Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lumiére Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler (Fransızca: La Sortie de l'usine Lumière à Lyon), Lumière Kardeşler'in en eski filmi olarak kabul edilen ve Cinématographe'ın ilk halka açık sunumunda gösterilen 1895 yapımı bir Fransız filmidir. Film, 28 Aralık 1895'te Paris'teki 'de ücretli olarak seyircilere gösterilen on filmin ilkiydi. Yaklaşık 50 saniye süren filmin günümüzde üç versiyonu mevcut olup muhtemelen 1895 ve 1896 baharında ya da yazında Lyon'da çekilmiştir. Film, birçok sinema tarihçisi tarafından ilk gerçek sinema filmi olarak kabul edilir.
| La Sortie de l'usine Lumière à Lyon | |
 | |
| Yönetmen | Louis Lumière |
|---|---|
| Yapımcı | Louis Lumière |
| Görüntü yönetmeni | Louis Lumière |
| Dağıtıcı | Société Lumière |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Renk | Siyah beyaz |
| Çıkış tarih(ler)i | 22 Mart 1895 (özel gösterim) 28 Aralık 1895 (halka açık gösterim) |
| Süre | 46 saniye |
| Ülke | Fransa |
| Dil | Sessiz film |
Film, Lumière ailesinin fotoğraf fabrikasında çalışan çok sayıda işçinin öğle paydosu için fabrikadan çıkışını gösterir. Filmin bu tek çekimi kurgulanmış olsa da, Lumière Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler’in erken dönem sinema tarihinin belgesel görünümleri açısından biçimsel olarak çok önemli olduğu kabul edilir. Film yayınlanmasından sonra uluslararası başarı kazandı ve çok sayıda taklit çekimleri yapıldı.
Konu
Film tek bir çekimden oluşmaktadır. Lyon'un doğusundaki bir banliyö olan Monplaisir'deki Lumière fabrikasının kapıları öğle paydosu için açılır. Çoğunluğu kadın olan işçiler fabrikadan çıkar ve sağa ya da sola doğru kadrajın dışına yönelirler. İşçilerden bazıları bisikletlidir. Filmin bazı versiyonlarında bir at arabası ve bir köpek de görülebilir. İşçiler fabrikayı terk ettikten sonra kapılar tekrar kapanır.
Yapım
Sinematografın icadı için itici güç, Louis ve Auguste'ün babası 'in 1894 yazında Paris'e yaptığı bir ziyaretten dönerken Thomas Edison tarafından başarıyla pazarlanan kinetoskoplarda kullanılan bir selüloit film şeridi örneğini Lyon'a getirmesiyle ortaya çıktı.
Société Anonyme des Plaques et Papiers Photographiques Antoine Lumière et ses Fils (Türkçe: Antoine Lumière ve Oğulları Fotoğraf Plakaları ve Kağıtları Anonim Şirketi) ya da kısaca Société Lumière adlı şirketlerinde fotoğraf plakaları üretiminde uzmanlaşmış olan Lumière'ler, bu film şeritlerinin ticari potansiyelini hemen fark ettiler ve hareketli görüntüleri kaydetmek için kendi aparatlarını geliştirmeye başladılar. Edison'un tercih ettiği bir gözetleme kutusunda büyüteçle izlemek yerine kaydedilen görüntülerin projeksiyonla gösterilmesinin yeni film aracı için daha mantıklı bir kullanım olduğunu gördüler. 1894'ün sonunda Louis Lumière, aralıklı bir film sürücüsü geliştirerek görüntü projeksiyonunda dikkat çekici adımı attı.
Bu gelişmelerin sonucu olarak 13 Şubat 1895'te patenti alınan Cinématographe (Fransız patenti no. 245,032) sadece bir film kamerası olarak değil, aynı zamanda bir kopyalama makinesi ve film projektörü olarak da kullanılabiliyordu. Edison'un sadece özel olarak inşa edilmiş film stüdyosunda (Kara Maria) kullanılabilen hantal kamerasının aksine Cinématographe, Lumière'lerin açık havada çalışabilmesini sağlayan taşınabilir, elle çalıştırılan bir cihazdı.
Lumiére Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler, sinematograf ile üretilen bilinen en eski filmdir. Louis Lumière 1948'deki ölümünden önceki son röportajında filmin 1894 yazında, çekildiğini belirtmiş olsa da, 19 Mart 1895'in filmin çekildiği tarih olduğu varsayılmaktadır. Sinematograf çekimler için bugün Rue du Premier Film olarak bilinen Rue Saint-Victor’daki Lumière fabrikasının giriş kapısının önüne kurulmuştu. Kamera Louis Lumière tarafından çalıştırılırken, kardeşi Auguste de işaretiyle harekete geçen işçileri yönlendiriyordu.
Film 35 mm formatında, 1.33:1 en-boy oranında ve saniyede 16 kare hızında çekilmiştir. Bu hızda, 17 metrelik film uzunluğu 46 saniyelik bir süre sağlayarak film toplamda 800 kare tutmuştur.
Gösterim geçmişi
Özel gösterimler
Louis ve Auguste Lumière, Lumière Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler’in ilk versiyonunu ürettikten üç gün sonra, 22 Mart 1895'te Paris'teki Société d'encouragement pour l'industrie nationale’e ("Ulusal Sanayiyi Teşvik Derneği") icatlarını sundular. Louis Lumière, şirketinin hizmetleri ve ürünleri hakkında verdiği sunumun bir parçası olarak, önce atölyelerin fotoğraflarını gösterdi. Ardından da şaşkınlık içindeki izleyicilere fabrikadan ayrılan işçilerin hareketli görüntülerini gösterdi. Burada ilk kez gösterilen film, bu nedenle sadece yeni icat edilen Cinématographe'ı tanıtmak için kullanılmamış, aynı zamanda filmde görülen çok sayıda işçi aracılığıyla şirketin büyüklüğünün aktarıldığı bir "reklam filmi" oldu. Thomas Edison'un kinetoskopuna aşina olan dernek üyeleri, filmin projeksiyonundan büyülendi ve Lumière'den gösterimi tekrarlamasını talep etti.
Louis ve Auguste Lumière, Lumière fabrikasından çıkan işçilerin ilk başarılı sunumundan sonra 1895 ilkbaharı ve yazında Lyon'da ve Fransa'nın güneyindeki liman kenti La Ciotat'taki yazlık evlerinde çok sayıda film çektiler. Sadece 50 saniye süren kayıtlarıyla, ilk çalışmalarına benzer bir şekilde iş dünyasından sahnelerin yanı sıra küçük bir çocuğun beslenmesi (Bebeğin Kahvaltısı) gibi günlük olayları da belgelediler.
Louis ve Auguste Lumière, 10 Haziran 1895'te Lyon'da Fransız Fotoğrafçılar Birliği’nin birkaç gün süren kongresinde filmlerinden bir seçkiyi ilk kez daha büyük ölçekte sundular. Daha önce konferans katılımcılarının gelişini filme almışlardı. Bu görüntüler Lumière Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler ve diğer altı filmle birlikte gösterildi. Filmler profesyonel izleyiciler tarafından coşkuyla karşılandı; astronom Pierre Janssen sinematograf gösterimini "oturumun en büyük olayı" olarak tanımladı.
Takip eden aylarda, ilki Kasım 1895'te Belçika'da olmak üzere, fotoğraf ve bilim derneklerinin üyeleri için Lumière filmlerinin başka özel gösterimleri de düzenlendi. Tüm gösterimlerde gösterilen filmler arasında Lumière Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler de vardı. Ticari dergilerde bu etkinliklerle ilgili çıkan haberler sinematografa büyük ilgi uyandırdı. Daha fazla film gösterimi için gelen sayısız talep karşısında Lumière'ler filmlerinin ilk ticari gösterimini hazırlamaya karar verdiler. Aynı zamanda, mühendis buluşu daha fazla ticarileştirmek için sinematografın 200 tane kopyasını üretti.
Ticari gösterimler
Lumière Kardeşler'in babası Antoine Lumière, Paris'te Place de l'Opéra'daki Grand Café'nin bodrum katında bir oda kiraladı ve ilk gösterimin hazırlıklarına burada başlandı. İlk gösterim 28 Aralık 1895'te tiyatro işletmecileri ve basın mensuplarının önünde, fakat sinematografın mucitleri olmadan gerçekleşti. Çeyrek saat içinde on film gösterildi ve günümüze ulaşan programa göre gösterim, Lumière Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler ile başladı. 28 Aralık'taki bu ilk gösterime toplamda sadece 33 müşteri gelmişti. Ancak takip eden günlerde ilgilenenlerin sayısı giderek arttı. Öyle ki Ocak 1896'ya gelindiğinde her gün 2.500 kadar seyirci bu gösterimlere katılıyordu.
Bugün 28 Aralık 1895 tarihi genellikle sinemanın doğuşu olarak kabul edilse de, Louis ve Auguste Lumière filmleri perdeye yansıtan ve paralı izleyicilere gösteren ilk kişiler değildir. Onlardan bağımsız olarak film projektörleri Amerika Birleşik Devletleri'nde (Latham Kardeşler tarafından), İngiltere'de ( ve tarafından) ve Almanya'da (Emil ve Max Skladanowsky ve tarafından) geliştirilmiştir. Bununla birlikte, teknik üstünlük ve her şeyden önce sinematografın profesyonel bir şekilde pazarlanması, Lumière Kardeşler'in birkaç ay içinde önde gelen film yapımcıları haline gelmesine yol açtı.
Lumière Kardeşler icatlarını eğitimli kamera operatörlerine lisanslayarak sinematografın pazarlamasını tamamen kontrol altına aldılar. Louis Lumière'in daha önceki film kayıtları böylece kısa bir süre içinde dünya çapında dağıtıldı. Bir yıl içinde sinematograf çok sayıda Avrupa ülkesinde, Kuzey Amerika'da, Meksika'da, Kuzey Afrika'da, Hindistan'da, Japonya'da ve Avustralya'da gösterildi. Ocak 1896'nın sonunda Lumière'ler filmlerini kendi şehirleri Lyon'da halka sundular. Bunu 20 Şubat 1896'da Londra'da Cinématographe'ın ilk gösterimi izledi. Almanya'da halka açık ilk gösterim 20 Nisan'da Köln'de film meraklısı girişimci 'in daveti üzerine gerçekleşti. 29 Haziran 1896'da Lumière'ler nihayet New York 'nda konuk olarak gösterime başladı ve Cinématographe kısa sürede Edison'un sistemini geride bıraktı.
1897 baharında Lumière'ler tekellerini feshederek ürettikleri filmleri ve ekipmanları bağımsız film yapımcılarına sattılar. Louis ve Auguste Lumière tekrar fotoğrafçılığa odaklandı ve Cinématographe'ın patent haklarını girişimci 'ye sattı. Lumière'in son kataloğu 1905 yılında yayınlandı. Katalogda 91 numaralı film olarak Lumière Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler de dahil olmak üzere 1422 film bulunuyordu.
Film versiyonları
Filmin bilinen en az üç versiyonu vardır. Araştırmalara göre, 19 Mart 1895'te çekilen ve 22 Mart'ta Paris'te gösterilen ilk versiyonun hiçbir film görüntüsü günümüze ulaşmamıştır. Bilinen üç versiyonun yeniden yapım olduğu, en eskisinin Mayıs 1895'te çekildiği düşünülmektedir. Bu versiyonlar "iki atlı", "tek atlı", "atsız" olarak nitelendirilmekte olup sinematografın gelişiminin sonraki aşamalarında oluşturulmuştur. Ayrıca Louis ve Auguste Lumière her seferinde kamerayı yeniden konumlandırarak görüntü kompozisyonunu daha da iyileştirmeye çalışmışlardır. Örneğin filmin bilinen en son versiyonunda filmin "aksiyonu" fabrika kapılarının açılıp kapanmasıyla çerçevelenmiştir.
Film tarihçileri, hareket eden araba (bir ya da iki at tarafından çekilir) gibi unsurlar temelinde ayırt edilen üç orijinal versiyona ek olarak, yıpranmış orijinal negatifin kopyalarına olan yüksek talep nedeniyle filmin 1896 veya 1897'de yeniden kaydedildiğine inanmaktadır.
Kaynakça
- ^ Donati, Belle (11 Ekim 2018). "Lumiere Film Festivali kapılarını 10. kez sinema severlere açıyor". tr.euronews.com. 16 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ a b c d "L'invention de la modernité". institut-lumiere.org. 24 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ Alan Williams: Republic of Images. 1992, S. 22.
- ^ Alan Williams: Republic of Images. 1992, S. 23.
- ^ Lumière – The Last Interview. In: Sight & Sound. Bd. 17, Nr. 66, Sommer 1948, ISSN 0037-4806, S. 68–70, hier S. 69. Georges Sadoul vermutet, dass ein nicht erhaltener Vorläufer von Arbeiter verlassen die Lumière-Werke auf Papierfilm produziert wurde, siehe Georges Sadoul: Lumière et Mèliès. Édition augmentée, revisée. Lherminier, Paris 1985, , S. 123.
- ^ Chardère, Borgé & Borgé 1985, ss. 71,81,107,109
- ^ Conférence de M. Louis Lumière à la Société d'Encouragement pour l'Industrie Nationale. In: Bulletin du Photo-Club de Paris. No. 51, Nisan 1895, S. 125–126.
- ^ Richard Abel: The Ciné Goes to Town. 1998, S. 11.
- ^ Richard M. Barsam: Nonfiction Film. A Critical History. Revised and expanded. Indiana University Press, Bloomington IN u. a. 1992, , S. 21.
- ^ Jules Janssen: Discours prononcé à l'issue de la session le 15 juin 1895. In: Bulletin de la Société Française de Photographie. 2d Série, Bd. 11, No. 17, 1895, ISSN 1254-6380, S. 423.
- ^ Zur Diskussion, ob es überhaupt einen bestimmbaren Geburtstag des Kinos gibt, siehe Thomas Elsaesser: Filmgeschichte und frühes Kino. 2002, S. 301.
- ^ Robert Pearson: Early Cinema. In: Geoffrey Nowell-Smith (Hrsg.): The Oxford History of World Cinema. Oxford University Press, Oxford u. a. 1996, , S. 14.
- ^ Erik Barnouw: Documentary. A history of the non-fiction film. 2. revised edition. Oxford University Press, New York NY u. a. 1993, , S. 11.
- ^ Peter Zimmermann (Hrsg.): Geschichte des dokumentarischen Films in Deutschland. Band 1: Uli Jung, Martin Loiperdinger (Hrsg.): Kaiserreich. 1895–1918. Reclam, Stuttgart 2005, , S. 46.
- ^ David Robinson: From Peep Show to Palace. The Birth of American Film. Columbia University Press, New York NY u. a. 1996, , S. 62–63.
- ^ Die Filme wurden nicht chronologisch, sondern thematisch durchnummeriert, vgl. Georges Sadoul: Louis Lumière. 1964, S. 158.
- ^ Rémi Fournier Lanzoni: French Cinema. From its Beginnings to the Present. Continuum International Publishing, New York NY u. a. 2002, , S. 28.
| Wikimedia Commons'ta La Sortie de l'usine Lumière à Lyon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dış bağlantılar
- IMDb'de Lumiére Fabrikası'ndan Çıkan İşçiler
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lumiere Fabrikasi ndan Cikan Isciler Fransizca La Sortie de l usine Lumiere a Lyon Lumiere Kardesler in en eski filmi olarak kabul edilen ve Cinematographe in ilk halka acik sunumunda gosterilen 1895 yapimi bir Fransiz filmidir Film 28 Aralik 1895 te Paris teki de ucretli olarak seyircilere gosterilen on filmin ilkiydi Yaklasik 50 saniye suren filmin gunumuzde uc versiyonu mevcut olup muhtemelen 1895 ve 1896 baharinda ya da yazinda Lyon da cekilmistir Film bircok sinema tarihcisi tarafindan ilk gercek sinema filmi olarak kabul edilir Lumiere Fabrikasi ndan Cikan IscilerLa Sortie de l usine Lumiere a LyonYonetmenLouis LumiereYapimciLouis LumiereGoruntu yonetmeniLouis LumiereDagiticiSociete LumiereCinsiSinema filmiRenkSiyah beyazCikis tarih ler i22 Mart 1895 ozel gosterim 28 Aralik 1895 halka acik gosterim Sure46 saniyeUlkeFransaDilSessiz film Film Lumiere ailesinin fotograf fabrikasinda calisan cok sayida iscinin ogle paydosu icin fabrikadan cikisini gosterir Filmin bu tek cekimi kurgulanmis olsa da Lumiere Fabrikasi ndan Cikan Isciler in erken donem sinema tarihinin belgesel gorunumleri acisindan bicimsel olarak cok onemli oldugu kabul edilir Film yayinlanmasindan sonra uluslararasi basari kazandi ve cok sayida taklit cekimleri yapildi KonuFilm tek bir cekimden olusmaktadir Lyon un dogusundaki bir banliyo olan Monplaisir deki Lumiere fabrikasinin kapilari ogle paydosu icin acilir Cogunlugu kadin olan isciler fabrikadan cikar ve saga ya da sola dogru kadrajin disina yonelirler Iscilerden bazilari bisikletlidir Filmin bazi versiyonlarinda bir at arabasi ve bir kopek de gorulebilir Isciler fabrikayi terk ettikten sonra kapilar tekrar kapanir Yapim source source source source Filmin ucuncu versiyonu Sinematografin icadi icin itici guc Louis ve Auguste un babasi in 1894 yazinda Paris e yaptigi bir ziyaretten donerken Thomas Edison tarafindan basariyla pazarlanan kinetoskoplarda kullanilan bir seluloit film seridi ornegini Lyon a getirmesiyle ortaya cikti Societe Anonyme des Plaques et Papiers Photographiques Antoine Lumiere et ses Fils Turkce Antoine Lumiere ve Ogullari Fotograf Plakalari ve Kagitlari Anonim Sirketi ya da kisaca Societe Lumiere adli sirketlerinde fotograf plakalari uretiminde uzmanlasmis olan Lumiere ler bu film seritlerinin ticari potansiyelini hemen fark ettiler ve hareketli goruntuleri kaydetmek icin kendi aparatlarini gelistirmeye basladilar Edison un tercih ettigi bir gozetleme kutusunda buyutecle izlemek yerine kaydedilen goruntulerin projeksiyonla gosterilmesinin yeni film araci icin daha mantikli bir kullanim oldugunu gorduler 1894 un sonunda Louis Lumiere aralikli bir film surucusu gelistirerek goruntu projeksiyonunda dikkat cekici adimi atti Bu gelismelerin sonucu olarak 13 Subat 1895 te patenti alinan Cinematographe Fransiz patenti no 245 032 sadece bir film kamerasi olarak degil ayni zamanda bir kopyalama makinesi ve film projektoru olarak da kullanilabiliyordu Edison un sadece ozel olarak insa edilmis film studyosunda Kara Maria kullanilabilen hantal kamerasinin aksine Cinematographe Lumiere lerin acik havada calisabilmesini saglayan tasinabilir elle calistirilan bir cihazdi Lumiere Fabrikasi ndan Cikan Isciler sinematograf ile uretilen bilinen en eski filmdir Louis Lumiere 1948 deki olumunden onceki son roportajinda filmin 1894 yazinda cekildigini belirtmis olsa da 19 Mart 1895 in filmin cekildigi tarih oldugu varsayilmaktadir Sinematograf cekimler icin bugun Rue du Premier Film olarak bilinen Rue Saint Victor daki Lumiere fabrikasinin giris kapisinin onune kurulmustu Kamera Louis Lumiere tarafindan calistirilirken kardesi Auguste de isaretiyle harekete gecen iscileri yonlendiriyordu Film 35 mm formatinda 1 33 1 en boy oraninda ve saniyede 16 kare hizinda cekilmistir Bu hizda 17 metrelik film uzunlugu 46 saniyelik bir sure saglayarak film toplamda 800 kare tutmustur Gosterim gecmisiOzel gosterimler Sinematograf ile film gosterimi Louis Poyet nin cizimi Louis ve Auguste Lumiere Lumiere Fabrikasi ndan Cikan Isciler in ilk versiyonunu urettikten uc gun sonra 22 Mart 1895 te Paris teki Societe d encouragement pour l industrie nationale e Ulusal Sanayiyi Tesvik Dernegi icatlarini sundular Louis Lumiere sirketinin hizmetleri ve urunleri hakkinda verdigi sunumun bir parcasi olarak once atolyelerin fotograflarini gosterdi Ardindan da saskinlik icindeki izleyicilere fabrikadan ayrilan iscilerin hareketli goruntulerini gosterdi Burada ilk kez gosterilen film bu nedenle sadece yeni icat edilen Cinematographe i tanitmak icin kullanilmamis ayni zamanda filmde gorulen cok sayida isci araciligiyla sirketin buyuklugunun aktarildigi bir reklam filmi oldu Thomas Edison un kinetoskopuna asina olan dernek uyeleri filmin projeksiyonundan buyulendi ve Lumiere den gosterimi tekrarlamasini talep etti Louis ve Auguste Lumiere Lumiere fabrikasindan cikan iscilerin ilk basarili sunumundan sonra 1895 ilkbahari ve yazinda Lyon da ve Fransa nin guneyindeki liman kenti La Ciotat taki yazlik evlerinde cok sayida film cektiler Sadece 50 saniye suren kayitlariyla ilk calismalarina benzer bir sekilde is dunyasindan sahnelerin yani sira kucuk bir cocugun beslenmesi Bebegin Kahvaltisi gibi gunluk olaylari da belgelediler Louis ve Auguste Lumiere 10 Haziran 1895 te Lyon da Fransiz Fotografcilar Birligi nin birkac gun suren kongresinde filmlerinden bir seckiyi ilk kez daha buyuk olcekte sundular Daha once konferans katilimcilarinin gelisini filme almislardi Bu goruntuler Lumiere Fabrikasi ndan Cikan Isciler ve diger alti filmle birlikte gosterildi Filmler profesyonel izleyiciler tarafindan coskuyla karsilandi astronom Pierre Janssen sinematograf gosterimini oturumun en buyuk olayi olarak tanimladi Takip eden aylarda ilki Kasim 1895 te Belcika da olmak uzere fotograf ve bilim derneklerinin uyeleri icin Lumiere filmlerinin baska ozel gosterimleri de duzenlendi Tum gosterimlerde gosterilen filmler arasinda Lumiere Fabrikasi ndan Cikan Isciler de vardi Ticari dergilerde bu etkinliklerle ilgili cikan haberler sinematografa buyuk ilgi uyandirdi Daha fazla film gosterimi icin gelen sayisiz talep karsisinda Lumiere ler filmlerinin ilk ticari gosterimini hazirlamaya karar verdiler Ayni zamanda muhendis bulusu daha fazla ticarilestirmek icin sinematografin 200 tane kopyasini uretti Ticari gosterimler 28 Aralik 1895 teki Salon Indien du Grand Cafe deki ilk gosterimin programi Lumiere Kardesler in babasi Antoine Lumiere Paris te Place de l Opera daki Grand Cafe nin bodrum katinda bir oda kiraladi ve ilk gosterimin hazirliklarina burada baslandi Ilk gosterim 28 Aralik 1895 te tiyatro isletmecileri ve basin mensuplarinin onunde fakat sinematografin mucitleri olmadan gerceklesti Ceyrek saat icinde on film gosterildi ve gunumuze ulasan programa gore gosterim Lumiere Fabrikasi ndan Cikan Isciler ile basladi 28 Aralik taki bu ilk gosterime toplamda sadece 33 musteri gelmisti Ancak takip eden gunlerde ilgilenenlerin sayisi giderek artti Oyle ki Ocak 1896 ya gelindiginde her gun 2 500 kadar seyirci bu gosterimlere katiliyordu Bugun 28 Aralik 1895 tarihi genellikle sinemanin dogusu olarak kabul edilse de Louis ve Auguste Lumiere filmleri perdeye yansitan ve parali izleyicilere gosteren ilk kisiler degildir Onlardan bagimsiz olarak film projektorleri Amerika Birlesik Devletleri nde Latham Kardesler tarafindan Ingiltere de ve tarafindan ve Almanya da Emil ve Max Skladanowsky ve tarafindan gelistirilmistir Bununla birlikte teknik ustunluk ve her seyden once sinematografin profesyonel bir sekilde pazarlanmasi Lumiere Kardesler in birkac ay icinde onde gelen film yapimcilari haline gelmesine yol acti Lumiere Kardesler icatlarini egitimli kamera operatorlerine lisanslayarak sinematografin pazarlamasini tamamen kontrol altina aldilar Louis Lumiere in daha onceki film kayitlari boylece kisa bir sure icinde dunya capinda dagitildi Bir yil icinde sinematograf cok sayida Avrupa ulkesinde Kuzey Amerika da Meksika da Kuzey Afrika da Hindistan da Japonya da ve Avustralya da gosterildi Ocak 1896 nin sonunda Lumiere ler filmlerini kendi sehirleri Lyon da halka sundular Bunu 20 Subat 1896 da Londra da Cinematographe in ilk gosterimi izledi Almanya da halka acik ilk gosterim 20 Nisan da Koln de film meraklisi girisimci in daveti uzerine gerceklesti 29 Haziran 1896 da Lumiere ler nihayet New York nda konuk olarak gosterime basladi ve Cinematographe kisa surede Edison un sistemini geride birakti 1897 baharinda Lumiere ler tekellerini feshederek urettikleri filmleri ve ekipmanlari bagimsiz film yapimcilarina sattilar Louis ve Auguste Lumiere tekrar fotografciliga odaklandi ve Cinematographe in patent haklarini girisimci ye satti Lumiere in son katalogu 1905 yilinda yayinlandi Katalogda 91 numarali film olarak Lumiere Fabrikasi ndan Cikan Isciler de dahil olmak uzere 1422 film bulunuyordu Film versiyonlariLouis Lumiere tarafindan sirasiyla Mart 1895 Mart 1896 ve Agustos 1896 da cekilen uc versiyonun karsilastirmasi Filmin bilinen en az uc versiyonu vardir Arastirmalara gore 19 Mart 1895 te cekilen ve 22 Mart ta Paris te gosterilen ilk versiyonun hicbir film goruntusu gunumuze ulasmamistir Bilinen uc versiyonun yeniden yapim oldugu en eskisinin Mayis 1895 te cekildigi dusunulmektedir Bu versiyonlar iki atli tek atli atsiz olarak nitelendirilmekte olup sinematografin gelisiminin sonraki asamalarinda olusturulmustur Ayrica Louis ve Auguste Lumiere her seferinde kamerayi yeniden konumlandirarak goruntu kompozisyonunu daha da iyilestirmeye calismislardir Ornegin filmin bilinen en son versiyonunda filmin aksiyonu fabrika kapilarinin acilip kapanmasiyla cercevelenmistir Film tarihcileri hareket eden araba bir ya da iki at tarafindan cekilir gibi unsurlar temelinde ayirt edilen uc orijinal versiyona ek olarak yipranmis orijinal negatifin kopyalarina olan yuksek talep nedeniyle filmin 1896 veya 1897 de yeniden kaydedildigine inanmaktadir Kaynakca Donati Belle 11 Ekim 2018 Lumiere Film Festivali kapilarini 10 kez sinema severlere aciyor tr euronews com 16 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2023 a b c d L invention de la modernite institut lumiere org 24 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2023 Alan Williams Republic of Images 1992 S 22 Alan Williams Republic of Images 1992 S 23 Lumiere The Last Interview In Sight amp Sound Bd 17 Nr 66 Sommer 1948 ISSN 0037 4806 S 68 70 hier S 69 Georges Sadoul vermutet dass ein nicht erhaltener Vorlaufer von Arbeiter verlassen die Lumiere Werke auf Papierfilm produziert wurde siehe Georges Sadoul Lumiere et Melies Edition augmentee revisee Lherminier Paris 1985 ISBN 2 86244 048 5 S 123 Chardere Borge amp Borge 1985 ss 71 81 107 109 Conference de M Louis Lumiere a la Societe d Encouragement pour l Industrie Nationale In Bulletin du Photo Club de Paris No 51 Nisan 1895 S 125 126 Richard Abel The Cine Goes to Town 1998 S 11 Richard M Barsam Nonfiction Film A Critical History Revised and expanded Indiana University Press Bloomington IN u a 1992 ISBN 0 253 20706 1 S 21 Jules Janssen Discours prononce a l issue de la session le 15 juin 1895 In Bulletin de la Societe Francaise de Photographie 2d Serie Bd 11 No 17 1895 ISSN 1254 6380 S 423 Zur Diskussion ob es uberhaupt einen bestimmbaren Geburtstag des Kinos gibt siehe Thomas Elsaesser Filmgeschichte und fruhes Kino 2002 S 301 Robert Pearson Early Cinema In Geoffrey Nowell Smith Hrsg The Oxford History of World Cinema Oxford University Press Oxford u a 1996 ISBN 0 19 874242 8 S 14 Erik Barnouw Documentary A history of the non fiction film 2 revised edition Oxford University Press New York NY u a 1993 ISBN 0 19 507898 5 S 11 Peter Zimmermann Hrsg Geschichte des dokumentarischen Films in Deutschland Band 1 Uli Jung Martin Loiperdinger Hrsg Kaiserreich 1895 1918 Reclam Stuttgart 2005 ISBN 3 15 010584 6 S 46 David Robinson From Peep Show to Palace The Birth of American Film Columbia University Press New York NY u a 1996 ISBN 0 231 10338 7 S 62 63 Die Filme wurden nicht chronologisch sondern thematisch durchnummeriert vgl Georges Sadoul Louis Lumiere 1964 S 158 Remi Fournier Lanzoni French Cinema From its Beginnings to the Present Continuum International Publishing New York NY u a 2002 ISBN 0 8264 1399 4 S 28 Wikimedia Commons ta La Sortie de l usine Lumiere a Lyon ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dis baglantilarIMDb de Lumiere Fabrikasi ndan Cikan Isciler