Analoji ya da andırışma; iki farklı şey arasındaki benzerlik veya benzerliklerden hareket edilerek birincisi için dile getirilenlerin diğeri için de söz konusu olduğunu ifade etmektir (çıkarım). Astronomi, antropoloji, psikoloji gibi daha çok benzetmeler yoluyla sonuca gitmek zorunda kalınan bilgi dallarında kullanılan bir problem çözme/sonuca ulaşma yöntemidir. Ulaşılan sonuçlar, gözlem ve deneyle kanıtlanmadıkça ihtimaliyet düzeyinde kalır.
Analojide benzetme ilişkinin muhakeme edilmesini gerektiren analoji türüdür. Basit bir dille açıklamak gerekirse "a:b=c:d" ifadesinde belirtilen (kuş:tüy=köpek:?) ilişkinin kurulmasını gerektirir. Yapısal teoride benzerliğin kurulması benzerliğin anlaşılmasını sağlayan kurallarla ilgilidir. Temsil edilen bilginin sözdizimi kuralları bu kurallara bağlıdır. Soyutlanmış yüklemler yerine, üst düzey ilişkilerin kullanılarak yapıldığı planlamalar tercih edilir. Pragmatik teori ise analojiyi, amacı doğrultusunda ele alır. Amaç bilinmeyenin bilinenler ile benzeştirme yoluyla anlaşılır kılınmasıdır.
Pragmatik teoride ana etken bir kaynaktan hedefe doğru planlanırken bilginin amacı anlaşılır olmasıdır. Analoji farklı planlamalar gerektirebilir. Bu nedenle kaynak analogtan hedef analoga transfer edilen şeyin ne olduğu çeşitli faktörlerle belirlenir.
Örneğin deprem oluşumu yaydaki gerilimin boşalması ile şu şekilde anlatılır;
- Hedef kavramının tanıtılması (deprem)
- Benzer kavramın incelenmesi (ok ve yay)
- Hedef ve benzer kavram ile ilgili açıklayıcı tanımlamanın yapılması (toprak ve ip)
- Benzerliğin ayrıntısının çıkarılması (enerji)
- Sonucun çıkarılması (toprakta oluşan gerilim enerjisi
Analoji yapılırken benzerliğin uymayan yönünün belirtilmesi gereklidir.
Deprem - Ok/Yay
Fay hattı - Yay
Toprak - Yayın İpi
Gerilim Enerjisi - Ok
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023.
- ^ Mason, L. “Cognitive and Metacognitive aspects in Conceptual Change by analogy” Instructional Science. 1994. 22:157-187
- ^ Küçükturan, G. Vd. “Okul Öncesi dönem 6 Yaş Grubu Çocuklarına Depremin Oluşumu, Deprem-Fay ve Yer İlişkisinin Analoji Tekniği ile Öğretimi” Ulusal Fen Bilimleri Kongresi. 2000
Eğitim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Analoji ya da andirisma iki farkli sey arasindaki benzerlik veya benzerliklerden hareket edilerek birincisi icin dile getirilenlerin digeri icin de soz konusu oldugunu ifade etmektir cikarim Astronomi antropoloji psikoloji gibi daha cok benzetmeler yoluyla sonuca gitmek zorunda kalinan bilgi dallarinda kullanilan bir problem cozme sonuca ulasma yontemidir Ulasilan sonuclar gozlem ve deneyle kanitlanmadikca ihtimaliyet duzeyinde kalir Analojide benzetme iliskinin muhakeme edilmesini gerektiren analoji turudur Basit bir dille aciklamak gerekirse a b c d ifadesinde belirtilen kus tuy kopek iliskinin kurulmasini gerektirir Yapisal teoride benzerligin kurulmasi benzerligin anlasilmasini saglayan kurallarla ilgilidir Temsil edilen bilginin sozdizimi kurallari bu kurallara baglidir Soyutlanmis yuklemler yerine ust duzey iliskilerin kullanilarak yapildigi planlamalar tercih edilir Pragmatik teori ise analojiyi amaci dogrultusunda ele alir Amac bilinmeyenin bilinenler ile benzestirme yoluyla anlasilir kilinmasidir Pragmatik teoride ana etken bir kaynaktan hedefe dogru planlanirken bilginin amaci anlasilir olmasidir Analoji farkli planlamalar gerektirebilir Bu nedenle kaynak analogtan hedef analoga transfer edilen seyin ne oldugu cesitli faktorlerle belirlenir Ornegin deprem olusumu yaydaki gerilimin bosalmasi ile su sekilde anlatilir Hedef kavraminin tanitilmasi deprem Benzer kavramin incelenmesi ok ve yay Hedef ve benzer kavram ile ilgili aciklayici tanimlamanin yapilmasi toprak ve ip Benzerligin ayrintisinin cikarilmasi enerji Sonucun cikarilmasi toprakta olusan gerilim enerjisi Analoji yapilirken benzerligin uymayan yonunun belirtilmesi gereklidir Deprem Ok Yay Fay hatti Yay Toprak Yayin Ipi Gerilim Enerjisi OkKaynakca Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2023 Mason L Cognitive and Metacognitive aspects in Conceptual Change by analogy Instructional Science 1994 22 157 187 Kucukturan G Vd Okul Oncesi donem 6 Yas Grubu Cocuklarina Depremin Olusumu Deprem Fay ve Yer Iliskisinin Analoji Teknigi ile Ogretimi Ulusal Fen Bilimleri Kongresi 2000 Egitim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz