"Mavi Sürgün", Türk yazar Halikarnas Balıkçısı'nın 1961 yılında yayımlanan anı türündeki eseridir. Kitap, yazarın "Hapishanede idama mahkum olanlar bile bile asılmaya nasıl giderler" başlıklı yazısı yüzünden İstiklâl Mahkemesi'nce Bodrum'a sürgün edilişini ve orada geçirdiği yılları anlatır.
Kitabın 1998 yılında Bilgi Yayınevi tarafından basılan 11. basımının kapağı | |
Yazar | Halikarnas Balıkçısı |
---|---|
Ülke | Türkiye |
Dil | Türkçe |
Tür | Anı |
Yayım | 1961 |
Yayımcı | Remzi Kitabevi |
Sayfa | 226 sayfa |
Konu
Sürgün kararı öncesi
Kitabın en başında yazar İstanbul'daki rutin hayatından, yaptıklarından, çevresinden ve I. Dünya Savaşı sırasındaki ortamdan bahseder. Burada çeşitli gazete ve dergiler için yazdığı yazıları ve çizdiği karikatürleri anlatır. Bunların yanında yazarın alışveriş sonraları poşetleri taşımasına yardım eden ve sadece yazarın güvendiği yoksul çocuklar geniş olarak anlatılır. Bu şekilde devam eden hayatının ardından bir gün yazarın kapısına polisler dayanır. Apar topar karakola götürülen yazar, burada İstiklal Mahkemesi tarafından yargılanmak üzere Ankara'ya çağrıldığını öğrenir.
Yolda o zamanlarda çalıştığı derginin sahibi olan Zekeriya Sertel ile karşılaşan yazar, ona ne için götürüldüklerini sorar. Sertel de ona dergilerinde yayınladıkları ve asker kaçaklarının idamını eleştiren yazıları yüzünden çağrıldıklarını, fakat kısa bir azardan sonra geri yollanacaklarına inandığını söyler. Ancak Halikarnas Balıkçısı, bu mahkemenin çoğunlukla idamla sonuçlandığını bildiğinden tedirgin davranmaktadır.
Ankara'da yer alan Cebeci'deki hapishanede alıkonan ikili burada iki defa İstiklal Mahkemesi'nin karşısına çıkar. Yazar, o zamanlar çok küçük bir kent olan Ankara'da yine hapishanelerin de imkânsızlıklarla boğuştuğunu belirtir. Burada çok zor şartlar altında uzun bir süre kalan ikili, en sonunda bekledikleri idamın aksine sürgün kararını öğrenirler. İlk önce dergi sahibi Sertel Sinop'a sürülür. Ancak yazar buna rağmen daha uzun süre daha burada tutulur.
Sürgün yolculuğu
Uzun bekleyişin ardından yazar, iki jandarmayla beraber İzmir'e trenle yola çıkar. Burada yolcuların davranışlarını, konuşmalarını, doğanın canlılığını devamlı olarak betimleyen yazar, sonunda İzmir'e varır. Burada da gördüğü muamele değişmez. Uzun bir süre burada kalan yazar, yakınlarından aldığı bir miktar parayla ve yeni jandarmalarla yoluna devam eder. Sonraki durakları Aydın'dır. Yazar buranın tahtakurusu ve sivrisinek dolu karanlık koğuşlarında uzun bir süre kalır. Bu yaşantıları hakkında ayrıntılı bilgiler veren yazar, Bodrum hakkında da henüz hiçbir şey bilmiyordur. Ayrıca ilçenin ismini soğuk ve ürkütücü bulduğunu birkaç kez tekrarlar.
Aydın'dan sonra Çine ilçesine doğru, bir minibüsle yola çıkarlar. Yazar bu ilçede oldukça iyi karşılanır. Öyle ki, berbere hiçbir başka gözetmen olmaksızın gitmesine izin verilir. Yazar başta kabul eder, fakat berberde sıra olduğundan dolayı fazla bekleyerek iyi niyeti suistimal etmemek üzere karakola geri döner. Burada da bir süre kalan yazar, sırasıyla Muğla, Milas ve yürüyerek Bodrum'a uğrayarak aylar süren yolculuğunu tamamlar.
Sürgün dönemi
Yazar, üç yıllık sürgün dönemini sandığının aksine bir hapishanede değil, kalebentlik şeklinde sürdürecektir. Ancak Halikarnas Balıkçısı, buraya gelir gelmez Bodrum'a aşık olur ve yıllar sürecek olan Bodrum yaşantısını sürdürmeye karar verir. Öyle ki, mahlas olarak Bodrum'un eski adı olan "Halikarnas"ı kullanarak Halikarnas Balıkçısı ismini seçer. Yazar burada Musa adlı bir arkadaşından ve nişanlısından, oltayla tuttuğu balıklardan, 25 kuruşa kiraladığı evden, kahvehanedeki insanlardan ve bölgedeki genel yaşamdan bahseder.
Bir buçuk yıllık sürgün dönemini tamamlayan yazar, kendi deyimiyle adeta buranın yerlisi olmuşken birden gelen ve sürgünün geri kalan kısmını İstanbul'da tamamlayabileceğini bildiren haberle umutsuzluğa kapılır. Aslında bu durumun yazar için olumlu olması beklenirken, yazar bunun büyük bir mutsuzluk kaynağı olduğunu söyler. Bir buçuk yılını İstanbul'da annesinin yanında geçiren yazar, sonrasında ailesiyle beraber yeni aldığı tarım kitapları ile beraber Bodrum'a geri döner. Toprakla ve balıkçılıkla uğraşan yazar, Bodrum'da pek çok bitki türü ve ağacın yaygınlaşmasını sağlar.II. Dünya Savaşı'nın getirdiği ekonomik zorluklar ve ilçede çocukları için okulun bulunmaması gibi nedenlerle Bodrum'u terk etmek durumunda kalır, İzmir'e taşınır.
Uyarlamalar
Mavi Sürgün, 1993 yılında Erden Kıral tarafından sinemaya, 2019 yılında Sabri Tuluğ Tırpan tarafından Mavi Sürgün Oratoryosu adıyla sahneye uyarlandı.
Basımlar
- Basım – 1961
- Basım – 1971
- Basım – 1979
- Basım – 1981
- Basım – 1983
- Basım – 1986
- Basım – 1990
- Basım – 1993
- Basım – 1995
- Basım – 1997
- Basım – 1998
- Basım – 2000
- Basım – 2003
- Basım – 2006
- Basım – 2007
- Basım – 2008
- Basım – 2010
- Basım – Kasım 2011
- Basım – 2012
- Basım – 2014
- Basım – 2015
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mavi Surgun Turk yazar Halikarnas Balikcisi nin 1961 yilinda yayimlanan ani turundeki eseridir Kitap yazarin Hapishanede idama mahkum olanlar bile bile asilmaya nasil giderler baslikli yazisi yuzunden Istiklal Mahkemesi nce Bodrum a surgun edilisini ve orada gecirdigi yillari anlatir Mavi SurgunKitabin 1998 yilinda Bilgi Yayinevi tarafindan basilan 11 basiminin kapagiYazarHalikarnas BalikcisiUlkeTurkiyeDilTurkceTurAniYayim1961YayimciRemzi KitabeviSayfa226 sayfaKonuSurgun karari oncesi Kitabin en basinda yazar Istanbul daki rutin hayatindan yaptiklarindan cevresinden ve I Dunya Savasi sirasindaki ortamdan bahseder Burada cesitli gazete ve dergiler icin yazdigi yazilari ve cizdigi karikaturleri anlatir Bunlarin yaninda yazarin alisveris sonralari posetleri tasimasina yardim eden ve sadece yazarin guvendigi yoksul cocuklar genis olarak anlatilir Bu sekilde devam eden hayatinin ardindan bir gun yazarin kapisina polisler dayanir Apar topar karakola goturulen yazar burada Istiklal Mahkemesi tarafindan yargilanmak uzere Ankara ya cagrildigini ogrenir Yolda o zamanlarda calistigi derginin sahibi olan Zekeriya Sertel ile karsilasan yazar ona ne icin goturulduklerini sorar Sertel de ona dergilerinde yayinladiklari ve asker kacaklarinin idamini elestiren yazilari yuzunden cagrildiklarini fakat kisa bir azardan sonra geri yollanacaklarina inandigini soyler Ancak Halikarnas Balikcisi bu mahkemenin cogunlukla idamla sonuclandigini bildiginden tedirgin davranmaktadir Ankara da yer alan Cebeci deki hapishanede alikonan ikili burada iki defa Istiklal Mahkemesi nin karsisina cikar Yazar o zamanlar cok kucuk bir kent olan Ankara da yine hapishanelerin de imkansizliklarla bogustugunu belirtir Burada cok zor sartlar altinda uzun bir sure kalan ikili en sonunda bekledikleri idamin aksine surgun kararini ogrenirler Ilk once dergi sahibi Sertel Sinop a surulur Ancak yazar buna ragmen daha uzun sure daha burada tutulur Surgun yolculugu Uzun bekleyisin ardindan yazar iki jandarmayla beraber Izmir e trenle yola cikar Burada yolcularin davranislarini konusmalarini doganin canliligini devamli olarak betimleyen yazar sonunda Izmir e varir Burada da gordugu muamele degismez Uzun bir sure burada kalan yazar yakinlarindan aldigi bir miktar parayla ve yeni jandarmalarla yoluna devam eder Sonraki duraklari Aydin dir Yazar buranin tahtakurusu ve sivrisinek dolu karanlik koguslarinda uzun bir sure kalir Bu yasantilari hakkinda ayrintili bilgiler veren yazar Bodrum hakkinda da henuz hicbir sey bilmiyordur Ayrica ilcenin ismini soguk ve urkutucu buldugunu birkac kez tekrarlar Aydin dan sonra Cine ilcesine dogru bir minibusle yola cikarlar Yazar bu ilcede oldukca iyi karsilanir Oyle ki berbere hicbir baska gozetmen olmaksizin gitmesine izin verilir Yazar basta kabul eder fakat berberde sira oldugundan dolayi fazla bekleyerek iyi niyeti suistimal etmemek uzere karakola geri doner Burada da bir sure kalan yazar sirasiyla Mugla Milas ve yuruyerek Bodrum a ugrayarak aylar suren yolculugunu tamamlar Surgun donemi Yazar uc yillik surgun donemini sandiginin aksine bir hapishanede degil kalebentlik seklinde surdurecektir Ancak Halikarnas Balikcisi buraya gelir gelmez Bodrum a asik olur ve yillar surecek olan Bodrum yasantisini surdurmeye karar verir Oyle ki mahlas olarak Bodrum un eski adi olan Halikarnas i kullanarak Halikarnas Balikcisi ismini secer Yazar burada Musa adli bir arkadasindan ve nisanlisindan oltayla tuttugu baliklardan 25 kurusa kiraladigi evden kahvehanedeki insanlardan ve bolgedeki genel yasamdan bahseder Bir bucuk yillik surgun donemini tamamlayan yazar kendi deyimiyle adeta buranin yerlisi olmusken birden gelen ve surgunun geri kalan kismini Istanbul da tamamlayabilecegini bildiren haberle umutsuzluga kapilir Aslinda bu durumun yazar icin olumlu olmasi beklenirken yazar bunun buyuk bir mutsuzluk kaynagi oldugunu soyler Bir bucuk yilini Istanbul da annesinin yaninda geciren yazar sonrasinda ailesiyle beraber yeni aldigi tarim kitaplari ile beraber Bodrum a geri doner Toprakla ve balikcilikla ugrasan yazar Bodrum da pek cok bitki turu ve agacin yayginlasmasini saglar II Dunya Savasi nin getirdigi ekonomik zorluklar ve ilcede cocuklari icin okulun bulunmamasi gibi nedenlerle Bodrum u terk etmek durumunda kalir Izmir e tasinir UyarlamalarMavi Surgun 1993 yilinda Erden Kiral tarafindan sinemaya 2019 yilinda Sabri Tulug Tirpan tarafindan Mavi Surgun Oratoryosu adiyla sahneye uyarlandi BasimlarBasim 1961 Basim 1971 Basim 1979 Basim 1981 Basim 1983 Basim 1986 Basim 1990 Basim 1993 Basim 1995 Basim 1997 Basim 1998 Basim 2000 Basim 2003 Basim 2006 Basim 2007 Basim 2008 Basim 2010 Basim Kasim 2011 Basim 2012 Basim 2014 Basim 2015Kaynakca Devrim Yucel Besim Mimarlik Dergisi 6 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi IMDB 1 Haziran 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Halikarnas Balikcisi nin Mavi Surgun adli yapiti sahneye tasiniyor Cumhuriyet 27 Subat 2019