Can Hasan 1 Höyüğü, Karaman il merkezinin 12–15 km. kuzeydoğusunda, eski adı Can Hasan, bugünkü adı Alaçatı olan köy yakınlarındaki ve Can Hasan 3 Höyüğü'nün 750 metre kadar güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Can Hasan Köyü civarındaki, aynı adla bilinen üç höyükten biridir. Can Hasan 1 Kalkolitik Çağ, Can Hasan 2 Helenistik. Roma ve Bizans, Can Hasan 3 ise Neolitik Çağ yerleşimi olarak tarihlendirilmektedir. Can Hasan 1, 360 x 280 metre boyutlarında, 5 metre yükseklikte bir tepedir. Söz konusu üç höyüğün yer aldığı ova, Toroslar'ın kuzey yamaçlarına çok da uzak olmayan, verimli bir ovadır.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Can Hasan 1 Höyüğü |
il: | Karaman |
İlçe: | Merkez |
Köy: | Alaçatı |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | Yapılaşma |
Tescil durumu: | Tescilli |
Tescil No ve derece: | 1879 |
Tescil tarihi: | 13.02.1986 |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Can Hasan 1'den 'in yayınlarında, Karaman'ın kuzeydoğusundaki höyüklerden biri olarak geçmektedir. Daha sonraki tarihlerde 1951-52 ve 1958 yıllarında James Mellaart, A. Hall ve tarafından Konya Ovası yüzey araştırmaları sırasında incelenmiştir. Kazı çalışmaları ise Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü tarafından, yine David French başkanlığında 1961-67 yılları arasında yapılmıştır.
Tabakalanma
Kazılarda höyükte 7 tabaka belirlenmiştir. Bu tabakalar yeniden (üst) eskiye (alt) doğru aşağıdaki gibidir.
- 1. tabaka - (altı yapı evreli),
- 2. tabaka
- 2A evresi - ,
- 2B evresi - 'dan Orta Kalkolitik Çağ'a geçiş,
- 3. tabaka – Erken Kalkolitik Çağ,
- 4. – 7. tabakalar - Geç Neolitik Çağ
Buluntular
Ana yapı malzemesi olarak kerpiç tuğla kullanılmıştır ve ağaç dikmelerle desteklenmiştir. Duvarlar ve tabanlar çamur sıvalıdır. Konut girişlerinin tavandan olduğu belirtilmektedir.
Geç Kalkolitik Çağ mimarisi, Erken Kalkolitik mimarisinden, yapıların yön, plan, duvar kalınlığı ve tuğla boyutları yönünden farklılıklar göstermektedir. Yapılar kendi içlerinde bir süreklilik göstermektedir, hemen hemen hepsinde yenilemeler ya da duvar eklemeleri görülmektedir. Yapılar dağınık ve düzensizdir, aralarında avlular ve açık alanlar bulunmaktadır. Bu avlu ve açık alanlarda ocaklar, etrafı çevrili küçük alanlar ve petekler yer alır. Duvarlar genellikle beyaz kille sıvanmıştır.
Orta Kalkolitik mimarisi sınırlı bir alanda kazılmıştır. 2A tabakası olan bu tabakadaki mimarinin, 2B tabakası mimarisinden en belirgin farkları 2A'da taş temel kullanılması ve kerpiç boyutlarının 2B'den daha küçük olmasıdır. 2B tabakası mimarisi Geç Kalkolitik tabakasından daha düzenli bir mimari plan vermektedir. Doğrudan doğruya toprak üzerine oturan kerpiç duvarlı yapılar, aralarında boşluk bırakılmadan bitişik düzende inşa edilmiştir. Geç Kalkolitik yapılarda ikinci kata ilişkin herhangi bir ize rastlanmazken bu tabakada yapılar iki katlı olup ikinci katın duvarları daha incedir. Bu tabakanın yangın gördüğü anlaşılmaktadır.
Geç Kalkolitik Çağ tabakasının baskın çanak çömlek grubu kırmızı, kırmızı-kahve ve siyah açkılı mal grubudur. 2A tabakasında açık kahverengi ve devetüyü renkli yalın mallar en sık buluntu veren gruptur.
2A tabakasında kilden insan biçimli sacayağı parçaları, hayvan heykelcikleri, küçük bir heykelcik gövdesi, diskler, sapan taşları ve kaşıklar ele geçmiştir. 2B tabakasında ise yangın görmüş bir yapıda çok sayıda kilden küçük kadın heykelciği bulunmuştur. Bazıları yassı ve nispeten şematiktir, fakat yüz hatları açıkça işlenmiştir.
Kalkolitik Çağ tabakalarında hem çakmak taşı, hem de obsidiyen yontmataş aletler bulunmuştur. 2B tabakasında ele geçenlerde özensiz bir işçilik görülür. 2A tabakasında sürtme taş olarak çeşitli taşlardan oyulmuş kaplar, taş boncuklar, baltalar, mermer bilezikler, ezgi ve öğütme taşları bulunmuştur.
Geç Kalkolitik Çağ tabakasında evcil hayvanlardan koyun, keçi, sığır, domuz ve at ile geyik, kaplumbağa, kedi ve kemirgen kemik kalıntıları bulunmuştur. Bir inek kafatasının incelenmesinde bu türün evcilleştirilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Değerlendirme ve tarihlendirme
Bazı buluntular üzerinde yapılan radyokarbon tarihleme yöntemi sonuçlarına göre Erken Kalkolitik Çağ MÖ 5500 – 5000, Orta Kalkolitik Çağ MÖ 5000 – 4250 tarihleri verilmektedir. Geç Kalkolitik Çağ için bu tarz bir sonuç olmamakla birlikte kazı başkanı MÖ 3750 – 3250 tarihlerini önermektedir.
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki 15 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Harita 5 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Notlar
- ^ Bazı kaynaklarda 400 metre çapında gösterilmektedir. Anadolu Uygarlıkları - Canhasan 5 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
- ^ a b c d e f g h i j "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
- ^ a b "Anadolu Uygarlıkları - Canhasan". 5 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Can Hasan 1 Hoyugu Karaman il merkezinin 12 15 km kuzeydogusunda eski adi Can Hasan bugunku adi Alacati olan koy yakinlarindaki ve Can Hasan 3 Hoyugu nun 750 metre kadar guneydogusunda yer alan bir hoyuktur Can Hasan Koyu civarindaki ayni adla bilinen uc hoyukten biridir Can Hasan 1 Kalkolitik Cag Can Hasan 2 Helenistik Roma ve Bizans Can Hasan 3 ise Neolitik Cag yerlesimi olarak tarihlendirilmektedir Can Hasan 1 360 x 280 metre boyutlarinda 5 metre yukseklikte bir tepedir Soz konusu uc hoyugun yer aldigi ova Toroslar in kuzey yamaclarina cok da uzak olmayan verimli bir ovadir Arkeolojik HoyukAdi Can Hasan 1 Hoyuguil KaramanIlce MerkezKoy AlacatiTuru HoyukTahribat YapilasmaTescil durumu TescilliTescil No ve derece 1879Tescil tarihi 13 02 1986Arastirma yontemi KaziKazilarCan Hasan 1 den in yayinlarinda Karaman in kuzeydogusundaki hoyuklerden biri olarak gecmektedir Daha sonraki tarihlerde 1951 52 ve 1958 yillarinda James Mellaart A Hall ve tarafindan Konya Ovasi yuzey arastirmalari sirasinda incelenmistir Kazi calismalari ise Ankara Ingiliz Arkeoloji Enstitusu tarafindan yine David French baskanliginda 1961 67 yillari arasinda yapilmistir TabakalanmaKazilarda hoyukte 7 tabaka belirlenmistir Bu tabakalar yeniden ust eskiye alt dogru asagidaki gibidir 1 tabaka alti yapi evreli 2 tabaka2A evresi 2B evresi dan Orta Kalkolitik Cag a gecis 3 tabaka Erken Kalkolitik Cag 4 7 tabakalar Gec Neolitik CagBuluntularAna yapi malzemesi olarak kerpic tugla kullanilmistir ve agac dikmelerle desteklenmistir Duvarlar ve tabanlar camur sivalidir Konut girislerinin tavandan oldugu belirtilmektedir Gec Kalkolitik Cag mimarisi Erken Kalkolitik mimarisinden yapilarin yon plan duvar kalinligi ve tugla boyutlari yonunden farkliliklar gostermektedir Yapilar kendi iclerinde bir sureklilik gostermektedir hemen hemen hepsinde yenilemeler ya da duvar eklemeleri gorulmektedir Yapilar daginik ve duzensizdir aralarinda avlular ve acik alanlar bulunmaktadir Bu avlu ve acik alanlarda ocaklar etrafi cevrili kucuk alanlar ve petekler yer alir Duvarlar genellikle beyaz kille sivanmistir Orta Kalkolitik mimarisi sinirli bir alanda kazilmistir 2A tabakasi olan bu tabakadaki mimarinin 2B tabakasi mimarisinden en belirgin farklari 2A da tas temel kullanilmasi ve kerpic boyutlarinin 2B den daha kucuk olmasidir 2B tabakasi mimarisi Gec Kalkolitik tabakasindan daha duzenli bir mimari plan vermektedir Dogrudan dogruya toprak uzerine oturan kerpic duvarli yapilar aralarinda bosluk birakilmadan bitisik duzende insa edilmistir Gec Kalkolitik yapilarda ikinci kata iliskin herhangi bir ize rastlanmazken bu tabakada yapilar iki katli olup ikinci katin duvarlari daha incedir Bu tabakanin yangin gordugu anlasilmaktadir Gec Kalkolitik Cag tabakasinin baskin canak comlek grubu kirmizi kirmizi kahve ve siyah ackili mal grubudur 2A tabakasinda acik kahverengi ve devetuyu renkli yalin mallar en sik buluntu veren gruptur 2A tabakasinda kilden insan bicimli sacayagi parcalari hayvan heykelcikleri kucuk bir heykelcik govdesi diskler sapan taslari ve kasiklar ele gecmistir 2B tabakasinda ise yangin gormus bir yapida cok sayida kilden kucuk kadin heykelcigi bulunmustur Bazilari yassi ve nispeten sematiktir fakat yuz hatlari acikca islenmistir Kalkolitik Cag tabakalarinda hem cakmak tasi hem de obsidiyen yontmatas aletler bulunmustur 2B tabakasinda ele gecenlerde ozensiz bir iscilik gorulur 2A tabakasinda surtme tas olarak cesitli taslardan oyulmus kaplar tas boncuklar baltalar mermer bilezikler ezgi ve ogutme taslari bulunmustur Gec Kalkolitik Cag tabakasinda evcil hayvanlardan koyun keci sigir domuz ve at ile geyik kaplumbaga kedi ve kemirgen kemik kalintilari bulunmustur Bir inek kafatasinin incelenmesinde bu turun evcillestirilmis oldugu anlasilmistir Degerlendirme ve tarihlendirmeBazi buluntular uzerinde yapilan radyokarbon tarihleme yontemi sonuclarina gore Erken Kalkolitik Cag MO 5500 5000 Orta Kalkolitik Cag MO 5000 4250 tarihleri verilmektedir Gec Kalkolitik Cag icin bu tarz bir sonuc olmamakla birlikte kazi baskani MO 3750 3250 tarihlerini onermektedir Dis baglantilarYakin plan kroki 15 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Harita 5 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Notlar Bazi kaynaklarda 400 metre capinda gosterilmektedir Anadolu Uygarliklari Canhasan 5 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b TAY Yerlesme Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2012 a b c d e f g h i j TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2012 a b Anadolu Uygarliklari Canhasan 5 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2012