Macaristan Milli Marşı (Macarcası Himnusz), Ferenc Kölcsey adlı yazarın eseridir. Eser Macar halkının fırtınalı yüzyıllarından alıntılar oluşturmaktadır. Aynı zamanda Macaristan anayasasınca da kabul görmüştür. “Himnusz” şairin 1823'te szatmarcseke adlı yerleşim biriminin yalnızlığında bir şafak vakti yazdığı en etkili şiiridir. Şiir, romantizmin ayırt edici özelliklerini taşır.
Türkçe: Marş | ||
---|---|---|
Macaristan Ulusal Marşı | ||
Diğer ismi | Isten, áldd meg a Magyart Türkçe: Tanrı Macarları kutsasın A magyar nép zivataros századaiból Türkçe: Macar halkının fırtınalı yüzyılı | |
Güfte | , 1823 | |
Beste | Ferenc Erkel, 1844 | |
Ses örneği | ||
19. yüzyıla kadar, Macarların bağımsız bir milli marşı yoktu. Ülkede yaşayan Katolik ve Reform kilisesinin ise kendi milli marşları vardı. Yaklaşık 30 dile çevrilen,1844 yılında Ferenc Erkel tarafından bestelenen ve ülke çapında bir dua niteliği gören Kölcsey'in eseri, birçok girişimden sonra 1989 yılında Anayasanın bir parçası haline gelerek kanunla koruma altına alındı.
Milli marş metni 22 Ocak'ta şair tarafından temize çekilmiştir ve aynı şekilde bu gün, Macar kültür günü olarak kabul edilmiştir. 1 Ocak 2012'de yürürlüğe giren Macaristan Anayasası'nın giriş bölümü, Milli Marşın modernize edilmiş ilk satırıyla başlamaktadır: "Tanrı Macarları korusun!"
Macaristan Milli Marşı Tercümesi
- Macar halkının fırtınalı yüzyıllarından…
- Tanrı, Macarları korusun
- İyi moralle ve bollukla,
- Koruyucu kolunu uzatsın
- Düşmanla mücadele ederken;
- Kötü kaderle uzun zamandır parçalanmış,
- Neşeli bir yıl getir,
- Bu halk cezasını çekti artık
- Geçmişin ve geleceğin!
- Atalarımızı getirdin
- Karpatların kutsal doruklarına,
- Sayende güzel bir vatan kazandı
- Bendeguzların soyu.
- Ve dalgaların aktığı yerde
- Tisa'nın, Tuna'nın,
- Árpád'ın kahraman evlatları
- Yükseliyorlar arşa.
- Bizim için Kuman kırlarında
- Olgun başaklar savurdun
- Tokay'ın üzüm dallarında
- Nektar damlattın.
- Bayrağımızı sık sık kuvvetlice diktin
- Vahşi Türk tabyalarına,
- Ve inletti Matyaş'ın Kara Ordusu
- Viyana'nın gururlu kalesini
- Ah, ama günahlarımız yüzünden
- Göğsünde öfkeler oluştu,
- Ve şimşeklerini çaktın
- Gürleyen bulutlarında,
- Şimdi hırsız Moğol oklarını
- Bardaktan boşanırcasına üstümüze yağdırdın,
- Sonra Türklerden esaret zincirini
- Omuzlarımıza vurduk.
- Kaç kez yankılandı dudaklarında
- Vahşi Osmanlı halkının
- Yenik ordumuzun kemik yığınları üstünde
- Zafer şarkıları!
- Kaç defa saldırdı kendi evladın
- Güzel ülkeme karşı,
- Ve kendi soyun yüzünden
- Soyunun urnası oldun!
- Mazlumlar saklandı ve onlara doğru
- Kılıçlar uzandı mağaralarında,
- Her tarafına bakındı ama bulamadı
- Anayurdunu kendi vatanında.
- Zirveye çıkıyor ve vadiye iniyor,
- Dert ve umutsuzluk yanında,
- Kan gölü ayaklarının altında,
- Ve üzerinde bir alev denizi.
- Kale vardı, şimdi ise bir taş yığını,
- Keyif ve sevinç uçtu gitti,
- Ölüm hırıltısı, gözyaşı
- Aldı artık onların yerini.
- Ve ahh, özgürlük gelmez
- Ölülerin kanından,
- Istıraplı esaret gözyaşları dökülüyor
- Yetimimizin coşkulu gözlerinden!
- Tanrım merhamet et Macarlara
- Tehlikede olanlara,
- Koruyucu kolunu uzat
- Denizler dolusu acısına doğru.
- Kötü kaderle uzun zamandır parçalanmış,
- Neşeli bir yıl getir,
- Bu halk cezasını çekti artık
- Geçmişin ve geleceğin!
Milli Marşın Tarihi
Kölcsey'in eserinden önce, Katolik Macarların marşı Kutsal Bakire Meryem Ana Ah, neredesin Macarların parlayan yıldızı ile başlayan ilahi iken Reform inancına sahip Macarların marşı En başından beri sana güvendik idi. Yetkililer tarafından defalarca yasaklanmasına rağmen Rákóczi şarkısı da popülerdi. Bu şarkı ayrıca Hector Berlioz ve Ferenc Liszt tarafından bestelenmiştir. 19. yüzyılın başında, Avusturya imparatorluk marşı Macaristan'da resmi günlerde çalındı, ancak Rákóczi marşı da Macarlığın bir ifadesi olarak kabul edildiği için sık sık kullanılmıştır. Gyula Bulyovszky, imparatorluk marşını 1854 baharında Macarcaya çevirdi ama yine de Macarlar arasında bir halk marşı olarak benimsenmedi ve halkın çoğu için kabul edilemez olarak kaldı. Bunun bir nedeni de, Avusturya imparatorluğunun Macaristandaki birçok katliamı (örneğin Arad şehitleri) imparatorluk marşı ile yapmalarıydı.
Macar marşının metnini 1823'te Reform çağının büyük şairi Ferenc Kölcsey yazmıştır. İlk olarak 1829'da Károly Kisfaludy'nin Aurora'sında (mitolojik eser) yayınlanmıştır. Ancak metnin orijinalindeki "Macar halkının fırtınalı yüzyıllarından" isimli alt başlığı olmadan yayınlanmıştır. Kölcsey'in 1832'de yayınlanan eserinin ilk cildinde yazar tarafından verilen alt başlık ile yer aldı. Edebiyat tarihçisi Ferenc Kulin'e göre Kölcsey, bu zamana kadarki lirik gelişiminin zirvesine ulaşmıştır.
Milli marşın müziği, 1844 yılında düzenlenen bir yarışmada seçilmiştir. Bestenin sahibi besteci ve orkestra şefi Ferenc Erkel'dir. Mihály Vörösmarty ve Ede Szigligeti gibi önemli isimler de jüriler arasında yer alıyordu. Kazanan eser, ilk olarak Ulusal Macar Tiyatrosu tarafından 2 - 9 Temmuz 1844'te sunuldu. Marş toplamda sekiz kıtadan oluşur, ancak resmi bayramlarda sadece ilk kıta çalınır ve söylenir.
Milli Marş, Macar halkı arasında milli bir dua niteliği görmüştür ve uzun bir süre resmiyet kazanamadı. Resmiyet kazanması ise 1989'da Macaristan Cumhuriyeti Anayasasına dahil edildiğinde gerçekleşmiştir. Avusturya ile Macaristan arasındaki uzlaşma müzakerelerinin başlangıcında, 14 Aralık 1865'te Imparator Ferenc József Peşte'de parlamentoyu açtığında, bir tür jest olarak Macar milli marşının ezgisine atıfta bulunmuştur.
Ferenc József, 15 Mart 1903'te Pécs'teki Harp okulunu ziyaret ettiği esnada, askeri orkestra her zamanki gibi imparatorluk marşını çalmaya başladı, ancak o sırada orada toplanan kalabalık Macar halkı, Macar milli marşını söyleyerek orkestranın sesini bastırmıştır.
Milli Marş konusu ilk defa 1901'de Macaristan Parlamentosunda gündeme getirilmiştir. László Rátkay önergesinde “ Bir Macar milli töreninde / bayramında ilk önce neden Avusturya milli marşı çalınıyor ? Avusturya imparatoru burada değil ama burada olsa bile, kendisi aynı zamanda Macar kralı da sayıldığı için onu Macar milli marşı ile karşılayalım” şeklindeki yorumu ile protestosunu dile getirdi. 23 Nisan 1903'te Rátkay, Ferenc Kölcsey tarafından yazılan şiiri ve Erkel Ferenc'in bestesini de içeren “Macar milletinin milli marşı” hakkında iki paragraflık bir yasa tasarısı sundu. Bu marşı ve besteyi Macar Meclisi onayladı, ancak Avusturya - Macaristan Kralı I. Ferenc József tarafından onaylanmadığı için yürürlüğe giremedi. 30 Aralık 1916'da, Macar taç giyme törenleri tarihinde ilk ve son kez, IV. Macaristan Kralı Charles (Károly), Matthias Kilisesi'ne Avusturya'nın değil, Macaristan'ın Milli Marşı eşliğinde giriş yapmıştır.
Resmî olarak milli marş haline gelmesi, 1989 tarihli Macar Anayasası değişikliği ile gerçekleşmiştir: Anayasanın 75. maddesine göre
“Macaristan Cumhuriyeti'nin Milli Marşı, Ferenc Erkel'in bestesiyle Ferenc Kölcsey'in şiiridir. "
Kaynakça
- ^ ""Magyar nép zivataros századaiból"". Cultura.hu (Macarca). 22 Ocak 2017. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ "Magyar Állami Jelképek". www.nemzetijelkepek.hu. 10 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ "A Hymnustól a Himnuszig, avagy egy legitimáció története – évszámokban | erkel.oszk.hu". erkel.oszk.hu. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ "Magyarország himnusza". 7 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
Dış bağlantılar
- Macar marşı27 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (video 33 dilde altyazılı)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Macaristan Milli Marsi Macarcasi Himnusz Ferenc Kolcsey adli yazarin eseridir Eser Macar halkinin firtinali yuzyillarindan alintilar olusturmaktadir Ayni zamanda Macaristan anayasasinca da kabul gormustur Himnusz sairin 1823 te szatmarcseke adli yerlesim biriminin yalnizliginda bir safak vakti yazdigi en etkili siiridir Siir romantizmin ayirt edici ozelliklerini tasir HimnuszTurkce Mars Macaristan Ulusal MarsiDiger ismiIsten aldd meg a Magyart Turkce Tanri Macarlari kutsasin A magyar nep zivataros szazadaibol Turkce Macar halkinin firtinali yuzyiliGufte 1823BesteFerenc Erkel 1844Ses ornegi source source track track track track noicon 19 yuzyila kadar Macarlarin bagimsiz bir milli marsi yoktu Ulkede yasayan Katolik ve Reform kilisesinin ise kendi milli marslari vardi Yaklasik 30 dile cevrilen 1844 yilinda Ferenc Erkel tarafindan bestelenen ve ulke capinda bir dua niteligi goren Kolcsey in eseri bircok girisimden sonra 1989 yilinda Anayasanin bir parcasi haline gelerek kanunla koruma altina alindi Milli mars metni 22 Ocak ta sair tarafindan temize cekilmistir ve ayni sekilde bu gun Macar kultur gunu olarak kabul edilmistir 1 Ocak 2012 de yururluge giren Macaristan Anayasasi nin giris bolumu Milli Marsin modernize edilmis ilk satiriyla baslamaktadir Tanri Macarlari korusun Macaristan Milli Marsi TercumesiMacar halkinin firtinali yuzyillarindan Tanri Macarlari korusun Iyi moralle ve bollukla Koruyucu kolunu uzatsin Dusmanla mucadele ederken Kotu kaderle uzun zamandir parcalanmis Neseli bir yil getir Bu halk cezasini cekti artik Gecmisin ve gelecegin Atalarimizi getirdin Karpatlarin kutsal doruklarina Sayende guzel bir vatan kazandi Bendeguzlarin soyu Ve dalgalarin aktigi yerde Tisa nin Tuna nin Arpad in kahraman evlatlari Yukseliyorlar arsa Bizim icin Kuman kirlarinda Olgun basaklar savurdun Tokay in uzum dallarinda Nektar damlattin Bayragimizi sik sik kuvvetlice diktin Vahsi Turk tabyalarina Ve inletti Matyas in Kara Ordusu Viyana nin gururlu kalesiniAh ama gunahlarimiz yuzunden Gogsunde ofkeler olustu Ve simseklerini caktin Gurleyen bulutlarinda Simdi hirsiz Mogol oklarini Bardaktan bosanircasina ustumuze yagdirdin Sonra Turklerden esaret zincirini Omuzlarimiza vurduk Kac kez yankilandi dudaklarinda Vahsi Osmanli halkinin Yenik ordumuzun kemik yiginlari ustunde Zafer sarkilari Kac defa saldirdi kendi evladin Guzel ulkeme karsi Ve kendi soyun yuzunden Soyunun urnasi oldun Mazlumlar saklandi ve onlara dogru Kiliclar uzandi magaralarinda Her tarafina bakindi ama bulamadi Anayurdunu kendi vataninda Zirveye cikiyor ve vadiye iniyor Dert ve umutsuzluk yaninda Kan golu ayaklarinin altinda Ve uzerinde bir alev denizi Kale vardi simdi ise bir tas yigini Keyif ve sevinc uctu gitti Olum hiriltisi gozyasi Aldi artik onlarin yerini Ve ahh ozgurluk gelmez Olulerin kanindan Istirapli esaret gozyaslari dokuluyor Yetimimizin coskulu gozlerinden Tanrim merhamet et Macarlara Tehlikede olanlara Koruyucu kolunu uzat Denizler dolusu acisina dogru Kotu kaderle uzun zamandir parcalanmis Neseli bir yil getir Bu halk cezasini cekti artik Gecmisin ve gelecegin Milli Marsin TarihiKolcsey in eserinden once Katolik Macarlarin marsi Kutsal Bakire Meryem Ana Ah neredesin Macarlarin parlayan yildizi ile baslayan ilahi iken Reform inancina sahip Macarlarin marsi En basindan beri sana guvendik idi Yetkililer tarafindan defalarca yasaklanmasina ragmen Rakoczi sarkisi da populerdi Bu sarki ayrica Hector Berlioz ve Ferenc Liszt tarafindan bestelenmistir 19 yuzyilin basinda Avusturya imparatorluk marsi Macaristan da resmi gunlerde calindi ancak Rakoczi marsi da Macarligin bir ifadesi olarak kabul edildigi icin sik sik kullanilmistir Gyula Bulyovszky imparatorluk marsini 1854 baharinda Macarcaya cevirdi ama yine de Macarlar arasinda bir halk marsi olarak benimsenmedi ve halkin cogu icin kabul edilemez olarak kaldi Bunun bir nedeni de Avusturya imparatorlugunun Macaristandaki bircok katliami ornegin Arad sehitleri imparatorluk marsi ile yapmalariydi Macar marsinin metnini 1823 te Reform caginin buyuk sairi Ferenc Kolcsey yazmistir Ilk olarak 1829 da Karoly Kisfaludy nin Aurora sinda mitolojik eser yayinlanmistir Ancak metnin orijinalindeki Macar halkinin firtinali yuzyillarindan isimli alt basligi olmadan yayinlanmistir Kolcsey in 1832 de yayinlanan eserinin ilk cildinde yazar tarafindan verilen alt baslik ile yer aldi Edebiyat tarihcisi Ferenc Kulin e gore Kolcsey bu zamana kadarki lirik gelisiminin zirvesine ulasmistir Milli marsin muzigi 1844 yilinda duzenlenen bir yarismada secilmistir Bestenin sahibi besteci ve orkestra sefi Ferenc Erkel dir Mihaly Vorosmarty ve Ede Szigligeti gibi onemli isimler de juriler arasinda yer aliyordu Kazanan eser ilk olarak Ulusal Macar Tiyatrosu tarafindan 2 9 Temmuz 1844 te sunuldu Mars toplamda sekiz kitadan olusur ancak resmi bayramlarda sadece ilk kita calinir ve soylenir Milli Mars Macar halki arasinda milli bir dua niteligi gormustur ve uzun bir sure resmiyet kazanamadi Resmiyet kazanmasi ise 1989 da Macaristan Cumhuriyeti Anayasasina dahil edildiginde gerceklesmistir Avusturya ile Macaristan arasindaki uzlasma muzakerelerinin baslangicinda 14 Aralik 1865 te Imparator Ferenc Jozsef Peste de parlamentoyu actiginda bir tur jest olarak Macar milli marsinin ezgisine atifta bulunmustur Ferenc Jozsef 15 Mart 1903 te Pecs teki Harp okulunu ziyaret ettigi esnada askeri orkestra her zamanki gibi imparatorluk marsini calmaya basladi ancak o sirada orada toplanan kalabalik Macar halki Macar milli marsini soyleyerek orkestranin sesini bastirmistir Milli Mars konusu ilk defa 1901 de Macaristan Parlamentosunda gundeme getirilmistir Laszlo Ratkay onergesinde Bir Macar milli toreninde bayraminda ilk once neden Avusturya milli marsi caliniyor Avusturya imparatoru burada degil ama burada olsa bile kendisi ayni zamanda Macar krali da sayildigi icin onu Macar milli marsi ile karsilayalim seklindeki yorumu ile protestosunu dile getirdi 23 Nisan 1903 te Ratkay Ferenc Kolcsey tarafindan yazilan siiri ve Erkel Ferenc in bestesini de iceren Macar milletinin milli marsi hakkinda iki paragraflik bir yasa tasarisi sundu Bu marsi ve besteyi Macar Meclisi onayladi ancak Avusturya Macaristan Krali I Ferenc Jozsef tarafindan onaylanmadigi icin yururluge giremedi 30 Aralik 1916 da Macar tac giyme torenleri tarihinde ilk ve son kez IV Macaristan Krali Charles Karoly Matthias Kilisesi ne Avusturya nin degil Macaristan in Milli Marsi esliginde giris yapmistir Resmi olarak milli mars haline gelmesi 1989 tarihli Macar Anayasasi degisikligi ile gerceklesmistir Anayasanin 75 maddesine gore Macaristan Cumhuriyeti nin Milli Marsi Ferenc Erkel in bestesiyle Ferenc Kolcsey in siiridir Kaynakca Magyar nep zivataros szazadaibol Cultura hu Macarca 22 Ocak 2017 20 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2021 Magyar Allami Jelkepek www nemzetijelkepek hu 10 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2021 A Hymnustol a Himnuszig avagy egy legitimacio tortenete evszamokban erkel oszk hu erkel oszk hu 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2021 Magyarorszag himnusza 7 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2021 Dis baglantilarMacar marsi27 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde video 33 dilde altyazili