Mustafa Şekip Birgöl (1903, Üsküdar - 11 Kasım 2008Üsküdar), Türk Kurtuluş Savaşı'nda mülazım rütbesiyle savaşmış asker, emekli albay ve İstiklal Savaşı'nın son gazisi. Birgöl, Yakup Satar'ın ölümünden sonra hayatta kalan son İstiklal Savaşı gazisiydi. 105 yaşında ölümüyle birlikte, yaşayan İstiklal Savaşı gazisi kalmamıştır.
Mustafa Şekip Birgöl | |
---|---|
İstiklal Gazisi Mustafa Şekip Birgöl | |
Doğum | 1903 Üsküdar, İstanbul, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 11 Kasım 2008 (105 yaşında) Üsküdar, İstanbul, Türkiye |
Bağlılığı | Türkiye |
Hizmet yılları | 1921–1952 |
Rütbesi | Albay |
Çatışma/savaşları | Türk Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Hayatı
İstanbul Üsküdar'da 1903 yılında doğan Birgöl'ün babası ve dedesi de deniz subayıydı. İlkokulu İstanbul Hasanpaşa, ortaokulu Bursa Işıklar Askeri Okulu, liseyi ise Edirne Askeri İdadisi'nde okuyan Mustafa Şekip Birgöl, daha sonra Harp Okulu'na girdi. Eğitim hayatının ardından asteğmen rütbesi ile orduya katıldı. 1921 yılında 18 yaşındayken İstanbul'dan Afyon'a geçerek[] burada 15. Fırka 45. Alay'dan Piyade Mülazım (asteğmen) rütbesi ile Milli Mücadele hareketine katıldı. Afyon Cephesi'nde[] Kurtuluş Savaşı'nda cephe görevlerine katılan Birgöl, ardından Büyük Taarruz'da görev aldı ve savaşın sonuna kadar cephede kaldıktan sonra 9 Ekim 1922'de İzmir'in Kurtuluşu sonrasında Samsun'daki birliğine döndü. Savaşın ardından 1928'e kadar Samsun'daki kıtasında görev yapan Birgöl, ardından Sarıkamış, Bayburt ve Muğla'da görev yaparak Kurtuluş Savaşı'ndan sonra çıkan bazı ayaklanmaların bastırılmasında fiilen çalıştı. Bu görevlerinin ardından Çanakkale Eğitim Alayı, Ezine Dağ Tugayı ve Gelibolu 4. Tümen'de bulunan Birgöl, 13 Eylül 1952 yılında Albay rütbesiyle emekli olarak ordudan ayrıldı.
Mustafa Şekip Birgöl'ün 1988 yılında vefat eden ilk eşi Pakize Birgöl'den Tamay, İnci ve İpek adında 3 kızı oldu. Birgöl'ün kızları Tamay Gökçetin ve İnci Tokel de Birgöl'den birkaç yıl önce vefat etmişlerdir. Mustafa Şekip Birgöl'ün biri kız, ikisi erkek üç torunu ve bir de torununun çocuğu bulunuyordu.
İstiklal Madalyası
Mustafa Şekip Birgöl, TBMM tarafından kabul edilen İstiklal Madalyası Kanunu gereğince, Milli Ordu’da vazife alması nedeniyle muhariplere verilen kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı.
Birgöl'ün yaşayan gaziler arasında olduğunu, 3 yıl önce 1. Ordu Komutanı olduğu dönemde Orgeneral İlker Başbuğ ortaya çıkarmıştır. Kayıtlardan ismini bulan Orgeneral Başbuğ, Birgöl'ün yaşadığını öğrendikten sonra İstanbul'daki evinde ziyarette bulunarak yanında 3,5 saat kalmış ve böylece hayatta kalan son Kurtuluş Savaşı gazilerinden biri olduğunu öğrenmişti.
Son günleri ve vefatı
Mustafa Şekip Birgöl, hayatının son dönemini üç kızından hayatta kalan İpek ve damadı Bekir Artunç ile birlikte geçirdi. Savaşla ilgili konuşmayı sevmediği için, Kurtuluş Savaşı’na ilişkin hatıralarını yazmadı.
Son zamanlarında sağlık problemleri ciddiyetini artırdı. Heyecanlanmaması için ailesi, fotoğraf ve kamera görüntüsü alınmasına izin vermiyordu. Yürüyemiyor, kulakları ağır işitiyor ve bir gözü hiç görmüyordu. Damarlarının da işlevini görememesi sebebiyle sıvıyla besleniyordu. nedeniyle geçirdiği ameliyatı atlattı ve 15 gün yoğun bakımda kaldı. Bu arada tüm organları iflas etti.
Birgöl, 11 Kasım 2008'de sabah saat 03.00 sıralarında tedavi gördüğü GATA Haydarpaşa Askeri Hastanesi'nde, 105 yaşında öldü. Vefat ettiğinde bilinci yerindeydi.
Cenazesi
Birgöl'ün naaşı, 12 Kasım'da Ankara'ya getirildi. Düzenlenen devlet törenine Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Köksal Toptan, Türkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcıları Cemil Çiçek, Hayati Yazıcı ve Nazım Ekren, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, kabine üyeleri, Yargıtay Başkanı Hasan Gerçeker, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Işık Koşaner, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Aydoğan Babaoğlu, Jandarma Genel Komutanı Atila Işık, DSP Genel Başkanı Zeki Sezer, BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu, eski Meclis Başkanları ve bakanlar ile milletvekilleri katıldı. Törende Kıbrıs ve Kore gazileri de hazır bulundu.
Ertesi gün 1. Ordu Komutanlığı'na bağlı İstanbul Selimiye Kışlası'nda bir tören daha düzenlendi. Düzenlenen törene son gazinin kızı İpek ve eşi Mehmet Artunç, Cumhurbaşkanı Vekili Köksal Toptan ve eşi Saime Toptan, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, İstanbul Valisi Muammer Güler, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Aykut Cengiz Engin, Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah, eski Genelkurmay Başkanları, askeri ve sivil erkan, gaziler ile öğrenciler katıldı.
Mustafa Şekip Birgöl'ün Türk Bayrağı'na sarılı cenazesi, törenin ardından İstanbul Karacaahmet Mezarlığı'nda saygı atışı eşliğinde ilk eşi Pakiye Birgöl'ün kabri yakınında toprağa verildi. Mezarın üstü çelenklerle süslendi. Mustafa Şekip Birgöl'ün tabutuna sarılan Türk bayrağını, 23. Piyade Tümen Komutanı Tümgeneral Bülent Dağsalı, Birgöl'ün ikinci eşi Ayşe Birgöl'e teslim etti.
Kaynakça
- ^ TRT Haber, Erişim: 14 Kasım 2008]
- ^ a b c d e f g h i Anadolu Ajansı (11 Kasım 2008). . nethaber.com. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2008.
- ^ Afyon Cephesi, Temmuz 1921'de gerçekleşen Kütahya-Eskişehir Muharebeleri ve Ağustos 1922'de gerçekleşen Büyük Taarruz'u tanımlamak için kullanılır. Mustafa Şekip Birgöl'ün Afyon bölgesinde hangi savaşa katıldığı hakkında henüz yazılı kaynak bulunmamaktadır.
- ^ a b c "Son gazi olduğunu Başbuğ ortaya çıkarttı". İhlas Haber Ajansı. 12 Kasım 2008. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008.[]
- ^ Balta, İbrahim (4 Nisan 2008). . zaman.com.tr. 9 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008.
- ^ "Son İstiklal gazisi Mustafa Şekip Birgöl vefat etti". yildizhaber.org. 12 Kasım 2008. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008.[]
- ^ Çakmak, Zafer (13 Kasım 2008). "Son gaziyi uğurladık". İhlas Haber Ajansı. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008.[]
- ^ a b "Hürriyet: "Çılgın Türkler biter mi", 14 Kasım 2008". 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2008.
Dış bağlantılar
- Birgöl'le yapılan röportaj[]
- Birgöl için Ankara'da düzenlenen devlet töreni (İHA)[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mustafa Sekip Birgol 1903 Uskudar 11 Kasim 2008Uskudar Turk Kurtulus Savasi nda mulazim rutbesiyle savasmis asker emekli albay ve Istiklal Savasi nin son gazisi Birgol Yakup Satar in olumunden sonra hayatta kalan son Istiklal Savasi gazisiydi 105 yasinda olumuyle birlikte yasayan Istiklal Savasi gazisi kalmamistir Mustafa Sekip BirgolIstiklal Gazisi Mustafa Sekip BirgolDogum1903 Uskudar Istanbul Osmanli DevletiOlum11 Kasim 2008 105 yasinda Uskudar Istanbul TurkiyeBagliligi TurkiyeHizmet yillari1921 1952RutbesiAlbayCatisma savaslariTurk Kurtulus SavasiOdulleriHayatiIstanbul Uskudar da 1903 yilinda dogan Birgol un babasi ve dedesi de deniz subayiydi Ilkokulu Istanbul Hasanpasa ortaokulu Bursa Isiklar Askeri Okulu liseyi ise Edirne Askeri Idadisi nde okuyan Mustafa Sekip Birgol daha sonra Harp Okulu na girdi Egitim hayatinin ardindan astegmen rutbesi ile orduya katildi 1921 yilinda 18 yasindayken Istanbul dan Afyon a gecerek kaynak belirtilmeli burada 15 Firka 45 Alay dan Piyade Mulazim astegmen rutbesi ile Milli Mucadele hareketine katildi Afyon Cephesi nde kaynak belirtilmeli Kurtulus Savasi nda cephe gorevlerine katilan Birgol ardindan Buyuk Taarruz da gorev aldi ve savasin sonuna kadar cephede kaldiktan sonra 9 Ekim 1922 de Izmir in Kurtulusu sonrasinda Samsun daki birligine dondu Savasin ardindan 1928 e kadar Samsun daki kitasinda gorev yapan Birgol ardindan Sarikamis Bayburt ve Mugla da gorev yaparak Kurtulus Savasi ndan sonra cikan bazi ayaklanmalarin bastirilmasinda fiilen calisti Bu gorevlerinin ardindan Canakkale Egitim Alayi Ezine Dag Tugayi ve Gelibolu 4 Tumen de bulunan Birgol 13 Eylul 1952 yilinda Albay rutbesiyle emekli olarak ordudan ayrildi Mustafa Sekip Birgol un 1988 yilinda vefat eden ilk esi Pakize Birgol den Tamay Inci ve Ipek adinda 3 kizi oldu Birgol un kizlari Tamay Gokcetin ve Inci Tokel de Birgol den birkac yil once vefat etmislerdir Mustafa Sekip Birgol un biri kiz ikisi erkek uc torunu ve bir de torununun cocugu bulunuyordu Istiklal MadalyasiMustafa Sekip Birgol TBMM tarafindan kabul edilen Istiklal Madalyasi Kanunu geregince Milli Ordu da vazife almasi nedeniyle muhariplere verilen kirmizi seritli Istiklal Madalyasi ile onurlandirildi Birgol un yasayan gaziler arasinda oldugunu 3 yil once 1 Ordu Komutani oldugu donemde Orgeneral Ilker Basbug ortaya cikarmistir Kayitlardan ismini bulan Orgeneral Basbug Birgol un yasadigini ogrendikten sonra Istanbul daki evinde ziyarette bulunarak yaninda 3 5 saat kalmis ve boylece hayatta kalan son Kurtulus Savasi gazilerinden biri oldugunu ogrenmisti Son gunleri ve vefatiMustafa Sekip Birgol hayatinin son donemini uc kizindan hayatta kalan Ipek ve damadi Bekir Artunc ile birlikte gecirdi Savasla ilgili konusmayi sevmedigi icin Kurtulus Savasi na iliskin hatiralarini yazmadi Son zamanlarinda saglik problemleri ciddiyetini artirdi Heyecanlanmamasi icin ailesi fotograf ve kamera goruntusu alinmasina izin vermiyordu Yuruyemiyor kulaklari agir isitiyor ve bir gozu hic gormuyordu Damarlarinin da islevini gorememesi sebebiyle siviyla besleniyordu nedeniyle gecirdigi ameliyati atlatti ve 15 gun yogun bakimda kaldi Bu arada tum organlari iflas etti Birgol 11 Kasim 2008 de sabah saat 03 00 siralarinda tedavi gordugu GATA Haydarpasa Askeri Hastanesi nde 105 yasinda oldu Vefat ettiginde bilinci yerindeydi CenazesiBirgol un naasi 12 Kasim da Ankara ya getirildi Duzenlenen devlet torenine Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskani Abdullah Gul Turkiye Buyuk Millet Meclisi Baskani Koksal Toptan Turkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Baskani Orgeneral Ilker Basbug Devlet Bakani ve Basbakan Yardimcilari Cemil Cicek Hayati Yazici ve Nazim Ekren CHP Genel Baskani Deniz Baykal MHP Genel Baskani Devlet Bahceli kabine uyeleri Yargitay Baskani Hasan Gerceker Kara Kuvvetleri Komutani Orgeneral Isik Kosaner Hava Kuvvetleri Komutani Orgeneral Aydogan Babaoglu Jandarma Genel Komutani Atila Isik DSP Genel Baskani Zeki Sezer BBP Genel Baskani Muhsin Yazicioglu eski Meclis Baskanlari ve bakanlar ile milletvekilleri katildi Torende Kibris ve Kore gazileri de hazir bulundu Ertesi gun 1 Ordu Komutanligi na bagli Istanbul Selimiye Kislasi nda bir toren daha duzenlendi Duzenlenen torene son gazinin kizi Ipek ve esi Mehmet Artunc Cumhurbaskani Vekili Koksal Toptan ve esi Saime Toptan Devlet Bakani ve Basbakan Yardimcisi Hayati Yazici Genelkurmay Baskani Orgeneral Ilker Basbug MHP Grup Baskanvekili Oktay Vural Istanbul Valisi Muammer Guler Istanbul Buyuksehir Belediye Baskani Kadir Topbas Istanbul Cumhuriyet Bassavcisi Aykut Cengiz Engin Emniyet Muduru Celalettin Cerrah eski Genelkurmay Baskanlari askeri ve sivil erkan gaziler ile ogrenciler katildi Mustafa Sekip Birgol un Turk Bayragi na sarili cenazesi torenin ardindan Istanbul Karacaahmet Mezarligi nda saygi atisi esliginde ilk esi Pakiye Birgol un kabri yakininda topraga verildi Mezarin ustu celenklerle suslendi Mustafa Sekip Birgol un tabutuna sarilan Turk bayragini 23 Piyade Tumen Komutani Tumgeneral Bulent Dagsali Birgol un ikinci esi Ayse Birgol e teslim etti Kaynakca TRT Haber Erisim 14 Kasim 2008 a b c d e f g h i Anadolu Ajansi 11 Kasim 2008 nethaber com 13 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2008 Afyon Cephesi Temmuz 1921 de gerceklesen Kutahya Eskisehir Muharebeleri ve Agustos 1922 de gerceklesen Buyuk Taarruz u tanimlamak icin kullanilir Mustafa Sekip Birgol un Afyon bolgesinde hangi savasa katildigi hakkinda henuz yazili kaynak bulunmamaktadir a b c Son gazi oldugunu Basbug ortaya cikartti Ihlas Haber Ajansi 12 Kasim 2008 Erisim tarihi 13 Kasim 2008 olu kirik baglanti Balta Ibrahim 4 Nisan 2008 zaman com tr 9 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2008 Son Istiklal gazisi Mustafa Sekip Birgol vefat etti yildizhaber org 12 Kasim 2008 Erisim tarihi 13 Kasim 2008 olu kirik baglanti Cakmak Zafer 13 Kasim 2008 Son gaziyi ugurladik Ihlas Haber Ajansi Erisim tarihi 13 Kasim 2008 olu kirik baglanti a b Hurriyet Cilgin Turkler biter mi 14 Kasim 2008 17 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2008 Dis baglantilarBirgol le yapilan roportaj olu kirik baglanti Birgol icin Ankara da duzenlenen devlet toreni IHA olu kirik baglanti