Rusçuk veya Urusçuk (Bulgarca: Русе, trl: Ruse), Bulgaristan'da Tuna Nehri kıyısında bulunan bir şehirdir. Tuna Nehri'nden yaklaşık 20 metre yükseklikteki düzlükte kuruludur. 178.000 nüfusuyla Bulgaristan'ın 5. büyük şehridir.
Rusçuk Русе | |
---|---|
Ruse | |
Bayrak Arma | |
Rusçuk Rusçuk'un Bulgaristan'daki konumu | |
Ülke | Bulgaristan |
İl | Rusçuk |
İdare | |
• Belediye başkanı | Pencho Milkov |
Rakım | 45 m |
Nüfus (2011) | |
• Toplam | 149,642 |
Zaman dilimi | (DAS) |
• Yaz (YSU) | (DAS) |
Posta kodu | 7000 |
Alan kodu | 082 |
Resmî site obshtinaruse.bg |
Güneyinde, Şumnu yolu üzerinde bir tepe mevcuttur. Tuna'nın karşı kıyısında (Romanya'da) Osmanlıların Yergöğü dedikleri Giurgiu şehri vardır.
Etimoloji
Romanya ve Bulgaristan'ın sınırını çizen Tuna nehrinin iki yakasında karşı karşıya olan Giurgiu (Yergöğü) ve Ruse (Rusçuk) şehirleri, Önceden Golyamo Yurgovo (Büyük Yurgovo) ve Malko Yurgovo (Küçük Yurgovo) olarak anılmaktaydı.
1380-1388 yılları arasında Bruggelu bir tüccarın seyahat notlarında “Rosi” şeklinde yazılan şehir, 1479 tarihli Osmanlı tahrir defterinde “Rusi olarak bilinen Yergöğü beriyaka” olarak geçmektedir. 16. Yüzyıl Osmanlı Kaynaklarında Yergöğü için "Yergöğü öte yaka" ve Rusçuk için "Yergöğü beri yaka" denmektedir. "Küçük Ruse" adı zaman içerisinde Türkçeye Rusçuk olarak çevrilmiş ve bugünkü kullanım şeklini almıştır.
Tarihçe
Bulgar kaynaklarından edindiğimiz bilgilere göre Roma İmparatoru Trajan (M.S. 98-117) zamanında kurulmuştur. 4. Yüzyılda yağma ve yıkıma maruz kalan şehir, 7. yüzyıldan itibaren I. Bulgar İmparatorluğu'nun parçası haline gelmiştir. İmparatorluğun 1018 yılında yıkılışıyla yeniden Bizans topraklarına dahil oldu ve 1185'te kurulan Tırnova merkezli II. Bulgar İmparatorluğu'nun toprakları içerisinde yer aldı.
Evliya Çelebi, Rusçuk'un Yıldırım Beyazıt devrinde fethedildiğini ancak Ankara Savaşı sonrasında elden çıktığını ve Çelebi Mehmed zamanında yeniden fethedildiğini yazar. Sultan Çelebi Mehmed, 1417 yılında Dobruca'yı fethettiği sefer sırasında Yergöğü'nü ve Rusçuk'un bulunduğu bölgeyi Eflak Voyvodası Mircea'dan barış yoluyla almıştır.
1444 Varna Savaşı'nın ardından Burgundia donanması bölgeye gelerek burayı ele geçirdi. Az sayıdaki Osmanlı askerleri kaleyi ve yakınındaki köyü yakarak kaçmak durumunda kaldı. 1462'de Eflak Voyvodası III. Vlad (Kazıklı Voyvoda), bölgeyi tekrar ele geçirdi ve 6414 kişilik Bulgar ve Türk şehir halkının tamamını kılıçtan geçirdi. Vlad'ın mağlup edilmesinin ardından harap olmuş olan kale II. Mehmet tarafından yeniden onarıldı.
1530 tarihli kayıtlarda %13'ü Müslüman olan Rusçuk'ta bu oran 1556'da %43, 1579'da %49 idi. 16. Yüzyılda Anadolu'da çıkan Kalender Çelebi İsyanı'ndan sonra Balkanlara sürülen Türkmenler'in bir kısmının da buraya yerleştirilmesi ve kazanın güneylerindeki Bulgarların Müslüman olmasıyla bu oran tüm Rusçuk kazasında 19. Yüzyılın sonlarında %79'a kadar çıktı.
1595 yılında Osmanlı Devleti'ne karşı Hristiyan güçlerine katılan Eflak Voyvodası Michael eliyle şehir ikinci kere ve 1811'de Rus orduları tarafından üçüncü kere yakıldı. Bu sonuncu yangında şehir tamamen yok olmamış olsa da önemli bir kısmı hasar gördü.
Rusçuk, 1878 Berlin Anlaşması'nın ardından yeni kurulan Bulgaristan Prensliği'ne bağlandı. Kalenin taşları kısmen kilise yapımında kullanıldı. Bu tarihten sonra önemli oranda Türk nüfusu şehri terk etti.
İklim
Rusçuk iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 4,2 | 6,2 | 13,7 | 19,6 | 26,3 | 29,8 | 31,8 | 31,5 | 26,9 | 20,2 | 12,8 | 5,6 | 19,1 |
Ortalama sıcaklık (°C) | 0,6 | 2,4 | 8,5 | 14,2 | 20,0 | 23,4 | 25,7 | 25,2 | 20,6 | 14,6 | 8,3 | 2,2 | 13,8 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −3,1 | −1,6 | 3,3 | 8,7 | 13,6 | 17,1 | 19,5 | 18,8 | 14,3 | 9,0 | 3,8 | −1,3 | 8,5 |
Ortalama yağış (mm) | 47,6 | 33,2 | 41,5 | 51,5 | 66,7 | 67,4 | 77,3 | 61,1 | 31,8 | 33,7 | 59,5 | 46,9 | 618,2 |
Kaynak: Bulgar Meteoroloji Enstitüsü |
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Rusçuk ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Kaynakça
- ^ a b c d Kiel, Machiel. . TDV İslâm Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
- ^ "Rusçuk Şehrinin Yeri ve Adı Üzerine Düşünceler Mehmet Topal * - PDF Ücretsiz indirin". docplayer.biz.tr. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
Bulgaristan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ruscuk veya Uruscuk Bulgarca Ruse trl Ruse Bulgaristan da Tuna Nehri kiyisinda bulunan bir sehirdir Tuna Nehri nden yaklasik 20 metre yukseklikteki duzlukte kuruludur 178 000 nufusuyla Bulgaristan in 5 buyuk sehridir Ruscuk RuseSehirRuseBayrakArmaRuscukRuscuk un Bulgaristan daki konumuUlkeBulgaristanIlRuscukIdare Belediye baskaniPencho MilkovRakim45 mNufus 2011 Toplam149 642Zaman dilimiUTC 02 00 DAS Yaz YSU UTC 03 00 DAS Posta kodu7000Alan kodu082Resmi site obshtinaruse bg Guneyinde Sumnu yolu uzerinde bir tepe mevcuttur Tuna nin karsi kiyisinda Romanya da Osmanlilarin Yergogu dedikleri Giurgiu sehri vardir EtimolojiRomanya ve Bulgaristan in sinirini cizen Tuna nehrinin iki yakasinda karsi karsiya olan Giurgiu Yergogu ve Ruse Ruscuk sehirleri Onceden Golyamo Yurgovo Buyuk Yurgovo ve Malko Yurgovo Kucuk Yurgovo olarak anilmaktaydi 1380 1388 yillari arasinda Bruggelu bir tuccarin seyahat notlarinda Rosi seklinde yazilan sehir 1479 tarihli Osmanli tahrir defterinde Rusi olarak bilinen Yergogu beriyaka olarak gecmektedir 16 Yuzyil Osmanli Kaynaklarinda Yergogu icin Yergogu ote yaka ve Ruscuk icin Yergogu beri yaka denmektedir Kucuk Ruse adi zaman icerisinde Turkceye Ruscuk olarak cevrilmis ve bugunku kullanim seklini almistir TarihceBulgar kaynaklarindan edindigimiz bilgilere gore Roma Imparatoru Trajan M S 98 117 zamaninda kurulmustur 4 Yuzyilda yagma ve yikima maruz kalan sehir 7 yuzyildan itibaren I Bulgar Imparatorlugu nun parcasi haline gelmistir Imparatorlugun 1018 yilinda yikilisiyla yeniden Bizans topraklarina dahil oldu ve 1185 te kurulan Tirnova merkezli II Bulgar Imparatorlugu nun topraklari icerisinde yer aldi Evliya Celebi Ruscuk un Yildirim Beyazit devrinde fethedildigini ancak Ankara Savasi sonrasinda elden ciktigini ve Celebi Mehmed zamaninda yeniden fethedildigini yazar Sultan Celebi Mehmed 1417 yilinda Dobruca yi fethettigi sefer sirasinda Yergogu nu ve Ruscuk un bulundugu bolgeyi Eflak Voyvodasi Mircea dan baris yoluyla almistir 1444 Varna Savasi nin ardindan Burgundia donanmasi bolgeye gelerek burayi ele gecirdi Az sayidaki Osmanli askerleri kaleyi ve yakinindaki koyu yakarak kacmak durumunda kaldi 1462 de Eflak Voyvodasi III Vlad Kazikli Voyvoda bolgeyi tekrar ele gecirdi ve 6414 kisilik Bulgar ve Turk sehir halkinin tamamini kilictan gecirdi Vlad in maglup edilmesinin ardindan harap olmus olan kale II Mehmet tarafindan yeniden onarildi 1530 tarihli kayitlarda 13 u Musluman olan Ruscuk ta bu oran 1556 da 43 1579 da 49 idi 16 Yuzyilda Anadolu da cikan Kalender Celebi Isyani ndan sonra Balkanlara surulen Turkmenler in bir kisminin da buraya yerlestirilmesi ve kazanin guneylerindeki Bulgarlarin Musluman olmasiyla bu oran tum Ruscuk kazasinda 19 Yuzyilin sonlarinda 79 a kadar cikti 1595 yilinda Osmanli Devleti ne karsi Hristiyan guclerine katilan Eflak Voyvodasi Michael eliyle sehir ikinci kere ve 1811 de Rus ordulari tarafindan ucuncu kere yakildi Bu sonuncu yanginda sehir tamamen yok olmamis olsa da onemli bir kismi hasar gordu Ruscuk 1878 Berlin Anlasmasi nin ardindan yeni kurulan Bulgaristan Prensligi ne baglandi Kalenin taslari kismen kilise yapiminda kullanildi Bu tarihten sonra onemli oranda Turk nufusu sehri terk etti Iklim Ruscuk iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilOrtalama en yuksek sicaklik C 4 2 6 2 13 7 19 6 26 3 29 8 31 8 31 5 26 9 20 2 12 8 5 6 19 1Ortalama sicaklik C 0 6 2 4 8 5 14 2 20 0 23 4 25 7 25 2 20 6 14 6 8 3 2 2 13 8Ortalama en dusuk sicaklik C 3 1 1 6 3 3 8 7 13 6 17 1 19 5 18 8 14 3 9 0 3 8 1 3 8 5Ortalama yagis mm 47 6 33 2 41 5 51 5 66 7 67 4 77 3 61 1 31 8 33 7 59 5 46 9 618 2Kaynak Bulgar Meteoroloji EnstitusuAyrica bakinizWikimedia Commons ta Ruscuk ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Kaynakca a b c d Kiel Machiel TDV Islam Ansiklopedisi Turkiye Diyanet Vakfi 14 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2021 Ruscuk Sehrinin Yeri ve Adi Uzerine Dusunceler Mehmet Topal PDF Ucretsiz indirin docplayer biz tr 31 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2021 Bulgaristan daki bir yerlesim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz