Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kara Resimler (İspanyolca Pinturas Negras), İspanyol ressam Goya'nın, Sağırın Beşi (Quinta del Sordo) adıyla bilinen evinin iki katındaki duvar sıvasına, dekorasyon amacıyla yağlı boya ile çizdiği 14 tablodan oluşan bir duvar resmi serisidir. Evi Şubat 1819'da satın alan Goya, resimleri 1819 ile 1824 arasında çizdi. 1873'te tuvale aktarılan resimler, Madrid'deki Prado Müzesi'nde muhafaza edilmektedir.
Çizildiklerinde, Goya tarafından isimlendirilmeyen resimler, 1838'de ressamın arkadaşı Antonio Brugada tarafından kataloglandı ve şu şekilde adlandırıldı:
- ya da Las Parcas
- (Dos viejos) ya da İhtiyar ve Keşiş (Un viejo y un fraile)
- (Dos viejos comiendo sopa)
- (Duelo a garrotazos) ya da Kavga (La riña)
- Cadı Ayini (El Aquelarre)
- (Hombres leyendo)
- (Judith y Holofernes)
- San Isidro Festivali (La romería de San Isidro)
- (Mujeres riendo)
- (Peregrinación a la fuente de San Isidro) ya da Santo Oficio Töreni (Procesión del Santo Oficio)
- Bir Köpek (Perro semihundido) ya da kısaca Köpek (El perro)
- Çocuklarını Yiyen Satürn (Saturno devorando a un hijo)
- (Visión fantástica) ya da Asmodea
1823'te VII. Fernando mutlak monarşisini yeniden elde edince, kendisine karşı gelmiş olan liberallere baskı uygulamaya başladı. Bu durumdan kaygı duyan Goya Madrid'i terk ettiğinde, evi ve eşyalarıyla birlikte resimler de oğlu Javier Goya'nın oldu. 19. yüzyılın sonuna kadar resimlerin varlığı pek bilinmiyordu (sadece Charles Yriarte gibi birkaç eleştirmen bazılarını betimlemişti). Resimler 1873'te, evin bulunduğu çiftlik yıkılmadan önce, Belçikalı bir banker olan Frederic Emile d'Erlanger'in isteği üzerine, Salvador Martinez Cubells tarafından tuvale aktarıldı. d'Erlanger resimleri 1878'deki Paris Uluslararası Fuarı'nda satmayı planlıyordu. Ancak 1876'da resimleri şu anda sergilenmekte oldukları Prado Müzesi'ne bağışladı.
Resimlerin özgün durumu
Goya, Manzanares yakınlarında, San Isidro Şapeli'nin ve çayırının tam karşısındaki bu evi Şubat 1819'da satın aldı. Muhtemelen bu evde, Leocadia Weiss ile dedikodulardan uzak bir yaşam sürmeyi planlıyordu, çünkü kadın o zamanlar Isidore Weiss ile evliydi. Ressam Leocadia ile bir ilişki yaşıyordu ve muhtemelen kadının gayrimeşru kızı olan Rosario'nun babasıydı. Goya, aynı yılın kasım ayında, (Goya atendido por el doctor Arrieta) isimli tablosunda sarsıcı bir şekilde tasvir ettiği ağır bir hastalık geçirdi. Dolayısıyla evdeki ilk duvar resimlerini 1819 yılının şubat ve kasım ayları arasında yapmıştı. Bu resimlerde, (örneğin ) kırsal alan manzaraları içindeki küçük insan figürleri vardı.
Aragon bölgesinin neşeli havasını yansıtan bu resimlerin üzerine, Goya'nın hastalığı ve o dönemde ortaya çıkan çalkantılı sonuçları sebebiyle daha karamsar resimler çizildi. Bozal'a göre ilk resimler de Goya'ya aittir ve sonraki resimlerde bunlardan parçalar kullanılmıştır. Glendinning ise, ressamın Quinta del Sordo'yu satın aldığında, evin duvarlarının zaten resimlenmiş olduğunu öne sürer. Her durumda, evdeki son resimlerin yapılış tarihi en erken 1820 olabilir. Eserlerin tamamlanışı ise 1823'ten sonraki bir tarihte gerçekleşmiş olamaz, çünkü Goya, 'nun düşüşünden sonra, kendisine yönelik saldırılardan kaygılanarak Bordeaux'ya gitmiş, çiftliği de oğlu Javier'e bırakmıştı.
Son zamanlarda ortaya atılan bir teoriye göre Kara Resimler, ressamın oğlu Javier Goya tarafından yapılmıştır. Ancak Goya'nın eserleri hakkında en geniş bilgiye sahip iki uzman olan Bozal ve Glendinning bu varsayımı reddeder, çünkü böylesine olağandışı bir gerçeğin, Goya'nın dönemdaşları tarafından biliniyor olması gerekirdi. Ayrıca Goya'nın tüm eserlerine baştan sona hakim olan resim tekniği, kaliteli fırça işçiliği, grotesk insan tipleri ve saplantılı temalar, Kara Resimler'de de görülür. Bu durum, resimlerin Javier tarafından çizildiği iddiasını çürütmektedir.
Antonio Brugada tarafından çıkarılan envanterde, alt katta yedi, üst katta sekiz resmin olduğundan behsedilmekteydi. Ancak Prado Müzesi'ne üst kattan da sadece yedi resim getirildi. Charles Yriarte 1867'de, bilinen on dört resimden başka, bir resmin daha mevcut olduğunu, ancak bu resmin, kendisi çiftliği ziyaret ettiğinde, Marqués de Salamanca'nın evine taşınmak üzere çoktan sökülmüş olduğunu yazmıştı. Çoğu eleştirmen bu kayıp resmin, boyutları ve teması uygun olduğu için, New York'taki Stanley Moss koleksiyonunda bulunan Manzara ve Kafalar (Cabezas en un paisaje) olduğunu düşünmektedir.
Resimlere ilişkin belirsiz bir başka nokta da, giriş kapısının üst tarafına çizilmiş olan 'ın alt katta mı üst katta mı yer aldığıdır. Bu ayrıntı haricinde, Quinta del Sordo'daki resimlerin dağılımı aşağıdaki şekildeydi:
- Alt kat: Burası dikdörtgen şeklinde tek odadan oluşuyordu. Odanın uzun duvarlarında, kenarlara yakın ikişer pencere vardı. Pencerelerin arasında iki büyük manzara resmi yer alıyordu: Odaya giren kişiye göre sağda San Isidro Festivali ve solda El Aquelarre. Girişin karşısındaki kısa duvarın ortasında bir pencere vardı. Pencerenin sağında , solunda Çocuklarını Yiyen Satürn yer alıyordu. Kapının iki yanında ise (Satürn'ün karşısında) ve (Judith'in karşısında) bulunmaktaydı.
- Üst kat: Alt kat ile aynı büyüklükteydi ama uzun duvarların ortasında tek pencere vardı. Bu iki pencerenin iki yanında birer resim bulunuyordu. Girişe göre sağdaki duvarın, girişe yakın tarafında , uzak tarafında vardı. Soldaki duvarda ise yakın tarafta , uzak tarafta yer alıyordu. Girişin karşısındaki kısa duvardaki tek pencerenin sağına , soluna çizilmişti. Girişin sağında Bir Köpek, solunda ise muhtemelen Manzara ve Kafalar vardı.
İki kapıdan birinin üstünde, Glendinning göre alt katta, bulunuyordu.
Resimlerin bu yerleşimi ve özgün durumu, yazılı anlatımların yanı sıra, evin yıkılması ihtimaline karşı 1863 ile 1873 yılları arasında Prado Müzesi tarafından J. Laurent'e çektirilen katalog fotoğrafları sayesinde bilinmektedir. Ayrıca resimler, kapılar, pencereler ve alçak tavan ile birlikte, alçıdan yapılmış klasik frizlerle çerçevelenmişti. Duvarlar, dönemin kraliyet ve burjuva evlerinde olduğu gibi, VII. Fernando'nun kurduğu Real Fábrica de Papel Pintado'da (Kraliyet Duvar Kağıdı İmalathanesi) üretilmiş kâğıtlarla kaplıydı. Alt kattaki duvar kâğıtlarında meyve motifleri, üst kattakilerde çapraz düzenlenmiş geometrik şekiller vardı. J. Laurent'in çektiği bu fotoğraflarda resimlerin tuvale aktarılmadan önceki durumu da görülebiliyordu. Örneğin El Aquelarre isimli resmin sağ tarafında bugün mevcut olmayan bir bölüm vardı.
 |  |
Analiz
1820'den itibaren Goya'ya, "Sublime Terrible (Yüce Kötü)" stiline dahil edilen bu tür çalışmaları sebebiyle dönemdaşları tarafından gittikçe daha fazla değer veriliyordu. Edmund Burke tarafından 1757'de yazılan A Philosophical Enquiry into the Ideas of the Beautiful and Sublime isimli kitapta öne sürülen bu kavram, on sekizinci yüzyılın ikinci yarısında tüm Avrupa'da yayılmıştı. Romantik anlayışa göre bir sanatçı için en saygın özellik özgünlüktü ve Felipe de Guevara gibi yazarlarda, doğaları gereği "daha önce hiç hayal edilmemiş korkunçluklar ve gözyaşları" ile dolu eserler üreten melankoliklerin eserlerine karşı bir beğeni oluşmaktaydı.
Eleştirmenler genel olarak, Kara Resimler'in çizilmesinin ardında sosyal ve psikolojik sebeplerin yattığını düşünmektedir. Özellikle kendinden genç bir kadın olan Leocadia Weiss ile olan ilişkisiyle birlikte ressamın fiziksel durumundaki kötüleşme, ardından 1819'da onu oldukça güçsüzleştiren ve ölümün eşiğine getiren hastalık, bu resimlerdeki renk ve konu seçiminin sebebi olarak görülmektedir.
Sosyolojik açıdan incelendiğinde Goya'nın resimleri, - tam olarak iyileştiğine dair bilgi olmasa da - hastalığından sonra, 1820'den itibaren çizdiğine dair işaretler vardır. Dinin hicvedilmesi (hacılar, dini törenler, engizisyon) ya da sivil kavgalar ('daki kavga, 'daki gizli toplantı, hatta Satürn'deki politik mesaj olan devletin kendi vatandaşlarını yemesi gibi), Fernando Riego'nun başkaldırısının ardından İspanya'da yaşanan istikrarsızlıkla uyumludur. Resimlerin yapılmış olduğu düşünülen dönem de, bu gelişmelerin yaşandığı 1820-1823 yıllarına denk düşer. Ayrıca bu resimlerdeki renkler ve konular ancak, mutlak monarşi sırasında uygulanan politik sansürün mevcut olmadığı bu karışıklık döneminde seçilebilmiş olmalıdır. Dahası, resimlerde betimlenen birçok karakter (keşişler, rahibeler, engizisyoncular) Fransız Devrimi'nin ideallerinden önceki, zamanı geçmiş bir dünyaya aittir.
Temalar
Bu yönde pek çok çalışma yapılmış olsa da, bu dekoratif serinin özgün anlamına dair yapısal bir yorum geliştirilememiştir. Kısmen asıl yerleşimin tam olarak bilinememesi, genel olarak ise her bir resmin tek tek anlamının muğlak ve belirsiz oluşu sebebiyle, serinin genel olarak neyi ifade etmeye çalıştığı halen çözülememiştir. Yine de dikkate değer birçok yorum mevcuttur.
Glendinning'e göre Goya, evini asillerin ve yüksek burjuvanın saraylarının dekorasyonuna uygun süslemiştir. Bu süsleme kuralları ile birlikte, alt katın yemek odası olduğu da dikkate alınırsa, buradaki resimlerin evin çevresiyle bir ilişkisi olmalıdır: manzara - ev Manzanares kıyısında ve San Isidro çayırının yanındaydı- ve natürmort görüntüleri ile odanın işlevine atıfta bulunan ziyafet resimleri. Aragon bölgesinin sanat anlayışında pek yeri olmasa da, Çocuklarını Yiyen Satürn ve Çorba İçen İki İhtiyar isimli resimlerde, kara mizah ve ironi yoluyla da olsa, yemek yeme eylemine gönderme yapılır. Ayrıca Judith Holofernes'i, bir ziyafete davet ettikten sonra öldürmüştür. Diğer resimler ise alışılmış pastoral manzaralar ve Madrid'in baş azizinin evin yakınlarındaki türbesi hakkındadır: San Isidro Festivali, El Aquelarre ve hatta resimde bulunan mezarlığın, evin yakınındaki şapelin mezarlığında benzemesi sebebiyle La Leocadia.
Başka bir bakış açısına göre, daha kötü aydınlatılmış olan alt katta genelde koyu arka plana sahip resimler bulunur (yas elbisesi içinde bir mezarlıkta görülen La Leocadia hariç). Bu resimlerde ölüm ve yaşlı adamlar fazlasıyla yer alır. Ayrıca hayatta kalmayı başaran (Leocadia) ve hatta erkekleri hadım eden (Judith) kadın figürleri Freudyen bir açıdan, cinsel çöküntüyü ifade edebilir. Çorba İçen İki İhtiyar ile İki İhtiyar resimleri, yaşlı Satürn ile birlikte, erkek figürü betimler. Zamanın da tanrısı olan Satürn, melankolik karakterin vücud bulmasını temsil eder ve antik zamanlarda kara safra olarak adlandırılan depresyon ile de ilişkilidir.
İkinci kattaki resimlere Glendinning'e göre gülme ve ağlama (hiciv ve trajedi), hava ve toprak elementleri arasında bir tezat hakimdir. Kapıdan girer girmez tam karşıda görülen Okuyan Adamlar, ciddi havasıyla Gülen Kadınlar'ın zıddını oluşturur. Bu iki resim, izleyiciyi diğer resimlerin karşıtlığına hazırlar. Átropos ve Fantastik Görü gibi mitolojik sahneler trajediyi içerirken, San Isidro Kaynağına Hac hicvi bir sahneyi betimler. Bir başka zıtlık da, ilk iki tabloda insan figürlerinin havada asılı gibi durmalarına karşın, Sopalı Kavga ve San Isidro Kaynağına Hac resimlerinde yere veya toprağa batmış gibi görünmeleridir. Ancak bu hipotezlerin hiçbiri, bu resim setinin asıl temasını tam anlamıyla ortaya koymamaktadır.
Stil
Tüm resimlerde mevcut olan belki de tek ortak nokta ressamın kullandığı stildir. Tablolardaki kompozisyon, döneme göre oldukça yenilikçidir. Resimlerdeki insan figürleri kenarlara ötelenmiş gibidir. Manzara ve Kafalar bu durumun en uç örneğidir. Resmin sağ alt köşesine yığılmış dört ya da beş kafa, çerçeveden dışarı çıkacak gibi gözükmektedir. Resimlerdeki bu dengesizlik, daha modern eserlerde görülen bir kompozisyon özelliğinin örneğidir. San Isidro Festivali'nde sola, San Isidro Kaynağına Hac'da sağa toplanmış olan ana grup, yine dengesiz bir dağılım oluşturur. Bir Köpek'te de tablonun büyük bölümü dikey bir boşluktan ibarettir, aşağıdaki eğimli bölge ve köpeğin kafası için çok az yer bırakılmıştır. Figürlerin kompozisyonun bir tarafında toplanışı Átropos ve Fantastik Görü ile El Aquelarre'nin özgün halinde de görülür. Sonuncudaki bu özellik, Martínez Cubells'in kardeşlerinin yaptığı restorasyon sırasında ortadan kalkmıştır.
Kara Resimler'deki sahnelerin çoğu, ışığın olmadığı, günün sonunda havanın karardığı zamanlara ait gece görüntüleridir. San Isidro Festivali, El Aquelarre ve San Isidro Kaynağına Hac (günbatımına doğru ilerleyen bir öğleden sonra) resimlerinde görülen bu durum ile, ışığın ölümüyle ilişkili olarak arka plandaki karanlığa vurgu yapılmıştır. Böylece resimlerde kötümser bir hava, muazzam bir görüntü ve gerçekdışı mekânların gizemi ortaya çıkmıştır.
Resimlerdeki karakter grupları düşünceli ya da şaşkın haldedir. Şaşkın gözüken karakterler, gözleri kocaman açılmış, gözbebekleri gözlerinin beyazıyla çevrelenmiş, ağızları açık şekilde, bir karikatüre ya da grotesk hayvana ait olabilecek bir yüz ifadesiyle betimlenmiştir. Karakterler, akademik standartlarda reddedilmiş şekilde kötü kişisel özelliklere sahiptir. Resimler çirkin ve kötü olanı betimler, güzellik artık sanatın temel konusu değildir. Bunun yerini, acıma duygusu ve insan hayatının tüm yönlerini, en tatsız olanları dahi dışarıda bırakmadan anlatma çabası almıştır. Bozal'a göre bu ev "dünyevi bir Sistine Şapeli" olarak değerlendirilebilir; burada güzelliğin ve kurtuluşun yerini sağduyu ile yalnızlık, yaşlılık ve ölüm bilinci almıştır.
Tüm resimlere aşıboyası, altın ve toprak renkleriyle birlikte gri ve siyah hakimdir. Giysilerde kontrast olarak beyaz, gökyüzü bölümlerinde mavi, manzara resimlerinde nadir ve aralara dağıtılmış olarak yeşil kullanılmıştır.
Tüm bu özellikler, 20. yüzyılda ortaya çıkacak olan dışavurumculuk akımının karakteristik özelliklerinin habercisidir. Goya'nın eserlerinin modern resmi etkilediğine dair görüşlerin temelinde de, resimlerin bu öncül özelliği vardır. Goya'nın, devrimci ve yenilikçi özelliklere sahip bu seriyle, resim sanatında dönemine göre daha ileride olduğu söylenebilir.
| Wikimedia Commons'ta Kara Resimler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Notlar
- ^ Türkçe isim: Goya. Boyut Yayın Grubu. 2009. s. 15. .
- ^ Resimlerin isimlendirilmesine dair farklı öneriler mevcuttur. Ancak bunların ilki, ressamın ölümünün ardından mallarının envanterini çıkaran Antonio Brugada tarafından önerilmişti. Bu çalışma sırasında Brugada, her resim için birkaç isim önermişti. Daha sonra eleştirmenler tarafından bu isimlerin bazıları geliştirildi ya da değiştirildi. Museo del Prado, çevrimiçi eğitim sayfası 11 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Charles Yriarte, Goya, sa vie, son oeuvre (1867).
- ^
“ Museo del Prado'nun restoratörü ve Real Academia de Bellas Artes de San Fernando'nun akademik üyesi olan Salvador Martinez Cubells (1842 - 1914) 1873'te, o sırada Frédéric Emile Baron d'Erlanger'e (1832 - 1911) ait olan evdeki resimleri tuvale aktardı. Martinez Cubells bu çalışmayı kardeşleri Enrique ve Francisco ile birlikte gerçekleştirdi. (...) „ —Valeriano Bozal, Francisco Goya, vida y obra, (2 cilt) Madrid, Tf. Editores, 2005, cilt 2, sayfa 247, .
- ^ Valeriano Bozal (2005), cilt. 2, sayfa 248-249.
- ^ a b Glendinning (1993), sayfa 116.
- ^ . 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2008.
- ^ Evin çevrimiçi sanal rekonstrüksiyonu için: artarchive.com 1 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve theartwolf.com 5 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kara Resimler Ispanyolca Pinturas Negras Ispanyol ressam Goya nin Sagirin Besi Quinta del Sordo adiyla bilinen evinin iki katindaki duvar sivasina dekorasyon amaciyla yagli boya ile cizdigi 14 tablodan olusan bir duvar resmi serisidir Evi Subat 1819 da satin alan Goya resimleri 1819 ile 1824 arasinda cizdi 1873 te tuvale aktarilan resimler Madrid deki Prado Muzesi nde muhafaza edilmektedir Cocuklarini Yiyen Saturn Saturno devorando a un hijo Cizildiklerinde Goya tarafindan isimlendirilmeyen resimler 1838 de ressamin arkadasi Antonio Brugada tarafindan kataloglandi ve su sekilde adlandirildi ya da Las Parcas Dos viejos ya da Ihtiyar ve Kesis Un viejo y un fraile Dos viejos comiendo sopa Duelo a garrotazos ya da Kavga La rina Cadi Ayini El Aquelarre Hombres leyendo Judith y Holofernes San Isidro Festivali La romeria de San Isidro Mujeres riendo Peregrinacion a la fuente de San Isidro ya da Santo Oficio Toreni Procesion del Santo Oficio Bir Kopek Perro semihundido ya da kisaca Kopek El perro Cocuklarini Yiyen Saturn Saturno devorando a un hijo Vision fantastica ya da Asmodea 1823 te VII Fernando mutlak monarsisini yeniden elde edince kendisine karsi gelmis olan liberallere baski uygulamaya basladi Bu durumdan kaygi duyan Goya Madrid i terk ettiginde evi ve esyalariyla birlikte resimler de oglu Javier Goya nin oldu 19 yuzyilin sonuna kadar resimlerin varligi pek bilinmiyordu sadece Charles Yriarte gibi birkac elestirmen bazilarini betimlemisti Resimler 1873 te evin bulundugu ciftlik yikilmadan once Belcikali bir banker olan Frederic Emile d Erlanger in istegi uzerine Salvador Martinez Cubells tarafindan tuvale aktarildi d Erlanger resimleri 1878 deki Paris Uluslararasi Fuari nda satmayi planliyordu Ancak 1876 da resimleri su anda sergilenmekte olduklari Prado Muzesi ne bagisladi Resimlerin ozgun durumu Duelo a garrotazos Goya Manzanares yakinlarinda San Isidro Sapeli nin ve cayirinin tam karsisindaki bu evi Subat 1819 da satin aldi Muhtemelen bu evde Leocadia Weiss ile dedikodulardan uzak bir yasam surmeyi planliyordu cunku kadin o zamanlar Isidore Weiss ile evliydi Ressam Leocadia ile bir iliski yasiyordu ve muhtemelen kadinin gayrimesru kizi olan Rosario nun babasiydi Goya ayni yilin kasim ayinda Goya atendido por el doctor Arrieta isimli tablosunda sarsici bir sekilde tasvir ettigi agir bir hastalik gecirdi Dolayisiyla evdeki ilk duvar resimlerini 1819 yilinin subat ve kasim aylari arasinda yapmisti Bu resimlerde ornegin kirsal alan manzaralari icindeki kucuk insan figurleri vardi Manzara ve Kafalar Cabezas en un paisaje muhtemelen o zamanlar kayip olan on besinci kara resimdir ve New York taki Stanley Moss koleksiyonunda saklanmaktadir Aragon bolgesinin neseli havasini yansitan bu resimlerin uzerine Goya nin hastaligi ve o donemde ortaya cikan calkantili sonuclari sebebiyle daha karamsar resimler cizildi Bozal a gore ilk resimler de Goya ya aittir ve sonraki resimlerde bunlardan parcalar kullanilmistir Glendinning ise ressamin Quinta del Sordo yu satin aldiginda evin duvarlarinin zaten resimlenmis oldugunu one surer Her durumda evdeki son resimlerin yapilis tarihi en erken 1820 olabilir Eserlerin tamamlanisi ise 1823 ten sonraki bir tarihte gerceklesmis olamaz cunku Goya nun dususunden sonra kendisine yonelik saldirilardan kaygilanarak Bordeaux ya gitmis ciftligi de oglu Javier e birakmisti Son zamanlarda ortaya atilan bir teoriye gore Kara Resimler ressamin oglu Javier Goya tarafindan yapilmistir Ancak Goya nin eserleri hakkinda en genis bilgiye sahip iki uzman olan Bozal ve Glendinning bu varsayimi reddeder cunku boylesine olagandisi bir gercegin Goya nin donemdaslari tarafindan biliniyor olmasi gerekirdi Ayrica Goya nin tum eserlerine bastan sona hakim olan resim teknigi kaliteli firca isciligi grotesk insan tipleri ve saplantili temalar Kara Resimler de de gorulur Bu durum resimlerin Javier tarafindan cizildigi iddiasini curutmektedir Antonio Brugada tarafindan cikarilan envanterde alt katta yedi ust katta sekiz resmin oldugundan behsedilmekteydi Ancak Prado Muzesi ne ust kattan da sadece yedi resim getirildi Charles Yriarte 1867 de bilinen on dort resimden baska bir resmin daha mevcut oldugunu ancak bu resmin kendisi ciftligi ziyaret ettiginde Marques de Salamanca nin evine tasinmak uzere coktan sokulmus oldugunu yazmisti Cogu elestirmen bu kayip resmin boyutlari ve temasi uygun oldugu icin New York taki Stanley Moss koleksiyonunda bulunan Manzara ve Kafalar Cabezas en un paisaje oldugunu dusunmektedir Resimlere iliskin belirsiz bir baska nokta da giris kapisinin ust tarafina cizilmis olan in alt katta mi ust katta mi yer aldigidir Bu ayrinti haricinde Quinta del Sordo daki resimlerin dagilimi asagidaki sekildeydi Kara Resimler in Quinta del Sordo daki ozgun yerlesimini gosteren diyagramAlt kat Burasi dikdortgen seklinde tek odadan olusuyordu Odanin uzun duvarlarinda kenarlara yakin ikiser pencere vardi Pencerelerin arasinda iki buyuk manzara resmi yer aliyordu Odaya giren kisiye gore sagda San Isidro Festivali ve solda El Aquelarre Girisin karsisindaki kisa duvarin ortasinda bir pencere vardi Pencerenin saginda solunda Cocuklarini Yiyen Saturn yer aliyordu Kapinin iki yaninda ise Saturn un karsisinda ve Judith in karsisinda bulunmaktaydi Ust kat Alt kat ile ayni buyuklukteydi ama uzun duvarlarin ortasinda tek pencere vardi Bu iki pencerenin iki yaninda birer resim bulunuyordu Girise gore sagdaki duvarin girise yakin tarafinda uzak tarafinda vardi Soldaki duvarda ise yakin tarafta uzak tarafta yer aliyordu Girisin karsisindaki kisa duvardaki tek pencerenin sagina soluna cizilmisti Girisin saginda Bir Kopek solunda ise muhtemelen Manzara ve Kafalar vardi Iki kapidan birinin ustunde Glendinning gore alt katta bulunuyordu Resimlerin bu yerlesimi ve ozgun durumu yazili anlatimlarin yani sira evin yikilmasi ihtimaline karsi 1863 ile 1873 yillari arasinda Prado Muzesi tarafindan J Laurent e cektirilen katalog fotograflari sayesinde bilinmektedir Ayrica resimler kapilar pencereler ve alcak tavan ile birlikte alcidan yapilmis klasik frizlerle cercevelenmisti Duvarlar donemin kraliyet ve burjuva evlerinde oldugu gibi VII Fernando nun kurdugu Real Fabrica de Papel Pintado da Kraliyet Duvar Kagidi Imalathanesi uretilmis kagitlarla kapliydi Alt kattaki duvar kagitlarinda meyve motifleri ust kattakilerde capraz duzenlenmis geometrik sekiller vardi J Laurent in cektigi bu fotograflarda resimlerin tuvale aktarilmadan onceki durumu da gorulebiliyordu Ornegin El Aquelarre isimli resmin sag tarafinda bugun mevcut olmayan bir bolum vardi El Aquelarre nin J Laurent tarafindan cekilen fotografi 1874 Resmin simdiki durumuAnaliz Tablo sirasindaki gizli toplantilardan birini betimler 1820 den itibaren Goya ya Sublime Terrible Yuce Kotu stiline dahil edilen bu tur calismalari sebebiyle donemdaslari tarafindan gittikce daha fazla deger veriliyordu Edmund Burke tarafindan 1757 de yazilan A Philosophical Enquiry into the Ideas of the Beautiful and Sublime isimli kitapta one surulen bu kavram on sekizinci yuzyilin ikinci yarisinda tum Avrupa da yayilmisti Romantik anlayisa gore bir sanatci icin en saygin ozellik ozgunluktu ve Felipe de Guevara gibi yazarlarda dogalari geregi daha once hic hayal edilmemis korkuncluklar ve gozyaslari ile dolu eserler ureten melankoliklerin eserlerine karsi bir begeni olusmaktaydi Elestirmenler genel olarak Kara Resimler in cizilmesinin ardinda sosyal ve psikolojik sebeplerin yattigini dusunmektedir Ozellikle kendinden genc bir kadin olan Leocadia Weiss ile olan iliskisiyle birlikte ressamin fiziksel durumundaki kotulesme ardindan 1819 da onu oldukca gucsuzlestiren ve olumun esigine getiren hastalik bu resimlerdeki renk ve konu seciminin sebebi olarak gorulmektedir Sosyolojik acidan incelendiginde Goya nin resimleri tam olarak iyilestigine dair bilgi olmasa da hastaligindan sonra 1820 den itibaren cizdigine dair isaretler vardir Dinin hicvedilmesi hacilar dini torenler engizisyon ya da sivil kavgalar daki kavga daki gizli toplanti hatta Saturn deki politik mesaj olan devletin kendi vatandaslarini yemesi gibi Fernando Riego nun baskaldirisinin ardindan Ispanya da yasanan istikrarsizlikla uyumludur Resimlerin yapilmis oldugu dusunulen donem de bu gelismelerin yasandigi 1820 1823 yillarina denk duser Ayrica bu resimlerdeki renkler ve konular ancak mutlak monarsi sirasinda uygulanan politik sansurun mevcut olmadigi bu karisiklik doneminde secilebilmis olmalidir Dahasi resimlerde betimlenen bircok karakter kesisler rahibeler engizisyoncular Fransiz Devrimi nin ideallerinden onceki zamani gecmis bir dunyaya aittir Temalar Bu yonde pek cok calisma yapilmis olsa da bu dekoratif serinin ozgun anlamina dair yapisal bir yorum gelistirilememistir Kismen asil yerlesimin tam olarak bilinememesi genel olarak ise her bir resmin tek tek anlaminin muglak ve belirsiz olusu sebebiyle serinin genel olarak neyi ifade etmeye calistigi halen cozulememistir Yine de dikkate deger bircok yorum mevcuttur te guclu ve olgun bir adamin hadim edilmesi betimlenir Resmi Goya ile Leocadia Weiss arasindaki cinsel hayatin bir sembolu olarak gormek mumkundur Glendinning e gore Goya evini asillerin ve yuksek burjuvanin saraylarinin dekorasyonuna uygun suslemistir Bu susleme kurallari ile birlikte alt katin yemek odasi oldugu da dikkate alinirsa buradaki resimlerin evin cevresiyle bir iliskisi olmalidir manzara ev Manzanares kiyisinda ve San Isidro cayirinin yanindaydi ve naturmort goruntuleri ile odanin islevine atifta bulunan ziyafet resimleri Aragon bolgesinin sanat anlayisinda pek yeri olmasa da Cocuklarini Yiyen Saturn ve Corba Icen Iki Ihtiyar isimli resimlerde kara mizah ve ironi yoluyla da olsa yemek yeme eylemine gonderme yapilir Ayrica Judith Holofernes i bir ziyafete davet ettikten sonra oldurmustur Diger resimler ise alisilmis pastoral manzaralar ve Madrid in bas azizinin evin yakinlarindaki turbesi hakkindadir San Isidro Festivali El Aquelarre ve hatta resimde bulunan mezarligin evin yakinindaki sapelin mezarliginda benzemesi sebebiyle La Leocadia Baska bir bakis acisina gore daha kotu aydinlatilmis olan alt katta genelde koyu arka plana sahip resimler bulunur yas elbisesi icinde bir mezarlikta gorulen La Leocadia haric Bu resimlerde olum ve yasli adamlar fazlasiyla yer alir Ayrica hayatta kalmayi basaran Leocadia ve hatta erkekleri hadim eden Judith kadin figurleri Freudyen bir acidan cinsel cokuntuyu ifade edebilir Corba Icen Iki Ihtiyar ile Iki Ihtiyar resimleri yasli Saturn ile birlikte erkek figuru betimler Zamanin da tanrisi olan Saturn melankolik karakterin vucud bulmasini temsil eder ve antik zamanlarda kara safra olarak adlandirilan depresyon ile de iliskilidir Ikinci kattaki resimlere Glendinning e gore gulme ve aglama hiciv ve trajedi hava ve toprak elementleri arasinda bir tezat hakimdir Kapidan girer girmez tam karsida gorulen Okuyan Adamlar ciddi havasiyla Gulen Kadinlar in ziddini olusturur Bu iki resim izleyiciyi diger resimlerin karsitligina hazirlar Atropos ve Fantastik Goru gibi mitolojik sahneler trajediyi icerirken San Isidro Kaynagina Hac hicvi bir sahneyi betimler Bir baska zitlik da ilk iki tabloda insan figurlerinin havada asili gibi durmalarina karsin Sopali Kavga ve San Isidro Kaynagina Hac resimlerinde yere veya topraga batmis gibi gorunmeleridir Ancak bu hipotezlerin hicbiri bu resim setinin asil temasini tam anlamiyla ortaya koymamaktadir Stil Tum resimlerde mevcut olan belki de tek ortak nokta ressamin kullandigi stildir Tablolardaki kompozisyon doneme gore oldukca yenilikcidir Resimlerdeki insan figurleri kenarlara otelenmis gibidir Manzara ve Kafalar bu durumun en uc ornegidir Resmin sag alt kosesine yigilmis dort ya da bes kafa cerceveden disari cikacak gibi gozukmektedir Resimlerdeki bu dengesizlik daha modern eserlerde gorulen bir kompozisyon ozelliginin ornegidir San Isidro Festivali nde sola San Isidro Kaynagina Hac da saga toplanmis olan ana grup yine dengesiz bir dagilim olusturur Bir Kopek te de tablonun buyuk bolumu dikey bir bosluktan ibarettir asagidaki egimli bolge ve kopegin kafasi icin cok az yer birakilmistir Figurlerin kompozisyonun bir tarafinda toplanisi Atropos ve Fantastik Goru ile El Aquelarre nin ozgun halinde de gorulur Sonuncudaki bu ozellik Martinez Cubells in kardeslerinin yaptigi restorasyon sirasinda ortadan kalkmistir San Isidro Festivali nde Kara Resimler in tamaminda mevcut olan stil ozellikleri gorulebilir Kara Resimler deki sahnelerin cogu isigin olmadigi gunun sonunda havanin karardigi zamanlara ait gece goruntuleridir San Isidro Festivali El Aquelarre ve San Isidro Kaynagina Hac gunbatimina dogru ilerleyen bir ogleden sonra resimlerinde gorulen bu durum ile isigin olumuyle iliskili olarak arka plandaki karanliga vurgu yapilmistir Boylece resimlerde kotumser bir hava muazzam bir goruntu ve gercekdisi mekanlarin gizemi ortaya cikmistir Resimlerdeki karakter gruplari dusunceli ya da saskin haldedir Saskin gozuken karakterler gozleri kocaman acilmis gozbebekleri gozlerinin beyaziyla cevrelenmis agizlari acik sekilde bir karikature ya da grotesk hayvana ait olabilecek bir yuz ifadesiyle betimlenmistir Karakterler akademik standartlarda reddedilmis sekilde kotu kisisel ozelliklere sahiptir Resimler cirkin ve kotu olani betimler guzellik artik sanatin temel konusu degildir Bunun yerini acima duygusu ve insan hayatinin tum yonlerini en tatsiz olanlari dahi disarida birakmadan anlatma cabasi almistir Bozal a gore bu ev dunyevi bir Sistine Sapeli olarak degerlendirilebilir burada guzelligin ve kurtulusun yerini sagduyu ile yalnizlik yaslilik ve olum bilinci almistir Tum resimlere asiboyasi altin ve toprak renkleriyle birlikte gri ve siyah hakimdir Giysilerde kontrast olarak beyaz gokyuzu bolumlerinde mavi manzara resimlerinde nadir ve aralara dagitilmis olarak yesil kullanilmistir Tum bu ozellikler 20 yuzyilda ortaya cikacak olan disavurumculuk akiminin karakteristik ozelliklerinin habercisidir Goya nin eserlerinin modern resmi etkiledigine dair goruslerin temelinde de resimlerin bu oncul ozelligi vardir Goya nin devrimci ve yenilikci ozelliklere sahip bu seriyle resim sanatinda donemine gore daha ileride oldugu soylenebilir Wikimedia Commons ta Kara Resimler ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Notlar Turkce isim Goya Boyut Yayin Grubu 2009 s 15 ISBN 978 975 23 0192 4 Resimlerin isimlendirilmesine dair farkli oneriler mevcuttur Ancak bunlarin ilki ressamin olumunun ardindan mallarinin envanterini cikaran Antonio Brugada tarafindan onerilmisti Bu calisma sirasinda Brugada her resim icin birkac isim onermisti Daha sonra elestirmenler tarafindan bu isimlerin bazilari gelistirildi ya da degistirildi Museo del Prado cevrimici egitim sayfasi 11 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Charles Yriarte Goya sa vie son oeuvre 1867 Museo del Prado nun restoratoru ve Real Academia de Bellas Artes de San Fernando nun akademik uyesi olan Salvador Martinez Cubells 1842 1914 1873 te o sirada Frederic Emile Baron d Erlanger e 1832 1911 ait olan evdeki resimleri tuvale aktardi Martinez Cubells bu calismayi kardesleri Enrique ve Francisco ile birlikte gerceklestirdi Valeriano Bozal Francisco Goya vida y obra 2 cilt Madrid Tf Editores 2005 cilt 2 sayfa 247 ISBN 84 96209 39 3 Valeriano Bozal 2005 cilt 2 sayfa 248 249 a b Glendinning 1993 sayfa 116 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2008 Evin cevrimici sanal rekonstruksiyonu icin artarchive com 1 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve theartwolf com 5 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde