Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ak Ata - Türk, Tatar, Altay, Yakut, Çuvaş mitolojilerinde Deniz Tanrısı. Değişik Türk dillerinde Ağ Ata, Ürüng Ede, Şura (Sura, Sor) Ede olarak da bilinir. Moğollar ise Sagan (Sagağan, Saj) Ecege olarak anarlar.
Özellikleri
Akdeniz’de yaşar. Demir Yaylı olarak betimlenir. Demir Yay gücü simgeler. Balık kılığına girebilir. Su ezeli başlangıcı ve yaratıcı karmaşıklığı simgeler. Dünyanın yaratılışı doğrudan su ile bağlantılıdır. Ayrıca insan vücudunun ve dünyanın dörtte üçü sudur. Denizler sonsuzluğu ve Tanrısal kapsayıcılığı sembolize eder. Kısır kadınlar mağaralarda duvarlardan damlayan suları içtiklerinde ve nisan yağmurlarını bir kapta biriktirip içtiklerinde çocuk sahibi olacaklarına inanırlar. Suyun şekilsiz ve yapısız oluşu onu bir madde olarak algılamaktan ziyade kut kavramı ile ilişkilendirilmesine sebep olmuştur. Aynı şekilsizlik ve enerji olarak algılama durumu ateş için de geçerlidir. Su bir sınırdır, burada uygarlık biter; ötesi farklı bir algıya açıktır. Yüzeyi ayna gibi ters görüntü verir. Ruh da su gibi akışkan ve biçimsizdir. Sulardaki varlıklar yaşlanmazlar, hastalanmaz ve çirkinleşmezler. Sümer Su Tanrısının adı Enki’dir ve Türkçe Engin sözcüğüyle bağlantılı görünmektedir. Ürüng sözcüğü değişik Türk lehçelerinde şaman, üfürükçü gibi anlamlara da gelir. Moğollarda pek çok Tanrıya sıfat olarak Sagan (Sagağan) yani beyaz sıfatı verilmesi bu Tanrı ile bağlantılıdır. Sura, Çuvaşçada beyaz demektir. Çeçen ve İnguş dillerinde ise Sura sözcüğü Süt anlamına gelir. Moğolcada Sara ise Ay demektir ve kavramlar dilbilimsel olarak da hep birbirleriyle bağlı veya bağlantılıdır. Yakutçadaki Ürüng sözcüğü beyaz ve gümüş demektir. Akça Han ile karıştırılmamalıdır.
Etimoloji
(Ağ/Ak) kökünden türemiştir. Ağmak, akmak, beyazlamak, ışımak, yükselmek, yukarı çıkmak veya aşağı inmek, yaratmak gibi anlamlar taşır. Kirlenmemişlik, eldeğmemişlik ve günahsızlık mecazen anlamın içeriğinde yer alır.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dipnotlar
- ^ Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi (Cilt-1, Sayfa 322)
Dış bağlantılar
- Van Gölü Çevresinde Renkler, Yaşar Kalafat[]
- Türk Mitolojisi Üzerine[]
- Kırk Sayısı ve Halk Edebiyatı, Ahmet Özgür Güvenç17 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ak Ata Turk Tatar Altay Yakut Cuvas mitolojilerinde Deniz Tanrisi Degisik Turk dillerinde Ag Ata Urung Ede Sura Sura Sor Ede olarak da bilinir Mogollar ise Sagan Sagagan Saj Ecege olarak anarlar OzellikleriAkdeniz de yasar Demir Yayli olarak betimlenir Demir Yay gucu simgeler Balik kiligina girebilir Su ezeli baslangici ve yaratici karmasikligi simgeler Dunyanin yaratilisi dogrudan su ile baglantilidir Ayrica insan vucudunun ve dunyanin dortte ucu sudur Denizler sonsuzlugu ve Tanrisal kapsayiciligi sembolize eder Kisir kadinlar magaralarda duvarlardan damlayan sulari ictiklerinde ve nisan yagmurlarini bir kapta biriktirip ictiklerinde cocuk sahibi olacaklarina inanirlar Suyun sekilsiz ve yapisiz olusu onu bir madde olarak algilamaktan ziyade kut kavrami ile iliskilendirilmesine sebep olmustur Ayni sekilsizlik ve enerji olarak algilama durumu ates icin de gecerlidir Su bir sinirdir burada uygarlik biter otesi farkli bir algiya aciktir Yuzeyi ayna gibi ters goruntu verir Ruh da su gibi akiskan ve bicimsizdir Sulardaki varliklar yaslanmazlar hastalanmaz ve cirkinlesmezler Sumer Su Tanrisinin adi Enki dir ve Turkce Engin sozcuguyle baglantili gorunmektedir Urung sozcugu degisik Turk lehcelerinde saman ufurukcu gibi anlamlara da gelir Mogollarda pek cok Tanriya sifat olarak Sagan Sagagan yani beyaz sifati verilmesi bu Tanri ile baglantilidir Sura Cuvascada beyaz demektir Cecen ve Ingus dillerinde ise Sura sozcugu Sut anlamina gelir Mogolcada Sara ise Ay demektir ve kavramlar dilbilimsel olarak da hep birbirleriyle bagli veya baglantilidir Yakutcadaki Urung sozcugu beyaz ve gumus demektir Akca Han ile karistirilmamalidir Etimoloji Ag Ak kokunden turemistir Agmak akmak beyazlamak isimak yukselmek yukari cikmak veya asagi inmek yaratmak gibi anlamlar tasir Kirlenmemislik eldegmemislik ve gunahsizlik mecazen anlamin iceriginde yer alir KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dipnotlar Bahaeddin Ogel Turk Mitolojisi Cilt 1 Sayfa 322 Dis baglantilarVan Golu Cevresinde Renkler Yasar Kalafat olu kirik baglanti Turk Mitolojisi Uzerine olu kirik baglanti Kirk Sayisi ve Halk Edebiyati Ahmet Ozgur Guvenc17 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde