Yusufçuk, odonata takımına ait, kanatlarını dinlenmeleri sırasında yanlara açık olarak yatay tutmalarıyla kızböceklerinden ayrılan bir alt takımdır. Büyük birleşik gözleri, güçlü saydam kanatları, göz alıcı renkleri ve uzunca vücutlarıyla tanınırlar. Vücutları kuvvetli yapıda ve hiçbir zaman düz değildir. Hareketleri daha hızlı ve devamlıdır. yaparlar. Göller ve durgun sularda sıkça bulunurlar.
Yusufçuk | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sympetrum flaveolum | ||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Familyalar | ||||||||||||||||||
Aeshnidae- Asil Yusufçuklar |
Yusufçuklar genelde sivrisinekler, tatarcıklar, arılar ve kelebekler gibi diğer küçük böcekler ile beslenirler. Çoğu zaman göllerin, akarsuların ve su birikintilerinin olduğu bölgelerde görülürler, çünkü "nemf" diye adlandırılan larvaları suda doğarlar. İnsanları normal şartlarda ısırmaz ya da sokmazlar fakat karınlarndan tutulduğu takdirde kurtulmak için ısırmayı denerler. Sivrisinekler gibi bazı zararlı canlıları yiyerek popülasyonlarını dengede tutmaları bakımından oldukça önemlidirler. Bu nedenle Kuzey Amerika'da birçok yerde yusufçuklar "sivrisinek avcıları" olarak adlandırılırlar.
Köken bilimi
Yusufçuk adını, yüz güzelliği ve rengarenk kaftanı ile meşhur Yusuf peygamberden aldığı iddia edilir.
Yaşam döngüsü
Bir yusufçuk böceğinin yumurtadan ölümüne yaşam süresi 6 ay ile 7 yıl arasında değişebilir. Dişi yusufçuklar yumurtalarını su kenarlarına ya da su içindeli bitkilerin üzerlerine yumurtlarlar ya da uçarken suya serpiştirir. Yumurtadan çıkan ve "nemf" adı verilen yavru yusufçuklar yaşamlarının büyük bir bölümünü su altında geçirirler ve solungaç bezneri organları ile soluk alırlar. Genelde omurgasız hayvanları ve zaman zaman da iribaşlar ile balık yavrularını yakalayarak beslenirler. Çok hızlı hareket yeteneğine sahiptirler. Avlarını yakalayabilmek için diğer canlılarda rastlanmayan organlara sahiptirler.
Yusufçuklar suda gelişimlerini bir yıl içinde tamamlar ve sudan çıkarak uygun bir yere tırmanırlar. Derilerinin sırtları boyunca yarılmasını bekler ve bu işlemden sonra yarılan derinin içinden yetişkin yusufçuk çıkar. İlk anlarda küçük olan kanatları ve gövdeleri kısa sürede gelişir ve olması gereken boyutlarına ulaşır. Fakat renklerinin olması gereken parlaklık düzeyine ulaşması için saatler ya da günler geçmesi gerekebilir. Yetişkin yusufçuklar sadece uçarak avlanırlar, havadayken birçok uçan zararlıyı yerler. Yarım saat içinde kendi ağırlıklarına eşit oranda besin tüketebilmeleri mümkündür.
Özellikleri
Yusufçuklar genelde güneşli havalarda uçmayı tercih ederler. Görme duyuları çok gelişmiştir. Birbirlerine birleşmiş olan petekgözleri yaklaşık 1000 ayrı "göz"den oluşur. Görme algıları harekete çok duyarlıdır ve gördükleri her şeyi ağır çekimde algılarlar. Bu nedenle öldürme konusunda çok atik ve serttirler. Kanatları gövdelerinin üst kısımlarında bulunur ve genelde saydam iki çift kanatları olur. Bilinen 500 dolayında alt türü bulunur ve en çok tropik iklimde yaşarlar. Kimilerinin uçuş hızı saatte 95 kilometreyi bulabilir. Yusufçuk böceklerine Türkçede kız böceği, helikopter böceği de denildiği gibi gövdeleri ince olan türlere iğnecik de denir.
Bazı türler
Yusufçukların kuzey yarımkürede bulunabilen en yaygın kimi türleri şunlardır;
- Anax imperator
- Orthetrum coerulescens
- Orthetrum cancellatum
- Libellula lydia
- Aeshna mixta
- Aeshna caerulea
- Aeshna cyanea
- Aeshna isosceles
- Aeshna juncea
- Sympetrum fonscolombii
- Sympetrum striolatum
- Sympetrum vulgatum
- Sympetrum flaveolum
- Libellula depressa
- Libellula quadrimaculata
- Libellula fulva
- Anax junius
- Cordulia aenea
- Aeshna multicolor
- Orthemis ferruginea
- Libellula luctuosa
- Erythemis vesiculosa
- Anax longipes
- Celithemis fasciata
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Dragonfly ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Galeri
- Mavi Avustralya Yusufçuğu
- Bir bal arısını yiyen yusufçuk
- Çiftleşen yusufçuklar
- Yumurtlama aşaması
- Austrogomphus guerini
- Sympetrum rubicundulum
- Bitki üzerinde bir yusufçuk
- Yusufçuk larvaları
- Yusufçukların birleşik gözleri
- Phuket Adası'ndan bir yusufçuk
- Uçan bir yusufçuk
- Yusufçuğun gözleri
- Mavi Yusufçuk
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Dragonfly ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Tree of Life Odonata21 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Curlie'de Yusufçuk (DMOZ tabanlı)
- Dragonflies of North America - diagnostic photos and information 17 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Identification key to dragonflies found in Ireland17 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Photos of most British species 11 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dragonflies and Damselflies (Odonata) of the United States13 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- DragonflyIndia Group 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Photos of South African species 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Maps, photographs and additional information pertaining to the Odonata of North America 13 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kısa film, Emergence of a Dragonfly 13 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Asian Dragonfly 12 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yusufcuk odonata takimina ait kanatlarini dinlenmeleri sirasinda yanlara acik olarak yatay tutmalariyla kizboceklerinden ayrilan bir alt takimdir Buyuk birlesik gozleri guclu saydam kanatlari goz alici renkleri ve uzunca vucutlariyla taninirlar Vucutlari kuvvetli yapida ve hicbir zaman duz degildir Hareketleri daha hizli ve devamlidir yaparlar Goller ve durgun sularda sikca bulunurlar YusufcukSympetrum flaveolumBiyolojik siniflandirmaUst alem EukaryotaAlem AnimaliaAlt alem EumetazoaSube ArthropodaAlt sube HexapodaSinif InsectaUst takim EpiproctaTakim OdonataAlt takim AnisopteraFamilyalarAeshnidae Asil Yusufcuklar Austropetaliidae Cordulegastridae Dag Yusufcuklari Corduliidae Metalik Yusufcuklar Gomphidae Dere Yusufcuklari Libellulidae Gercek yusufcuklar Neopetaliidae Petaluridae Turler icin metne bakiniz Yusufcuklar genelde sivrisinekler tatarciklar arilar ve kelebekler gibi diger kucuk bocekler ile beslenirler Cogu zaman gollerin akarsularin ve su birikintilerinin oldugu bolgelerde gorulurler cunku nemf diye adlandirilan larvalari suda dogarlar Insanlari normal sartlarda isirmaz ya da sokmazlar fakat karinlarndan tutuldugu takdirde kurtulmak icin isirmayi denerler Sivrisinekler gibi bazi zararli canlilari yiyerek populasyonlarini dengede tutmalari bakimindan oldukca onemlidirler Bu nedenle Kuzey Amerika da bircok yerde yusufcuklar sivrisinek avcilari olarak adlandirilirlar Koken bilimiYusufcuk adini yuz guzelligi ve rengarenk kaftani ile meshur Yusuf peygamberden aldigi iddia edilir Yasam dongusuBir yusufcuk boceginin yumurtadan olumune yasam suresi 6 ay ile 7 yil arasinda degisebilir Disi yusufcuklar yumurtalarini su kenarlarina ya da su icindeli bitkilerin uzerlerine yumurtlarlar ya da ucarken suya serpistirir Yumurtadan cikan ve nemf adi verilen yavru yusufcuklar yasamlarinin buyuk bir bolumunu su altinda gecirirler ve solungac bezneri organlari ile soluk alirlar Genelde omurgasiz hayvanlari ve zaman zaman da iribaslar ile balik yavrularini yakalayarak beslenirler Cok hizli hareket yetenegine sahiptirler Avlarini yakalayabilmek icin diger canlilarda rastlanmayan organlara sahiptirler Yusufcuklar suda gelisimlerini bir yil icinde tamamlar ve sudan cikarak uygun bir yere tirmanirlar Derilerinin sirtlari boyunca yarilmasini bekler ve bu islemden sonra yarilan derinin icinden yetiskin yusufcuk cikar Ilk anlarda kucuk olan kanatlari ve govdeleri kisa surede gelisir ve olmasi gereken boyutlarina ulasir Fakat renklerinin olmasi gereken parlaklik duzeyine ulasmasi icin saatler ya da gunler gecmesi gerekebilir Yetiskin yusufcuklar sadece ucarak avlanirlar havadayken bircok ucan zararliyi yerler Yarim saat icinde kendi agirliklarina esit oranda besin tuketebilmeleri mumkundur OzellikleriBir yusufcugun yakin cekimden basi ve gozleri fotograf sirt kismindan ters olarak cekilmis Yusufcuklar genelde gunesli havalarda ucmayi tercih ederler Gorme duyulari cok gelismistir Birbirlerine birlesmis olan petekgozleri yaklasik 1000 ayri goz den olusur Gorme algilari harekete cok duyarlidir ve gordukleri her seyi agir cekimde algilarlar Bu nedenle oldurme konusunda cok atik ve serttirler Kanatlari govdelerinin ust kisimlarinda bulunur ve genelde saydam iki cift kanatlari olur Bilinen 500 dolayinda alt turu bulunur ve en cok tropik iklimde yasarlar Kimilerinin ucus hizi saatte 95 kilometreyi bulabilir Yusufcuk boceklerine Turkcede kiz bocegi helikopter bocegi de denildigi gibi govdeleri ince olan turlere ignecik de denir Bazi turlerVikitur de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur Yusufcuk Yusufcuklarin kuzey yarimkurede bulunabilen en yaygin kimi turleri sunlardir Ciftlesen bir yusufcuk cifti Cizgili sari avci Austrogomphus guerini Anax imperator Orthetrum coerulescens Orthetrum cancellatum Libellula lydia Aeshna mixta Aeshna caerulea Aeshna cyanea Aeshna isosceles Aeshna juncea Sympetrum fonscolombii Sympetrum striolatum Sympetrum vulgatum Sympetrum flaveolum Libellula depressa Libellula quadrimaculata Libellula fulva Anax junius Cordulia aenea Aeshna multicolor Orthemis ferruginea Libellula luctuosa Erythemis vesiculosa Anax longipes Celithemis fasciataAyrica bakinizWikimedia Commons ta Dragonfly ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir KizbocekleriGaleriMavi Avustralya Yusufcugu Bir bal arisini yiyen yusufcuk Ciftlesen yusufcuklar Yumurtlama asamasi Austrogomphus guerini Sympetrum rubicundulum Bitki uzerinde bir yusufcuk Yusufcuk larvalari Yusufcuklarin birlesik gozleri Phuket Adasi ndan bir yusufcuk Ucan bir yusufcuk Yusufcugun gozleri Mavi YusufcukKaynakca Hurriyet Gazetesi 10 03 2005 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2008 Temel Brittanica cilt 10 sayfa 240 Temel Brittanica cilt 10 sayfa 241Dis baglantilarWikimedia Commons ta Dragonfly ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Tree of Life Odonata21 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Curlie de Yusufcuk DMOZ tabanli Dragonflies of North America diagnostic photos and information 17 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Identification key to dragonflies found in Ireland17 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Photos of most British species 11 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dragonflies and Damselflies Odonata of the United States13 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde DragonflyIndia Group 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Photos of South African species 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Maps photographs and additional information pertaining to the Odonata of North America 13 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kisa film Emergence of a Dragonfly 13 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Asian Dragonfly 12 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde