Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Darfur (Arapça: دارفور, Fur'ların Yurdu) Sudan'ın batısında bölge.
Bölge Libya, Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti ile çevrilidir. Kendi içinde 3 ayrı eyalete bölünmüştür; Batı Darfur (Garbi Darfur), Güney Darfur (Cenubi Darfur) ve Kuzey Darfur (Şimali Darfur).
Darfur, şimdiki kuzey Sudan’ın batı tarafındaki bölgede uzun yıllardan beri yaşayan Arap olmayan Afrika kökenli Furların yaşadıkları yer anlamında Arapçada “Fur Vatanı” olarak bilinen bölgeyi tanımlamakta kullanılmaktadır. Bu kavram tarihte bazı kesintiler hariç olmak üzere 1600 yılından 1916 yılına kadar hüküm sürmüş olan ayrı bir sultanlık niteliğindeki otonom devleti tanımlamakta kullanılmıştır.
Sudan'ın bugünkü Darfur Eyaleti'nin topraklarında 1640 yılından 1916'ya dek Osmanlı Devleti'ne bağlı olarak varlık gösteren Darfur Sultanlığı, 22 Mayıs 1916'da başkenti Faşir'deki muharebede İngilizler'e karşı alındığı yenilgi sonucu tarihe karıştı.
Darfur Sorunu
Sudan, genel olarak komşusu Çad'la çatışmalar kendi içinde iç savaşlar yaşarken, batısındaki Darfur bölgesinde yaşanmakta olan sorun, tüm dünyanın dikkatini çekmektedir. Çatışma, birkaç yıldan beri "etnik temizleme" ve katliamlara yol açarak devam etmektedir. Birleşmiş Milletler Darfur'da 180.000 kişinin öldüğünü, 2 milyona yakın insanın evsiz kaldığını bildirmektedir. İngiltere Parlamento Raporu ise ölü sayısını 300.000 olarak bildirmektedir. Evsiz kalarak mülteci durumuna düşen insanların büyük çoğunluğu, Arap olmayanlardan oluşmaktadır ve Arap Janjaweed saldırılarına maruz kalmışlardır.
Başka kaynağa göre anlaşmazlık öncesi 4–7 milyonluk nüfustan 2004 Haziran’ı itibarıyla 1,3 milyon kişi Sudan’ın diğer bölgelerine, 150 bin kişi Çad’a göç etmek zorunda kalmıştır. 30 bin dolayında kişi ise öldürülmüştür.3 Uluslararası Af Örgütünün 2008 yılı itibarıyla verdiği bilgiye göre çatışma sonucunda 90 bin kişi öldürülmüş, yaklaşık 200 bin kişi çatışmanın yol açtığı kötü şartlar ve yerlerinden sürüklenmeden dolayı ölmüş ve 2,3 milyon kişi ise zorunlu göçe tabi tutulmuştur. Sudan Hükûmeti ölenlerin sayısının 10 bin olduğunu ileri sürerken BM yaklaşık 300 bin kişinin öldüğünü belirtmektedir. Darfur’daki olaylarda ölenlerin sayısını veren raporlarda farklı rakamlar, bazı raporların sadece çatışmalarda ölenlerin sayısını vermesi ve açlık, hastalık vb. nedenlerle ölenlere yer vermemesinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, Darfur olayları ile ilgili hazırlanan raporlar arasında farklılıkların başlangıçta göründüğü kadar büyük olmadığı, içeriklerindeki bu farklılık dikkate alındığında anlaşılabilecektir.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Darfur'da işlenen suçlar ve suç failleriyle ilgili bir soruşturma komisyonunu görevlendirmiştir. Bu komisyonun hazırladığı rapora göre Darfur'da ciddi insanlık suçları işlenmiş olup, bu suçları işledikleri ileri sürülen gerek hükûmet yetkililerinin ve desteklediği grupların gerekse bazı ayaklanmacıların Uluslararası Ceza mahkemesinde Yargılanmaları gerekmektedir. Komisyon raporu üzere BM Güvenlik Konseyi'nin 31 Mart 2005 tarihinde aldığı 1593 sayılı kararla, Darfur’da yapılanların uluslararası barış ve güvenliği tehdit ettiğini, Uluslararası Ceza Mahkemesi statüsünün yürürlüğe girdiği 1 Temmuz 2002 tarihinden itibaren Darfur’daki olayların bu mahkemenin savcılığına intikal ettirilmesi, Sudan Hükûmetinin ve diğer tüm tarafların bu mahkeme ile işbirliği yapmalarını ve gerekli yardımda bulunmalarını öngörmüştür. İnsanlığa karşı suçlar, savaş suçları ve soykırımla suçlanan Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir ve diğer devlet yetkilileri hakkında tutuklama kararı verilmiş olmakla birlikte Mahkemece şimdiye kadar yayrgılanabilmiş değildirler.
Afrika Birliği ve BM’nin desteğiyle çatışmalara son vermek için hükûmet ile ayaklanmacı gruplar arasında barış görüşmeleri süreci başlatılmıştır. Yapılan görüşmelerden sonra 5 Mayıs 2006 tarihinde Nijerya’nın başkenti Abuja’da (Kuzey) Sudan hükûmeti ile Darfur’da büyük ayaklanmacı örgüt olan SML/A lideri Minni Minnawi arasında adı Abuja Antlaşması olan barış antlaşması imzalanmıştır. Bununla birlikte Darfur’daki diğer ayaklanmacı hareket olan JEM, antlaşmaya katılmayı reddetmiştir. Bu antlaşma Darfur’un geleceğiyle ilgili önemli hükümler getirmektedir. Antlaşmanın önemli hükümleri şunlardır: Hartum Hükûmeti 2006’nın Ekim ayına kadar Janjavid milislerini silahsızlandırıp dağıtacak, PDF güçlerinin bölgedeki hareketlerine kısıtlama getirecek ve onları küçültecektir. Afrika Birliği tarafından Janjavid ve diğer silahlı grupların silahsızlandırıldığının onaylandığı takdirde ayaklanmacı grupların da silahlarını bırakacağı öngörülmüştür. Dört bin eski savaşçı Sudan ordusuna, bin savaşçı polis gücüne entegre edilecek ve üç bin savaşçı da eğitim ve talim programlarına dahil edilecektir. Darfurluların kendi yöneticilerini ve bölgesel statülerini belirleyeceği demokratik süreçler başlatılacaktır. Antlaşmayı imzalayan ayaklanmacı yetkililere hükûmetin ulusal Birlik Hükûmetinde 4. en yüksek seviyede görev verilecektir. Kurulacak Geçici Darfur Bölgesel Yönetimi’nin (GDBY) başında devlet başkanı yardımcısı olacaktır. Ayaklanmacı hareketin etkin kontrol yapacak şekilde GDBY’ye barış antlaşmasının uygulanmasıyla ilgili sorumluluk verilecektir. Bununla birlikte taraflar arasında yaşanan anlaşmazlıktan dolayı, SML/A anlaşmadan çekiliş ve anlaşma uygulanamamıştır. Fakat daha sonra 23 Şubat 2010 tarihinde Darfur’daki on küçük ayaklanmacı grubun aralarında ittifak yaparak oluşturdukları Kurtuluş ve Adalet Hareketi (Liberation and Justice MovementLJM)’nin liderliğini yapan Dr. Tijani Sese (Sissi), 20 Mart 2010 tarihinde Hartum Hükûmeti’yle ateşkes antlaşmasını imzalayarak nihai barış antlaşmasının yapılmasıyla ilgili müzakerelerde bulunacağını bildirmiştir. Aralık 2010 ile Ocak 2011 döneminde Katar’ın Doha kentinde yapılan barış görüşmeleri sonucunda taraflar arasında uzlaşma sağlanmış ve 14 Temmuz 2011 tarihinde adı Doha Belgesi olan Darfur Barış Antlaşması imzalanmıştır.
Galeri
-
![image]()
Güney Darfurda bir köy. -
![image]()
-
![image]()
Darfur'da bir kampta Sudan'lı çocuklar. -
![image]()
Darfur'da bir köy evi
Kaynakça
- ^ a b c "Mehmet DALAR, "Tarihsel ve Siyasal Boyutuyla Darfur: Çatışma, İnsani Kriz, Uluslararası Müdahale ve Barış Şansı" FMSC" (PDF). FMSC. 2013. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ "Mehmet DALAR, "İnsanlık Suçu ve Soykırım Tartışmaları Bağlamında Darfur Sorunu ve Türkiye", Ortadoğu Analiz Dergisi, Aralık 2009, Cilt 1, sayı, 12, s. 94" (PDF). 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
 | Sudan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Darfur Arapca دارفور Fur larin Yurdu Sudan in batisinda bolge Darfur Bolgesi Bolge Libya Cad ve Orta Afrika Cumhuriyeti ile cevrilidir Kendi icinde 3 ayri eyalete bolunmustur Bati Darfur Garbi Darfur Guney Darfur Cenubi Darfur ve Kuzey Darfur Simali Darfur Darfur simdiki kuzey Sudan in bati tarafindaki bolgede uzun yillardan beri yasayan Arap olmayan Afrika kokenli Furlarin yasadiklari yer anlaminda Arapcada Fur Vatani olarak bilinen bolgeyi tanimlamakta kullanilmaktadir Bu kavram tarihte bazi kesintiler haric olmak uzere 1600 yilindan 1916 yilina kadar hukum surmus olan ayri bir sultanlik niteligindeki otonom devleti tanimlamakta kullanilmistir Darfur SultanligiSudan in bugunku Darfur Eyaleti nin topraklarinda 1640 yilindan 1916 ya dek Osmanli Devleti ne bagli olarak varlik gosteren Darfur Sultanligi 22 Mayis 1916 da baskenti Fasir deki muharebede Ingilizler e karsi alindigi yenilgi sonucu tarihe karisti Darfur SorunuSudan genel olarak komsusu Cad la catismalar kendi icinde ic savaslar yasarken batisindaki Darfur bolgesinde yasanmakta olan sorun tum dunyanin dikkatini cekmektedir Catisma birkac yildan beri etnik temizleme ve katliamlara yol acarak devam etmektedir Birlesmis Milletler Darfur da 180 000 kisinin oldugunu 2 milyona yakin insanin evsiz kaldigini bildirmektedir Ingiltere Parlamento Raporu ise olu sayisini 300 000 olarak bildirmektedir Evsiz kalarak multeci durumuna dusen insanlarin buyuk cogunlugu Arap olmayanlardan olusmaktadir ve Arap Janjaweed saldirilarina maruz kalmislardir Baska kaynaga gore anlasmazlik oncesi 4 7 milyonluk nufustan 2004 Haziran i itibariyla 1 3 milyon kisi Sudan in diger bolgelerine 150 bin kisi Cad a goc etmek zorunda kalmistir 30 bin dolayinda kisi ise oldurulmustur 3 Uluslararasi Af Orgutunun 2008 yili itibariyla verdigi bilgiye gore catisma sonucunda 90 bin kisi oldurulmus yaklasik 200 bin kisi catismanin yol actigi kotu sartlar ve yerlerinden suruklenmeden dolayi olmus ve 2 3 milyon kisi ise zorunlu goce tabi tutulmustur Sudan Hukumeti olenlerin sayisinin 10 bin oldugunu ileri surerken BM yaklasik 300 bin kisinin oldugunu belirtmektedir Darfur daki olaylarda olenlerin sayisini veren raporlarda farkli rakamlar bazi raporlarin sadece catismalarda olenlerin sayisini vermesi ve aclik hastalik vb nedenlerle olenlere yer vermemesinden kaynaklanmaktadir Bu nedenle Darfur olaylari ile ilgili hazirlanan raporlar arasinda farkliliklarin baslangicta gorundugu kadar buyuk olmadigi iceriklerindeki bu farklilik dikkate alindiginda anlasilabilecektir Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi Darfur da islenen suclar ve suc failleriyle ilgili bir sorusturma komisyonunu gorevlendirmistir Bu komisyonun hazirladigi rapora gore Darfur da ciddi insanlik suclari islenmis olup bu suclari isledikleri ileri surulen gerek hukumet yetkililerinin ve destekledigi gruplarin gerekse bazi ayaklanmacilarin Uluslararasi Ceza mahkemesinde Yargilanmalari gerekmektedir Komisyon raporu uzere BM Guvenlik Konseyi nin 31 Mart 2005 tarihinde aldigi 1593 sayili kararla Darfur da yapilanlarin uluslararasi baris ve guvenligi tehdit ettigini Uluslararasi Ceza Mahkemesi statusunun yururluge girdigi 1 Temmuz 2002 tarihinden itibaren Darfur daki olaylarin bu mahkemenin savciligina intikal ettirilmesi Sudan Hukumetinin ve diger tum taraflarin bu mahkeme ile isbirligi yapmalarini ve gerekli yardimda bulunmalarini ongormustur Insanliga karsi suclar savas suclari ve soykirimla suclanan Sudan Devlet Baskani Omer El Besir ve diger devlet yetkilileri hakkinda tutuklama karari verilmis olmakla birlikte Mahkemece simdiye kadar yayrgilanabilmis degildirler Afrika Birligi ve BM nin destegiyle catismalara son vermek icin hukumet ile ayaklanmaci gruplar arasinda baris gorusmeleri sureci baslatilmistir Yapilan gorusmelerden sonra 5 Mayis 2006 tarihinde Nijerya nin baskenti Abuja da Kuzey Sudan hukumeti ile Darfur da buyuk ayaklanmaci orgut olan SML A lideri Minni Minnawi arasinda adi Abuja Antlasmasi olan baris antlasmasi imzalanmistir Bununla birlikte Darfur daki diger ayaklanmaci hareket olan JEM antlasmaya katilmayi reddetmistir Bu antlasma Darfur un gelecegiyle ilgili onemli hukumler getirmektedir Antlasmanin onemli hukumleri sunlardir Hartum Hukumeti 2006 nin Ekim ayina kadar Janjavid milislerini silahsizlandirip dagitacak PDF guclerinin bolgedeki hareketlerine kisitlama getirecek ve onlari kucultecektir Afrika Birligi tarafindan Janjavid ve diger silahli gruplarin silahsizlandirildiginin onaylandigi takdirde ayaklanmaci gruplarin da silahlarini birakacagi ongorulmustur Dort bin eski savasci Sudan ordusuna bin savasci polis gucune entegre edilecek ve uc bin savasci da egitim ve talim programlarina dahil edilecektir Darfurlularin kendi yoneticilerini ve bolgesel statulerini belirleyecegi demokratik surecler baslatilacaktir Antlasmayi imzalayan ayaklanmaci yetkililere hukumetin ulusal Birlik Hukumetinde 4 en yuksek seviyede gorev verilecektir Kurulacak Gecici Darfur Bolgesel Yonetimi nin GDBY basinda devlet baskani yardimcisi olacaktir Ayaklanmaci hareketin etkin kontrol yapacak sekilde GDBY ye baris antlasmasinin uygulanmasiyla ilgili sorumluluk verilecektir Bununla birlikte taraflar arasinda yasanan anlasmazliktan dolayi SML A anlasmadan cekilis ve anlasma uygulanamamistir Fakat daha sonra 23 Subat 2010 tarihinde Darfur daki on kucuk ayaklanmaci grubun aralarinda ittifak yaparak olusturduklari Kurtulus ve Adalet Hareketi Liberation and Justice MovementLJM nin liderligini yapan Dr Tijani Sese Sissi 20 Mart 2010 tarihinde Hartum Hukumeti yle ateskes antlasmasini imzalayarak nihai baris antlasmasinin yapilmasiyla ilgili muzakerelerde bulunacagini bildirmistir Aralik 2010 ile Ocak 2011 doneminde Katar in Doha kentinde yapilan baris gorusmeleri sonucunda taraflar arasinda uzlasma saglanmis ve 14 Temmuz 2011 tarihinde adi Doha Belgesi olan Darfur Baris Antlasmasi imzalanmistir GaleriGuney Darfurda bir koy Darfur da bir koylu tasmis dereyi gecerken Yagmur mevsiminde akarsular sikca tasmaktadir Darfur da bir kampta Sudan li cocuklar Darfur da bir koy eviKaynakca a b c Mehmet DALAR Tarihsel ve Siyasal Boyutuyla Darfur Catisma Insani Kriz Uluslararasi Mudahale ve Baris Sansi FMSC PDF FMSC 2013 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Mehmet DALAR Insanlik Sucu ve Soykirim Tartismalari Baglaminda Darfur Sorunu ve Turkiye Ortadogu Analiz Dergisi Aralik 2009 Cilt 1 sayi 12 s 94 PDF 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Sudan daki bir yerlesim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz