Orfeo (SV 318, "Orphée, Favola di Musica"), besteci Claudio Monteverdi tarafından hazırlanmış bir prolog ve 5 perdeden oluşan bir lirik operadır. Eserin librettosu Grek mitolojisinde bulunan Evridiki ve Orfe mitolojik öyküsünü baz alarak, şair Alessandro Striggio (1573-1630) tarafından yazılmıştır. Opera 24 Şubat 1607de Mantova'da "Palazzo Ducal (Duk'un Sarayi" da ilk defa sahnelenmiştir.
Orfeo Notaları başsayfası | |
Özgün isim | L'Orfeo. Favola in musica |
---|---|
Müzik | Claudio Monteverdi |
Libretto | Alessandro Striggio |
Gala | , 1607 |
İlk gösterim yeri | Palazzo Ducale, |
Oyuncular |
|
Konu özeti
- Mekân: Mantova ve civarı.
- Zaman: 17, yüzyıl
Prolog
Müzik bakırdan üflemeli çalgılar ve vurmalı çalgılar için çok dramatik bir toccata ile başlar. Günümüzdeki performanslar için ya seyirciler kısmında ya da orkestra şefinin girişini ilan eden bir parça olarak icra edilir. Sonra operanın devamında zaman zaman tekrarlanan kısa bir "ritornello" parçası başlar. Bu bitince "La Musica (Müziğin Ruhu)" gelir ve müziğin gücünü, özellikle müziği ile tanrıları bile usul tutmaya zorlayan Orfeo'nun müziğinin gücünü açıklar.
I. Perde
Orfe ile Euridice'nin düğünü kutlamaktadırlar. Orfe Rosa del Ciel (Göğün gülü) adlı aryasını söyler ve buna Euridice Io non diro qual sia (Ne olduğunu söyleyemiyeceğim) aryasıyla yanıt verir. Bu perde koronun Ecco Orfeo (Burada Orfe) adlı şarkısıyla sona erer.
II. Perde
Bu perde niflerin ve çobanların devam eden kutlama törenlerinde koro şarkıları ile başlar. Orfe son mısraı Sol per te, bella Euridice (Güzel Euridice, yalnız senin için olarak biten Vi ricorda, o boschi ombrosi (Hatırlıyorum o gölgeli koruyu) adlı aryayı söyler.
Bu sırada bir haberci girer. Orfe'ya gelen haber Euridice'nin bir "hain yılan" tarafından ısırılıp hemen öldüğüdür. Orfe Euridice'yi hayata geri getirmek için Hades'e inmeye karar verir. Bu kararını çok hissi bir parça olan önce bir resitatif iken sonra bir aryaya dönüşen Tu se' morta (Sen ölüsün) adlı şarkı ile açıklar ve bu şarkıda insan saadetinin ne kadar geçici kırılgan bir şey olduğunu bildirir. Bu çok hissi ve yaşlı kısımda üç defa koro (önce haberciyle, sonra çobanlarla Ahi caso acerbo, ahi fat'empio ecrüdele (Ay ne acı bir darbe bu; ah gaddar talih) adlı şarkıyı söylerler, Birinci söylenişte koronun yanıtı Non si fıdı üom mortale... (Ölümlü adam inanmamalı...). Perde Prolog'da çalınmış olan "ritornello"nun tekrarı ile sona erer.
III. Perde
Perde bakır üflemeli çalgılar için bir "sinfonia" ile açılır. Sperenza (Ümit) ile birlikte Orfe Hades (cehennem) kapısına gelirler ama Speranza buradan içeri giremez Lasciate ogni speranza, voi ch'entrat (İçeri giren kişi buradan sonra tüm ümidi geride bırak). Orfe tek başına girer ve mitik Hades'in kapı muhafızı Caronte ile karşılaşır ve onu güzel bir şarkı müziği ile kandırıp içeri girmeye izin vermesi için bir şarkı söyler (Possente spirto - Güçlü ruh). Fakat girme izini verilmez ve bu sefer lir çalarak şarkıyı soyler ve bu Caronte'nin güzel bir uykuya dalmasına neden olur. Hades'in kapısı böylece muhafızsız kalınca Orfe içeri girip, bu perde giriş "sinfonia"sı çalarken, Hades'e iner. O zaman bu perdede ilk defa koro görünüp Nulla impresa per uom si tenta invano (Bu adam için bu girişim boşa gidecektir) koro şarkısını söyler. Perde giriş senfonisinin daha süslü olarak çalınması ile sona erer.
IV. Perde
Bu perde için bir giriş parçası bulunmaz. Hades'te kraliçe olan "Proserpina" Orfe'nin müziğinden çok etkilenmiştir. Hades'in kralı olan Plutone'ye Euridice'yi Hades'ten bırakıp yeryüzüne göndermesi için yalvarır. Plutone bu yalvarmaya dayanamayıp Euridice'nin Hades'den ayrılmasına izin verir ama onun mutlak uyması gereken bir şart koşar. Bu şarta göre Euridice Orfe'yi takip ederek yeryüzüne çıkıp yeniden hayat kazanması için yol sırasında Orfeo'nun hiç arkasına bakmaması gerekmektedir. Koro Pietade, oggi, e Amore Trionfan ne l'Inferno (Şefkat ve aşk bugün cehennemde galip gelmiştir) şarkısına koyulur. Orfe Hades'den ayrılıp yeryüzüne çıkmak için, lirinin gucunu açıklayan Quai onor di te fia degno (Sana layık bir şeref ) şarkısını söyleyerek, yola koyulur. Önce Orfe Euridice'nin kendini takip ettiğinden şüphelenmez ama sonra birden bu hususta büyük bir şüpheye kapılıp omzunu çevirip geri bakar. Birden Euridice bir ruh gibi gözleri önünden kaybolur. Orfeo yalnız başına yeryüzüne döner. Koro E la virtute un raggio (Erdem bir işin gibi) adlı şarkıyı söyleyerek perde sona erer.
V. Perde
Bu perde için giriş Prolog'da bulunan "ritornello" melodisini tekrarlar. Orfe çok üzüntülü yas çekmektedir.
- Bu operanın ilk 1607 versiyonuna göre (antik Yunan efsanesine uyarak), Orfe Bacchante'lardan kaçmaya çalıştığını ama onlar tarafından yakalanarak parça parça edilip öldürülür.
- 1606 ve günümüzdeki oynanan versiyonuna göre Orfeo'nun babası olan tanrı Apollo gökten inerek oğlunu göklere çıkarır ve buradan sonsuzluğa kadar Euridice'nin yıldızlar arasında bulunan hayalini görmesini sağlar. Koro Vanne Orfeo, felice a pieno (Git Orfe kusursuz saadetle) adlı şarkıyla ve çok kivrak bir Moresko (Magribi) dansı ile sona erer.
Medya
"L'Orfeo Prolog'daki Tocatta:
Dipnotlar
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- İngilizce Wikipedia L'Orfeo maddesi17 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme:2.5.2010)
- Fransizca Wikipedia L'Orfeo maddesi4 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) (Erişme:2.5.2010)
- IMSLP Wiki L'Orfeo partisyon notalari29 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(Erişme:2.5.2010)
- Whenham, John. "L'Orfeo", L,Macy (ed) , grovemusic.com16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (abone olanlara acik).(İngilizce)(Erişme:2.5.2010)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orfeo SV 318 Orphee Favola di Musica besteci Claudio Monteverdi tarafindan hazirlanmis bir prolog ve 5 perdeden olusan bir lirik operadir Eserin librettosu Grek mitolojisinde bulunan Evridiki ve Orfe mitolojik oykusunu baz alarak sair Alessandro Striggio 1573 1630 tarafindan yazilmistir Opera 24 Subat 1607de Mantova da Palazzo Ducal Duk un Sarayi da ilk defa sahnelenmistir OrfeoOrfeo Notalari bassayfasiOzgun isimL Orfeo Favola in musicaMuzikClaudio MonteverdiLibrettoAlessandro StriggioGala 1607Ilk gosterim yeriPalazzo Ducale OyuncularLa Musica soprano Orfe kastrato tenor veya bariton Euridice Everdiki soprano Silvia Haberci soprano La Speranza soprano Caronte Bas profondo Proserpina soprano Pluto bas Ninf soprano Uc cehennem ruhu tenor tenor bas Coban I soprano Coban II tenor KoroKonu ozetiMekan Mantova ve civari Zaman 17 yuzyilProlog Muzik bakirdan uflemeli calgilar ve vurmali calgilar icin cok dramatik bir toccata ile baslar Gunumuzdeki performanslar icin ya seyirciler kisminda ya da orkestra sefinin girisini ilan eden bir parca olarak icra edilir Sonra operanin devaminda zaman zaman tekrarlanan kisa bir ritornello parcasi baslar Bu bitince La Musica Muzigin Ruhu gelir ve muzigin gucunu ozellikle muzigi ile tanrilari bile usul tutmaya zorlayan Orfeo nun muziginin gucunu aciklar I Perde Orfe ile Euridice nin dugunu kutlamaktadirlar Orfe Rosa del Ciel Gogun gulu adli aryasini soyler ve buna Euridice Io non diro qual sia Ne oldugunu soyleyemiyecegim aryasiyla yanit verir Bu perde koronun Ecco Orfeo Burada Orfe adli sarkisiyla sona erer II Perde Bu perde niflerin ve cobanlarin devam eden kutlama torenlerinde koro sarkilari ile baslar Orfe son misrai Sol per te bella Euridice Guzel Euridice yalniz senin icin olarak biten Vi ricorda o boschi ombrosi Hatirliyorum o golgeli koruyu adli aryayi soyler Bu sirada bir haberci girer Orfe ya gelen haber Euridice nin bir hain yilan tarafindan isirilip hemen oldugudur Orfe Euridice yi hayata geri getirmek icin Hades e inmeye karar verir Bu kararini cok hissi bir parca olan once bir resitatif iken sonra bir aryaya donusen Tu se morta Sen olusun adli sarki ile aciklar ve bu sarkida insan saadetinin ne kadar gecici kirilgan bir sey oldugunu bildirir Bu cok hissi ve yasli kisimda uc defa koro once haberciyle sonra cobanlarla Ahi caso acerbo ahi fat empio ecrudele Ay ne aci bir darbe bu ah gaddar talih adli sarkiyi soylerler Birinci soyleniste koronun yaniti Non si fidi uom mortale Olumlu adam inanmamali Perde Prolog da calinmis olan ritornello nun tekrari ile sona erer III Perde Perde bakir uflemeli calgilar icin bir sinfonia ile acilir Sperenza Umit ile birlikte Orfe Hades cehennem kapisina gelirler ama Speranza buradan iceri giremez Lasciate ogni speranza voi ch entrat Iceri giren kisi buradan sonra tum umidi geride birak Orfe tek basina girer ve mitik Hades in kapi muhafizi Caronte ile karsilasir ve onu guzel bir sarki muzigi ile kandirip iceri girmeye izin vermesi icin bir sarki soyler Possente spirto Guclu ruh Fakat girme izini verilmez ve bu sefer lir calarak sarkiyi soyler ve bu Caronte nin guzel bir uykuya dalmasina neden olur Hades in kapisi boylece muhafizsiz kalinca Orfe iceri girip bu perde giris sinfonia si calarken Hades e iner O zaman bu perdede ilk defa koro gorunup Nulla impresa per uom si tenta invano Bu adam icin bu girisim bosa gidecektir koro sarkisini soyler Perde giris senfonisinin daha suslu olarak calinmasi ile sona erer IV Perde Bu perde icin bir giris parcasi bulunmaz Hades te kralice olan Proserpina Orfe nin muziginden cok etkilenmistir Hades in krali olan Plutone ye Euridice yi Hades ten birakip yeryuzune gondermesi icin yalvarir Plutone bu yalvarmaya dayanamayip Euridice nin Hades den ayrilmasina izin verir ama onun mutlak uymasi gereken bir sart kosar Bu sarta gore Euridice Orfe yi takip ederek yeryuzune cikip yeniden hayat kazanmasi icin yol sirasinda Orfeo nun hic arkasina bakmamasi gerekmektedir Koro Pietade oggi e Amore Trionfan ne l Inferno Sefkat ve ask bugun cehennemde galip gelmistir sarkisina koyulur Orfe Hades den ayrilip yeryuzune cikmak icin lirinin gucunu aciklayan Quai onor di te fia degno Sana layik bir seref sarkisini soyleyerek yola koyulur Once Orfe Euridice nin kendini takip ettiginden suphelenmez ama sonra birden bu hususta buyuk bir supheye kapilip omzunu cevirip geri bakar Birden Euridice bir ruh gibi gozleri onunden kaybolur Orfeo yalniz basina yeryuzune doner Koro E la virtute un raggio Erdem bir isin gibi adli sarkiyi soyleyerek perde sona erer V PerdeBu perde icin giris Prolog da bulunan ritornello melodisini tekrarlar Orfe cok uzuntulu yas cekmektedir Bu operanin ilk 1607 versiyonuna gore antik Yunan efsanesine uyarak Orfe Bacchante lardan kacmaya calistigini ama onlar tarafindan yakalanarak parca parca edilip oldurulur 1606 ve gunumuzdeki oynanan versiyonuna gore Orfeo nun babasi olan tanri Apollo gokten inerek oglunu goklere cikarir ve buradan sonsuzluga kadar Euridice nin yildizlar arasinda bulunan hayalini gormesini saglar Koro Vanne Orfeo felice a pieno Git Orfe kusursuz saadetle adli sarkiyla ve cok kivrak bir Moresko Magribi dansi ile sona erer Medya L Orfeo Prolog daki Tocatta source source DipnotlarAyrica bakinizOrfe Evridiki Opera Claudio MonteverdiDis baglantilarIngilizce Wikipedia L Orfeo maddesi17 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Erisme 2 5 2010 Fransizca Wikipedia L Orfeo maddesi4 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Fransizca Erisme 2 5 2010 IMSLP Wiki L Orfeo partisyon notalari29 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisme 2 5 2010 Whenham John L Orfeo L Macy ed grovemusic com16 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde abone olanlara acik Ingilizce Erisme 2 5 2010