Tevatür veya mütevatir, Arapça kökenli bir kelime olan tevatür bir haberin ağızdan ağıza yayılması, yaygın söylenti. Dini metinlerde bir haberi, yalan olarak söylenmiş bir söz üzerine birleşmeleri mümkün olmayan ve her zaman kendilerine güvenilen kimselerin bildirmeleri.
Mütevatir sözlükte "araya zaman girmekle beraber kesintiye uğramaksızın devam etmek, birbiri ardınca gelmek" anlamındaki vetr kökünden türeyen mütevatir kelimesi kelam ve fıkıh usulünde konusunun doğruluğu bilgisini bizzat kendisi veren haberi ifade eder; böyle bir haber için gerekli görülen şartlar çerçevesindeki nakil keyfiyetine de tevatür denir. Haberi nakledenlerin aynı anda ve birlikte değil farklı zamanlarda ve birbiri ardınca nakletmiş olmaları sebebiyle böyle bir adlandırma yapılmıştır.
Büyük Lugat'ta, "içinde yalan ihtimali olmayan ve bir cemaate dayanan kuvvetli haber" olarak tanımlanır.
Kur'an ve mütevatir
Mütevatir haberin örnekleri arasında klasik literatürde Kur'an'da sayılır. Kur'an'nın mütevatir olarak nakledildiği konusunda bir tereddüt bulunmadığı gibi kıraatlerden yedisinin de mütevatir olduğu ifade edilir.
Hadisçilerde kullanımı
İslam alimleri genel olarak mütevatiri "yalan söylemek üzere ittifak etmesi aklen imkansız olan bir topluluk tarafından nakledilen haber" olarak tarif ederler.
Hadisçilere göre, mütevatir hadisin ravilerini tek tek incelemeye gerek yoktur. Ravilerin çokluğuna itibar edilir. Çünkü onların yalan üzerine ittifak edemeyecekleri kabul edilir. Dolayısıyla hem lafzi hem de manevi mütevatir hadisin kesin bilgi verdiğinde bütün hadisçiler hemfikirdirler.
Bu sözlerin yazılı olmaması, sözlü aktarımlardan ibaret olması şarttır. Bilimsel ifadeyle yazıyla ulaşan haberler mütevatir haber olarak nitelendirilmez. Yazının doğruluğundan emin olunduğu zaman metin kesin bilgi içerir.[]
İslam alimlerinden Seyyid Şerif Cürcani, tevatür hadis kavramını şöyle açıklar: "Haber-i mütevatir, ravileri (rivayetçileri) çoklukta o dereceye ulaşan bir haberdir ki, adete göre, o kadar çok rivayetçinin yalan üzerine birleşmeleri imkânsız olur. Bu durumda rivayet edilen haber hakkında lafız (söz) ve mana tutuyorsa buna, "mütevatir-i lafzi" (sözleri aynı olan doğru rivayet) denir. Eğer hepsinin arasında müşterek manada ittifak olmakla beraber lafızlar (sözler) arasında ihtilaf bulunuyorsa buna, "mütevatir-i manevi" (manası aynı olan doğru rivayet) denir.
Hadisler konusunda ahad (tek kanallı) hadisler zan ifade ederken, mütevatir (çok kanallı) hadisler ise zan ifade etmekle birlikte doğru olma olasılığı yüksek olan hadis demektir.
Bununla birlikte bir hadisçinin mütevatir kabul etmesi o hadis ile ilgili nihai ve kesin değerlendirme değildir. Bazılarınca mütevatir kabul edilen birçok hadis diğer araştırmacılar tarafından, zayıf ve uydurma kabul edilebilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . www.sabah.com.tr. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ a b . islamansiklopedisi.org.tr. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2021.
- ^ "mütevatir." Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Büyük Lügat. İstanbul: Türdav, 2000.
- ^ es-Süyûtî, Celâlüddîn (2018). el-Ezharu'l-Mütenasire fi Ehadisi'l-Mütevatire [Mütevatir Hadisler]. Yıldız, Mustafa tarafından çevrildi (2. bas.). İstanbul: Çıra Yayınları. ss. 7-9. ISBN .
- ^ (1972). Menhecü'n-Nakd fi Ulûmi'l-Hadîs. Dımaşk. s. 382.
- ^ Muhtasar-ı Seyyid-i Şerif, s. 46; Nüzul-i Mesih Risalesi, Ahmet Mahmut Ünlü, Ekmel Yayıncılık, İstanbul, 1998, s 167.
İslam ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tevatur veya mutevatir Arapca kokenli bir kelime olan tevatur bir haberin agizdan agiza yayilmasi yaygin soylenti Dini metinlerde bir haberi yalan olarak soylenmis bir soz uzerine birlesmeleri mumkun olmayan ve her zaman kendilerine guvenilen kimselerin bildirmeleri Mutevatir sozlukte araya zaman girmekle beraber kesintiye ugramaksizin devam etmek birbiri ardinca gelmek anlamindaki vetr kokunden tureyen mutevatir kelimesi kelam ve fikih usulunde konusunun dogrulugu bilgisini bizzat kendisi veren haberi ifade eder boyle bir haber icin gerekli gorulen sartlar cercevesindeki nakil keyfiyetine de tevatur denir Haberi nakledenlerin ayni anda ve birlikte degil farkli zamanlarda ve birbiri ardinca nakletmis olmalari sebebiyle boyle bir adlandirma yapilmistir Buyuk Lugat ta icinde yalan ihtimali olmayan ve bir cemaate dayanan kuvvetli haber olarak tanimlanir Kur an ve mutevatirMutevatir haberin ornekleri arasinda klasik literaturde Kur an da sayilir Kur an nin mutevatir olarak nakledildigi konusunda bir tereddut bulunmadigi gibi kiraatlerden yedisinin de mutevatir oldugu ifade edilir Hadiscilerde kullanimiIslam alimleri genel olarak mutevatiri yalan soylemek uzere ittifak etmesi aklen imkansiz olan bir topluluk tarafindan nakledilen haber olarak tarif ederler Hadiscilere gore mutevatir hadisin ravilerini tek tek incelemeye gerek yoktur Ravilerin cokluguna itibar edilir Cunku onlarin yalan uzerine ittifak edemeyecekleri kabul edilir Dolayisiyla hem lafzi hem de manevi mutevatir hadisin kesin bilgi verdiginde butun hadisciler hemfikirdirler Bu sozlerin yazili olmamasi sozlu aktarimlardan ibaret olmasi sarttir Bilimsel ifadeyle yaziyla ulasan haberler mutevatir haber olarak nitelendirilmez Yazinin dogrulugundan emin olundugu zaman metin kesin bilgi icerir kaynak belirtilmeli Islam alimlerinden Seyyid Serif Curcani tevatur hadis kavramini soyle aciklar Haber i mutevatir ravileri rivayetcileri coklukta o dereceye ulasan bir haberdir ki adete gore o kadar cok rivayetcinin yalan uzerine birlesmeleri imkansiz olur Bu durumda rivayet edilen haber hakkinda lafiz soz ve mana tutuyorsa buna mutevatir i lafzi sozleri ayni olan dogru rivayet denir Eger hepsinin arasinda musterek manada ittifak olmakla beraber lafizlar sozler arasinda ihtilaf bulunuyorsa buna mutevatir i manevi manasi ayni olan dogru rivayet denir Hadisler konusunda ahad tek kanalli hadisler zan ifade ederken mutevatir cok kanalli hadisler ise zan ifade etmekle birlikte dogru olma olasiligi yuksek olan hadis demektir Bununla birlikte bir hadiscinin mutevatir kabul etmesi o hadis ile ilgili nihai ve kesin degerlendirme degildir Bazilarinca mutevatir kabul edilen bircok hadis diger arastirmacilar tarafindan zayif ve uydurma kabul edilebilir Ayrica bakinizKur an HadisKaynakca www sabah com tr 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2021 a b islamansiklopedisi org tr 19 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2021 mutevatir Osmanlica Turkce Ansiklopedik Buyuk Lugat Istanbul Turdav 2000 es Suyuti Celaluddin 2018 el Ezharu l Mutenasire fi Ehadisi l Mutevatire Mutevatir Hadisler Yildiz Mustafa tarafindan cevrildi 2 bas Istanbul Cira Yayinlari ss 7 9 ISBN 978 605 9853 75 0 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim 1972 Menhecu n Nakd fi Ulumi l Hadis Dimask s 382 Muhtasar i Seyyid i Serif s 46 Nuzul i Mesih Risalesi Ahmet Mahmut Unlu Ekmel Yayincilik Istanbul 1998 s 167 Islam ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz