Damga, bir gönderi üzerindeki posta pulu veya bir antiye postaya verildiğinde onun kullanıldığını belli etmek ve bir daha kullanılmasına engel olmak amacı ile kullanılan bir posta işaretlemesidir. Günümüzde posta damgalarında, gönderildiği postahane ve tarih bulunmaktadır.
Sadece pulun yeniden kullanılmasını engellemek için yapılan posta işaretlemelerine "pulu iptal etmek" denilmektedir.
Tarihçe
Posta pulları 1840 yılında ilk çıkarıldığı zaman pulların görevlerini yerine getirdiğini açıkça belirtmek gerektiği ortaya çıktı.
Bu pulları iptal etme işlemi ilk başlarda kalemle yapılmakta idi, yani pul bir kalem ile karalanıyordu.Ancak posta gönderilerinin fazla olduğu merkezlerde o zaman kullanılan kalemler ile karalama işlemi zaman aldığı için kısa süre sonra damgalar kullanılmaya başlandı. Bu damgalar posta müdürleri veya yöneticileri tarafından mantardan ve el ile oyularak yapılmakta idi. Bugün bile makine tarafından atlanılan gönderiler kalem ile iptal edilebilmektedir, bu da pul koleksiyoncularının şikayetlerine neden olmaktadır.
Pulların yıkanıp tekrar kullanılmalarına engel olabilmek için pulun bir kısmını kazıyan veya bir parçasını kesen veya pulda delik açan cihazlar veya makineler tasarlayanlar da olmuştur.
Damga Çeşitleri
Damgalı pulların posta servisi sürecinde damgalananları, istek üzerine damgalanıp postadan geçmeyenlerinden daha değerli kabul edilmektedir. Ayrıca pul koleksiyoncuları hafif damgalı olanları ve damganın pul üzerinde okunabilecek şekilde vurulduğu pullar da tercih edilmektedir.
Hafif damgalı denince damganın pulun köşesinde veya küçük bir parçasında olduğu anlaşılmalıdır. Nadir ve özel bazı damgalarda ise damganın tamamının pul üzerinde olması durumundada pul daha yüksek değerlere ulaşır. Damganın tamamı pul üzerinde görülebildiği zaman, nerede ve ne zaman kullanıldığı rahatça anlaşılabilmektedir. Ülkeye ve döneme bağlı olarak damgalanma şekilleri büyük değişkenlikler göstermektedir.
Damgalama işlemi makine veya elle yapılmaktadır. El ile damgalama posta gönderisinin zarar görme olasılığı olduğunda veya istek üzerine yapılmaktadır.
Damgalarda ayrıca slogan ve reklamlar da olabilmektedir; bu uygulamalara flam denmektedir. Flam kullanımı da ülkeden ülkeye büyük farklar göstermektedir, Türkiye ve bazı diğer ülkelerde dönem dönem flamların el ile uygulandığı da görülmektedir. Günümüzde yoğun posta gönderisi olan kuruluşlar pul kullanmak yerine kendi reklam flamları olan makineler kullanmayı tercih etmektedirler.
bir pulun veya antiyenin çıktığı gün kullanılan hatıra özelliğine sahip bir damgadır, İlk uçuş damgası ise çoğunlukla bir havayolunun yeni bir hatta uçmaya başlaması bazen de belirli bir hatta yeni bir uçak modelinin devreye alınması hatırasına hazırlanan özel damgalardır, Türkiye'de ayrıca pul ile anılmasına imkân olmayan olaylar ve günler içinde Özel gün damgası kullanılmaktadır.
Ayrıca tren istasyonu (gar) damgaları, gezici tren damgaları, gezici gemi damgaları gibi ilgi çeken damgalar bulunmaktadır.
Resimli Damgalar
Gündelik kullanılanlar dışında resimli damgalar kullanımıda ilgi çekmektedir, adından anlaşılacağı gibi damgada bir yeri bir olayı gösteren görüntü veya resim bulunan damgalardır. Türkiye Cumhuriyeti posta idaresi tarafından belirli turistik yerlerde kullanılan posta damgaları vardır, bu turistik damgalar belirli günlerde değil bütün yıl boyunca posta gönderilerinde kullanılırlar. Pek çok ilk gün, özel gün ve ilk uçuş damgamızda resimli damga olarak nitelenebilir. Yurt dışında sıklıkla kullanılan dikdörtgen içinde yazılı slogan metni uygulaması Türkiye'de görülmez.
Dış bağlantılar
- The International Machine Cancel Society 4 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . website
- Silent Video (mpg) from 1903 of operation of Cancelling Machine 13 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Damga bir gonderi uzerindeki posta pulu veya bir antiye postaya verildiginde onun kullanildigini belli etmek ve bir daha kullanilmasina engel olmak amaci ile kullanilan bir posta isaretlemesidir Gunumuzde posta damgalarinda gonderildigi postahane ve tarih bulunmaktadir TBMM Makina Damgasi Sadece pulun yeniden kullanilmasini engellemek icin yapilan posta isaretlemelerine pulu iptal etmek denilmektedir TarihceA pen cancellation Posta pullari 1840 yilinda ilk cikarildigi zaman pullarin gorevlerini yerine getirdigini acikca belirtmek gerektigi ortaya cikti Bu pullari iptal etme islemi ilk baslarda kalemle yapilmakta idi yani pul bir kalem ile karalaniyordu Ancak posta gonderilerinin fazla oldugu merkezlerde o zaman kullanilan kalemler ile karalama islemi zaman aldigi icin kisa sure sonra damgalar kullanilmaya baslandi Bu damgalar posta mudurleri veya yoneticileri tarafindan mantardan ve el ile oyularak yapilmakta idi Bugun bile makine tarafindan atlanilan gonderiler kalem ile iptal edilebilmektedir bu da pul koleksiyoncularinin sikayetlerine neden olmaktadir Pullarin yikanip tekrar kullanilmalarina engel olabilmek icin pulun bir kismini kaziyan veya bir parcasini kesen veya pulda delik acan cihazlar veya makineler tasarlayanlar da olmustur Damga CesitleriDamgali pullarin posta servisi surecinde damgalananlari istek uzerine damgalanip postadan gecmeyenlerinden daha degerli kabul edilmektedir Ayrica pul koleksiyonculari hafif damgali olanlari ve damganin pul uzerinde okunabilecek sekilde vuruldugu pullar da tercih edilmektedir Hafif damgali denince damganin pulun kosesinde veya kucuk bir parcasinda oldugu anlasilmalidir Nadir ve ozel bazi damgalarda ise damganin tamaminin pul uzerinde olmasi durumundada pul daha yuksek degerlere ulasir Damganin tamami pul uzerinde gorulebildigi zaman nerede ve ne zaman kullanildigi rahatca anlasilabilmektedir Ulkeye ve doneme bagli olarak damgalanma sekilleri buyuk degiskenlikler gostermektedir Lufthansa ucak sirketi reklamli flam damga Damgalama islemi makine veya elle yapilmaktadir El ile damgalama posta gonderisinin zarar gorme olasiligi oldugunda veya istek uzerine yapilmaktadir Damgalarda ayrica slogan ve reklamlar da olabilmektedir bu uygulamalara flam denmektedir Flam kullanimi da ulkeden ulkeye buyuk farklar gostermektedir Turkiye ve bazi diger ulkelerde donem donem flamlarin el ile uygulandigi da gorulmektedir Gunumuzde yogun posta gonderisi olan kuruluslar pul kullanmak yerine kendi reklam flamlari olan makineler kullanmayi tercih etmektedirler bir pulun veya antiyenin ciktigi gun kullanilan hatira ozelligine sahip bir damgadir Ilk ucus damgasi ise cogunlukla bir havayolunun yeni bir hatta ucmaya baslamasi bazen de belirli bir hatta yeni bir ucak modelinin devreye alinmasi hatirasina hazirlanan ozel damgalardir Turkiye de ayrica pul ile anilmasina imkan olmayan olaylar ve gunler icinde Ozel gun damgasi kullanilmaktadir Ankara Istanbul Basel Ilk Ucus Damgasi Ayrica tren istasyonu gar damgalari gezici tren damgalari gezici gemi damgalari gibi ilgi ceken damgalar bulunmaktadir Resimli Damgalar Resimli turistik damga Ilginc bir uygulama Hindistanda gorulebilir Karnataka bolgesinde tarihi bir tapinagin onunde bulunan bir posta kutusuna atilan posta gonderilerine o kutuya ozel tapinagin resmi bulunan bir damga uygulanmaktadir Gundelik kullanilanlar disinda resimli damgalar kullanimida ilgi cekmektedir adindan anlasilacagi gibi damgada bir yeri bir olayi gosteren goruntu veya resim bulunan damgalardir Turkiye Cumhuriyeti posta idaresi tarafindan belirli turistik yerlerde kullanilan posta damgalari vardir bu turistik damgalar belirli gunlerde degil butun yil boyunca posta gonderilerinde kullanilirlar Pek cok ilk gun ozel gun ve ilk ucus damgamizda resimli damga olarak nitelenebilir Yurt disinda siklikla kullanilan dikdortgen icinde yazili slogan metni uygulamasi Turkiye de gorulmez Dis baglantilarThe International Machine Cancel Society 4 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde website Silent Video mpg from 1903 of operation of Cancelling Machine 13 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde