Siyanoakrilat veya Türkçedeki yaygın adıyla Japon yapıştırıcı; tek bileşenli, çözücü (solvent) içermeyen, çabuk kuruyan (2-50 saniye), ısı direnci yüksek olan, az bir miktarla yapışma sağlayan, çok küçük boşluklara bile nüfuz eden bir yapıştırıcı. Siyanoakrilat, endüstriyel kullanımda genellikle CA olarak kısaltılır.
Kullanım yerleri farklılık gösterir. Gözenekli ve gözenekli olmayan yüzeylerin yapıştırılmasında, plastik (PVC, ABS, polistren, ), ahşap, metal, çini, porselen, seramik, deri, kauçuk, mantar, mukavva vs. malzemelerin yapıştırılmasında kullanılabilir.
Adlandırmanın kökeni
80'li yılların başlarında Türkiye pazarında satılmaya başlanan ilk siyanoakrilat türevi yapıştırıcı Japon Alteco firmasının ürünleri idi. 2 gramlık küçük silindirik plastik tüplerde satılan bu yapıştırıcının üzerinde Japonca yazılar ve Made in Japan ibaresi bulunurdu. Alteco ürünü yapıştırıcı, İstanbul Eminönü Meydanı veya Galata Köprüsü üzeri gibi kalabalık yerlerde gösteri amaçlı uygulaması da yapılarak satılmıştır. Büyük bir olasılıkla bu ad Türk pazarında Japon ürünlerine duyulan güvenden istifade etmek için, satıcılar tarafından uydurulmuştur. Başka dillerde; süper yapıştırıcı, anında yapıştırıcı, çılgın yapıştırıcı, yıldırım yapıştırıcı gibi ticari adlarla pazarlanan siyanoakrilat türevleri için Japon yapıştırıcı veya sadece Capon adları Türkiye'de kısa sürede yerleşmiş ve benimsenmiştir.
Bulunuşu
Siyanoakrilat, Harry Wesley Coover Jr. ve ekibinin 1942 yılında 2. Dünya Savaşı için askerlere net görüş sağlayacak plastik nişangah üretimine uygun madde arayışında temas ettiği her şeye yapışan bir formüle rastlamasıyla keşfedilmiştir. Ancak siyanoakrilatlar her şeye yapıştıkları gerekçesiyle Amerikan araştırmacılar tarafından reddedilmişti. 1951 yılında, siyanoakrilatların ticari potansiyelini fark eden Eastman Kodak araştırmacıları Harry Coover ve Fred Joyner tarafından yeniden keşfedilmiş ve ticari bir ürün olarak ilk kez 1958 yılında "Eastman #910" (sonrasında "Eastman 910") adıyla satışa sunulmuştur.
Güvenlik
Zehirlilik
Dumanı, siyanoakrilat monomerlerinin göz, burun ve boğazdaki hassas zarlara zarar verebilecek yapıda buharlaşmış şeklidir. Zarlardaki nemle birleşince hızlıca polimerleşip hareketsiz hale gelir. Bu riskler, maddenin iyi havalandırılmış ortamda kullanılmasıyla azaltılabilir. Nüfusun %5 kadarı siyanoakrilat dumanına defalarca maruz kaldıktan sonra duyarlılaşıp grip benzeri belirtiler gösterebilir. Ayrıca cildi tahriş edip alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Nadiren, solunması astımı tetikleyebilir. Piyasada çeşitli siyanoakrilat formülleri içeren çok çeşitli yapıştırıcı türleri bulunduğundan tüm siyanoakrilatlı yapıştırıcılar için belirlenmiş genel bir zehirlilik ölçüsü yoktur.
Pamukla tepkimesi
Siyanoakrilatın pamuklu veya yünlü maddelere uygulanması güçlü ve hızlı bir ekzotermik tepkimeyle sonuçlanır. Açığa çıkan ısı ciddi cilt yanıklarına, pamuğun yanmasına veya rahatsız edici beyaz bir dumanın çıkmasına neden olabilir. Malzeme Güvenliği Veri Sayfası 8 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. siyanoakrilatın taşınmasında ve kullanılmasında pamuk veya yün kumaşlı giysi, özellikle pamuk eldiven, giyilmemesi konusunda tüketiciyi uyarıyor.
Kaynakça
- ^ MIT Inventor of the Week: Archive 3 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Lemelson-MIT, Ekim 2004.
- ^ a b c "Wikipedia, Cyanoacrylate". 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2013.
- ^ CA PLUS FAQ 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., CA PLUS, Sık Sorulan Sorular
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Siyanoakrilat veya Turkcedeki yaygin adiyla Japon yapistirici tek bilesenli cozucu solvent icermeyen cabuk kuruyan 2 50 saniye isi direnci yuksek olan az bir miktarla yapisma saglayan cok kucuk bosluklara bile nufuz eden bir yapistirici Siyanoakrilat endustriyel kullanimda genellikle CA olarak kisaltilir Japon yapistiriciJapon yapistirici Kullanim yerleri farklilik gosterir Gozenekli ve gozenekli olmayan yuzeylerin yapistirilmasinda plastik PVC ABS polistren ahsap metal cini porselen seramik deri kaucuk mantar mukavva vs malzemelerin yapistirilmasinda kullanilabilir Adlandirmanin kokeni80 li yillarin baslarinda Turkiye pazarinda satilmaya baslanan ilk siyanoakrilat turevi yapistirici Japon Alteco firmasinin urunleri idi 2 gramlik kucuk silindirik plastik tuplerde satilan bu yapistiricinin uzerinde Japonca yazilar ve Made in Japan ibaresi bulunurdu Alteco urunu yapistirici Istanbul Eminonu Meydani veya Galata Koprusu uzeri gibi kalabalik yerlerde gosteri amacli uygulamasi da yapilarak satilmistir Buyuk bir olasilikla bu ad Turk pazarinda Japon urunlerine duyulan guvenden istifade etmek icin saticilar tarafindan uydurulmustur Baska dillerde super yapistirici aninda yapistirici cilgin yapistirici yildirim yapistirici gibi ticari adlarla pazarlanan siyanoakrilat turevleri icin Japon yapistirici veya sadece Capon adlari Turkiye de kisa surede yerlesmis ve benimsenmistir BulunusuSiyanoakrilat Harry Wesley Coover Jr ve ekibinin 1942 yilinda 2 Dunya Savasi icin askerlere net gorus saglayacak plastik nisangah uretimine uygun madde arayisinda temas ettigi her seye yapisan bir formule rastlamasiyla kesfedilmistir Ancak siyanoakrilatlar her seye yapistiklari gerekcesiyle Amerikan arastirmacilar tarafindan reddedilmisti 1951 yilinda siyanoakrilatlarin ticari potansiyelini fark eden Eastman Kodak arastirmacilari Harry Coover ve Fred Joyner tarafindan yeniden kesfedilmis ve ticari bir urun olarak ilk kez 1958 yilinda Eastman 910 sonrasinda Eastman 910 adiyla satisa sunulmustur GuvenlikZehirlilik Dumani siyanoakrilat monomerlerinin goz burun ve bogazdaki hassas zarlara zarar verebilecek yapida buharlasmis seklidir Zarlardaki nemle birlesince hizlica polimerlesip hareketsiz hale gelir Bu riskler maddenin iyi havalandirilmis ortamda kullanilmasiyla azaltilabilir Nufusun 5 kadari siyanoakrilat dumanina defalarca maruz kaldiktan sonra duyarlilasip grip benzeri belirtiler gosterebilir Ayrica cildi tahris edip alerjik reaksiyonlara sebep olabilir Nadiren solunmasi astimi tetikleyebilir Piyasada cesitli siyanoakrilat formulleri iceren cok cesitli yapistirici turleri bulundugundan tum siyanoakrilatli yapistiricilar icin belirlenmis genel bir zehirlilik olcusu yoktur Pamukla tepkimesi Siyanoakrilatin pamuklu veya yunlu maddelere uygulanmasi guclu ve hizli bir ekzotermik tepkimeyle sonuclanir Aciga cikan isi ciddi cilt yaniklarina pamugun yanmasina veya rahatsiz edici beyaz bir dumanin cikmasina neden olabilir Malzeme Guvenligi Veri Sayfasi 8 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi siyanoakrilatin tasinmasinda ve kullanilmasinda pamuk veya yun kumasli giysi ozellikle pamuk eldiven giyilmemesi konusunda tuketiciyi uyariyor Kaynakca MIT Inventor of the Week Archive 3 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lemelson MIT Ekim 2004 a b c Wikipedia Cyanoacrylate 15 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2013 CA PLUS FAQ 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde CA PLUS Sik Sorulan Sorular