Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Ağustos 2016) () |
Bu madde, uygun değildir. (Ağustos 2013) |
Holografi, lazer ışınlarına dayanılarak gerçekleştirilen üç boyutlu görüntü işlemine verilen addır.
Uzayda bir cismin varlığına ait bilgi bize genellikle ses veya ışık dalgaları halinde ulaşır. Holografi, cisimlerden gelen dalgalardaki bilgileri belirli bir şekilde depo edip, bu bilgide hiçbir kayıp olmadan tekrar ortaya çıkartmayı sağlayan bir tekniktir.
Etimoloji
Tekniğe Holografi adını bu konuda ilk çalışmaları yapan Dennis Gabor vermiştir. Yunancada holos bütün anlamına gelmektedir. Hologram bir cisimden gelen dalgaya ait toplam bilgiyi yani hem genlik hem faz değerlerini kaydeder. İstendiğinde bu kayıt ortamından orijinal dalga yeniden elde edilir.
Tarihçe
Gabor 1948 de yayınlanan ilk makalesinde holografik kayıt esaslarını ortaya koymuştur. Normal fiziksel dedektörler ve kayıt ortamları sadece dalga şiddeti U2 ye hassas olduklarından tp fazı kaydedilemez. Cisimden gelen ışık dalgası kendisi ile frekans ve faz bakımından uyumlu (coherent) bir referans dalga ile girişim yaptığında meydana getirilebilen dalganın şiddeti sadece bu dalgaların teker teker şiddetlerine bağlı olmayıp aralarındaki faz farkına da tabidir. Bu ise holografinin esasını teşkil etmektedir.
Optik mercekler birkaç asır önce keşfedilmiş ve optik görüntülerin mercekler yardımı ile nasıl meydana getirilebileceği 1900 senelerinden önce tamamen çözümlenmişti. Bundan sonra fotoğraf tekniği büyük bir ilerleme kaydetmiştir. Fotoğraf ve holografi teknikleri arasında prensip bakımından çok büyük bir fark bulunmaktadır. Fotoğraf tekniğinde, görüntü iki boyutlu bir dağılım olarak kaydedilir. Her sahnede ışığın yansıtıldığı çok sayıda nokta mevcuttur. Bu noktalardan çıkan çeşitli dalgaların meydana getirdiği tek kompleks dalgaya cisim dalgası denir. Bu kompleks dalga, fotoğraf tekniğinde optik bir mercek yardımı ile dönüştürülerek radyasyon yapan cismin görüntüsü elde edilir. Hologram tekniğinde ise cismin optik olarak meydana getirilmiş görüntüsü değil, cisim dalgasının kendisi kaydedilir. Bu kayıt uygun şekilde yeniden aydınlatıldığı zaman orijinal cisim dalgasını tekrar meydana getirmek mümkündür.
1947 yılında Danis Gobar bir cisimden yayılan ışık ile ikinci bir koharent ışının girişim etkilerinin bir fotoğraf filmi üzerine kaydedilebileceğini ortaya atmıştır. Böyle bir film kırınım şebekesinin çok özel bir türüdür. Işık şebekeden geçtiğinde kırınıma uğrar ve cismin tamamen 3 boyutlu görüntüsünü oluşturur. Yani girişim etkileri kullanılarak bir cismin görüntüsünün kaydedilip görüntünün yeniden oluşturulması yöntemine holografi denir ve içerisinde girişim deseninin bulunduğu filme de hologram denir.
Hologram Tekniği
Holografi normal fotoğraf tekniğinden bazı farklılıklarla ayrılır. Her ışık dalgasının üç özelliği vardır: Dalga yüksekliğiyle tanımlanan şiddeti, dalgaboyu uzunluğuyla tanımlanan rengi ve doğrultusu. Gümüşlü levha üzerine çekilen ve siyah beyaz fotoğraflarda, ışıktaki şiddet değişiklikleri kaydedilirken, renkli fotoğraflarda dalgaboyu değişiklikleri de kaydedilebilmektedir. Hologramdaysa, ışığın şiddetiyle birlikte, ışık dalgalarının doğrultusu da kaydedilerek bir cismi üç boyutlu görmemiz sağlanır. Bu, tek renk hologramlar için geçerli olsa da renkli hologramlar için ışığın her üç özelliği de kaydedilmektedir.
Üç boyutlu bir görüntü elde edebilmek için, cisimden(kaynaktan) yayılan ışığın fotoğrafını çekmek gerekmektedir. Işığın hareket eden ve bu sırada çeşitli tepe ve çukur noktaları oluşturan dalgaları bir an için dondurulup fotoğraflanabilirse ışığı yansıtan cismin üç boyutlu özelliklerini taşıyan dalga örneği yeniden oluşturulabilir. Bu noktadan hareket edilerek, cisimden yansıyan lazer dalgalarından üç boyutlu bir görüntü elde edebilmek için, kaynaktan yayılan ışığın fotoğrafını çekmek gerekir. Işığın hareket eden ve bu sırada çeşitli tepe ve çukur noktaları oluşturan dalgaları bir an için dondurulup fotoğraflanabilirse, ışığı yansıtan cismin 3 boyutlu özelliklerini taşıyan dalga örneği yeniden oluşturulabilmektedir. Bu noktadan hareket edilerek, cisimden yansıyan lazer dalgalarının genlikleri ve fazları kaydedilip hologram elde edilebilir. Ancak hologram elde edebilmek için sürekli dalga lazeri, atmalı lazer ya da yakut atmalı lazer gibi bir lazer kaynağına, özel holografik filme ve cisimin hareketsiz kalmasını sağlayacak düzeneğe gereksinim var. Böyle bir düzenek ve lazer kaynağı sağlayabilmekse pek kolay bir iş değil. Bu düzenek sağlanmadan da evde hologram elde etmek pek olası değil gibi. Kırınım genlikleri ve fazları kaydedilip hologram elde edilebilmektedir.
Hologramı oluştururulacak cismi tek renk ışıkla aydınlatılır ve cismden saçıklacak ışık ve kaynaktan gelen ışık bir fotoğrafik levhaya gönderilir. Işık kaynağı olarak lazer kullanılmalıdır. Saçılan ve kaynaktan gelen ışıkların girişimi film üzerinde karmaşık bir desenin oluşmasına ve kaydedilmesine yol açar. Şekilde görüntü oluşturmak için sadece işlenmiş film üzerine gönderilir. Levhada iki görüntü meydana gelmektedir ve film tarafında, kaynağa daha yakın sanal bir görüntü ve ters tarafa gerçek görüntü meydana gelmektedir. Gerçekte bir hologram oluşturmak için iki problemin üstesinden gelinmelidir. İlk olarak kullandığımız ışık cismin boyutlarından ve filme uzaklığından daha uzun mesafelerde faz uyumlu olmalıdır. Bu yüzden sıradan ışık kaynakları bu şartı sağlamamaktadır. Bu nedenle hologram yapmak için lazer ışığı kullanılmalıdır. İkincisi olarak ise mekanik kararlılık çok iyi olmalıdır. Kaynak cisim veya kayıt sırasında en küçük bir hareketi dalga boyunun çeyreği kadar olsa bile, girişim desenini bulandırıp net görüntü oluşumunu engelleyecektir.Bu engeller aşılmaz değildir ve bugün hala holografi bilimsel araştırma, eğlence ve birçok teknolojik alanda kullanılmaktadır.
Holografinin Kullanım Alanları
Hologram kullanım alanları üç boyutlu görüntülerin etkileyici güzelliğinin çok ötesine ulaşmıştır. Holografi ile oldukça kapsamlı bilgi depolama sistemleri oluşturma olanağı bulunmaktadır. Yazılı bir sayfanın her noktasında yansıyan ışık hologramdaki her noktaya ulaştığından birkaç dalga boyundan daha büyük bir film karesinin her bölgesi daha az ayrıntılarıyla da olsa bütün bir sayfayı yeniden oluşturabilir. Ayrıca,birbirini izleyen sayfaların art arda hologramları kalın fotoğraf film tabakası içerisinde yapılabilir. Her sayfanın pozlandırılma işlemi biraz farklı bir açıyla yönlendirilmiş bir kılavuz ışınına yapıldığında, elde edilen hologramı belli bir açıdaki ışık ile aydınlatarak uygun bir noktadan sadece istenen sayfa görülebilmektedir. Bir sanat müzesindeki bütün tablolar bu şekilde sırayla ve gerçekten çok küçük bir alan içine yüksek bir doğrulukla kaydedilebilmektedir.
Diğer bir kullanımı ise aynı cismin aynı film üzerine ardışık iki zamanda iki ayrı hologramının yapılabilmesidir. Eğer cisim hologramların çekildiği anların arasındaki zamanda biraz hareket ettirilirse, (sabun köpüğünün iki yüzeyinden yansıyan ışığın yaptığı gibi) iki görüntü birbirleriyle girişim yapar. Hologramın yapımında oluşuturulan girişim ve karıştırılmaması gereken bu girişim deseni, başka bir şekilde görülmesi mümkün olmayan hareketin ayrıntılarını ortaya çıkarır. Benzer şekilde havadaki yoğunluk değişimleri de aynı hologramın üzerine havanın iki ardışık görüntüsünün oluşturduğu girişim kaydedildiğinde, gözle görülebilir hale gelebilmektedir. Bu yöntem sayesinde bir mumun ısıttığı hava veya bir uçağın ürettiği şok dalgaları üzerinde çalışmalar yapılabilmektedir.
Kaynakça
- Longhurst RS,Geometrical and Physical Optics, Longmans [London],2nd Edition (1968)
- Hugn D. ; Roger A. Freedman ; Ed.: Hilmi Ünlü ; Çev.: Ahmet T. Giz ve bşk.,Sears ve Zemansky'nin üniversite fiziği Young, : Pearson Education Yayıncılık,İstanbul(2010) ISBN ISSN: 978-605-4248-01-8 12.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Agustos 2016 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Agustos 2013 Holografi lazer isinlarina dayanilarak gerceklestirilen uc boyutlu goruntu islemine verilen addir Farkli bakis acilarindan cekilmis tek bir hologramin iki fotografi Uzayda bir cismin varligina ait bilgi bize genellikle ses veya isik dalgalari halinde ulasir Holografi cisimlerden gelen dal galardaki bilgileri belirli bir sekilde depo edip bu bilgide hicbir kayip olmadan tekrar ortaya cikartmayi saglayan bir tekniktir EtimolojiTeknige Holografi adini bu konuda ilk calismalari yapan Dennis Gabor vermistir Yunancada holos butun anlamina gel mektedir Hologram bir cisimden gelen dalgaya ait toplam bilgiyi yani hem genlik hem faz degerlerini kaydeder Istendiginde bu kayit ortamindan orijinal dalga yeniden elde edilir TarihceGabor 1948 de yayinlanan ilk makalesinde holografik kayit esas larini ortaya koymustur Normal fiziksel dedektorler ve kayit ortam lari sadece dalga siddeti U2 ye hassas olduklarindan tp fazi kaydedi lemez Cisimden gelen isik dalgasi kendisi ile frekans ve faz baki mindan uyumlu coherent bir referans dalga ile girisim yaptiginda meydana getirilebilen dalganin siddeti sadece bu dalgalarin teker teker siddetlerine bagli olmayip aralarindaki faz farkina da tabidir Bu ise holografinin esasini teskil etmektedir Optik mercekler birkac asir once kesfedilmis ve optik goruntule rin mercekler yardimi ile nasil meydana getirilebilecegi 1900 senele rinden once tamamen cozumlenmisti Bundan sonra fotograf teknigi buyuk bir ilerleme kaydetmistir Fotograf ve holografi teknikleri arasinda prensip bakimindan cok buyuk bir fark bulunmaktadir Fo tograf tekniginde goruntu iki boyutlu bir dagilim olarak kaydedilir Her sahnede isigin yansitildigi cok sayida nokta mevcuttur Bu nok talardan cikan cesitli dalgalarin meydana getirdigi tek kompleks dalgaya cisim dalgasi denir Bu kompleks dalga fotograf tekni ginde optik bir mercek yardimi ile donusturulerek radyasyon yapan cismin goruntusu elde edilir Hologram tekniginde ise cismin optik olarak meydana getirilmis goruntusu degil cisim dalgasinin kendisi kaydedilir Bu kayit uygun sekilde yeniden aydinlatildigi zaman ori jinal cisim dalgasini tekrar meydana getirmek mumkundur 1947 yilinda Danis Gobar bir cisimden yayilan isik ile ikinci bir koharent isinin girisim etkilerinin bir fotograf filmi uzerine kaydedilebilecegini ortaya atmistir Boyle bir film kirinim sebekesinin cok ozel bir turudur Isik sebekeden gectiginde kirinima ugrar ve cismin tamamen 3 boyutlu goruntusunu olusturur Yani girisim etkileri kullanilarak bir cismin goruntusunun kaydedilip goruntunun yeniden olusturulmasi yontemine holografi denir ve icerisinde girisim deseninin bulundugu filme de hologram denir Hologram TeknigiHolografi normal fotograf tekniginden bazi farkliliklarla ayrilir Her isik dalgasinin uc ozelligi vardir Dalga yuksekligiyle tanimlanan siddeti dalgaboyu uzunluguyla tanimlanan rengi ve dogrultusu Gumuslu levha uzerine cekilen ve siyah beyaz fotograflarda isiktaki siddet degisiklikleri kaydedilirken renkli fotograflarda dalgaboyu degisiklikleri de kaydedilebilmektedir Hologramdaysa isigin siddetiyle birlikte isik dalgalarinin dogrultusu da kaydedilerek bir cismi uc boyutlu gormemiz saglanir Bu tek renk hologramlar icin gecerli olsa da renkli hologramlar icin isigin her uc ozelligi de kaydedilmektedir Uc boyutlu bir goruntu elde edebilmek icin cisimden kaynaktan yayilan isigin fotografini cekmek gerekmektedir Isigin hareket eden ve bu sirada cesitli tepe ve cukur noktalari olusturan dalgalari bir an icin dondurulup fotograflanabilirse isigi yansitan cismin uc boyutlu ozelliklerini tasiyan dalga ornegi yeniden olusturulabilir Bu noktadan hareket edilerek cisimden yansiyan lazer dalgalarindan uc boyutlu bir goruntu elde edebilmek icin kaynaktan yayilan isigin fotografini cekmek gerekir Isigin hareket eden ve bu sirada cesitli tepe ve cukur noktalari olusturan dalgalari bir an icin dondurulup fotograflanabilirse isigi yansitan cismin 3 boyutlu ozelliklerini tasiyan dalga ornegi yeniden olusturulabilmektedir Bu noktadan hareket edilerek cisimden yansiyan lazer dalgalarinin genlikleri ve fazlari kaydedilip hologram elde edilebilir Ancak hologram elde edebilmek icin surekli dalga lazeri atmali lazer ya da yakut atmali lazer gibi bir lazer kaynagina ozel holografik filme ve cisimin hareketsiz kalmasini saglayacak duzenege gereksinim var Boyle bir duzenek ve lazer kaynagi saglayabilmekse pek kolay bir is degil Bu duzenek saglanmadan da evde hologram elde etmek pek olasi degil gibi Kirinim genlikleri ve fazlari kaydedilip hologram elde edilebilmektedir Hologrami olustururulacak cismi tek renk isikla aydinlatilir ve cismden saciklacak isik ve kaynaktan gelen isik bir fotografik levhaya gonderilir Isik kaynagi olarak lazer kullanilmalidir Sacilan ve kaynaktan gelen isiklarin girisimi film uzerinde karmasik bir desenin olusmasina ve kaydedilmesine yol acar Sekilde goruntu olusturmak icin sadece islenmis film uzerine gonderilir Levhada iki goruntu meydana gelmektedir ve film tarafinda kaynaga daha yakin sanal bir goruntu ve ters tarafa gercek goruntu meydana gelmektedir Gercekte bir hologram olusturmak icin iki problemin ustesinden gelinmelidir Ilk olarak kullandigimiz isik cismin boyutlarindan ve filme uzakligindan daha uzun mesafelerde faz uyumlu olmalidir Bu yuzden siradan isik kaynaklari bu sarti saglamamaktadir Bu nedenle hologram yapmak icin lazer isigi kullanilmalidir Ikincisi olarak ise mekanik kararlilik cok iyi olmalidir Kaynak cisim veya kayit sirasinda en kucuk bir hareketi dalga boyunun ceyregi kadar olsa bile girisim desenini bulandirip net goruntu olusumunu engelleyecektir Bu engeller asilmaz degildir ve bugun hala holografi bilimsel arastirma eglence ve bircok teknolojik alanda kullanilmaktadir Holografinin Kullanim AlanlariHologram kullanim alanlari uc boyutlu goruntulerin etkileyici guzelliginin cok otesine ulasmistir Holografi ile oldukca kapsamli bilgi depolama sistemleri olusturma olanagi bulunmaktadir Yazili bir sayfanin her noktasinda yansiyan isik hologramdaki her noktaya ulastigindan birkac dalga boyundan daha buyuk bir film karesinin her bolgesi daha az ayrintilariyla da olsa butun bir sayfayi yeniden olusturabilir Ayrica birbirini izleyen sayfalarin art arda hologramlari kalin fotograf film tabakasi icerisinde yapilabilir Her sayfanin pozlandirilma islemi biraz farkli bir aciyla yonlendirilmis bir kilavuz isinina yapildiginda elde edilen hologrami belli bir acidaki isik ile aydinlatarak uygun bir noktadan sadece istenen sayfa gorulebilmektedir Bir sanat muzesindeki butun tablolar bu sekilde sirayla ve gercekten cok kucuk bir alan icine yuksek bir dogrulukla kaydedilebilmektedir Diger bir kullanimi ise ayni cismin ayni film uzerine ardisik iki zamanda iki ayri holograminin yapilabilmesidir Eger cisim hologramlarin cekildigi anlarin arasindaki zamanda biraz hareket ettirilirse sabun kopugunun iki yuzeyinden yansiyan isigin yaptigi gibi iki goruntu birbirleriyle girisim yapar Hologramin yapiminda olusuturulan girisim ve karistirilmamasi gereken bu girisim deseni baska bir sekilde gorulmesi mumkun olmayan hareketin ayrintilarini ortaya cikarir Benzer sekilde havadaki yogunluk degisimleri de ayni hologramin uzerine havanin iki ardisik goruntusunun olusturdugu girisim kaydedildiginde gozle gorulebilir hale gelebilmektedir Bu yontem sayesinde bir mumun isittigi hava veya bir ucagin urettigi sok dalgalari uzerinde calismalar yapilabilmektedir KaynakcaLonghurst RS Geometrical and Physical Optics Longmans London 2nd Edition 1968 Hugn D Roger A Freedman Ed Hilmi Unlu Cev Ahmet T Giz ve bsk Sears ve Zemansky nin universite fizigi Young Pearson Education Yayincilik Istanbul 2010 ISBN ISSN 978 605 4248 01 8 12