i Taniyalim Bianet 8 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi On Her Shoulders documents the quiet persistence of Nobel Peace Prize winner Nadia Murad Los Angeles Times Ingilizce 5 Ekim 2018 6 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Vaclav Havel Human Rights Prize 2016 awarded to Nadia Murad Avrupa Konseyi web sitesi Ingilizce 10 Ekim 2016 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 Sakharov Odulu ne Ezidi aktivistler Nadia Murad ve Lamia Bashar layik goruldu euronews 27 Ekim 2016 28 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 Nadia Murad and Lamiya Aji Bashar winners of 2016 Sakharov Prize Avrupa Parlamentosu web sitesi Ingilizce 27 Ekim 2016 29 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 O koy ISID den kurtarildi Tuyler urperten aciklama ve bilgiler 7sabah com tr 1 Haziran 2017 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 A statement from Nadia Murad regarding the liberation of Kocho Nadia s Initiative Ingilizce 29 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 Overcome with grief Nadia Murad ISIS survivor returns to hometown Rudaw net 1 Haziran 2017 3 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 Nobel Baris Odulu nu kazanan Murad ve Mukwege kimdir BBC Turkce 8 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2018 Altas Gulbahar 12 Mayis 2021 Koco koyu anma yerine donusecek Nadiye Murad Ezidiler icin yeni bir koy insa ediyor Independent Turkce 18 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 Nadia s Initiative Nadia s Initiative Ingilizce 17 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Dis baglantilarNadia nin Girisimi 29 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi How I escaped from Islamic State 29 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi BBC News 29 Subat 2026 Omuzlainda On Her Shoulders belgeseli fragmani 29 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi