Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Solaris, ilk olarak Sun Microsystems tarafından geliştirilmiş, UNIX tabanlı bir işletim sistemidir. 1993 yılında halefi olan SunOS işletim sisteminin yerini almıştır. Ocak 2010'da Oracle firmasının Sun firmasını satın almasıyla Oracle Solaris olarak anılmaya başlanmıştır.
 | |
 | |
| Geliştirici(ler) | Oracle, Solaris topluluğu |
|---|---|
| İşletim sistemi ailesi | UNIX |
| Kaynak türü | Kapalı kaynak, bazı Açık kaynak bileşenler |
| Çekirdek türü | Monolitik çekirdek |
| Güncelleme yöntemi | |
| İlk Yayınlanma | 1992) |
| Son kararlı sürümü | 11.4 SRU61 / 18 Eylül 2023) |
| Platform desteği | SPARC, x86 |
| Öncülü | SunOS |
| Kullanıcı arayüzü | Open LOOK, Gnome |
Solaris özellikle SPARC sistemler üzerinde sağladığı esnekliği; DTrace, ZFS ve Time Slider gibi yenilikçi buluşları getirmesiyle tanınmaktadır. Solaris SPARC tabanlı sistemleri, x86 tabanlı sistemleri ve Oracle firmasının ya da diğer üreticilerin sağladıkları sunucuları ve iş istasyonlarını desteklemektedir. Solaris Tek Unix Özelliklerine (Single Unix Specification) uygun olarak kayıt edilmiştir.
Solaris tarihsel sürecinde olarak tescilli bir yazılım olarak geliştirilmiştir. Haziran 2005 ayında Sun firması Solaris kodunun çoğunu CDDL lisansıyla yayınlamış, OpenSolaris açık kaynak projesini başlatmıştır. OpenSolaris ile Sun, yazılım etrafında toplamış bir kullanıcı ve geliştirici topluluğu kurmayı amaçlamıştır. Ocak 2010'da Sun Microsystems firmasının satılmasıyla, Oracle firması OpenSolaris dağıtımından ve geliştirme modeline devam etmemeyi tercih etmiştir. Oracle bu kararını çalışanlarına açıklamadan on gün öncesinde karar çalışanlara sızmış, Garrett D'Amore Solaris kernelinin bir çatallaması ve Oracle Solaris'e karşı gelişen bir alternatif olması planlanan illumos projesini duyurmuştur.
Ağustos 2010 ayında Oracle Solaris çekirdek güncellemelerinin kaynak kodunu kamuya açık olarak yayınlanmasını bırakmış, Solaris 11 işletim sistemini kapalı kaynaklı tescilli yazılım yazılım haline dönüştürmüştür. Ancak Oracle Teknoloji Network'ü (Oracle Technology Network - OTN) üzerinden endüstriyel ortaklar geliştirilen kaynak koda erişme olanağına sahiptirler. Solaris 11'in açık kaynak kodlu kısımları Oracle üzerinden indirilebilir durumdadır.
Tarihçe
1987 yılında ve Sun firmaları markette en fazla popüler olan BSD, System V, Xenix Unix işletim sistemlerini birleştirecek olan bir proje üzerinde ortak çalışmaya başladıklarını duyurdular. Bu sonrasında Unix Sytem V Release 4 (SVR4) oldu.
4 Kasım 1991'de Sun BSD türevli Unix sistemi SunOS4'ü SVR4 tabanlı bir sistemle değiştireceğini duyurdu. Bu içte SunOS5 olarak tanımlansa da, aynı zamanda markette yeni bir adla sürüldü: Solaris 2. Böylece teorik olarak SunOS 4.1.x micro sürümleri Solaris 1 diye adlandırıldı. Solaris ismi özellikle SVR4 türevli SunOS5 ve sonrası sürümleri ifade etmekte kullanılmaktadır.
Yeni aşırı markalaşma düzeltmesi sadece SunOS4'ü kuşatmadı, bunun yanı sıra OpenWindows grafiksel kullanıcı arabirimini ve Oracle Network Computing (ONC) fonksiyonelliğini de değiştirdi. SunOS'in küçük sürümleri Solaris'in yayınlanma numaralarına eklendi. Örnek olarak Solaris 2.4, SunOS 5.4'ten türetilmiştir. Solaris 2.6'dan sonra Sun 2 rakamını düşürdü, böylece Solaris 7 SunOS 5.7'den türetilmiş oldu ve son sürümün market adı Solaris 11.1, SunOS 5.11.1'den türetilmiştir.
Desteklenen Mimariler
Solaris desteklediği SPARC ve i86pc (bu x86 ve x86-64 mimarilerinin ikisini de içerir) aynı kod tabanını kullanır.
Solaris çok geniş sayıda işlemci desteklemesi ve simetrik çok işleme (symmetric multiprocessing) uyumlu olmasıyla ünlüdür. Markette birleşik ürün olarak satıldığı Sun SPARC donanımı (Solaris 7'den itibaren 64 bit SPARC uygulamaları desteğinde kapsayarak) ile tarihinde çok sıkı bir bağlantısı vardır. Bu çok güvenilir sistemlere izin verir ancak bu PC donanımına göre ek bir maliyet getirir.
Solaris 2.1'den itibaren x86 sistemlere, Solaris 10'dan itibaren 64 bit x86 uygulamalarına destek vermekte ve bu da 64 bit işlemcili x86-64 mimarisi donanımları üzerinde Sun'a bir avantaj sağlamaktadır. Sun; Solaris'i Dell, Hewlett-Packard, IBM gibi firmaların üretimi olan x86 tabanlı ürünler için olduğu kadar çoğunlukla AMD Opteron ve Intel Xenon işlemci tabanlı kendi "x64" istasyonları ve sunucuları için pazarlamaktaydı. 2009 olduğunda aşağıda belirtilen üreticiler kendi x86 sunucu ürünleri için Solaris'i destekliyorlardı:
- Dell - openSolaris'i ve Solaris'i kendi rack ve blade sunucularında test etmek, onaylamak ve optimize etmek; Dell yazılım menüsünde bunları seçeneklerden birisi olarak sunmayı istemektedir.
- IBM - Solaris ve Solaris aboneliklerini x86 tabanlı IBM System x ve BladeCenter sunucularında dağıtmaktadır.
- Hewlett-Packard - dağıtım yapmakta, ProLiant sistemler ve blade sunucularındaki Solaris için yazılım teknik desteği sağlamaktaydı.
- Fujitsu Siemens
Temmuz 2010 olduğunda DELL ve HP kendi saygın x86 platformlarında Oracle Solaris, Oracle Enterprise Linux ve Oracle VM'yi onaylayıp satıyorlardı ve IBM x64 kitleri üzerinde doğrudan Solaris desteğini durdurdu.
Diğer platformlar
Solaris 2.5.1 PowerPC platformu için destek içeriyordu, fakat bu port Solaris 2.6'dan önce iptal edildi. Ocak 2006'da Blastwave'deki bir geliştirici topluluğu Polaris olarak adlandırdıkları PowerPC portu üzerinde çalışmaya başladılar. Ekim 2006'da Blastwave'in çabaları ve Sun Labs' Project Pulsar tabanlı - Solaris 2.5.1 ile OpenSolaris'in ilgili kısımlarının tekrar birleştirmesiyle - OpenSolaris topluluk projesi kendilerine ait ilk resmi kaynak kod sürümünün duyurusunu yaptı.
1997'de Solaris'in Intel Itanium'a bir portunun duyurusu yapılmasına karşın asla pazara sürülmedi.
28 Kasım 2007'de IBM, Sun, and Sine Nomine Associates; Sirius (Polaris projesini anımsatması ve Avustralya ulusunun baş öncüsü anısına:1786, HMS Sirius Avustralya'ya ilk adım olarak anılan gemi) olarak adlandırılan IBM System z mainframe üzerinde z/VM'de çalışan System z için OpenSolaris sürümünün gösterimini yaptılar. 17 Ekim 2008'de Sirius'un bir prototip sürümü hazırdı ve aynı yılın Kasım 19'unda IBM'in Siris'u Systemz IFL işlemciler üzerinde kullanma izin verilmişti.
Solaris, x86 platformları üzerindeki yerli Linux derleme uygulamalarına destek veren Linux platform ABI desteğine de sahiptir. Bu özellik Solaris 10 8/07 ile tanıtılmış yalıtılmış bölgeler fonksiyonelliği tabanlı "Linux Uygulamaları için Solaris Taşıyıcıları" (Solaris Containers for Linux Applications - SCLA) olarak anılmaktadır.
Yükleme ve kullanım seçenekleri
Solaris çeşitli derlenmiş yazılım gruplarından tutun küçük "Azaltılmış Network Desteği" (Reduced Network Support)'dan tüm bir "Entire Plus OEM" 'e kadar değişen ortamlardan yüklenebilir. Solaris yüklemesi, bireylerin sistemleri kullanması için gerekli değildir. Apache, MySQL vb. harici yazılımlar sunfreeware, OpenCSW ve Blastwave tarafından paketlenmiş formlarıyla rahatça yüklenebilir.
Masaüstü ortamları
Solaris'in ilk sürümleri OpenWindows'u standart masaüstü ortamı olarak kullanıyordu. Solaris 2.0 ve 2.2'de, OpenWindows NeWS ve X uygulamalarının ikisini birlikte destekliyordu ve Sun'ın eski masaüstü ortamından olan SunView uygulamaları için geriye dönük uyumluluk sunuyordu. NeWS uygulamaların, 1982 yılında yayınlanan PostScript adlı ortak yazdırma dilini kullanarak nesne yönelimli şekilde inşa edilmelerine izin veriyordu. 1984 yılında MIT projesi Athena'dan türetilmiş X Pencere Sistemi, uygulama ekranının çalıştığı bilgisayardan bir network bağlantısı ile ayrılmasına izin verdi. Sun'ın orijinal SunView uygulama paketi, X'e port edildi.
Sun daha sonra eski SunView uygulamaları ve News'e olan desteğini, Solaris 2.3 ile beraber satılan ve daha sonraları Display Postscript desteğiyle beraber X11R5 ile değiştirilen OpenWindows 3.3 ile beraber düşürdü. Grafiksel görünüm ve his OPEN LOOK'da dayalı olarak kalmıştı. OpenWindows 3.6.3, Solaris 8 altındaki son sürümdü. Solaris 9'da OPEN LOOK Pencere Yöneticisi (olwm) OPEN LOOK'a özgü uygulamalarla birlikte düşürüldü, fakat destek kütüphaneleri mevcut uygulamalarla beraber uzun dönem ikili kod geriye dönük uyumluluğu sağlayacak şekilde hâlâ paketleniyor. OPEN LOOK Sanal Pencere Yöneticisi (olvwm), sunfreeware'den Solaris için hâlâ indirilebilir durumda olup, Solaris 10 gibi son sürümlerde çalışabiliyor.
Sun ve diğer Unix satıcıları Unix masaüstlerini standartlaştırmak için bir endüstriyel birlik oluşturdu. COSE'un bir üyesi olarak, Common Open Software Environment (Ortak Açık Yazılım Ortamı) girişiminde, Sun Common Desktop Environment'ın (Ortak Masaüstü Ortamı) geliştirilmesine yardımda bulundu. CDE bir standart Unix masaüstü ortamı yaratmak için girişim oldu. Her satıcı farklı bileşenlere katkı sağladı: IBM dosya yöneticisini sundu, Sun eposta ve takvim olanaklarının yanı sıra sürükle bırak (ToolTalk) desteğini sağladı. Bu yeni masaüstü ortamı Motif görünüm ve hissi tabanlıydı ve eski OPEN LOOK masaüstü ortamı mirası olarak kabul edildi. CDE, Unix masaüstlerini, sayısı çok olan açık sistem satıcısı karşısında birleştirdi. CDE ayrıştırılmış bir eklenti olarak Solaris 2.4 ve 2.5 mevcuttu, Solaris 2.6'dan itibaren 10'a kadar dahili oldu. 2001 yılında Sun Solaris 8 için, GTK+ toolkit tabanlı açık kaynak masaüstü ortamı GNOME 1.4'ü içeren bir önizleme sürümü yayınladı.
Solaris 9 8/03, GNOME 2.0'ı CDE'ye bir alternatif olarak tanıttı. Solaris 10, GNOME tabanlı Sun'ın Java Masaüstü Sistemi (JDS - Java Desktop Environment)'ı içerir ve Sun'ın ofis paketi StartOffice gibi geniş uygulama setleri ile beraber gelir. Sun JDS'i Solaris 10'un önemli bir parçası olarak tanımlar. Java Masaüstü Sistemi, kendisi yerine GNOME'un mevcut sürümü ile satılan Solaris 11'e dahil değildir. Aynı şekilde CDE uygulamaları da Solaris 11'e dahil değildir, fakat pek çok kütüphane ikili kod geriye dönük uyumluluk için kalmıştır.
Açık kaynak masaüstü ortamları KDE ve Xfce, bunlarla birlikte pek çok masaüstü yöneticisi, Solaris'in son sürümünde derlenip çalıştırılabilir durumdadır.
Sun 2003 yılından beri Project Looking Glass adıyla anılan yeni bir masaüstü ortamı geliştiriyordu. Proje 2006'nın sonlarından beri pasif durumdadır.
Lisans
2005'ten 2010'a kadar, Solaris hâlâ Sun Microsystems tarafından geliştiriliyordu, Solaris'in kaynak kodu birkaç istisna dışında OpenSolaris projesi yoluyla Ortak Geliştirme ve Dağıtım Lisansı (CDDL) altında yayınlandı.
Sun'ın 2010 yılında Oracle tarafından satın alındığında OpenSolaris projesi, Oracle'ın duruşuyla topluluğun rahatsız olmasından ötürü durdu. 2010 Martında önceleri ücretsiz olarak bulunan Solaris 10, işletim sisteminin değiştirilmesi ve dağıtılmasını kısıtlayan bir lisansla yer değiştirildi. Lisans kullanıcıya işletim sistemini Oracle Teknoloji Networ'ü (Oracle Technology Network) üzerinden ücretsiz olarak indirmesine ve 90 günlük deneme periyodu için kullanmasına izin veriyordu. Deneme süresinin bitiminden sonra kullanıcı işletim sistemini kullanmaya devam edebilmek için Oracle'dan bir destek sözleşmesi satın almak zorundaydı.
2011 de Solaris 11 ile beraber lisans şartları tekrar değişti. Yeni lisans Solaris 10 ve Solaris 11'in Oracle Teknoloji Network'ü üzerinden ücretsiz olarak indirilmesine ve herhangi destek sözleşmesi olmadan süresiz olarak kullanıma izin vermesine rağmen kullanıcıya Solaris'i geliştirme platformu olarak kullanmasına izin verip kullanıcının Solaris'i ticari olarak ve üretimde kullanmasını yasaklıyordu. Solaris'in evde hobici ve eğitim amaçlı kullanılabilirliği konusunda hala kesin olmayan bir durum vardır. Oracle, bu durumu ve ev kullanımı konusunu henüz resmi olarak duyurmadı.
Solaris 10 bir destek sözleşmesi olmadan kullanıldığında yıllık olarak her bir yeni noktasal sürüme yükseltilebilmesine rağmen aylık yayımlanan yamalar ve güncellemelere erişebilmek için bir destek sözleşmesi gerekmektedir.
Dış Başlantılar
- Solaris resmi sayfası 14 Temmuz 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sun firmasının geniş doküman sitesi2 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Solaris mercek altında13 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: Solaris işletim sistemi ve OpenSolaris projesine dair Türkçe inceleme
- :
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Solaris ilk olarak Sun Microsystems tarafindan gelistirilmis UNIX tabanli bir isletim sistemidir 1993 yilinda halefi olan SunOS isletim sisteminin yerini almistir Ocak 2010 da Oracle firmasinin Sun firmasini satin almasiyla Oracle Solaris olarak anilmaya baslanmistir Oracle SolarisGelistirici ler Oracle Solaris topluluguIsletim sistemi ailesiUNIXKaynak turuKapali kaynak bazi Acik kaynak bilesenlerCekirdek turuMonolitik cekirdekGuncelleme yontemiIlk Yayinlanma 1992 32 yil once 1992 Son kararli surumu 11 4 SRU61 18 Eylul 2023 9 ay once 2023 09 18 Platform destegiSPARC x86OnculuSunOSKullanici arayuzuOpen LOOK Gnome Solaris ozellikle SPARC sistemler uzerinde sagladigi esnekligi DTrace ZFS ve Time Slider gibi yenilikci buluslari getirmesiyle taninmaktadir Solaris SPARC tabanli sistemleri x86 tabanli sistemleri ve Oracle firmasinin ya da diger ureticilerin sagladiklari sunuculari ve is istasyonlarini desteklemektedir Solaris Tek Unix Ozelliklerine Single Unix Specification uygun olarak kayit edilmistir Solaris tarihsel surecinde olarak tescilli bir yazilim olarak gelistirilmistir Haziran 2005 ayinda Sun firmasi Solaris kodunun cogunu CDDL lisansiyla yayinlamis OpenSolaris acik kaynak projesini baslatmistir OpenSolaris ile Sun yazilim etrafinda toplamis bir kullanici ve gelistirici toplulugu kurmayi amaclamistir Ocak 2010 da Sun Microsystems firmasinin satilmasiyla Oracle firmasi OpenSolaris dagitimindan ve gelistirme modeline devam etmemeyi tercih etmistir Oracle bu kararini calisanlarina aciklamadan on gun oncesinde karar calisanlara sizmis Garrett D Amore Solaris kernelinin bir catallamasi ve Oracle Solaris e karsi gelisen bir alternatif olmasi planlanan illumos projesini duyurmustur Agustos 2010 ayinda Oracle Solaris cekirdek guncellemelerinin kaynak kodunu kamuya acik olarak yayinlanmasini birakmis Solaris 11 isletim sistemini kapali kaynakli tescilli yazilim yazilim haline donusturmustur Ancak Oracle Teknoloji Network u Oracle Technology Network OTN uzerinden endustriyel ortaklar gelistirilen kaynak koda erisme olanagina sahiptirler Solaris 11 in acik kaynak kodlu kisimlari Oracle uzerinden indirilebilir durumdadir Tarihce1987 yilinda AT amp T ve Sun firmalari markette en fazla populer olan BSD System V Xenix Unix isletim sistemlerini birlestirecek olan bir proje uzerinde ortak calismaya basladiklarini duyurdular Bu sonrasinda Unix Sytem V Release 4 SVR4 oldu 4 Kasim 1991 de Sun BSD turevli Unix sistemi SunOS4 u SVR4 tabanli bir sistemle degistirecegini duyurdu Bu icte SunOS5 olarak tanimlansa da ayni zamanda markette yeni bir adla suruldu Solaris 2 Boylece teorik olarak SunOS 4 1 x micro surumleri Solaris 1 diye adlandirildi Solaris ismi ozellikle SVR4 turevli SunOS5 ve sonrasi surumleri ifade etmekte kullanilmaktadir Yeni asiri markalasma duzeltmesi sadece SunOS4 u kusatmadi bunun yani sira OpenWindows grafiksel kullanici arabirimini ve Oracle Network Computing ONC fonksiyonelligini de degistirdi SunOS in kucuk surumleri Solaris in yayinlanma numaralarina eklendi Ornek olarak Solaris 2 4 SunOS 5 4 ten turetilmistir Solaris 2 6 dan sonra Sun 2 rakamini dusurdu boylece Solaris 7 SunOS 5 7 den turetilmis oldu ve son surumun market adi Solaris 11 1 SunOS 5 11 1 den turetilmistir Desteklenen MimarilerSolaris destekledigi SPARC ve i86pc bu x86 ve x86 64 mimarilerinin ikisini de icerir ayni kod tabanini kullanir Solaris cok genis sayida islemci desteklemesi ve simetrik cok isleme symmetric multiprocessing uyumlu olmasiyla unludur Markette birlesik urun olarak satildigi Sun SPARC donanimi Solaris 7 den itibaren 64 bit SPARC uygulamalari desteginde kapsayarak ile tarihinde cok siki bir baglantisi vardir Bu cok guvenilir sistemlere izin verir ancak bu PC donanimina gore ek bir maliyet getirir Solaris 2 1 den itibaren x86 sistemlere Solaris 10 dan itibaren 64 bit x86 uygulamalarina destek vermekte ve bu da 64 bit islemcili x86 64 mimarisi donanimlari uzerinde Sun a bir avantaj saglamaktadir Sun Solaris i Dell Hewlett Packard IBM gibi firmalarin uretimi olan x86 tabanli urunler icin oldugu kadar cogunlukla AMD Opteron ve Intel Xenon islemci tabanli kendi x64 istasyonlari ve sunuculari icin pazarlamaktaydi 2009 oldugunda asagida belirtilen ureticiler kendi x86 sunucu urunleri icin Solaris i destekliyorlardi Dell openSolaris i ve Solaris i kendi rack ve blade sunucularinda test etmek onaylamak ve optimize etmek Dell yazilim menusunde bunlari seceneklerden birisi olarak sunmayi istemektedir IBM Solaris ve Solaris aboneliklerini x86 tabanli IBM System x ve BladeCenter sunucularinda dagitmaktadir Hewlett Packard dagitim yapmakta ProLiant sistemler ve blade sunucularindaki Solaris icin yazilim teknik destegi saglamaktaydi Fujitsu Siemens Temmuz 2010 oldugunda DELL ve HP kendi saygin x86 platformlarinda Oracle Solaris Oracle Enterprise Linux ve Oracle VM yi onaylayip satiyorlardi ve IBM x64 kitleri uzerinde dogrudan Solaris destegini durdurdu Diger platformlarSolaris 2 5 1 PowerPC platformu icin destek iceriyordu fakat bu port Solaris 2 6 dan once iptal edildi Ocak 2006 da Blastwave deki bir gelistirici toplulugu Polaris olarak adlandirdiklari PowerPC portu uzerinde calismaya basladilar Ekim 2006 da Blastwave in cabalari ve Sun Labs Project Pulsar tabanli Solaris 2 5 1 ile OpenSolaris in ilgili kisimlarinin tekrar birlestirmesiyle OpenSolaris topluluk projesi kendilerine ait ilk resmi kaynak kod surumunun duyurusunu yapti 1997 de Solaris in Intel Itanium a bir portunun duyurusu yapilmasina karsin asla pazara surulmedi 28 Kasim 2007 de IBM Sun and Sine Nomine Associates Sirius Polaris projesini animsatmasi ve Avustralya ulusunun bas oncusu anisina 1786 HMS Sirius Avustralya ya ilk adim olarak anilan gemi olarak adlandirilan IBM System z mainframe uzerinde z VM de calisan System z icin OpenSolaris surumunun gosterimini yaptilar 17 Ekim 2008 de Sirius un bir prototip surumu hazirdi ve ayni yilin Kasim 19 unda IBM in Siris u Systemz IFL islemciler uzerinde kullanma izin verilmisti Solaris x86 platformlari uzerindeki yerli Linux derleme uygulamalarina destek veren Linux platform ABI destegine de sahiptir Bu ozellik Solaris 10 8 07 ile tanitilmis yalitilmis bolgeler fonksiyonelligi tabanli Linux Uygulamalari icin Solaris Tasiyicilari Solaris Containers for Linux Applications SCLA olarak anilmaktadir Yukleme ve kullanim secenekleriSolaris cesitli derlenmis yazilim gruplarindan tutun kucuk Azaltilmis Network Destegi Reduced Network Support dan tum bir Entire Plus OEM e kadar degisen ortamlardan yuklenebilir Solaris yuklemesi bireylerin sistemleri kullanmasi icin gerekli degildir Apache MySQL vb harici yazilimlar sunfreeware OpenCSW ve Blastwave tarafindan paketlenmis formlariyla rahatca yuklenebilir Masaustu ortamlariSolaris in ilk surumleri OpenWindows u standart masaustu ortami olarak kullaniyordu Solaris 2 0 ve 2 2 de OpenWindows NeWS ve X uygulamalarinin ikisini birlikte destekliyordu ve Sun in eski masaustu ortamindan olan SunView uygulamalari icin geriye donuk uyumluluk sunuyordu NeWS uygulamalarin 1982 yilinda yayinlanan PostScript adli ortak yazdirma dilini kullanarak nesne yonelimli sekilde insa edilmelerine izin veriyordu 1984 yilinda MIT projesi Athena dan turetilmis X Pencere Sistemi uygulama ekraninin calistigi bilgisayardan bir network baglantisi ile ayrilmasina izin verdi Sun in orijinal SunView uygulama paketi X e port edildi Sun daha sonra eski SunView uygulamalari ve News e olan destegini Solaris 2 3 ile beraber satilan ve daha sonralari Display Postscript destegiyle beraber X11R5 ile degistirilen OpenWindows 3 3 ile beraber dusurdu Grafiksel gorunum ve his OPEN LOOK da dayali olarak kalmisti OpenWindows 3 6 3 Solaris 8 altindaki son surumdu Solaris 9 da OPEN LOOK Pencere Yoneticisi olwm OPEN LOOK a ozgu uygulamalarla birlikte dusuruldu fakat destek kutuphaneleri mevcut uygulamalarla beraber uzun donem ikili kod geriye donuk uyumlulugu saglayacak sekilde hala paketleniyor OPEN LOOK Sanal Pencere Yoneticisi olvwm sunfreeware den Solaris icin hala indirilebilir durumda olup Solaris 10 gibi son surumlerde calisabiliyor Sun ve diger Unix saticilari Unix masaustlerini standartlastirmak icin bir endustriyel birlik olusturdu COSE un bir uyesi olarak Common Open Software Environment Ortak Acik Yazilim Ortami girisiminde Sun Common Desktop Environment in Ortak Masaustu Ortami gelistirilmesine yardimda bulundu CDE bir standart Unix masaustu ortami yaratmak icin girisim oldu Her satici farkli bilesenlere katki sagladi IBM dosya yoneticisini sundu Sun eposta ve takvim olanaklarinin yani sira surukle birak ToolTalk destegini sagladi Bu yeni masaustu ortami Motif gorunum ve hissi tabanliydi ve eski OPEN LOOK masaustu ortami mirasi olarak kabul edildi CDE Unix masaustlerini sayisi cok olan acik sistem saticisi karsisinda birlestirdi CDE ayristirilmis bir eklenti olarak Solaris 2 4 ve 2 5 mevcuttu Solaris 2 6 dan itibaren 10 a kadar dahili oldu 2001 yilinda Sun Solaris 8 icin GTK toolkit tabanli acik kaynak masaustu ortami GNOME 1 4 u iceren bir onizleme surumu yayinladi Solaris 9 8 03 GNOME 2 0 i CDE ye bir alternatif olarak tanitti Solaris 10 GNOME tabanli Sun in Java Masaustu Sistemi JDS Java Desktop Environment i icerir ve Sun in ofis paketi StartOffice gibi genis uygulama setleri ile beraber gelir Sun JDS i Solaris 10 un onemli bir parcasi olarak tanimlar Java Masaustu Sistemi kendisi yerine GNOME un mevcut surumu ile satilan Solaris 11 e dahil degildir Ayni sekilde CDE uygulamalari da Solaris 11 e dahil degildir fakat pek cok kutuphane ikili kod geriye donuk uyumluluk icin kalmistir Acik kaynak masaustu ortamlari KDE ve Xfce bunlarla birlikte pek cok masaustu yoneticisi Solaris in son surumunde derlenip calistirilabilir durumdadir Sun 2003 yilindan beri Project Looking Glass adiyla anilan yeni bir masaustu ortami gelistiriyordu Proje 2006 nin sonlarindan beri pasif durumdadir Lisans2005 ten 2010 a kadar Solaris hala Sun Microsystems tarafindan gelistiriliyordu Solaris in kaynak kodu birkac istisna disinda OpenSolaris projesi yoluyla Ortak Gelistirme ve Dagitim Lisansi CDDL altinda yayinlandi Sun in 2010 yilinda Oracle tarafindan satin alindiginda OpenSolaris projesi Oracle in durusuyla toplulugun rahatsiz olmasindan oturu durdu 2010 Martinda onceleri ucretsiz olarak bulunan Solaris 10 isletim sisteminin degistirilmesi ve dagitilmasini kisitlayan bir lisansla yer degistirildi Lisans kullaniciya isletim sistemini Oracle Teknoloji Networ u Oracle Technology Network uzerinden ucretsiz olarak indirmesine ve 90 gunluk deneme periyodu icin kullanmasina izin veriyordu Deneme suresinin bitiminden sonra kullanici isletim sistemini kullanmaya devam edebilmek icin Oracle dan bir destek sozlesmesi satin almak zorundaydi 2011 de Solaris 11 ile beraber lisans sartlari tekrar degisti Yeni lisans Solaris 10 ve Solaris 11 in Oracle Teknoloji Network u uzerinden ucretsiz olarak indirilmesine ve herhangi destek sozlesmesi olmadan suresiz olarak kullanima izin vermesine ragmen kullaniciya Solaris i gelistirme platformu olarak kullanmasina izin verip kullanicinin Solaris i ticari olarak ve uretimde kullanmasini yasakliyordu Solaris in evde hobici ve egitim amacli kullanilabilirligi konusunda hala kesin olmayan bir durum vardir Oracle bu durumu ve ev kullanimi konusunu henuz resmi olarak duyurmadi Solaris 10 bir destek sozlesmesi olmadan kullanildiginda yillik olarak her bir yeni noktasal surume yukseltilebilmesine ragmen aylik yayimlanan yamalar ve guncellemelere erisebilmek icin bir destek sozlesmesi gerekmektedir Dis BaslantilarSolaris resmi sayfasi14 Temmuz 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sun firmasinin genis dokuman sitesi2 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Solaris mercek altinda13 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Solaris isletim sistemi ve OpenSolaris projesine dair Turkce inceleme