Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eber Gölü, Afyonkarahisar sınırları içinde yer alan Türkiye'nin 12. büyük gölüdür. En derin yeri 21 metredir.
| Eber Gölü | |
|---|---|
 | |
 | |
| Havza | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Şehir(ler) | Afyonkarahisar |
| İlçe(ler) | Bolvadin, Sultandağı, Çay |
| Koordinatlar | 38°38′35″K 31°10′10″D / 38.64306°K 31.16944°D |
| Genel bilgiler | |
| Akarsu (gelen) | Akarçay nehri |
| Akarsu (giden) | Su kanalı→Akşehir Gölü |
| Göl türü | Tatlı su bataklığı |
| Yüzölçümü | 125 km2 (48 sq mi) |
| En derin noktası | 21 m (69 ft) |
| Yüzey rakımı | 967 m (3.173 ft) |
| Wikimedia Commons | |
  Eber Gölü (Türkiye) | |
İsim kökeni
Eber, Avşar Türkmenlerinin bir obasıdır. Göl adını bu Avşar obasından almıştır.
Konumu ve oluşumu
Eber Gölü, İç Anadolu Bölgesindeki Akarçay Havzasında, yüzey alanı 125 km² bulan, bir tatlı su bataklık olan, kuzeyinde Emir Dağları ve güneyinde Sultan Dağları, denizden 967 metre yükseklikte olan bir çöküntü gölüdür. Bulunduğu Akarçay Havzası, hep sismik olarak aktif olan, kuzeybatı-güneydoğu yönünde ortalama 100 kilometre uzunlukta ve 25 kilometre genişlikte olan çökük alandır. Bir zamanlar çok büyük ve derin olan, son Buzul Çağı (Pleistosen) gölünden geriye kalan, diğer göller gibi artık bir göldür.
Eber Gölü, Akarçay ve Sultandağları'ndan gelen kaynak suları ile beslenmektedir. Bu sebeple yıl içerisinde yüzölçümü farklılık gösterir. En düşük su seviyesi Ekim 1991'de görülmüştür. Göl alanı 62 km²'ye kadar düşmüştür. En yüksek su seviyesi ise Mayıs 1969'da görülmüştür. Göl alanı 164.5 km²'ye ulaşmıştır.
Gölün doğal yapısı
Göl, Türkiye'nin en ilgi çekici göllerindendir. Çok büyük bir göl olmasına rağmen üzerinde bulunan kamışlardan dolayı büyük kısmı göl değil de çayırlık gibi görülür. Özellikle avcıların uğrak yeridir. Üzerinde yüzlerce yüzen adacık bulunur, bu adacıklara yerli halkın "kopak" adını verdiği, kopaklar kalınlaşan kamış köklerinin topraktan ayrılarak üzerine zamanla rüzgarın etkisiyle toprak birikmesiyle meydana gelir. Bazı kopaklar o kadar büyüktür ki üzerlerinde balıkçıların, avcıların ve kamışçıların barınaklar kurdukları da görülmüştür. Etrafında kurulmuş Derekarabağ, Ortakarabağ, Yenikarabağ ve diğer komşu köylerde tarımla uğraşan insanlar, Göl kıyısındaki ekilebilir tarlalarda buğday ekip yaşamlarını sürdürürler.
Bitki örtüsü
Yüzeyinin çoğu yüksekliği beş hatta altı metreye ulaşan kırmızı kamışlarla kaplı olan Eber Gölü, sığ kıyılarında su bitkileri ve etrafında diğer bitkiler yetişir, bunlar;
- Hasırotu (Typha latifolia),
- Kırmızı kamış (Phragmites australis),
- (Lycopus europaeus),
- (Mentha aquatica).
Balık türleri
- Sazan balığı (Cyprinus carpio),
- (Cyprinus carpio morpha noblis),
- Turna balığı (Esox lucius),
- Dere kaya balığı (Gobio gobio).
Göçmen su kuşları
Birçok göçmen su kuşları avlanmak, kamış adalarda kuluçkaya yatmak (üremek) ve bazıları kışlamak için Eber Gölüne gelirler, bunlar;
- Küçük karabatak (Phalacrocorax pygmeus),
- Bayağı kaşıkçı (Platalea leucorodia),
- Dalmaçya Pelikanı (Pelecanus crispus),
- (Botaurus stellaris),
- Balıkçılgiller (Ardeidae),
- (Ardeola ralloides),
- (Ardea purpurea),
- Pasbaş patka (Aythya nyroca),
- Gülen sumru (Sterna nilotica),
- Büyük cılıbıt (Charadrius leschenaultii),
- Sakarca kazı (Anser albifrons),
- Küçük sakarca kazı (Anser erythropus),
- Sakarmeke (Fulica atra),
- Dikkuyruk (Oxyura leucocephala),
- Kılıçgagagiller'den (Himantopus himantopus),
- Bayağı aynak (Plegadis falcinellus) ve kamışların arasında kum adalarda Kolyeli büyük yağmurcunu (Charadrius hiaticula) kuluçkaya yattıkları gözlenmiştir.
Ekonomik önemi
Seka Afyon Kağıt Fabrikası, ihtiyacının bir kısmını Buğdaygillerden, sulak, nemli yerlerde yetişen, boğumlu, sert gövdesi olan kamış (Phragmites australis) bitkisini, Eber ve Karamık Gölünden elde eder. Yaklaşık olarak burada bin insan çalışır. Çevredeki köylüler gölde yetişen kamış ve hasır otunun işlenmesi ile geçimlerini sağlamaktadır.
Günümüzdeki durumu
Göl eski zamanlarda Akşehir gölü ile büyük tek bir göl halindeydi. Fakat zamanla su kaynaklarının azalması ile Akşehir Gölü Eber gölünden ayrılarak ayrı bir göl oluşturdu. Halen eber gölü bir kanal vasıtasıyla Akşehir gölüne su aktarmaktadır.
Günümüzde küresel ısınmanın etkisiyle ve özellikle su kaynaklarının bilinçsiz kullanılmasıyla göl küçülmeye başlamıştır. Bu nedenle Akşehir Gölüne su aktarılamamış bu da Akşehir Gölünün sularının çekilmesine sebep olmuştur. Bu nedenle Türkiye'nin en güzel göllerinden biri olan göl yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Bilinçsizce yapılan barajlar ve çiftçilerin sulama amacıyla kullandıkları dalgıç pompalar gölün hem yerüstü hem yeraltı sulama kaynaklarını neredeyse sıfıra indirmişlerdir. Bunun neticesinde çevre mühendislikleri çalışma başlatmış ve 2007 sonunda bitecek projeler geliştirmişlerdir.
Eber Gölü, bir zamanlar kuş cenneti görünümünde ve yüzeyinde su çiçekleriyle bezenmiş bir bahçe iken, bugün yanına yaklaşılmayacak kadar kirletilmiştir. Eber Gölü’nü tehdit eden en büyük unsurlar, Afyonkarahisar şehrinin atıkları, Şeker ve Alkoloid Fabrikalarının atıklarıdır. Diğer bir tehdit unsuru da, atıkların Eber Gölü’nde biriktikten sonra gölün arıtma vazifesi görmesi ve bu nedenle de süzülen temiz suyun Akşehir Gölü’ne akıtılmasıdır. Gölün derinliği bugün 1.70 m'ye kadar düşmüştür. Önlem alınmadığı takdirde daha da düşeceği bir gerçektir. Gölde ekonomik değeri en yüksek olan kamış üretimi yapılmakta ve sazan, turna ve aynalı sazan balığı bulunmaktadır. Ayrıca gölün av turizmi içermesi sebebiyle de il dışından birçok kişinin göl kıyısına av evleri yapmasına yol açmıştır.
Eber Gölü'nde, Temmuz 2002 - 2003 yılları arasında yapılan bir araştırma sonucunda Monogenea asalakları burada incelenen Balıkların, iki tür Monogenea (Gyrodactylus elegans, Dactylogyrus extensus) solungaç ve yüzgeçlerinde; bir tür Digenea (Posthodiplostomum cuticola) deri ve yüzgeçlerinde; bir tür Cestoda (Bothriocephalus acheilognathi) bağırsaklarında ve bir tür Arthropoda (Argulus foliaceus) deri, solungaç ve yüzgeçlerinde bulunmuştur.
Eber Gölü, su yılanı, tatlı su balıkları, su kuşları, su kaplumbağaları ve diğer yabani hayvanların geniş nüfusunu korumak için, Konya Kültür ve Tabiat Varlıkların Koruma Kurulunun 22 Haziran 1992 gün ve 1359 sayılı kararıyla "1. Derece Tabiat Sit Alanı" ilân edilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Weed control and utilization of aquatic plants of Lake Edku and Barsik fish ... 6 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ An investigation of metazoan parasites of common Carp (Cyprinus carpio L.) in Lake Eber, Afyon, Turkey 23 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- Lepage, Denis. "Checklist of birds of Turkey" 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Bird Checklists of the World. Avibase. Retrieved on 26 April, 2007.
- Clements, James F. (2000). Birds of the World: a Checklist. Cornell University Press. pp. 880. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Türk Hava Yolları Skylife Magazin 17 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe)
- Türk Hava Yolları Skylife Magazin 21 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- List of Freshwater Fishes for Turkey 5 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) Türkiye'de yaşayan tatlı su balıkları listesi.
- Eber Gölü için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eber Golu Afyonkarahisar sinirlari icinde yer alan Turkiye nin 12 buyuk goludur En derin yeri 21 metredir Eber GoluHavzaUlke ler TurkiyeSehir ler AfyonkarahisarIlce ler Bolvadin Sultandagi CayKoordinatlar38 38 35 K 31 10 10 D 38 64306 K 31 16944 D 38 64306 31 16944Genel bilgilerAkarsu gelen Akarcay nehriAkarsu giden Su kanali Aksehir GoluGol turuTatli su batakligiYuzolcumu125 km2 48 sq mi En derin noktasi21 m 69 ft Yuzey rakimi967 m 3 173 ft Wikimedia CommonsEber Golu Turkiye Isim kokeniEber Avsar Turkmenlerinin bir obasidir Gol adini bu Avsar obasindan almistir Konumu ve olusumuEber Golu Ic Anadolu Bolgesindeki Akarcay Havzasinda yuzey alani 125 km bulan bir tatli su bataklik olan kuzeyinde Emir Daglari ve guneyinde Sultan Daglari denizden 967 metre yukseklikte olan bir cokuntu goludur Bulundugu Akarcay Havzasi hep sismik olarak aktif olan kuzeybati guneydogu yonunde ortalama 100 kilometre uzunlukta ve 25 kilometre genislikte olan cokuk alandir Bir zamanlar cok buyuk ve derin olan son Buzul Cagi Pleistosen golunden geriye kalan diger goller gibi artik bir goldur Eber Golu Akarcay ve Sultandaglari ndan gelen kaynak sulari ile beslenmektedir Bu sebeple yil icerisinde yuzolcumu farklilik gosterir En dusuk su seviyesi Ekim 1991 de gorulmustur Gol alani 62 km ye kadar dusmustur En yuksek su seviyesi ise Mayis 1969 da gorulmustur Gol alani 164 5 km ye ulasmistir Golun dogal yapisiGol Turkiye nin en ilgi cekici gollerindendir Cok buyuk bir gol olmasina ragmen uzerinde bulunan kamislardan dolayi buyuk kismi gol degil de cayirlik gibi gorulur Ozellikle avcilarin ugrak yeridir Uzerinde yuzlerce yuzen adacik bulunur bu adaciklara yerli halkin kopak adini verdigi kopaklar kalinlasan kamis koklerinin topraktan ayrilarak uzerine zamanla ruzgarin etkisiyle toprak birikmesiyle meydana gelir Bazi kopaklar o kadar buyuktur ki uzerlerinde balikcilarin avcilarin ve kamiscilarin barinaklar kurduklari da gorulmustur Etrafinda kurulmus Derekarabag Ortakarabag Yenikarabag ve diger komsu koylerde tarimla ugrasan insanlar Gol kiyisindaki ekilebilir tarlalarda bugday ekip yasamlarini surdururler Bitki ortusu Yuzeyinin cogu yuksekligi bes hatta alti metreye ulasan kirmizi kamislarla kapli olan Eber Golu sig kiyilarinda su bitkileri ve etrafinda diger bitkiler yetisir bunlar Hasirotu Typha latifolia Kirmizi kamis Phragmites australis Lycopus europaeus Mentha aquatica Balik turleri Sazan baligi Cyprinus carpio Cyprinus carpio morpha noblis Turna baligi Esox lucius Dere kaya baligi Gobio gobio Gocmen su kuslari Bircok gocmen su kuslari avlanmak kamis adalarda kuluckaya yatmak uremek ve bazilari kislamak icin Eber Golune gelirler bunlar Kucuk karabatak Phalacrocorax pygmeus Bayagi kasikci Platalea leucorodia Dalmacya Pelikani Pelecanus crispus Botaurus stellaris Balikcilgiller Ardeidae Ardeola ralloides Ardea purpurea Pasbas patka Aythya nyroca Gulen sumru Sterna nilotica Buyuk cilibit Charadrius leschenaultii Sakarca kazi Anser albifrons Kucuk sakarca kazi Anser erythropus Sakarmeke Fulica atra Dikkuyruk Oxyura leucocephala Kilicgagagiller den Himantopus himantopus Bayagi aynak Plegadis falcinellus ve kamislarin arasinda kum adalarda Kolyeli buyuk yagmurcunu Charadrius hiaticula kuluckaya yattiklari gozlenmistir Ekonomik onemiSeka Afyon Kagit Fabrikasi ihtiyacinin bir kismini Bugdaygillerden sulak nemli yerlerde yetisen bogumlu sert govdesi olan kamis Phragmites australis bitkisini Eber ve Karamik Golunden elde eder Yaklasik olarak burada bin insan calisir Cevredeki koyluler golde yetisen kamis ve hasir otunun islenmesi ile gecimlerini saglamaktadir Gunumuzdeki durumuTurkiye deki iklim degisikligi ve kurakligin Eber Golu ndeki etkisini gosteren bir gorsel 2018 Gol eski zamanlarda Aksehir golu ile buyuk tek bir gol halindeydi Fakat zamanla su kaynaklarinin azalmasi ile Aksehir Golu Eber golunden ayrilarak ayri bir gol olusturdu Halen eber golu bir kanal vasitasiyla Aksehir golune su aktarmaktadir Gunumuzde kuresel isinmanin etkisiyle ve ozellikle su kaynaklarinin bilincsiz kullanilmasiyla gol kuculmeye baslamistir Bu nedenle Aksehir Golune su aktarilamamis bu da Aksehir Golunun sularinin cekilmesine sebep olmustur Bu nedenle Turkiye nin en guzel gollerinden biri olan gol yok olma tehlikesiyle karsi karsiya kalmistir Bilincsizce yapilan barajlar ve ciftcilerin sulama amaciyla kullandiklari dalgic pompalar golun hem yerustu hem yeralti sulama kaynaklarini neredeyse sifira indirmislerdir Bunun neticesinde cevre muhendislikleri calisma baslatmis ve 2007 sonunda bitecek projeler gelistirmislerdir Kuruyan gol tabanindan bir gorunum Mart 2020 Eber Golu bir zamanlar kus cenneti gorunumunde ve yuzeyinde su cicekleriyle bezenmis bir bahce iken bugun yanina yaklasilmayacak kadar kirletilmistir Eber Golu nu tehdit eden en buyuk unsurlar Afyonkarahisar sehrinin atiklari Seker ve Alkoloid Fabrikalarinin atiklaridir Diger bir tehdit unsuru da atiklarin Eber Golu nde biriktikten sonra golun aritma vazifesi gormesi ve bu nedenle de suzulen temiz suyun Aksehir Golu ne akitilmasidir Golun derinligi bugun 1 70 m ye kadar dusmustur Onlem alinmadigi takdirde daha da dusecegi bir gercektir Golde ekonomik degeri en yuksek olan kamis uretimi yapilmakta ve sazan turna ve aynali sazan baligi bulunmaktadir Ayrica golun av turizmi icermesi sebebiyle de il disindan bircok kisinin gol kiyisina av evleri yapmasina yol acmistir Eber Golu nde Temmuz 2002 2003 yillari arasinda yapilan bir arastirma sonucunda Monogenea asalaklari burada incelenen Baliklarin iki tur Monogenea Gyrodactylus elegans Dactylogyrus extensus solungac ve yuzgeclerinde bir tur Digenea Posthodiplostomum cuticola deri ve yuzgeclerinde bir tur Cestoda Bothriocephalus acheilognathi bagirsaklarinda ve bir tur Arthropoda Argulus foliaceus deri solungac ve yuzgeclerinde bulunmustur Eber Golu su yilani tatli su baliklari su kuslari su kaplumbagalari ve diger yabani hayvanlarin genis nufusunu korumak icin Konya Kultur ve Tabiat Varliklarin Koruma Kurulunun 22 Haziran 1992 gun ve 1359 sayili karariyla 1 Derece Tabiat Sit Alani ilan edilmistir Ayrica bakinizOlusumlarina gore Turkiye nin golleri listesi Turkiye deki gollerKaynakca Weed control and utilization of aquatic plants of Lake Edku and Barsik fish 6 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce An investigation of metazoan parasites of common Carp Cyprinus carpio L in Lake Eber Afyon Turkey 23 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Lepage Denis Checklist of birds of Turkey 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bird Checklists of the World Avibase Retrieved on 26 April 2007 Clements James F 2000 Birds of the World a Checklist Cornell University Press pp 880 ISBN 0 934797 16 1 Ingilizce Dis baglantilarTurk Hava Yollari Skylife Magazin 17 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Turk Hava Yollari Skylife Magazin 21 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce List of Freshwater Fishes for Turkey 5 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Turkiye de yasayan tatli su baliklari listesi Eber Golu icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft