Kızıl Terör (İspanyolca: Terror Rojo) tarihçiler tarafından 1936'dan İspanya İç Savaşı'nın sonuna kadar neredeyse tüm sol grupların bazı kesimleri tarafından işlenen çeşitli şiddet eylemlerine verilen isimdir. Mayıs 1931'de İspanya genelindeki Kilise mülklerine yönelik kundaklama saldırıları ve Cumhuriyetçi Hükümet'in klasik Katolik eğitimine yönelik yasaktan asla taviz vermeme ve katı bir şekilde uygulama konusundaki kararlılığı, İspanya'da Katolik Kilisesi'ne karşı dini zulüm içeren siyasi bir katliam kampanyasının başlangıcıydı. Cumhuriyetçilerin kontrolündeki hiçbir bölge sistematik ve din karşıtı şiddetten kaçamadı, ancak bu şiddet Bask Bölgesi'nde asgari düzeydeydi. Şiddet, 1936 Temmuz'unda gerçekleşen sağcı askeri darbenin ardından çoğunluğu oluşturan 6.832 Roma Katolik rahibi, İspanyol soyluları, küçük işletme sahipleri, sanayiciler, muhafazakar politikacılar ve sağ eğilimli partilerin veya Stalin karşıtı Sol'un bilinen veya şüphelenilen destekçileri de dahil olmak üzere on binlerce kişinin öldürülmesinden ve manastırlara, rahibe manastırlarına, Katolik okullarına ve kiliselere yönelik tahribat ve kundaklama saldırılarından oluşuyordu.
Kızıl Terör Terror Rojo | |
---|---|
İspanya İç Savaşı'nın bir parçası | |
Cumhuriyetçi bir infaz mangası tarafından yapılan Katolikliğin kamusal varlığına bir saldırı örneği, Ağustos 1936 | |
Bölge | İkinci İspanya Cumhuriyeti |
Tarih | 1936–1939 |
Hedef | Katolik Kilisesi, Milliyetçiler |
Saldırı türü | Din karşıtı şiddet, Siyasi şiddet |
Ölü | 38.000 ~ 72.344 |
İşleyenler | Cumhuriyetçiler |
İkinci İspanya Cumhuriyeti'nde siyasal kutuplaşma süreci çoktan başlamıştı. Parti içi bölünmeler giderek keskinleşiyordu ve bir bireyin Katolikliği sürdürüp sürdürmemesi partizan sadakatinin bir işareti olarak görüldü. Kilise, seçimlerde kendisini aşırı sola karşı koyan Muhafazakar ve aşırı sağ partilerle özdeşleştirmişti.
Şiddet, Temmuz 1936'daki başarısız darbeden çok önce yaşanmış olsa da, hemen sonrasında Cumhuriyetçi bölgedeki devrimcilerin düşman olarak tanımladığı herkese şiddetli bir saldırı başlatıldı. isyanın başarısız olduğu yerlerde, sonraki birkaç ay boyunca, sadece bir rahip, bir din adamı veya sadece militan bir Hıristiyan ya da dindar bir örgütün üyesi olarak tanımlanmak, bir kişinin yargılanmadan idam edilmesi için yeterliydi. Kızıl Terör'ün bazı tahminleri 38.000 ile ~72.344 can arasında değişiyor.
Tarihçi Julio de la Cueva, "Kilise'nin... korkunç bir zulüm görmüş olmasına rağmen", olayların şimdiye kadar sadece "din bilginlerinin utanç verici tarafgirliğiyle değil, aynı zamanda çok sayıda tarihçi ve anı yazarının utanç verici sessizliği veya haklı çıkarma girişimleriyle" karşılandığını yazdı. Helen Graham gibi analistler, Kızıl ve Beyaz Terörleri birbirine bağlayarak, acımasız şiddet kültürünün gelişmesine izin veren başarısız sağcı darbe olduğunu iddia ettiler: "Asıl şiddet eylemi, diğer barışçıl siyasi evrim biçimlerini öldürmekti." Diğer tarihçiler, askeri ayaklanmadan çok önce sistematik dini zulüm ve devrimci terörün kanıtlarını bulduklarını ve İkinci İspanya Cumhuriyeti'nin destekçileri arasında ve hatta anayasası içinde dini hoşgörüye karşı "radikal ve antidemokratik" bir muhalefet olduğunu ileri sürdüler. Bu tutum ve politikalar o dönemde, Cumhuriyetçi Miguel de Unamuno ve José Ortega y Gasset gibi isimlerden ve en sonunda Papa Pius XI'in Dilectissima Nobis adlı genelgesiyle sert eleştirilere maruz kalmıştı.
Kızıl Terör, özellikle İspanya Stalinist İspanya Komünist Partisi'nin, POUM ve diğer tüm Troçkistler ve anarşistleri yasadışı bir örgüt ilan etmesinden sonra, Cumhuriyetçi kesim içindeki siyasi katliam çekişmelerini de içeriyordu. Stalinistler, Komintern, NKVD ve GRU'nun yardımıyla, 1937'de Sovyetler Birliği'nde Uluslararası Tugaylara ve diğer tüm Cumhuriyetçi gruplara karşı aynı anda gerçekleştirilen Tasfiye'ye neredeyse tıpatıp benzeyen, toplu tutuklamalar, işkence altında sorgulamalar ve toplu infazlar içeren devrimci bir terör başlattılar. Stalinist resmi tarih, İspanya Cumhuriyeti'nin yenilgisinden Leon Troçki ve yandaşlarını sorumlu tutarken, tarihçiler Donald Rayfield ve Ronald Radosh, suçu Joseph Stalin'in, İspanya'ya gönderdiği askeri danışmanların ve Stalin'in İspanyol yandaşlarının üzerine atmışlardır. Cumhuriyetçilere yönelik Stalinist Kızıl Terör ve önce Francisco Franco'yu yenmek yerine İspanya'yı Soğuk Savaş dönemi Sovyet Bloku'nun "halk demokrasileri" için bir prototip haline getirme kararı, Cumhuriyetçilerin sonunu hazırladı.
İspanya İç Savaşı sırasında POUM'un bir parçası olarak savaşan İngiliz sosyal demokrat George Orwell, Sovyetlerin Cumhuriyetçi kesime uyguladığı Tasfiyeyi anılarında Katalonya'ya Selam'da anlatmış ve faşizm ile otoriter sosyalizmin aynı madalyonun iki yüzü olduğunu savunmak için Bin Dokuz Yüz Seksen Dört ve Hayvan Çiftliği'ni yazmıştır. Tasfiyelere tanıklık eden eski Sovyet yanlısı Batılılar arasında John Dos Passos ve Arthur Koestler de benzer şekilde hayal kırıklığına uğradılar.
Son yıllarda, Kutsal Makam Kızıl Terör'ün yüzlerce kurbanını kutsadı (2007'deki tek bir törende 498 kişi kutsandı, bu Katolik Kilisesi tarihindeki en büyük kutsama sayısıydı).
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Unearthing Franco's Legacy, Julian Casanova, pp. 105-106, University of Notre Dame Press, 2010
- ^ Payne, Stanley G. A History of Spain and Portugal, Vol. 2, Ch. 26, p. 650 (Print Edition: University of Wisconsin Press, 1973) (Library of Iberian Resources Online, Accessed May 15, 2007)
- ^ (2006), The Battle For Spain; The Spanish Civil War 1936-1939, p. 81 Weidenfeld & Nicolson
- ^ Mary Vincent, The Splintering of Spain, pp. 70-71
- ^ a b Cueva 1998
- ^ Hilari Raguer, Gunpowder and Incense, p. 115
- ^ Raguer, p. 126
- ^ Beevor, Antony. The Battle for Spain; The Spanish Civil War 1936-1939. Penguin Books. 2006. London. p. 87
- ^ Unearthing Franco's Legacy, University of Notre Dame Press, p. 7
- ^ Redzioch, Wlodzimierz (interviewing historian Vicente Carcel Orti) The Martyrs of Spain's Civil War, Catholic Culture
- ^ "1984: George Orwell's road to dystopia". BBC News. 8 Şubat 2013. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021.
- ^ Orwell in Spain. Penguin Books. 2001. s. 6.
- ^ "498 Spanish Civil War martyrs beatified at Vatican City - Catholic Online". 17 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizil Teror Ispanyolca Terror Rojo tarihciler tarafindan 1936 dan Ispanya Ic Savasi nin sonuna kadar neredeyse tum sol gruplarin bazi kesimleri tarafindan islenen cesitli siddet eylemlerine verilen isimdir Mayis 1931 de Ispanya genelindeki Kilise mulklerine yonelik kundaklama saldirilari ve Cumhuriyetci Hukumet in klasik Katolik egitimine yonelik yasaktan asla taviz vermeme ve kati bir sekilde uygulama konusundaki kararliligi Ispanya da Katolik Kilisesi ne karsi dini zulum iceren siyasi bir katliam kampanyasinin baslangiciydi Cumhuriyetcilerin kontrolundeki hicbir bolge sistematik ve din karsiti siddetten kacamadi ancak bu siddet Bask Bolgesi nde asgari duzeydeydi Siddet 1936 Temmuz unda gerceklesen sagci askeri darbenin ardindan cogunlugu olusturan 6 832 Roma Katolik rahibi Ispanyol soylulari kucuk isletme sahipleri sanayiciler muhafazakar politikacilar ve sag egilimli partilerin veya Stalin karsiti Sol un bilinen veya suphelenilen destekcileri de dahil olmak uzere on binlerce kisinin oldurulmesinden ve manastirlara rahibe manastirlarina Katolik okullarina ve kiliselere yonelik tahribat ve kundaklama saldirilarindan olusuyordu Kizil Teror Terror RojoIspanya Ic Savasi nin bir parcasiCumhuriyetci bir infaz mangasi tarafindan yapilan Katolikligin kamusal varligina bir saldiri ornegi Agustos 1936BolgeIkinci Ispanya CumhuriyetiTarih1936 1939HedefKatolik Kilisesi MilliyetcilerSaldiri turuDin karsiti siddet Siyasi siddetOlu38 000 72 344IsleyenlerCumhuriyetciler Ikinci Ispanya Cumhuriyeti nde siyasal kutuplasma sureci coktan baslamisti Parti ici bolunmeler giderek keskinlesiyordu ve bir bireyin Katolikligi surdurup surdurmemesi partizan sadakatinin bir isareti olarak goruldu Kilise secimlerde kendisini asiri sola karsi koyan Muhafazakar ve asiri sag partilerle ozdeslestirmisti Siddet Temmuz 1936 daki basarisiz darbeden cok once yasanmis olsa da hemen sonrasinda Cumhuriyetci bolgedeki devrimcilerin dusman olarak tanimladigi herkese siddetli bir saldiri baslatildi isyanin basarisiz oldugu yerlerde sonraki birkac ay boyunca sadece bir rahip bir din adami veya sadece militan bir Hiristiyan ya da dindar bir orgutun uyesi olarak tanimlanmak bir kisinin yargilanmadan idam edilmesi icin yeterliydi Kizil Teror un bazi tahminleri 38 000 ile 72 344 can arasinda degisiyor Tarihci Julio de la Cueva Kilise nin korkunc bir zulum gormus olmasina ragmen olaylarin simdiye kadar sadece din bilginlerinin utanc verici tarafgirligiyle degil ayni zamanda cok sayida tarihci ve ani yazarinin utanc verici sessizligi veya hakli cikarma girisimleriyle karsilandigini yazdi Helen Graham gibi analistler Kizil ve Beyaz Terorleri birbirine baglayarak acimasiz siddet kulturunun gelismesine izin veren basarisiz sagci darbe oldugunu iddia ettiler Asil siddet eylemi diger bariscil siyasi evrim bicimlerini oldurmekti Diger tarihciler askeri ayaklanmadan cok once sistematik dini zulum ve devrimci terorun kanitlarini bulduklarini ve Ikinci Ispanya Cumhuriyeti nin destekcileri arasinda ve hatta anayasasi icinde dini hosgoruye karsi radikal ve antidemokratik bir muhalefet oldugunu ileri surduler Bu tutum ve politikalar o donemde Cumhuriyetci Miguel de Unamuno ve Jose Ortega y Gasset gibi isimlerden ve en sonunda Papa Pius XI in Dilectissima Nobis adli genelgesiyle sert elestirilere maruz kalmisti Kizil Teror ozellikle Ispanya Stalinist Ispanya Komunist Partisi nin POUM ve diger tum Trockistler ve anarsistleri yasadisi bir orgut ilan etmesinden sonra Cumhuriyetci kesim icindeki siyasi katliam cekismelerini de iceriyordu Stalinistler Komintern NKVD ve GRU nun yardimiyla 1937 de Sovyetler Birligi nde Uluslararasi Tugaylara ve diger tum Cumhuriyetci gruplara karsi ayni anda gerceklestirilen Tasfiye ye neredeyse tipatip benzeyen toplu tutuklamalar iskence altinda sorgulamalar ve toplu infazlar iceren devrimci bir teror baslattilar Stalinist resmi tarih Ispanya Cumhuriyeti nin yenilgisinden Leon Trocki ve yandaslarini sorumlu tutarken tarihciler Donald Rayfield ve Ronald Radosh sucu Joseph Stalin in Ispanya ya gonderdigi askeri danismanlarin ve Stalin in Ispanyol yandaslarinin uzerine atmislardir Cumhuriyetcilere yonelik Stalinist Kizil Teror ve once Francisco Franco yu yenmek yerine Ispanya yi Soguk Savas donemi Sovyet Bloku nun halk demokrasileri icin bir prototip haline getirme karari Cumhuriyetcilerin sonunu hazirladi Ispanya Ic Savasi sirasinda POUM un bir parcasi olarak savasan Ingiliz sosyal demokrat George Orwell Sovyetlerin Cumhuriyetci kesime uyguladigi Tasfiyeyi anilarinda Katalonya ya Selam da anlatmis ve fasizm ile otoriter sosyalizmin ayni madalyonun iki yuzu oldugunu savunmak icin Bin Dokuz Yuz Seksen Dort ve Hayvan Ciftligi ni yazmistir Tasfiyelere taniklik eden eski Sovyet yanlisi Batililar arasinda John Dos Passos ve Arthur Koestler de benzer sekilde hayal kirikligina ugradilar Son yillarda Kutsal Makam Kizil Teror un yuzlerce kurbanini kutsadi 2007 deki tek bir torende 498 kisi kutsandi bu Katolik Kilisesi tarihindeki en buyuk kutsama sayisiydi Ayrica bakinizIspanya Ic Savasi Beyaz Teror Ispanya Erich Mielke Kizil TerorKaynakca Unearthing Franco s Legacy Julian Casanova pp 105 106 University of Notre Dame Press 2010 0 268 03268 8 Payne Stanley G A History of Spain and Portugal Vol 2 Ch 26 p 650 Print Edition University of Wisconsin Press 1973 Library of Iberian Resources Online Accessed May 15 2007 2006 The Battle For Spain The Spanish Civil War 1936 1939 p 81 Weidenfeld amp Nicolson Mary Vincent The Splintering of Spain pp 70 71 a b Cueva 1998 Hilari Raguer Gunpowder and Incense p 115 Raguer p 126 Beevor Antony The Battle for Spain The Spanish Civil War 1936 1939 Penguin Books 2006 London p 87 Unearthing Franco s Legacy University of Notre Dame Press 0 268 03268 8 p 7 Redzioch Wlodzimierz interviewing historian Vicente Carcel Orti The Martyrs of Spain s Civil War Catholic Culture 1984 George Orwell s road to dystopia BBC News 8 Subat 2013 Erisim tarihi 27 Temmuz 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Orwell in Spain Penguin Books 2001 s 6 498 Spanish Civil War martyrs beatified at Vatican City Catholic Online 17 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2016