Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Süpürge, çoğunlukla süpürge otundan elde edilen çalılar ile yapılan, herhangi bir zemindeki istenmeyen maddeleri sürüklemek vasıtasıyla uzaklaştırmaya yarayan temizlik gereci. Günümüzde süpürmek amacıyla kullanılan elektrikli veya elektriksiz bazı diğer araç gereçler için de bu isim yaygın olarak kullanılır. Bu nedenle süpürge otundan yapılan süpürgeler için, zaman zaman ot süpürge ismi kullanılır. Evlerde süpürge yerine yaygın olarak kullanılan ilk alet, gırgırdı.
Köken bilimi
Süpürge, süpürmek kökünden gelen Türkçe bir sözcüktür.
Yapılışı
Esnaflar geçmişte "süpürgeciler hanı" denen hanlarda yoğunlaşan küçük dükkânlarda süpürge üretirlerdi. Tarladan toplanan süpürge telleri süpürge yapımına uygun uzunlukta kesilir. Tohumları ve yaprakları ayıklanıp demetler haline getirilerek üretici tarafından Borsada satışa çıkarılır. Üreticinin belirlediği fiyatlar üzerinden açık arttırma ile süpürge yapımcıları tarafından satın alınan süpürge telleri, yumuşak olması ve kükürtün kolay ıslanması için su ile ıslatılır. Islatılan teller küçük kapalı ve bir ocağı bulunan penceresiz bir odaya konarak kükürtle ağartılır. Ağartılan bu süpürge telleri "ayıklayıcı" diye anılan kişi tarafından bıçakla ayıklanır. Kalın, dolgun ve etli olanlar tepelik, ince ve cılız tellerde işlik olarak ayrılır. Kısa, kırık, koyu renkte düzgün olmayan teller ayıklanarak küçük el süpürgeleri ve top süpürge yapımında kullanılır. Teller "sarıcı" larca temizlenir. 4-9 ya da daha çoğu bir araya getirilip, yavru demetler yapılır. Bunların ikisi birleştirilir, pamuk ipliğiyle bağlanarak, süpürge taslağı oluşturulur.
Bağlayıcılarca bu taslağın sapına 4-5 tel yerleştirilerek, tepelik yapılır. "Ayakcak" denilen ayak mengenesinden yararlanılarak sap, üç ya da daha çok yerinden galvanize telle bağlanır. Süpürge taslağına "el mengenesi" (falaka) yardımıyla süpürge biçimi verilir. Tokmakla vurularak bu biçim pekiştirilir. Üç ya da daha çok yerinden çuvaldızla dikilir. Gelenek çevresinde, özellikle Edirne'de evlenme geleneklerinde önemli yer tutan ve sapına kabara denilen iri başlı özel bir çivi çakıldığında kullanan bayanın kız olduğunun göstergesi; evin kapısı dışına asıldığında ise burada evlenecek çağda kız bulunduğunu belirten simge olan ve aynalı şekliyle evlenen kızın çeyiz eşyaları arasında vazgeçilemez konumdaki süpürge, yukarıda sözü edilen işlemlerden sonra kullanıma sunulmak üzere satışa çıkarılır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- TDK Sözlük
- Emiroğlu, Kudret (2001). Gündelik Hayatımızın Tarihi, Dost Kitabevi, Ankara.
Dipnotlar
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Süpürge ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
 | Alet ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Supurge cogunlukla supurge otundan elde edilen calilar ile yapilan herhangi bir zemindeki istenmeyen maddeleri suruklemek vasitasiyla uzaklastirmaya yarayan temizlik gereci Gunumuzde supurmek amaciyla kullanilan elektrikli veya elektriksiz bazi diger arac gerecler icin de bu isim yaygin olarak kullanilir Bu nedenle supurge otundan yapilan supurgeler icin zaman zaman ot supurge ismi kullanilir Evlerde supurge yerine yaygin olarak kullanilan ilk alet girgirdi SupurgelerSiirt te satilan supurgelerSapli bir supurgeKoken bilimiSupurge supurmek kokunden gelen Turkce bir sozcuktur YapilisiEsnaflar gecmiste supurgeciler hani denen hanlarda yogunlasan kucuk dukkanlarda supurge uretirlerdi Tarladan toplanan supurge telleri supurge yapimina uygun uzunlukta kesilir Tohumlari ve yapraklari ayiklanip demetler haline getirilerek uretici tarafindan Borsada satisa cikarilir Ureticinin belirledigi fiyatlar uzerinden acik arttirma ile supurge yapimcilari tarafindan satin alinan supurge telleri yumusak olmasi ve kukurtun kolay islanmasi icin su ile islatilir Islatilan teller kucuk kapali ve bir ocagi bulunan penceresiz bir odaya konarak kukurtle agartilir Agartilan bu supurge telleri ayiklayici diye anilan kisi tarafindan bicakla ayiklanir Kalin dolgun ve etli olanlar tepelik ince ve ciliz tellerde islik olarak ayrilir Kisa kirik koyu renkte duzgun olmayan teller ayiklanarak kucuk el supurgeleri ve top supurge yapiminda kullanilir Teller sarici larca temizlenir 4 9 ya da daha cogu bir araya getirilip yavru demetler yapilir Bunlarin ikisi birlestirilir pamuk ipligiyle baglanarak supurge taslagi olusturulur Baglayicilarca bu taslagin sapina 4 5 tel yerlestirilerek tepelik yapilir Ayakcak denilen ayak mengenesinden yararlanilarak sap uc ya da daha cok yerinden galvanize telle baglanir Supurge taslagina el mengenesi falaka yardimiyla supurge bicimi verilir Tokmakla vurularak bu bicim pekistirilir Uc ya da daha cok yerinden cuvaldizla dikilir Gelenek cevresinde ozellikle Edirne de evlenme geleneklerinde onemli yer tutan ve sapina kabara denilen iri basli ozel bir civi cakildiginda kullanan bayanin kiz oldugunun gostergesi evin kapisi disina asildiginda ise burada evlenecek cagda kiz bulundugunu belirten simge olan ve aynali sekliyle evlenen kizin ceyiz esyalari arasinda vazgecilemez konumdaki supurge yukarida sozu edilen islemlerden sonra kullanima sunulmak uzere satisa cikarilir Ayrica bakinizElektrikli supurge Ucan Supurge Cadi supurgesi FircaKaynakcaTDK Sozluk Emiroglu Kudret 2001 Gundelik Hayatimizin Tarihi Dost Kitabevi Ankara ISBN 975 8457 66 7DipnotlarDis baglantilarWikimedia Commons ta Supurge ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Alet ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz